Ќе остане ли Македонија во мрак?

Непристоен предлог на Груевски

МИРЧЕ ЈОВАНОВСКИ

Можеби ќе се сфатеше како шега или како уште еден момент на инспирација на владиниот портпарол Ивица Боцевски. Но, премиерот Никола Груевски брзо ја разби секоја дилема: Владата сака да го врати во државен скут „Електростопанство на Македонија“. Навистина, не инсистира, но доколку ЕВН се реши на таков чекор, Владата е тука да им помогне да ја остварат таквата намера. Доколку ја има.

А, еден ден претходно, Австријците јасно порачаа дека немаат намера да се откажат од компанијата што ја купија пред две години и која требаше да биде вовед во дополнителни инвестиции во земјата.

Таквата намера од ЕВН ја искажаа и преку учество во тендерот за ТЕЦ „Неготино“ (оној од претходната влада), на кој беа прворангирани и според бизнис-плановите требаше да инвестираат 751 милион евра, а од ТЕЦ „Неготино“, според капацитетот, да направат нова РЕК „Битола“. Но, бидејќи Австријците ја немаа таа среќа целиот тендер да помине во мандатот на една владејачка гарнитура, останаа без ТЕЦ-от. Како што стојат работите, можеби еден ден ќе останат и без ЕСМ.

Можеби австриската ЕВН не е профил на компанија која и' одговара на Македонија. Можеби тоа се конзорциуми од типот на „Хач“ со бугарски предзнак, кои добија на повторениот тендер за ТЕЦ „Неготино“, а под притисок на јавноста практично се демаскираа, па Владата немаше друг избор, туку да се повлече од „најдобриот бизнис-план“.

Оној на ЕВН претходно беше прогласен за нереален, па Австријците ќе мора да се „докажуваат“ во соседна Албанија, со парите кои претходно ги планираа за Македонија.

Чудни критериуми промовира Владата при нејзината определба за Македонија како бизнис-дестинација за странските инвеститори. Од една страна, троши милиони суми пари во (не)продуктивни пропагандни кампањи, ангажира неколку министри кои работат исклучиво на промоција на земјата и на привлекување странски инвеститори, формира „Тим Македонија“ во кој е и премиерот , чија функција е исто така носење странски инвеститори, им наложува на амбасадорите да трчаат од компанија до компанија, ангажира економски претставници во неколку земји, доделувајќи им дипломатски статус, исто така, заради странски инвестиции, а дома се кара со инвеститорите, испраќајќи отровни стрели преку медиумите. Чуден некој однос.

Како што тргнале работите, нема да чуди ако по ЕСМ, сличен предлог стигне и за рафинеријата ОКТА, бидејќи грчките газди и онака не' одраа, било поради крајно неповолниот купопродажен договор, било поради казните што допрва ќе треба да се плаќаат поради пресудата на Арбитражниот суд во Париз, откако Македонија се најде меѓу два огна: да ги почитува европски директиви или монополскиот договор со ОКТА.

Да не заборавиме, тука е и „Телеком“, кој ,исто така, прави енормни профити од сиромашното население и тоа во време кога компаниите кои се непосредно или посредно сопственици во најдоходовната македонска компанија, на домашен терен не им цветаат рози. Бидејќи тие профити сега се селат од државата, можеби некому ќе му текне да ги задржи дома. А, не да се кара и да се натега и за оној дел што и' припаѓа.

Но, да се вратиме на најактуелниот случај, оној со ЕВН. Без оглед на околностите кои придонеле за ваквата реакција на Владата и лично на премиерот Никола Груевски во однос на ЕВН, сосема е јасно дека станува збор за непристоен предлог. Навистина, Македонија не треба да потклекне на какви било уцени на кој било странски инвеститор, но најмалку што и' треба е да се кара со нив и да ги брка од земјава.

Таквиот однос носи лоша порака до инвеститорите кои се веќе тука и кои се главните промотори во своите матични земји, за тоа каква бизнис-клима владее во Македонија, како државата се однесува спрема странците, како ја штити нивната сопственост.

Наместо да игра на таа карта, Владата се реши на сосема поинаков приод: преку јавни караници да покаже кој е во право. Тука не сакаме да оправдуваме никого ако потфрлил во реализирање на бизнис-планот, како што тоа своевремено се правеше со „Телеком“, кој скапо платените консултантски услуги ги претставуваше како реални трошоци.

Државата своите мускули треба да ги покаже, пред се', преку силни и независни институции. Во спротивно, и тие што имаат намера да дојдат, ќе се замислат дали Македонија е вистинското место за нивните пари.