На денешен Ден

- Светски ден на пешачењето.

1796.- Предводени од владиката Петар I Петровиќ Његош, Црногорците на Круси ги победија Турците, а во битката загина скадарскиот паша Махмут Бушатли, кој со 23.000 војници се обиде да ја покори Црна Гроа.

1824.- Собранието на Мексико го усвои Уставот според кој државата стана независна.

1835 - Роден е францускиот композитор, пијанист, диригент, оргулист и музички пишувач Шарл Камиј Сен Санс, романтичар со типичен француски дух и рационални музички угледни форми. Дела: операта „Самсон и Далила“, три симфонии, поема „Танц на смртта“, четири симфониски песни, пет клавирски концерти, три концерти за виолина, концерт за виолончело, композицијата за камерен состав „Карневал на животните“, клавирско трио, два гудачки квартета, балетот „Зборливка“.

1859.- Во Бугеван е родена Елеонора Дузе, италијанска артистка, една од најголемите трагичарки на своето време. Умре во Питсбург, САД, на 21 април 1924 година.

1866.- Со Виенскиот договор војната помеѓу Австрија и Италија по седум месеци заврши. Со договорот на Италија и припаднаа провинцијата Венето и градот Венеција.

1888.- Роден е германскиот новинар Карл фон Осјецки, добитник на Нобеловата награда за мир во 1935 година. Имено, тој откри дека Германија повторно се вооружува пред Втората светска војна. Првпат беше уапсен во 1931, а вторпат во 1933 година по доаѓањето на нацистите на власт. Беше затворан во концентрациони логори, а во 1938 година умре од последиците здобиени со мачење во логорите.

1895.- Во селото Константиново (Есенино), Разјанска област, е роден Сергеј Александрович Есенин, еден од најчитаните руски лиричари и истакнат обновувач на поетската сликовитост. Познати негови дела се „Задушница“, „Триптих“, „Стихови на скандалистите“, „Кафеанска Москва“, „Советска Русија“, „Персиски мотиви“ и „Аана Снегина“. Во Санкт Петербург, во состојба на тешка душевна депресија, се самоуби на 28 декември 1925 година.

1897.- Роден е францускиот писател Луј Арагон, најпрвин дадаист а потоа еден од првите идеалисти. По конгресот на револуционерните писатели во Харков во 1930 година, се определи за соцреализам. На Комунистичката партија на Франција и пристапи во 1927 година, учесник е во Граѓанската војна во Шпанија и во француското Движење на отпорот во Втората светска војна.  Дела: збирка песни „Оган на радоста“, „Ура Урал“, „Елзините очи“, „Очи на сеќавањата“, „Елза“, „Вечно движење“, романите „Селанец од Париз“, „Базелски ѕвона“, „Света недела“, „Комунисти“ и други.

1906.- Во Берлин Радио конференцијата го прифати SOS како меѓународен сигнал за помош.

1910.- Во Хајден умре Жан Анри Дигнан, швајцарски филантроп, основач на Меѓународниот комитет на Црвениот крст во 1863 година кој подоцна прерасна во меѓународна организација. На оваа идеја дојде по битката кај Солферино (24 јуни 1859 година), во Италија, кога го организира месното население за помош на ранетите. Целиот свој живот го посвети на своите хуманитарни замисли. Во 1901 година ја доби Нобеловата награда за мир. Роден е во Женева, на 8 мај 1828 година. 

1929.- Називот на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците е сменет во Кралство на Југославија.

1932.- Ирак се стекна со независност и стана член на Друштвото на народите, по завршувањето на британскиот мандат.

1943.- Главниот штаб на НОВ и ПО на Македонија упати Манифест до македонскиот народ во кој се изнесени основните прашања во врска со ослободителната борба на македонскиот народ, карактеристиките на ослободителното движење, потребата за единство на македонскиот народ со сите националности во ослободителната борба.

1944.- Во реонот на Кавадарци е формирана Единаесеттата македонска НО бригада.

1944.- Германските МЕ-262 се првите млазни авиони во историјата  во техничка смисла револуционерни летала кои постигнуваа брзина над 800 километри на час.

1952.- На островите Монте Бело покрај северозападниот брег на Австралија, Велика Британија ја испроба првата атомска бомба.

1954.- Во Лондон на конференцијата на девет западни земји е одлучено СР Германија да стане член на Северноатланскиот пакт.

1968.- Претседателот на Перу Фернандо Белаунде Тери е соборен во воениот удар од левичарската Национална револуционерна хунта која ја предводеше генералот Хуан Веласко Алварадо.

1981. Ирски националисти по седум месеци се откажаа од штрајкот со глад во затворот Мејз во Белфаст. Во текот на штрајкот умреа 10 штрајкувачи.  

1990.- Повторно, по 45 години, се обединија СР Германија и ДР Германија.

1991.- Претседателството на СФРЈ според Уставот почна со работа во услови на непосредна воена опасност, оценувајќи дека е на повидок граѓанска војна. Претставниците на двете републики Хрватска и Словенија излегоа од Претседателството.

1992.- Умре проф. д-р Миодраг Мицев, истакнат македонски научен работник на полето на невротичните состојби и психоматските заболувања, професор на Медицинскиот факултет и на Факултетот за драмски уметности во Скопје. Меѓу најзначајните негови трудови се „Психоанализата на театарот“, „Интимно за мажите“, „Зошто“ и други. Роден е во Белград, во 1935 година.

1995.- Франција и понатаму го игнорира Меѓународниот притисок и изврши нова нуклеарна проба во јужен Пацифик.

1995.- Во Скопје, врз претседателот на Република Македонија Киро Глигоров е извршен атентатсо експлозија на автомобил-бомба. Притоа, претседателот беше повреден. На самото место загина неговиот возач Александар Спировски. Повредени беа претседателовиот придружник и телохранител Илчо Теовски, случајните минувачи Христо Христоманов, Климе Коробар и Јован Атанасовски, а беше направена и голема материјална штета.

1997.- На експерименталната железничка делница западно од Токио, јапонски воз на магнетни перничиња со брзина од 451 километар на час го собори светскиот рекорд.

2000.- По само четири месеци од преземањето на должноста, тајванскиот премиер Танг Феи соопшти дека поднесува оставка.

2002.- Турскиот суд и формално му ја укина смртната пресуда на к*рдскиот бунтовник Абдулах Озалан, кој во 1999 година беше уапсен и најбзо осуден на најтешката казна.

2004.- Умре американската филмска глумица Џенет Ли. Сними повеќе од 60 филмови, играјќи со славните имиња Џејмс Стјуарт, Џон Вејн, Френк Синатра и Пол Њумен. Вистинската слава и ја донесе филмот на Алфред Хичкок „Психо“ во 1960 година. За улогата во филмот го доби „Зланиот глобус“ и беше номинирана за Оскар. Најпознатата сцена во филмот, кога Џенет Ли се тушира, влезе во сите кинематографски антологии. Родена е во 1927 година.

- Денеска е Светски ден на учителите

1502.- На своето четврто патување во Америка, морепловецот Кристофер Колумбо ја откри Костарика, земја на брегот на Карипското Море и Тихиот Океан, во Средна Америка.

1582.- Според предлозите на една комисија од познати астрономи, папата Гргур Дванаесетти изврши реформа на Јулијанскиот календар поради разликата меѓу траењето на календарската (јулијанска) и природната 1582 година.

1713.- Роден е Дени Дидро, француски филозоф, писател и главен уредник на големата француска „Енциклопедија“, што во периодот од 1751 до 1772 година е објавена во 28 томови. Познати негови дела се „Писма на слепите“, „Разговор на Д`Аламбер и Дидро“, „Мисли на толкувањето на природата“ и други. Умре во Париз, на 31 јули 1784 година.

1796.- Под притисок од Франција, Шпанија и објави војна на Велика Британија  која заврши со катастрофален пораз на француско-шпанската флота во 1805 година во битката кај Трафалгар, по што Шпанија практично остана без воена морнарица.

1864.- Роден е францускиот хемичар и индустријалец Луј Лимијер, пионер на светската кинематографија, кој заедно со својот брат Аугисто,  ја направи првата филмска камера и во Лион ја основа фабриката за правење на фотографски материјали.

1875.- Роден е Михаил Алексеевич Кузмин, руски писател и преведувач. Пишуваше песни, новели, романи, драми и критики. Главни дела му се збирките песни „Александриски песни“ и „Зелениот славеј“. Умре во 1936 година.

1880.- Во Париз умре Жак Офенбах, француски композитор од германско потекло кој се смета за татко на операта. Негови најзначајни остварувања се оперетите "Убавата Елена" и фантастичната опера "Хофмановите пријазни". Роден е во Келн, на 20 јуни 1819 година.

1908.- Бугарскиот кнез, германскиот принц Фердинанд Кобург ја прогласи Бугрија за независна од Отоманското царство, а себе се прогласи за цар Фердинанд Први.

1910.- Португалија после соборувањето на кралот Мануел II  е прогласена за република. За претседател беше избран Жуаким Теофил Фернандес.

1938.- Претседателот на Чехословачка Едуард Бенеш поднесе оставка поради Минхенскиот договор со кој западните сојузници Велика Британија и Франција практично и ја предадоа неговата земја на нацистичка Германија и пребегна во странство.

1954.- По заострената ситуација околу Трст, што ја предизвикаа западните сили со својата одлука цивилната управа во зоната „А“ на слободната територија на Трст да се предаде на Италија, во Лондон е потпишан таканаречениот Лондонски меморандум за решавaње на трстјанската криза.

1960.- Џон Кенеди е избран за претседател на САД.

1964.- Во Каиро почна Втората конференција на шефовите на држави и влади на неврзаните земји.

1964.- Во Западен Берлин низ тајно ископаниот тунел под Берлинскиот ѕид пребегнаа 57 државјани на Источна Германија. Тоа беше најголемо масовно бегство од изградбата на Ѕидот во 1961 година.

1968.- Ричард Никсон е избран за претседател на САД.

1970.- Вршителот на должноста претседател на Египет Анвар ел Садат по седум дена од смртта на Гамал Абдел Насер и официјално стана шеф на државата.

1993.- Република Македонија и Република Грција првпат во историјата воспоставија директна телекомуникациска врска.

1998.- Правниот комитет на Претставничкиот дом на Конгресот на САД одобри отпочнување на постапката за импичмент против американскиот претседател Бил Клинтон. Во американската историја тоа беше трета истрага за постапка на импичмент против претседател на САД.

1994.- Во Лондон е отворена првата презентација на предмети од потонатиот брод "Титаник". Изложбата "Остатоците од Титаник" поставена во националниот поморски музеј во Гринич, прикажува околу 150 од вкупно 3.600 предмети извадени од морското дно, откако бродот беше откриен во 1985 година. Остатоците од прекуокеанскиот брод, што требаше да го симболизира "трумфот на технологијата над природата", се уште лежат на морското дно на длабочина од 3.980 метри.

1995.- Собранието на Република Македонија со 110 гласови "за" и само еден воздржан од присутни 111 пратеници, едногласно го усвои Законот за знамето на Република Македонија. Знамето има сонце со осум жолто-златни радијални зраци што се шират на сите страни и осум црвени зраци кои се поле на знамето. Идејниот цртеж врз кој е направена компјутерска апликација е на Спасе Шуплиновски.

1997.- Египетски официјални претставници соопштија дека почнува нова потрага по гробот на Александар Велики во срцето на медитеранскиот град Александрија, што тој го основал во 332 година п.н.е.

2003.- Фаворитот на Москва Ахмад Кадиров, бивш муслимански свештеник, победи на претседателските избори во Чеченја. Исламски терористи го убија Кадиров во мај 2004 година.

2004.- Умре Морис Вилкинс, англиски биофизичар, добитник на Нобеловата награда за физиологија или медицина во 1962 година (заедно со Џејмс Вотсон и Франсис Крик) за откритија што се однесуваат на молекуларната структура на нуклиенските киселини и нејзиното значење за пренос на инфекции во живата материја. Роден е во Понгароа, Нов Зеланд, на 15 декември 1916 година.

1571.-  Шпанската морнарица кај Лепанта во југозападна Грција ја победи турската флота. Во битката по која Отоманското царство никогаш повеќе не стана голема поморска сила, загинаа најмалку 25.000 Турци, а беа потопени 80 турски бродови.

1849.- Во Балтимор умре Едгар Алан По, северноамерикански поет и раскажувач. Неговата лирика се одликува со меланхоличност и со тага. Автор е на кусите приказни на ужасот „Црна мачка“. Други негови познати дела се „Гавран“, „Абабел Ли“, „Авантурите на Артур Гордон Пим“ и други. Роден е во Бостон, на 19 јануари 1809 година.

1885.- Во Копенхаген е роден Нилс Хенрик Давид Бор, дански теоретски физичар, основач на теоријата на структурата на атомот. Учествуваше во научните истражувања што доведоа до производството на атомската бомба. Во 1922 година ја доби Нобеловата нагрда за физика. Умре во Копенхаген, на 18 ноември 1962 година.

1904.- Умре Димитар Цанко, македонски преродбеник. Тој има најистакната улога во изградбата на историскиот континуитет на македонската културна традиција во југоисточна Албанија. Роден е во селото Бобошница, Корчанско, во 1814 година.

1910.- Во Дојран е роден Ѓорѓи Абаџиев, македонски писател, еден од најпознатите прозаисти, публицист и историчар. Негови најпознати дела се "Изгрев", "Епопејата на Ножот", "Последната средба", "Арамиско гнездо", "Пустина" и други. Умре во Куманово, на 2 август 1963 година.

1913.- Во Прилеп е роден Илија Николовски - Луј, македонски музички педагог и композитор. Музика учеше во Белград и во Софија, а дипломира на Педагошката академија во Скопје. Умре во Скопје, на 22 октомври 1973 година.

1919.- Основана е холандската авионска компанија КЛМ, најстар постоечки воздушен превозник.

1931.- Роден е јужноафриканскиот надбискуп Дезмонд Туту, борец против апартхејдот, добитник на Нобеловата награда за мир во 1984 година.

1935.- Друштвото на народите ја прогласи Италија за агресор врз Абисинија (Етиопија).

1940.- Германија во Втората светска војна ја окупира Романија со што допре до важните стратешки нафтени полиња.

1944.- На кај селото Смојмирово, Беровско, во борба против германските фашисти загина Ацо Караманов, македонски поет и борец во НОВ на Македонија. Роден е во Радовиш, на 31 јануари 1927 година.

1946.- Во Софија почна траурната церемонија - пренесување на посмртните останки на големиот син на македонскиот народ Гоце Делчев, во главниот град на Народна Република Македонија.

1949.- Прогласена е Демократска Република Германија. Вилхелм Пик беше претседател, а премиер Ото Гротевол. Со тоа Германија беше поделена на две држави. На ова му претходеше прогласувањето на Сојузна Република Германија, на 21 септември 1949 година.

1959.- Советскиот вселенски брод „Луна 3“ прв ја фотографираше темната страна на Марс.

1959.- Умре американскиот оперски пејач и филмски глумец од италијанско потекло Марио Ланца, кој оствари голем број незаборавни оперски улоги. Сними неколку филмови, вклучувајќи го и филмот „Големиот Карузо“.

1981.- Потпретседателот на Египет Хосни Мубарак стана вршител на должноста шеф на државата еден ден по убиството на претседателот Анвар ел Садат, извршено од страна на исламски терористи.

1985.- Палестински терористи во Медитеранот киднапирајќи го италијанскиот патнички брод „Акиле Лауро“ со околу 440 луѓе се заканија дека со експлозија ќе го уништат ако Израел не ослободи од затвор 50 Палестинци.

1985.- Во Скопје умре проф. д-р Христо Андонов-Полјански, македонски историчар, ректор на Универзитетот "Кирил и Методиј" во Скопје, долгогодишен професор на катедрата по историја на Филозофско-историскиот факултет, признат научник, проучувач на историјата на македонскиот народ. Роден е во Дојран, на 21 септември 1927 година.

1989.- Конгресот на Унгарската социјалистичка работничка партија ја укина партијата која владееше 33 години и наместо неа ја формира Социјалистичката партија на Унгарија.

1991.- Европската заедница и стави ултиматум на Југославија за 24 часа да ги прекине воените дејствија на ЈНА. Во спротивно се закани со економски санкции.

1992.- Советот за безбедност на Обединетите нации ја основа Комисијата за испитување на воените злосторства во Југославија.

1993.- Во Скопје се конституира Агенцијата за трансформација на претпријатијата со општествен капитал.

1995.- Умре Христо Христоманов, македонски општествено-политички работник и земјоделско-шумарски стручњак. Смртта настана како последица од повредите добиени при атентатот врз претседателот на Република Македонија Киро Глигоров. Роден е во Струмица, на 18 јули 1921 година.

1992.- Германските компании и владата понудија 3,3 милијарди долари компензација на стотина илјади луѓе кои беа приморани на присилна работа во текот на нацистичката ера.

2001.- САД извршија напади врз Авнагистан бидејќи талибанците одбија да го испорачаат арапскиот терорист Осама бин Ланед осомничен за терористичките напади врз Њујорк и Вашингтон, на 11 септември. 

2003.- Амерканскиот филмски глумец од австриско потекло Арнолд Шварценегер е избран за гувернер на Калифорнија, најнаселената држава во САД.

2004.- Во серија експлозии во египетското летовалиште Синај, на границата со Израел, загинаа 35 туристи, а беа ранети 105, повеќето израелски граѓани. Најсилната експлозија беше во Таби, во хотелот „Хилтон“.

2004.- Абдицираше камбоџанскиот крал Нород Сиханук кој ја ослободи земјата од колонија. Него го наследи синот Нород Сихамон.

2004.- Во експлозија на автомобил-бомба во пакситанскиот град Мултан загинаа најмалку 39 луѓе, а преку 100 беа повредени.

Денеска е Светскиот ден на поштите.

1547.- Роден е Мигуел де Сервантес, прочуен шпански писател, автор на првиот реалистички роман во шпанската литература, ненадминливиот "Дон Кихот". Овој роман е преведен на сите светски јазици. Ги напиша и романите "Галатеу" и "Персилеса и Сигисмунду". Умре во Мадрид, на 23 арприл 1616 година.

1757.- Роден е францускиот крал Шарл Десетти, кој на престолот застана во 1824 година, а во 1830 година беше соборен во Јулската револуција, по обидите да ја обнови апсолутната монархија. Неговиот брат Луј Шеснаесетти е убиен во 1793 година во Француската револуција.

1806.- Прусија и објави војна на Франција, во која е поразена и загуби делови западно од Лабе и од Полска.

1831.- Убиен е првиот претседател на Грција, Јоанис Каподистријас, еден од водачите во борбата за независност од Отоманското царство. Во 1809 година стапи на служба во Руското царство и беше претставник на Русија на Виенскиот конгрес и шеф на руската дипломатија од 1815 до 1822 година. По враќањето во Грција, учествуваше во борбите за ослободување. Во 1827 година дојде на власт, а беше убиен во атентат.

1854.- Во селото Идвор, во Банат, е роден Михајло Пупин, научник од светски глас. Со своите пронајдоци во областа на електрониката, жичната и безжичната телеграфија, стана познат во целиот свет. Најголема слава и признание му донесоа "Пупиновите калеми" - со кои се овозможува пренос на телефонските разговори на големи далечини. Умре во Њујорк, на 12 март 1935 година.

1876.- Британскиот физичар, пронаоѓач на телефонот и учител на говорот на глувите Грахам Бел (1847-1922), кој подолго време живееше во САД, ја воспостави првата меѓународна телефонска врска меѓу Бостон и Кембриџ.

1892.- Роден е српскиот писател од хрватско потекло Иво Андриќ, единствен југословенски добитник на Нобеловата награда за книжевност, брилјантен стилист. Дела: „Мостот на Дрина“, „Травничка хроника“, „Госпоѓица“, „Омер-паша Латас“ (недовршен) и други.

1894.- Во Петроград е роден академикот проф. д-р Владимир Мошин, еден од најголемите проучувачи и познавачи на македонската средновековна уметност и култура. Покрај неговата дејност во Загреб и во Белград, беше раководител на историското одделение при Архивот на СР Мекедонија, професор на Филозофскиот факултет во Скопје и долгогодишен раководител на Катедрата за словенска култура при Институтот за проучување на словенската култура во Прилеп. Умре во Скопје, на 3 февруари 1987 година.

1906.- Роден е сенегалскиот државник, филозоф и писател Леополд Седар Сенгор, член на Француската академија и претседател на Сенегал од 1960 до 1980 година. Дела: „Нова антологија на црнечките и малгашки поезии“, „Слобода I: Царство и хуманизам“, „Слобода II - Нација и африканскиот пат во социјализмот“ и други.

1908.- Роден е францускиот фимски режисер и глумец од руско потекло Жак Татишчев, познак како Жак Тати, поетски сатиричар. Филмови, режија и глума: „Празничен ден“, „Одморот на господин Илоа“, „Мојот вујко“ (Оскар), „Сообраќајна бркотница“.

1934.- Убиен е југословенскиот крал од српско потекло Александар I Караѓорѓевиќ, наречен „Крал Обединител“, прва жртва на фашизмот. Атентатот во Марсеј, во кој е убиен и шефот на француската дипломатија Жан Луј Барту го организирале усташи и италијански фашисти, а пасошот најден кај убиецот е издаден во Загреб на име Петар Келеман. Стана крал на Србите, Хрватите и Словенците на 6 ноември 1921 година.

1940.- Роден е англискиот музичар Џон Ленон, автор на повеќето песни на поп групата „Битлси“.

1958.- Умре папата Пие XII, од италијанско потекло, првосвештеник на Римокатоличката црква од 1939 година. Беше поддржувач на италијанските фашисти и германските нацисти.

1962.- Африканската држава Уганда стана независна по безмалку 70 години биртанска колонијална управа.

1963.- Повеќе од 2.000 луѓе загинаа по пукнувањето на 300 метри високата брана „Вајонт“ кај Белуна, во североисточна Италија.

1967.- Убиен е аргентинскиот револуционер Ернесто „Че“ Гевара, симбол на револуцијата во Јужна Америка, но и ширум светот особено меѓу младите. Дипломирал медицина во Буенос Аирес во 1953 година. Во Мексико се запозна со Фидел Кастро. Беше министер за земјоделство, а Куба ја напушти во 1965 година. Во Боливија, сакајќи да го поведе народот во востание за ослободување на Јужна Америка од доминацијата на САД и домашната олигархија, беше убиен. Дела: „Спомени на кубанската револуција“, „Дневник од Боливија“.

1967.- Во Собранието на СР Македонија, под претседателство на д-р Милан Бартош, е одржана седница на Матичната комисија за формирање на Македонската академија на науките и уметностите, на која е извршено конституирање на МАНУ. За претседател на МАНУ е избран Блаже Конески (до 1975), редовен професор на Филозофскиот факултет во Скопје, потпретседател д-р Харалампие Поленаковиќ, редовен професор на Филозофскиот факултет во Скопје, а за секретар Ѓорѓи Филиповски, редовен професор на Земјоделско-шумарскиот факултет во Скопје. Од 1975 до 1983 година претседател на МАНУ беше Михаило Апостолски, од 1 јануари 1984 до 1992 година Јордан Поп Јорданов, од 1992 до 1999 година д-р Ксенте Богоев, од 2000 до јуни 2001 година Георги Ефремов, од 2001 до 2003 Матеја Матевски и од 2004 година Цветан Грозданов.  

1968.- Во Париз Умре Андре Мороа, француски писател, автор на најголем број романи и романизирани биографии за Дизраели, Бајрон, Волтер, Тургенев и други. Роден е на 26 јули 1885 година.

1975.- На советскиот физичар Андреј Сахаров му е доделена Нобеловата награда за мир поради неговите "бестрашни напори за мир во светот и правдата за сите во светот", се вели во образложението на Норвешкиот комитет за Нобеловата награда. Меѓутоа, во изјавата на 72 советски научници, што е објавена на 25 октомври, се осудува одлуката Нобеловата награда да му се додели на Сахаров.

1983.- Во експлозија на бомба во главниот град на Бурма, Рангуна, за која Јужна Корија ги обвини севернокорејските агенти, беа убиени 18 јужнокорејски функционери, вклучувајќи и четири клучни министри, меѓу кои и шефот на дипломатијата Ли Бум Сук.

1994.- Во селото Црник, Пехчевско, е осветена црквата „Света Петка“.

1995.- Собранието на Република Македонија ја ратификува Привремената согласност меѓу Македонија и Грција.

1995.- Во Скопје умре Миодраг Друговац, македонски поет, есеист, критичар, книжевен историчар, аналитичар, антологичар, преведувач и новинар. Неговото книжевно дело е мошне обемно. Роден е во селото Друговац, кај Пожаревац, во Србија, на 12 октомври 1928 година.

1997.- Повеќе од 200 луѓе загинаа во ураганот „Паулина“ во мексиканското летувалиште Акапулко.

1999.- Бројот на жртвите во поплавата во Мексико ја надмина бројката 400.

1999.- Во Охрид, митрополитот брегалнички г.г. Стефан (Стојан Велјановски) е избран за поглавар (петти по ред) на Македонската православна црква. Пред него поглавари на Македонската православна црква беа: г.г. Доситеј (Димитар Стојановски), г.г. Ангелариј (Цветко Крстевски), г.г. Гаврил (Ѓорѓи Милошев) и г.г. Михаил (Методи Гогов).

2001.- Претседателот на Република Македонија Борис Трајковски потпиша изјава со која се потврдува намерата за амнестија на припадниците на таканаречена ОНА, кои доброволно го положија оружјето во рамките на мисијата на НАТО „Неопходна жетва“ заклучно со 26 септември 2001 година.

2003.- Умре францускиот филозоф и теоретичар Жак Дерида, познат по концепцијата „деконструкција“. Покрена широка критичка расправа за филозофијата и е еден од иницијаторите на познатата париска група „Тел-куел“. Дела: „Пишување и разлики“, „За граматологијата“, „За духот“ и други.

2004.- Во Авганистан првпат се одржани директни претседателски избори.

1521.- Папата Лав X на англискиот крал Хенри VIII му ја додели титулата „Бранител на верата“ бидејќи кралот објави книга во која се осудуваат идеите на германскиот верски реформатор Мартин Лутер.

1531.- Војската на швајцарските римокатолички кантони ги порази силите на градот Цирих и неговите протестантски сојузници, а во битка загина протестантскиот верски реформатор Улрих Звингли.

1885.- Во Бордо е роден Франсоа Шарл Моријак, француски писател и публицист. Негови најпознати романи се "Дете под товарот на веригите", "Бакнежи за прокажаниот", "Црните анѓели" и многу други дела. Во 1952 година ја доби Нобеловата награда за литература. Умре во Париз, на 1 септември 1970 година.

1895.- Во Сплит е роден Јаков Готовац, хрватски композитор и диригент. Компонираше опери, хорови, соло-песни, симфониски композиции, сценска музика и друго. Автор е на прочуената опера „Еро од оној свет“. Умре во Загреб, на 16 октомври 1982 година.

1896.- Во Виена умре Антон Брукнер, австриски композитор и свирач на оргули. Компонираше симфонии и црковна музика. Роден е на 4 септември 1824 година.

1899.- Почна тригодишната Бурска војна помеѓу јужноафриканските бурски држави и Велика Британија.

1910.- Во Прилеп е роден Љубен Лапе, редовен член на МАНУ и редовен професор на Филозофскиот факултет во Скопје. Тој е еден од најзначајните двигатели и основоположници на македонската историографија и архивистика, еден од основачите на Филозофскиот факултет во Скопје. Напиша околу 200 научни трудови. Умре во Скопје, на 24 ноември 1985 година.

1941.- Во Прилеп борците на Првиот прилепски партизански одред извршија напад врз бугарската полициска станица во градот, на прилепскиот затвор и на телефонско-телеграфската мрежа. Со овој чин беше означен почетокот на востанието на македонскиот народ против бугарскиот окупатор, а со цел за конечно ослободување на земјата. На 12 октомври се огласија и истрелите на кумановските партизани. Почна четиригодишната крвава НОВ на македонскиот народ за конечо ослободување на земјата која заврши со успех само во еден дел на Македонија.

1942.- Во селото Крива Река кај Брус, германски и бугарски војници во Втората светска војна ги затворија сите жители во црква и ја дигнаа во воздух, усмртувајќи 320 цивили, воглавно жени и деца.

1945.- Во Кралево, во авионска несреќа загина Панче Неделковски, полковник и заменик командант на ГШ на НОВ и ПОЈ за Македонија, полковникот Димче Туриманџоски и капетанот Стеван Ташков. Панче Неделковски е учесник на Првото заседание на АСНОМ. Неделковски е роден во Скопје, на 24 април 1912 година.

1962.- Папата Јован XXIII го отвори Вториот ватикански сабор, прв таков собир од 1870 година на кој ги навести рефромите.

1963.- Уме Жан Кокто, француски писател и сликар. Тој е писател кој помина низ сите фази на модерната уметност: кубизам, дадаизам, футуризам, неокласицизам и надреализам. Во неговиоте сценски дела се застапени сите родови на техниката, од пантомимата, балет, и мелодрама, до комедии и класични трагедии. Беше и најзабележителен сликар кој ги илустрираше сите свои дела. Од 1955 година беше член на Француската академија на науките. Роден е на 5 јули 1889 година.

1963.- Умре француската пејачка од италијанско потекло Едит Пјаф, ѕвезда на кабарето и симбол на француската шансона. Компонирала шансони и текстови за нив.

1964.- Директно од студиото на ТВ Скопје во Нерези, во 16 часот е емитувана првата емисија-документарниот филм "Востанати" работена по повод 60-годишнината од Илинденското востание.

1977. Во атентат е убиен претседателот на Северен Јемен полковникот Ибрахим ал Хамди.

1980.- Двајца советски космонаути ја завршија дотогаш најголемата космичка мисија во вселената, престојувајќи 185 дена во бродот „Саљут 6“.

1988.- Говорот на папата Јован Павле II беше прекинат во Европскиот парламент во Стразбур кога британскиот пратеник од Северна Ирска, протестанскиот свештеник Јан Пејзли извика „антихрист“, покажувајќи транспарент на кој пишуваше „Јован Павле II антихрист“.

1990.- На стадионот „1 Мај“ во Пјонгјанг, главниот град на Северна Кореја, на кој присуствуваа 150.000 гледачи еуфорично беше поздравена победата на фудбалската репрезентација на Северна Кореја над Јужна Кореја со резултат од 2:1. Тоа беше историски пријателски натпревар, прво меѓусебно спортско натпреварување на домашно тло на поделената земја.

1993.- На 86. Генерална конференција на Меѓународната воздухопловна федерација (ФАИ), што се одржа во Тел Авив, од 11 до 17 октомври, Воздухопловниот сојуз на Македонија (ВСМ) е примен за полноправен член.

1993.- Исламски терорист во Осло го рани норвешкиот издавач Вилијам Нигард. Тој ја печатеше книгата „Сатански стихови“ на британскиот писател од индијско потекло Салман Ружди.

1994.- Во Анталија, во Турција на Петтата меѓународна конференција за безбедност и соработка на која учествуваа високи официјални личности од земјите-членки на НАТО и КЕБС, македонската делегација ја истакна заинтересираноста на Република Македонија за интегрирање во НАТО.

1994.- Почна изградбата на пругата Куманово - Бељаковце - Деве Баир кон Бугарија.

1996.- Умре Борислав Трајковски македонски ликовен уметник. Роден е во Битола, на 15 јуни 1917 година.

2002.- Во експлозија на бомба која на пазар во центарот на Хелсинки ја подметна и загина 19-годишниот студент на хемија, кој упатството за правање бомба ја „симна“ од Интернет, загинаа седум, а беа ранети 85 луѓе.

2004.- По одлуката на Триполи да се откаже од оружјето за масовно уништување, Европската унија го укина ембаргото врз Либија.

54.- Умре римскиот цар и историчар Клаудие I Тибери Друз од отровни печурки кои му ги подметна четвртата сопруга на Јулиј Агрипин со цел на престолот да го донесе синот од претходниот брак со Неро.

1792.- Претседателот на САД Џорџ Вашингтон го постави камен-темелникот за изградба на официјалната претседателска резиденција - Белата куќа во Вашингтон.

1474.- Роден е Мариото Арбертинели, италијански сликар, еден од претставниците на француската школа на високата ренесанса. Умре на 5 ноември 1515 година.

1815.- Францускиот маршал Жоаким Мир е стрелан. Тој беше најпознатиот меѓу командантите на армијата на царот Наполен I, од 1808 до 1815 година.

1822.- Во Венеција умре Антонио Канова, италијански вајар, најголем мајстор на италијанскиот класицизам. Влијаеше врз целокупното европско вајарство. Меѓу неговите најпознати дела се вбројуваат скулптурите „Амор и психа“, „Паолина Боргаз како Венера“, „Персеј“ и Наполеоновата биста во Фонтенбло. Роден е во Венеција, на 1 ноември 1757 година.

1869.- Умре францускиот писател Шарл Огистен Сент Бев, најистакнат претставник на француската книжевна критика. Дела: „Живот“, „Книжевни портрети“, „Пор-Роајал“, „Понеделнички разговори“.

1884.- Меридијанот што поминува низ Гринич (предградие на Лондон) е усвоен како универзаллен (нулти) меридијан, од кој се сметаат географските должини на точките и времето на Земјата.

1905.- Умре англискиот глумец Хенри Ирвинг, еден од најголемите трагичари во 19. век.

1911.- Роден е Андре Навара, француски виолончелист со интернационално реноме. Извесно време има предавано во Скопје, а беше чест и многу значаен учесник во програмата на Охридско лето. Умре во 1988 година.

1921.- Роден е францускиот глумец и пејач од италијанско потекло Иво Ливи, познат како Ив Монтан, кој светската слава ја стекна во филмот „Надница за страв“. Други филмови: „Хероите се уморени“, „Вештерките од Салем“, „Големиот син пат“, „Го сакате ли Брамс“, „Ајде да се сакаме“, „З“, „Признание“.

1923.- Турскиот парламент ја прогласи Анкара, бивша Ангора, за престолнина на Турција. 

1923.- Во Битола, е родена Драга Чаловска-Секуловска, македонски новинар, учесник во НОВ од 1941 година и еден од основачите на Радио Скопје, каде што непосредно по ослободувањето, во еден период кога Радиото бележеше брз и сестран развој, ја вршеше функцијата уредник на Радио Скопје. Умре во Скопје, на 5 јули 1988 година.

1925.- Родена е биртанската државничка Маргарет Хилда Робертс, позната како Маргарет Тачер, која во 1979 година стана првата жена премиер во историјата на Велика Британија. Во 1990 година со одлука на раководството на нејзината Конзервативна партија мораше да поднесе оставка. Инаку, во Велика Британија досега била најмногу години премиер.

1943.- Под притосок на сојузничките водачи, италијанскиот крал Виторио Емануел Трети и неговиот премиер Бадолјо и објавија војна на Германија, па на тој начин Италија, барем оној дел кој беше под сојузничка контрола, се придружи на антихитлеровската коалиција. До објавувањето на војната дојде дури по паѓањето на фашистичката влада на Бенито Мусолини и по капитулацијата на Италија.

1952.- Во издание на Државното книгоиздателство излезе од печат "Граматика на македонскиот литературен јазик" од Блаже Конески.

1964.- По 24 часа од полетувањето на бродот „Васход 1“, безбедно се приземнија тројца советски космонаути, членови на првиот вселенски екипаж во историјата на вселенските летови.

1970.- Канада и Кина воспоставија дипломатски односи, а Тајван итно ги прекина односите со Канада.

1972.- При падот на советскиот патнички авион „Иљушин 63“ близу московскиот аеродром загинаа сите 176 луѓе во авионот. Тоа беше дотогаш најголемата несреќа во историјата на патничката авијација.

1976.- Боливискиот товарен авион „Боинг 707“, на кого му откажа еден од моторите веднаш по полетувањето, падна на главната улица во Санта Круз, при што загинаа повеќе од 100 луѓе на земја и тројца членови на екипажот.

1984.- Во Скопје умре Илија Зафировски, македонски новинар. Тој спаѓа во редот на првата повоена генерација новинари. Работеше во весникот "Борба", а најголем дел од својот новинарски век го помина во весникот "Нова Македонија", во кој беше и главен и одговорен уредник. Смртта го затекна како директор и главен и одговорен урадник на весникот "Трудбеник". Роден е во Охрид, во 1927 година.

1990.- Во московската црква „Свети Василиј Блажени“ на Црвениот плоштад одржана е првата православна литургија, 73 години по Октомвриската револуција.

1990.- Водачот на христијанските сили во Либан генерал Мишел Аун, побара азил во француската амбасада во Бејрут по нападот на сиријската армија на неговото упориште.

1993.- Судот во Хамбург го прогласи Германецот Гинтер Пархе за виновен поради ранувањето со нож на југословенската тенисерка Моника Селеш и донесе пресуда која ширум светот беше оценета како скандалозна. Пархе беше казнет условно на две години затвор.

1993.- Република Македонија е примена за полноправен член на Меѓународната организација за поморство, со седиште во Лондон.

1993.- Во Крањ, Република Словенија, фудбалската репрезентација на Македонија го одигра првиот официјален пријателски натпревар, откако нашата држава стана самостојна, суверена и независна. Домаќин беше фудбалската репрезентација на Република Словенија. Репрезентацијата на Република Македонија победи со 4:1.

1995.- Во Скопје, делегациите на Република Македонија и Република Грција потпишаа Меморандум за практична примена на Привремената спогодба потпишана во Њујорк на 13 септември 1995 година.

1997.- Британскиот суперсоничен автомобил прв на земја успеа да го пробие звучниот ѕид, развивајќи брзина од 1.222,7 километри на час.

2003.-  Филипинските безбедностни сили го убија Фатур Рахман ел Гози, наводно клучна фигура на исламистичка терористичка организација.

- Светски ден на слепите

- Меѓународен ден на пешачењето

70 п.н.е.- Роден е римскиот писател Публиус Вергилиус Маро, творец на совршени дела - песни во кои го величел римското минато. Дела: „Енеида“, „Пастирски песни“, „Песни за земјоделците“.

1529.- Турскиот султан Сулејман II се откажа од опсадата на Виена.

1542.- Роден е царот Абу ул Фат Џелалудин Акбар, еден од најголемите владетели на Индија, кој ги покори побунетите држави Гуџарат и Кашмир, а го освои и Авганистан. Беше голем реформатор кој настојуваше да ги соедни поданиците на различните вери и раси и го укина ропството.

1582.- Во Шпанија, Португалија и во папските држави во Италија почна примената на календарот на папата Григур XIII. Според советот на астрономите, папата го реформира Јулијанскиот календар, заснован на Сончевата година од 365 дена и шест часа, во кој годината е подолга од Сончевата за 11 минути и 14 секунди и секоја 128 година се појавува еден ден „повеќе“. Таа разлика се отстрани така што после четврток 4 октомври 1582 година наредниот ден петокот се сметашe како 15 октомври. Годината според Грегоријанскиот календар сепак е подолга од природната за 12 секунди, но разликата од цел ден ќе биде постигната дури после 3320 година.

1608.- Роден е италијанскиот физичар и математичар Еванѓелиста Торичели, пронаоѓач на живиниот барометар, таканаречената Торичелиева цеква. Кога Галилео Галилеј ослепе Торичели му стана секретар, а по смрта на Галилеј ја наследи неговата катедра.

1814.- Роден е рускиот писател Михаил Јурјевич Љерментов, чии песни кои ги напишал уште како дете, станаа антологиски. Загина во двобој во 1841 година. Дела: роман „Јунак на нешето време“, драмата „Максарада“, поемата „Демон“, песните „Облаци, „Мисла“, „Пророк“, „Татковина“, „Бородино“.

1815.- Четири месеци по поразот на неговата армија во битката кај Ватерло, францускиот цар Наполен I стаса на островот Света Елена во Атлантскиот океан, на кој во 1821 година умре.

1817.- Во Швајцарија умре полскиот национален јунак Тадеуш Анзеј Бонавентура Кочушко, учесник во американската војна за независност и аѓутант на Џорџ Вашингтон, подоцна првиот претседател на САД. По враќањето во Полска покрена востание против Русија, но неговата војска беше поразена во октомври 1794 година, при што беше ранет и заробен. Во 1796 година беше пуштен на слобода под услов да се откаже од акциите против Русија.

1844.- Роден е германскиот филозоф од полско потекло Фридрих Вилхелм Ниче. Дела: „Желба за моќ“ , „Од онаа страна на доброто и злото“, „Генеалогија на моралот“, „Радосна наука“.

1854.- Во Даблин е роден Оскар Вајлд, англиски писател од ирско потекло. Негови најпознати дела се комедиите: "Ладалото на Леди Виндермаер", "Важно е да се викаш Ернест", "Идеален маж" и други. Умре во Париз, на 30 ноември 1900 година.

1855.- Роден е Иван Владимирович Мичурин, советски биолог, генетичар. Се занимаваше со подобрување на сортите на овошките во централна и во северна Русија, како и со создавање на нови сорти. Работеше врз крстосување меѓу видовите и родовите, притоа користејќи ја и вегетативната хибридизација (калемењето), добиваше семе и со вештачко запрашување, при што забележа дека тоа семе е и поотпорно. Умре на 7 јуни 1935 година.

1895.- Во Париз под обвинение за велепредавство во корист на Германија, е уапсен францускиот офицер Алфред Драјфус (1859-1935), по потекло Евреин, со што почна бурната афера („Драјфусова афера“) која со години го потресуваше општествениот и политичкиот живот на Франција. Драјфус без вистински докази беше осуден на доживотна робија, но по големото негодување на јавноста и ангажираното настапување на писателот Емил Зола беше откриен вистинскиот виновник, а Драјфус е ослободен и рехабилитиран во 1906 година.

1917.- Познатата германска шпионка за време на Првата светска војна, по потекло Холанѓанка, Мата Хари со вистинско име Гертруд Маргарет Зеле е погубена во Париз. Таа беше позната танчерка која на сцените предизвикуваше одушевување. Како артистка контактирала со многу истакнати личности и дознавала тајни што им ги пренесувала на германските агенти. Родена е во 1876 година.

1928.- Германскиот „Граф Цепелин“ го изведе првиот комерцијален лет преку Атлантикот.

1941.- Козјачкиот НО партизански одред го блокира и го претресе манастирот Прохор Пчински, каде што сметаше дека има сместено бугарски полицајци. Акцијата беше изведена, но полицајци не беа најдени.

1945.- Пјер Лавал е убиен врз основа на судска пресуда заради предавство на својата земја на Германија.

1946.- Германскиот воен злосторник Херман Геринг изврши самоубиство во затворска келија еден ден пред да биде погубен врз основа на пресудата од Меѓународниот суд за воени злосторства во Нирнберг.

1949.- Во Унгарија по монтирани сталинистички судски процеси како „титоисти“ погубени се Ласло Рајк, Тибор Сони и Андраш Салаи.

1964.- Советскиот лидер Никита Хрушчов беше тргнат, а следниот ден беше објавено дека самиот изразил желба да се повлече наводно заради годините и слабата здравствена состојба. Прв секретар на Комунистичката партија стана Леонид Брежњев, а премиер Алексеј Косигин.

1984.- Во Торонто, Канада, излезе првиот број на весникот на Македонците во Канада "Македонија".

1987.- Во државен удар е убиен претседателот на Буркин Фасо капетан Томас Санкара, а шеф на државата стана капетанот Блез Компаоре.

1989.- Во Париз умре Данило Киш, еден од најголемите југословенски писатели со светско реноме. Роден е во Суботица, на 22 февруари 1935 година.

1990. - Советскиот претседател Михаил Горбачов ја доби Нобеловата награда за мир, со образложение дека го задолжил светот со политиката на мир, но многумина во неговата земја подоцна ја доживеаја како награда за разбивање на СССР.

1992.- Во Скопје е регистрирана Демократската партија на Турците на Македонија, со седиште во Скопје, а за претседател е избран Ердоган Сарач.

1993.- Јужноафриканскиот претседател Фредерик Вилем де Клерк и водачот на Африканскиот национален конгрес Нелсон Мандела ја добија Нобеловата награда за мир како признание за ставање крај на режимот на апархејдот и создавање основа за развој на демократијата во Јужна Африка.

1993.- Во Париз, Авто-мото сојузот на Македонија (АМСМ) е примен за полноправен член на Светската автомобилска федерација (ФИА).

1995.- На референдум во Ирак претседателот Садам Хусеин, како единствен кандидат, доби безмалку стопроцентна поддршка и во наредните седум години да ја предводи државата.

1995.- По 20 месеци грчко ембарго, отворена е македонско-грчката граница.

1997.- Бунтовниците во Република Конго по четиримесечната граѓанска војна го тргнаа од власт претседателот Паскал Лисиба, а на власт го вратија бившиот претседател Денис Сасу Нгуесо.

1997.- Во Скопје умре Владо Чучков, еден од најпознатите пера на македонската музичка критика. Роден е во 1929 година.

2000.- Во Струмица умре Доне Чапарев, македонски писател. Автор е на книгата поезија „Живи сенки“, „Вечерни патувања“ и други, на драмските дела „Благој Мучето“ и „Пајтон полн оружје“ и на други дела. Роден е во Струмица, на 4 јуни 1949 година.

2003.- Кина успешно го лансира првиот вселенски брод со екипаж со што стана трета земја која во вселената испрати човек, 42 години по историскиот лет на Јуриј Гагарин. Во орбитата околу Земјата, од комсодромот Џингуан кој се наоѓа во пустината Гоби, лансиран е бродот „Шенџоу - 5“ со астронаутот Јанг Левиј.