ВМРО - соэдавање и дело

   Величествената смрт на четата на Методија Патчев во Кадино Село 

Во Кадино Село и денес се чува споменот на Методија Патчев и неговите шестмина четници, иако од тој настан помина еден век. Кадиноселци со гордост раскажуваат за нивната херојска смрт и решеност да ги положат животите на олтарот на слободата. Македонската револуционерна борба пред и по Илинденското востание познава многу колективни саможртви на македонски војводи и комити, кои со посегањето по сопствениот живот предизвикувале восхит и почит кај демократските сили во Европа, па дури и кај непријателот. А колективниот самоубиствен чин на охриѓанецот Методија Патчев и неговата одбрана дружина е прва таква саможртва по чиј пример подоцна ќе тргнат многумина знајни и незнајни македонски синови. 

Методија Патчев и неговата чета во Кадино Село се нашла на денот на селскиот празник, на Благовец. Според д-р Стојан Ристески кој го истражувал револуционерното дело на овој познат охриѓанец, на 6 април, дента пред трагедијата, целото село било собрано в црква. Службата се вршела со дванаесет свештеници, бидејќи тој ден селото светело масло. Војводата со четата бил сместен во старата кула, со намера вечерта да покрсти нови членови за организацијата. Меѓутоа, душманите не спиеле и на Турците им кажале дека тој се наоѓа во селото. Така околу пладне дошол многуброен турски аскер и башибозук. Се спомнува бројката од околу 500 вооружени луѓе. На помош стасал аскер и од Битола, а во борбата се вклучил и познатиот разбојник Расим со 25 души. 

Четата претходно не била известена за силниот аскер, ниту пак некој сигнализирал за неговото движење кон Кадино Село. Турската војска од сите страни ја опколила кулата, а војводата и шестемина комити немале никаква можност да излезат од неа. Според кажувањата на очевидците на настанот, вратата однадвор ја закатанчила кадиноселката Ката Врбоска, чија куќа била во непосредна близина. Така почнала нерамна борба со сто пати побројниот непријател. "Целта на аскерот била живи да ги фатат комитите, за да се извести султанот за постигнатиот успех и да се добие наградата и унапредувањата во службата. До следниот ден (7 април 1902 година) напладне малата чета јуначки се борела до последниот к*ршум. Тогаш ништо не им преостанало, освен да се предадат или да умрат. Четата го избрала второто. Кога привршила муницијата, комитите слегле во приземјето во кулата. Се прегрнале за последен пат и почнале да пеат комитски песни. На повикот од аскерот да се предадат одговориле дека македонски борци не се предаваат. Методија Патчев бил свесен дека секаква друга одлука, освен колективно самоубивство не доаѓале предвид. Уште во екот на борбата тој на своите другари им советувал да си остават за себе по еден к*ршум. Со одлуката на војводата се согласиле сите шестмина востаници. И кога ги завршиле к*ршумите, сите херојски се самоубиле, пукајќи со последниот к*ршум во себе", раскажува д-р Ристески.

Според очевидците на оваа крвава драма, по престанувањето на пукотниците, Турците очекувале опколените да почнат да излегуваат и да се предаваат со кренати раце. Меѓутоа, никој не се појавил, ниту пак се слушнал човечки глас. "Тогаш Турците го испратиле Јонче Врбоски, заменик на коџобашијата, за да види што е со комитите. Имало што да се види. Со смртонсони рани построени мртви комитите и оддавале последна почит на Македонија, без трага на страв. На лицата им се читало самозадоволство од подвигот. Тоа била трогателна, наедно и восхитувачка глетка. Во тој момент во кулата како на едно место да се нашла цела Македонија...", додава д-р Стојан Ристовски. 

По трагедијата мртвите тела биле изнесени пред кулата, а аскерот се нафрлил врз труповите, сакајќи да ги унакажи лицата на комитите. Но, командантот, потпоручникот Нијази-бег, подоцна еден од истакнатите членови на Младотурската револуција, ги спречил во нивните намери со зборовите. "Назад, тоа се херои. Гледајте како се бореа за својата идеја. Сами се убија." Потоа наредил со плотун преку мртвите тела да им оддаде почит на мртвите херои. Селаните ги закопале сите седуммина комити во црквата "Света Богородица". Подоцна кадиноселци ги откопале и ги погребале кај другите гробишта во заедничката гробница. 

Македонија тогаш не ги загубила само своите седуммина горди синови. Турците пронашле кај Патчев шифрирани документи од кои дознале многу работи за Организацијата, пред сў ја откриле целата револуционерна мрежа во Прилепско. По селата биле испратени неколку потери, кои извршиле големи зулуми и апсења во 18 прилепски и 6 мариовски села. Затворени биле 92 работници на Организацијата на кои им се судело во Битола. На разни затворски казни биле осудени 16 души, а другите ослободени. Според сознанијата до кои дошол д-р Ристевски, предавството го извршиле Станко Ачкоски, кмет на селото, познат врховист и турски шпиони, и неговиот заменик Јонче Врбоски. Ачковски бил осуден на смрт Организацијата и истото лето убиен. Предавството во Кадино Село, смета тој, е дело на врховистите.

Внеси реплика	страница <1 45 464748 49 55 >
Tweet