Писмени состави,семинарски...

ПЕРЕ ТОШЕВ
Тој и припаѓа на генерацијата на Гоце Делчев, Ѓорче Петров, Петар  Поп-Арсов, Крсте Мисирков, Васил Главинов и уште многу други борци, визионери кои во своите мечти и во своите акции за прв пат ги удрија темелите на нашава денешница.Таа млада генерација ја презеде на себе историската одговорност да го поведе народот во решавачка борба против пет вековниот поробувач, да го поведе во непомирлива и организирана борба, во свесна борба за живот и смрт.  Генерација која основа организирано движење- револуционерна организација која го организираше народот во борба за слобода. Пере Тошев припаѓа на  онаа генерација која го формираше ВМРО и беше во нејзиниот Централен Комитет.
Роден е во 1865 година во Софија, каде што ја организирал познатата “ Млада македонска книжевна дружина” во која освен него учествувале И Даме Груев И Петар Поп Арсов.. Во 1894 година во Битола се среќава со Пере Тошев. Двајцата образуваат револуционерен кружок од млади и напредни луѓе. Слични револуционерни кружоци  почнуваат да се организираат низ цела Македонија: Штип, Прилеп, Охрид, Кукуш, Велес, Солун, Гевгелија и други места. Така МРО почнала да работи консолидирано т.е. овие формирани кружоци да работат поврзано, раководени од Централниот Комитет кој е во Солун.

Како беше она- Вашата желба за нас е заповед  И немојте од збор до збор, па на писмена сите со еден состав
Неспоивоста во карактерот на Татјана и Евгениј Онегин
     
Романот во стихови “Евгениј Онегин” е дело во кој поетот ја влејал сета своја страст,  своето животно и творечко искуство. Построен е врз мошне напната и впечатлива перипетија и сложени односи, конфликти и спротивни карактерни особености.
    Централните ликови, Евгениј Онегин и Татјана Ларина се личности со неспоив карактер. Онегин е типичен претставник  на монденските кругови од своето општество кој во детството добил површно и несистематско образование. На деветнаесет години станал сопственик на голем имот. Онегин е човек без визии за  животот и незаинтересиран за крепосните селани на својот имот. Сиот свој интерес го насочил кон поканите за ручеци, вечери, балови и забави.Овој површен млад човек  целосно се оддава на навиките на пороците, ги покажува својствата на необична личност. Човекот без емоции  грубо ја отфрла љубовта на идеалната и поетична селска девојка Татјана. Каприциозно се поигрува со нејзината сестра и го убива човекот што искрено ја сака.
Наспроти него, Татјана е типичен претставник на руска жена, со цврст, монолитен и единствен  карактер.Во неа нема колебања, со своите ставови стои цврсто на земјата.Нејзината природа е силна и длабока. Нејзе  и е туѓо лошото однесување. Таа силно и со непосредна  спонтаност ги искажува љубовните чувства кон Онегин. Нејзината длабочина ја прави поумна од него. Нејзиниот благороден инстинкт ја води напред, а ја сопира кога треба. Не се променила ни во изменетите животни околности. Ги зачувала својствата на  поетична  и силна природа кои ја красеа и како селска девојка и како отмена  дама од високото друштво. Не се променил ниту нејзиниот однос кон љубовта, која за неа е основен извор на среќата и несреќата.Тоа свето чувство во најголема мера го определува карактерот на Татјана и  по основ на него таа не бара компромиси. За неа во љубовта нема средина. Иако му признава на Онегин дека сеуште го сака смело му соопштува дека не верува во трајноста на неговите чувства.
    Пушкин во својата бесмртна  и недостижна поема преку својот јунак Онегин паралелно ни ја изнесе историската судбина на рускиот човек-скитник и неоспорната убавина во личноста на руската жена.

ajde i ova ako pomaga
Јордан Хаџи Константинов Џинот
Труд ми е името
Најсилно од сé човекот ја сака слободата и силно се бори против непријателот кој посега по неа. Борбата против поробителот е борба против неправдата во секаква форма. Немирниот и бунтовен дух не може да трпи неправда врз себе и врз својот народ. Таков борец со немирен и бунтовнички дух бил и основоположникот на македонската драмска литература, народниот просветител и филозоф  Јордан Хаџи Константинов Џинот.
Роден е во 1821 година во Велес во семејството на клисарот на црквата Св. Спас каде и завршил келијно училиште. На 15 години бил испратен во Самоков да го продолжи школувањето, а потоа во Солун каде го изучувал грчкиот јазик и најновите наставни методи кои подоцна ќе ги применува во својата учителска работа. По завршувањето на школувањето ја започнал својата плодна просветителска дејност, најпрво во Велес, а потоа во Скопје и Прилеп. Заради своите заложби за воведување на народниот јазик во училиштата се судрил со владиците и бил принуден да замине на Света гора, Химос и Патмос.  Наклеветен од битолскиот и велешкиот владика бил протеран во заточение во Мала Азија. По долги години во прогонство се вратил во родниот Велес каде се зафатил со просветителска дејност, но и со преводи на античката грчка книжевност. За потребите на училиштата и осовременување на наставата  ја превел Доситеевата Ижица, а го напишал и првиот буквар наречен Таблица перваја  Како автор на првите драмски текстови ги поставил темелите на македонската драмска литература. Тој е основач и на првата драмска дружина, составена претежно од неговите ученици. Оваа драмска дружина изведувала драмски изведби на народни приказни, како и драми напишани од  Џинот.  Покрај ова Џинот се занимавал и со пишување поезија. Иако неговата поезија нема никаква уметничка вредност и во основа е рационална , студена и без никакви поетски чувства значајна е по тоа што преку нејзе Џинот подучувал, воспитувал, а неговите песни се првите публикувани песни на македонски јазик.
Една од нјпознатите песни на Џинот е песната Труд ми е името. Основен мотив во оваа песна е размислувањето за човечките добродетели: мудроста, љубовта и трудот. Ова поучна песна без уметнички квалитети, но со воспитна улога е составена од 10 катрени. Содржински може да се подели на три целини. Во првата, во која влегуваат првите пет строфи Џинот настојува да им даде сликовита форма на поимите: мудрост, љубов и труд, претставувајки ги како убави девојки кои пеат и свират на флејта. Во наредните три строфи кои ја сочинуваат втората целина Џинот го искажува својот став кон мудроста, љубовта и трудот, нагласувајки дека ги сака сите, но кога би морал да бира би го одбрал трудот. Во последните две строфи ја искажува користа од трудот.
Џинот е човекот кој во мрачниот 19 век ги палеше светли огнови на сенародното просветување, го штитеше народот од туѓата асимилација  и ги кршеше камењата на цврстата и заостаната турска империја.  

ај мајко мила нерасонета...не допиено кафе ... Луѓе...човек од магаре паѓа па малку одмара
--------------------------------------------------------------------------------------------
Романот "Белата долина" на  Симон Дракул спаѓа во реалистички романи. Во него на многу реалистичен начин ни е опишана повоената стварност. Многу реално ни  е претставена колективизацијата   на нашите села и задругарството на нашите селани. Задругарството било проблем со кој селаните се соочувале, го прифаќале доброволно или под присила. Многу од нив влегувале во задругите, а потоа се разочарувале, се повлекувалево себе. 
Црвенокосиот, со здравје на бог, селанец Змејко е токму таков човек. Сиромашниот селанец, како и многу други пред револуцијата бил принуден да оди на печалба. Ја доживеал судбината на испраќањето, печалбарењето и враќање од печалба без да спечали доволно пари за живот. За време на војната, со надеж за подобар живот по ослободувањето, се вклучил во партизанските одреди. По ослободувањето останал во родното село со надеж дека ќе започне нов, подобар живот. Во неговите мисли се вртела недоверба кон луѓето кои биле на раководни функции. Но и покрај недовербата, се зачленил во задругата, го смешал својот со задружниот имот. Бил поставен за бригадиер на градежната бригада. Со својата чесност бил пример за другите селани кои го следеле и станувале задругари.Конфликтот со претседателот, предвоениот крадец по име Штука,  го тера Змејко да се повлече, да бега од нечесните работи.Се ставил себеси во изолација да се заштити од разновидните деформации и човечки бездушија.Полесно му било да се справи со снежните виулици, крвожедните шумски животни, гладта отколку со  неморалите Претседателот и Језикил. Гласно си зборувал:
     " Па тој мене ме тера да помислам дека сите луѓе од секогаш краделе,...Скоро заборавам дека може да се живее единствено од трудот на своите раце и да се биде мирен и задоволен"
Си зборувал, размислувал за време на  својата едномесечна одисеја во завеаните и безизлезни снежни белини на Белата долина. Гладен, изнемоштен се борел со тврдите и дебели трупци во планината без да се предаде. Во борбата  со глутницата волци, се исплашил од самотијата. Изгубен, физички исцрпен, беспомошен почнал да вика, да рика, да бара помош, излез од самотијата:
"Дај луѓе. Дај ги, па нека крадат ако сакаат. ..
Болниот крик на Змејко ја потврдува човековата немоќ, немоќта на поединецот во борба против превеаните, искалени крадци. Тој крик го искажува поразот на поединецот и разбирањето дека силата е во дрижбата. Само сите заедно, човекот со другите луѓе се моќни да ги победат човечките деформитети. Тој крик го тера да признае дека определувањето на  "линија на помал отпор" не носи решение на проблемите, но и да свати колку е мал човекот пред силите на природата. Проблемот на социјалистичката  преобразба на нашето село и прифаќањето  на  задругарството од селанецот , се претворил во проблем, во човеково неспокојство. Човековото неспокојство довело до повлекување, оттуѓување, бегство, изолација, осаменост и други психолошки состојби.
 Белите ноќи во долината го натерале да се врати назад, меѓу луѓето, заедно со нив да се бори против злото кое се стремело да им ја одземе човенштината
Да се зборува за Симон Дракул и неговата раскажувачка вокација несомнено се зборува за Белата Долина. Во овој реалистичен роман покрај со ликовите се среќаваме со описите на природата, спојот меѓу планината и човекот, но и со македонското село во еден повоен период, кој наликува на навидум стивнат вулкан пред ерупцијата на социјалните, моралниуте и психолошките татнежи. Ова ерупција произлегува колективизацијата   на нашите села и задругарството на нашите селани. Задругарството било проблем со кој селаните се соочувале, го прифаќале доброволно или под присила. Многу од нив влегувале во задругите, а потоа се разочарувале, се повлекувалево себе. 
    Централниот лик Змејко, предвоен печалбар, партизан, па задругар се кршел, се преломувал пред реалноста. Желбата за доброто утре ја гледал во задругата, но не и во луѓето кои ја воделе задругата. Превејаните предвоени крадци Штука и Језикил, сега партиски и задружни раководители му го мателе умот. За Змејко основна работа била  да остане чист, да го зачува својот корен. Неговиот корен бил впиен длабоко во карпестата планина, го крепел својот труд со сета почит кон работата наследена од неговиот дедо Ристан. Неговиот корен растел заедно со судбината на многу негови соселани. Маката заедно ги носела на печалба, ги вратила назад, ги собрала да ја градат слободната земја. Но, како грамадни столбови пред него застанувале луѓе кои во себе носат нешто темно и го урнуваат идеалот за човекот и човечноста. Претседателот и бригадирот Језикил постоеле околу него како бран нечист воздух кој го задушувал. Се плашел да не се зарази од оваа нечистотија. Со целото свое суштество се борел против таа леплива расипаност, пред крадењето на заедничкото.
    " Па тој мене ме тера да помислам дека сите луѓе од секогаш краделе,...Скоро заборавам дека може да се живее единствено од трудот на своите раце и да се биде мирен и задоволен"
Размислувал така, па бега во самотија, во изолација. Го барал својот мир во Белата Долина.  Како испосник и искушеник, сам со својата совест водел митска борба за да дојде до вистината. Белата Долина е амбиент во кој сам и се спротиставува на целата природа, на снежните виулици, таа  наликувала на чистилиште низ кое морал да помине за да може да се врати назад и да се фати со проблемите кои го јадале одвнатре.  Се судрил со мечка, со глутница волци, со рис. Сите тие како да земале по дел од неговата сила. Но спасувањето на малото јаре, враќањето од смртта на тоа беспомошно мало суштество како да му дава сила. Во него се раѓа желбата покрај себе да има човек. Враќајки се кон селото, низ длабокиот снег, по угорнината го здогледал стариот волк изгонет од глутницата. Се препознал себеси, но место да се врати назад во самотијата грабри храбро напред кон луѓето.
Ги напуштил белите ноќи во долината и се вратил назад, меѓу луѓето, заедно со нив да се бори против злото кое се стремело да им ја одземе човенштината. Само заедно се јаки. Само заедно ќе се заштитат од заразата која се шири од нечесните, арамиите.



Изменето од mamamd - 25.Март.2009 во 18:23

    Чорбаџи Теодос        - кратка содржина


Станува збор   за класична комедија на интригата , што ќе ја инсценира итроманот Арсо за да го исмее градскиот угледник, чорбаџи Теодос со тоа што ке го стори цигански кум . Комедијата е составена од три чина . Првиот чин е остварен како експозиција на драмското дејство и се случува во домот на чорбаџи Теодос. Вториот чин го донесува заплетот на интригата на Арсо и се случува на патот кон лозјата   на Водно. Третиот чин ја достасува својата кулминација   и комедиографскиот расплет   со интригата на Арсо . Во експозицијата чорбаџи Теодос се опишува како лик пред кого сите домашни живеат во страв , и кој ќе биде пречка за бракот помеѓу неговиот син Томче и самарџиската ќерка Стојанка ( бидејќи на девојката и видел кал под ноктите ) . Токму тука се открива господска напернатост   во однос на
    помалите   луѓе од него. Тој исто така е опседнат со помислата дека н екој или нешто може да го сивалка него или дел од неговата облека . Токму затоа , авторот   во третиот чин , под стапица на интрига на Арсо и народните обичаји, го претставува чорбаџи Теодос одеднаш наспроти својата волја и притиснат од народните обичаји да биде цогански кум во семејството на Циганот Поцко. Како што се обичајите , првиот што ќе ги пресретне циганите излезени на патот со бебето во раце - тој ќе биде кумот , а Арсо и семејството се договориле тоа да биде чорбаџи Теодос . Арсо го доведува комедиографскиот расплет и го ослободува чорбаџи Теодос од обврската на кум. Кумството го презема неговиот син Томче , а за возврат добива благослов од татка си да ја побара Стојанка за жена . Исто така и итроманот Арсо е ослободен од својот долг кон чорбаџи Теодос .

mamamd напиша: ...  Во копнежот по родниот крај, по идиличната среќа во минатото, неоднесено од горчливите прашања во секојдневниот живот, се раѓа најсилната и најубава песна  Тга за југ. Читајки ја се чувствува силниот копнеж по родниот крај, во земјата во која сонцето светло грее, каде небото звезди посева. Ги бара орелските крилја, да ги вметне и да летне далеку од руската ладна зима.Со јаки компарации ја дочарува саканата татковина и таа добива натприродна светлина и убавина. Јарките бои на топлината му се движат пред очите и го греат во суровата московска средина...

Мислам дека токму овде е моментот да го искажам мојот став околу мотивот на К. Миладинов за пишување на неговата песна Т’га за југ.
Дали под „југ“ тој навистина мислел, копнеел по неговиот роден крај, за неговата татковина Македонија? Иако тој чезнее за Стамбол (кој не е во МК) за Кукуш, за Струга, за Охрид, за езерото ... сепак, ако секој внимателно ги прочита стиховите од втората строфа, би рекол дека тоа не е случај. Тој не чезнее за Македонија од некакви патриотски, родољубни побуди, туку едноставно сакал да оди некаде каде има светлина, каде Сонцето грее, каде има ѕвезди ... а дали е тоа Македонија или друга земја - не е важно, тој „на п’т далечен ќе се стегне, и в други страни ќе си побегне“...

Т'ГА ЗА ЈУГ

Орелски крилја как' да си метнех,
И в наши ст'рни да си прелетнех!
На наши места ја да си идам,
Да видам Стамбол, Кукуш да видам,
Да видам дали с'нце и тамо
Мрачно угревјат, како и вамо.

Ако как' овде с'нце ме стретит,
Ако пак мрачно с'нцето светит;
На пат далечни ја ќе се стегнам,
И в други ст'рни ќе си побегнам,
К'де с'нцето светло угревјат,
К'де небото ѕвезди посевјат.

Овде је мрачно, и мрак м'обвиват,
И темна м'гла земја покриват ;
Мразој и снегој и пепелници,
Силни ветришча и вијулици,
Околу м'гли и мразој земни,
А в гр'ди студој и мисли темни.

Не, ја не можам овде да седам,
Не, ја не можам мразој да гледам!
Дајте ми крилја ја да си метнам
И в наши ст'рни да си прелетнам;
На наши места ја да си идам,
Да видам Охрид, Струга да видам.

Тамо зората греит душата,
И с'нце светло зајдвит в гората ;
Тамо дарбите природна сила
Со с'та раскош ги растурила:
Бистро езеро гледаш белеит,
Или од ветар синотемнеит;
Поле погледниш или планина,
Сегде божева је хубавина.

Тамо по срце в кавал да свирам,
С'нце да зајдвит, ја да умирам.

Ајде уште овие...и за денеска доста
Црно семе- Ликот на Доне

    Барањето на  сопствениот  идентитет и крвавата борба за национално и човечко обезличување,  е изразна тематика и филозофска мисла во многу романи од минатото. И денеска,  ние сеуште  се бориме против отуѓувањето на човекот од неговиот национален идентитет како најжесток и најбрутален атак врз човечката личност воопшто. Човекот без идентитет всушност е подложен на ментално и психолошко разорување, на национално и социјално понижување како и на најмонструозна асимилација.
    Романсиерот Ташко Георгиевски со своето целокупно раскажувачко и романсиерско дело посебно во неговиот роман "Црно семе" ни дава едно потресно сведоштво за насилството, тоа ужасно средство што го создал разулавениот човечки ум, за да  обесчести, обесчовечи и обезличи друг човек само за да му го оспори  идентитетот.  Трагичната одисеја на егејските Македонци по граѓанската војна во Грција е трагичен од до пеколот. "Егеецот" е човек искорнат од својата земја, од својот национален и културен идентитет, од својот сопствен живот и фрлен во бескрајна празнина, во безмерна пустош. Одземена му е соптвенета егзистенција и фрлен како црно семе да 'рти во бездомност, во туѓина, во јабана, во лелек, крик и плач по родното огниште.  Монархистичкиот режим одвојува една "сомнителна " група војници на грчката армија, кои ги смета за комунисти и Македонци, обидувајки се од нив да изнуди признание дека се откажуваат од комунизмот и од својот национален идентитет. Бидејки тие одбиваат ги водат на еден пуст егејски остров, на едно ужасно мачилиште да ги скршат и да ги претворат во лојални поданици на кралот на Грција.
 Неколку офицери, подофицери и војници, своевидни садисти и манијаци, служејки се со монструозни методи на измачување сакаат да ја разорат нивната душа и нивниот ум. Во средина каде се одвива агонијата на човечката деградација, Георгиевски успева да оствари едно човечко трење, неможното да го направи можно.
 Страдалниците на овој роман во вителот на човечкото страдање, во пеколот на ужасниот масакар, се креваат во отпор кон злото, покажувајки големо човечко достоинство бранејки го својот идентитет. Се издигаат неколку впечатливи ликови: Доне,Христо, Марко, Нико и многу други низ кои авторот открива дека човечкото достоинство не може да го скршат никакви насилства, страданија. Доне е војник на кралската војска кој треба да потпиеше изјава дека му е лојален на кралот. Кога тој одбива е прогласен за виновен. Тогаш почнуваат неговите маки И страданија. Подложен е нна разни страданија И  го тераат да потпиеше изјава дека не е  комунист И Македонец. Доне , овој простодушен горд македонски селанец сфаќа дека со својот непокор го продолжува својот идентитет. Знае дека ако како Марко ја потпиеше изјавата ќе биде предавник. Знае дека ништо неможе да го испере срамот на човечкото морално паѓање кога ќе се предаде својата земја, бидејки со тоа се предаваат и сите идни поколенија. За него човекот треба да остане свој, да не си ја расипе душата, да не го потпиеше признанието на предавството, на откажувањето од своето. Смета дека треба стоички да издржИ, да не го обземе чувство на страв.  Несака да размислува за стравот дека нема да се врати во родното село, дека ќе ги остави коските на овој пуст остров. Напротив  се искалува, се челичИ, националноста негова го прави да биде појак, да не ги осудува оние послабите кои попуштаат, кој потпиешуваат изјави.
    Основниот судир кај Георгиевски се крева на ниво на судир меѓу доброто и злото, насилството и отпорот, љубовта и омразата, храброста и страшливоста, подлоста и херојството, темната и светлата страна на животот. Романот "Црно семе" преставува безвременски патоказ на возвишен отпор кон силите на злото, кон силите што се стремат да го понижат човекот кој се бори да го сочува и одбрани својот изворен, национален и човечки идентитет. Овој безвремен патоказ го прави Доне лик кој треба да биде пример, кој треба да се памети И следи. 


Ликот на Велика

Како што троскотната трева пиреј е истрајна, неуништива И издржлива, така е истрајна, издржлива И неуништива македонската жена.Пирејот е троскот кој колку сакаш можеш да го кубиш, корнеш, но неможеш да го уништиш. Тој чим ја допре земјата пак се фаќа, оживува, потерува. Ништо не ја ништи тааа трева.
    Во романонот Пиреј, Петре М. Андреевски македонската жена ја споредил токму со пирејот. Оваа жена не се ништи, не се истребува. Таа после сите страдања И маки повторно оживува, потерува, раѓа. Таа е мајка која како Велика истрајува пред силите што сакаат да ја искорнат рожбата што таа јар аѓа, чува, се гижИ за неа, ја сака. Судбината на оваа жена е лична, семејна но И колективна.Велика, селска девојка со голема морална чистота, патријархално воспитана, сериозна И работлива, издржлива личност која не умее или несака своите емоциии да ги разоткрие, да ги покаже пред другите.Како И секоја девојка од тоа време ја крие својата заљубеност И се мажИ со стројници. Се заљубува во убавиот И стоен Јон, се мажИ за него И како млада родилка го испраќа на фронт. Останува со своите пет дечиња сама, без заштита. Како типична македонска мајка се грижИ за нив, се справува со сите маки ипроблеми. Го носи товарот на плеки го живее македонското воено секојдневие. Ја живее стварноста на туѓата војна на македонското тло. Се мачИ, страда но не офка не се жали. Можеби затоа животот ја казнува. И умираат сите пет деца. Ги закопува во со крв натопена земја. Едно сабајле, едно навечер. Болката по умрената рожба И ја кине утробата, ја исполнува со неизмерна болка, тага. Маченичките доживувања ги живее во исчекување на мажот. Се надева дека барем тој ќе се врати жив, ќе ја утешИ, ќе ја сподели болката со неа. Но од фронтот се враќа пијаница, човек кој ја тепа И понижува пред сите. Човек кој се измачува од доживувањата во туѓата војна. Човек кој се јади заради страдањата што ги видел. Бесот на немоќта го истура врз Велика. Нејзината болка се наталожува, зголемува. Умира И тој кој толку долго го чекаше да се врати.
    И на крајот на тунелот бликнува светлината на иднината. Во нејзината утроба расте посмртчето на Јон. Го раѓа своето шесто дете Роден. Јар аѓа својат а светла перспектива во сета мачна И темна трагика на животот. Оваа издржлива, неуништива жена со издржливо срце ја доживува повторната среќа. Жената со длабоки мајчински чувства, трагичн пресврти во личната И семејната среќа, како пирејот пак се фаќа, потерува, оживуваа. Станува неуништива. Смогнува сили, го совладува очајот, ја разбира смислата на опстојувањето, ја разбира иднината. Тргнува во живот, во нова иднина заедно со својот Роден.