Изгореници

Сите изгореници без разлика на агенсот (материјата) што ја предизвикал, го оштетуваат површинскиот слој на кожата (епидермот). Исто така, делумно или целосно е нарушена структурата на поткожното ткиво, каде што се оштетуваат градбените елементи, крвните садови и нервните завршетоци. Според општата класификација, површинските изгореници се вбројуваат во термички повреди од втор степен. Веднаш по повредата, изгореното место е црвено, со голем локален оток, силна болка и ограничени движење на телото. Подоцна се формираат меури исполнети со бистра или крвава течност, кои можат спонтано да пукнат. Ако е зафатена целата дебелина на поткожното ткиво, болката не е толку силна и драматична, но изгорениот дел на телото има голем дефект од изумрено ткиво со секреција на лимфа и крв од рабовите на раната. Општата состојба на пациентот е лесно нарушена со слабост и вртоглавици, болна раздразливост, страв од претрпениот шок при повредата, лесно покачена температура или, пак, треска со чувство на жед. Доколку се пристапи веднаш кон лекување со прва помош, потоа со правилен третман на раните, излекувањето е во период од 10 до 14 дена со минимални белези, евентуално 25-30 дена кај компликуваните и подлабоки изгореници.

Лекувањето се состои во тоа веднаш по повредата пациентот да се јави кај хирургот, кој во стерилни услови примарно ќе ја обработи раната со отстранување на изумреното ткиво. Во првите неколку дена од акутната болна фаза изгореното место треба да биде под специфична преврска за изгореници, која спречува секундарна инфекција, го намалува губењето на течности и крвавењето од раната, силно ја редуцира болката бидејќи движењата се ограничени. Се советува орално земање аналгетици, антибиотици со широк спектар и витамини, како и пиење витамински напитоци.

По неколку дена се отстранува првата преврска при што веќе почнала епителизацијата на површинските слоеви и ревитализација на длабоко поткожно ткиво. Ако при контролните прегледи се увиди дека изгореницата не е секундарно инфицирана, енергично се почнува битката за намалување на белегот или длабоката лузна. Но, ако настанала инфекција со создавање гнојна содржина, потребно е земање брис од раната, па според микробиолошката анализа и антибиограмот, се користат локални антибиотски масти или раствори за уништување на бактериската инфекција во комбинација со орално земената терапија.

На крајот од лекувањето, се стимулира процесот на регенерација на ткивото со употреба на соодветни витамински креми. По еден месец од заздравувањето се советува микродермоабразија.

Д-р  сци. мед.
Крсте Митаноски
Специјалист по општа, пластична и по реконструктивна хирургија