ВЕРСКИ ВЕСТИ

АРХИЕПИСКОП ОХРИДСКИ И МИТРОПОЛИТ СКОПСКИ

Протокол бр. 9 од 29.06.2005

До
Главните уредници на средствата за информирање
во Р. Македонија

Почитувани,

Од 22 јуни 2002г. од кога велеската и повардарска света Митрополија влезе во литугијско и канонско единство со Српската Православна Црква, а преку неа во единство и со сите Православни Цркви, ова е втор пат како со писмо се обраќаме до уредниците на средствата за информирање во Р. Македонија. Мотивот за првото наше обраќање беше поттикнување на уредниците на средствата за информирање да иницираат истражување на проблемот околу расколот на Црквата во Р. Македонија. За жал, тоа прво писмо не успеа да го поттикне истражувањето во областа на проблемите на Црквата. Во главно, сите известувања по однос на расколот во Црквата во Р. Македонија останаа паушални, истресени од ракав, потполно не проверени, а најчесто и тенденциозни.

Ќе простите на забелешката, но не затоа што таа не е точна, туку затоа што изгледа и одповеќе смела: Известувачите и коментаторите на црковните прашања во Р. Македонија, последниве три години му покажаа на целиот свет колку се неуки за толкување на меѓуцрковните релации. Причините се или во нивната незаинтересираност, што е крајно несватливо, или во ниската надокнада која ја примаат како плата на нивната работа. Се наѕира и нешто трето, а тоа е намерната тенденциозност и злонамерност, но во тоа не сакаме да веруваме дека баш сите новинари се толку непрофесионални или уште полошо, толку поткупливи.

По сè изгледа, не е ниту само првото, ниту само второто, туку и двете замешани заедно. Со самото тоа што во споменативе последни три години не излезе ниту еден студиозен напис за проблемите врзани со расколот на Црквата во Р. Македонија, мислиме дека барем во блиска иднина не ќе има демант на нашите, како претходно ги нарековме смели забелешки. Но, на крај, воопшто не е важно дека е тоа така, и дали воопшто некој ќе се согласи дали е така. Важно е господо уредници на средствата за информирање што вие придонесовте судот изречен во Битола врз нашата смерност да биде суд за вашата непрофесионалност, неетичност и недемократска ориентираност.

Затворската казна за јавно изречен збор, за која во нашиот случај дури и не постојат никакви докази дека ние тоа сме го направиле, е казна за вас и за вашето дело. Денес нè затворат нас, без никакви докази дека сме распалувале национална и верска омраза, зашто дури и за сите обвиненија судот да имаше докази дека ние сме ги направиле, сето тоа не претставува кривично дело, но утре е на ред некој од вас. Денес го затвораат Поглаварот на една помесна Православна Црква кој има подршка во многу институции во светот, утре е на ред некој од вас кој освен потесниот круг на семејството нема кој друг да го поддржи. А вие стоите спокојни, да не грешиме душа, можеби некои од вас и радосни што успеавте да ја изманипулирате сопствената совест, да го изиграте личниот морал, но и професионалната одговорност.

Не би споменувале за тоа дали некој од вас требаше до сега да биде барем со неколку години повеќе затвор казнуван од нас, сè само од причина што никогаш не сме сметале дека треба да се цензурира јавно изречената мисла. Бидејќи ни се случило да се убедиме дека јавното паметење понекогаш може да биде многу кратко, ве потсетуваме: Во 2000 година со писмено реагирање се обративме до советот за радио дифузија да не прави цензура на новинарските известувања врзани со војната која нè затекна. Сметавме и тогаш, а исто така и сега, дека само цензурираната е нешто што е полошо од лошата, па дури и тенденциозна информација.

Може некој дури и да смета дека добро ни направиле што нè затвориле, но за разлика од нас кои можеби некогаш ќе излеземе од затвор, таквиот никогаш нема да излезе од ропството под сопствената ограниченост, беда и патетичен страв. Ако за сè нешто друго може и да се најдат луѓе кои нема да се согласуваат со нас, не веруваме дека некој нема да се согласи оти од почетокот на нашето епископување во 1998, па сè до сега останавме доследни и на верата, и на надежда, и на јавно изречените обраќања. Така, не треба да се очекува дека затворот ќе го промени нашиот смер кон Царството Божјо, но дали нашиот физички затвор ќе го промени вашиот смер на движење, од ропство кон слобода?

За човек кој е духовно слободен, затворот може да му биде и награда. Не малку од подвижниците на верата во Православната Црква самите се затворале за да си покажат и себе си и на другите дека физичкиот затвор не може да ја ограничи слободата на духот. Еден цел манастир во Киев бил мегдан за духовна борба на доброволни затвореници кои уште за време на нивниот живот се покажале дека се неспоредливо послободни од многумина кои во светот биле привидно слободни. Слободата, пак, драги мои, а ќе ве наречам и браќа, раѓа безстрашност. Човек кој е духовно слободен, а духовно слободен е само оној кој е слободен од смртта, џабе го затвараш. Кој верски водач, па дури и политички се променил во затвор? Затворот го направил само поголем, барем пред очите на другите.

Верските водачи се затвараат за да се ослободат другите. Затоа, примете го братски ова што ќе го речеме. Овој затвор изречен врз нашата смерност ќе има вистински ефект, не ако нè поправи нас, зашто ние ниту се чувстуваме виновни, ниту сметаме дека затворот ќе ја промени нашата совест. Во најлош случај може само да нè уназади, ако не дај Боже почнеме да ги мразиме оние кои нè распнуваат. Но, ќе има ефект ако вас господо новинари ве ослободи од ропството под стравот и незнаењето.

Со надеж дека за Бога сè е можно,

А Р Х И Е П И С К О П
+ Охридски Јован