Ernesto Che Guevara

НОВИ ДЕТАЛИ ЗА ИСТОРИСКАТА УЛОГА НА прочуениот револуционер, нА 40-годишнината од неговата смрт

Темната страна на легендарниот „команданте“ Че

Во новата биографија, романтичниот херој е прикажан како „ладнокрвно чудовиште“, кој безмилосно елиминирал „издајници“ и „антиреволуционерни црви“ за да му овозможи на Фидел Кастро да владее на Куба

Новата биографија на Ернесто Че Гевара, иконата на кубанската револуција, ја вознемири војската негови обожаватели низ целиот свет. Четири децении по егзекуцијата во боливиската џунгла, романтичниот херој е прикажан како „ладнокрвно чудовиште“, кој безмилосно елиминирал „издајници“ и „антиреволуционерни црви“ за да му овозможи на Фидел Кастро да владее на Куба. - Воопшто не е лесна задача да се нападне легендарен лик, кого го бранат толку многу луѓе. Симпатизерите направија култ на недопирливиот Че - вели Јакобо Мачовер, авторот на книгата „Скриеното лице на Че“.Кубанецот Мачовер, кој од 1963 година живее во егзил во Франција, тврди дека за херојскиот статус на Че се виновни француските интелектуалци, кои во шеесеттите години масовно патуваа во Хавана и „паднале на шармот на единствениот команданте што го зборувал нивниот јазик“. За „канонизацијата“ на Че директно е посочен Режи Дебрај, кој во тој период станал следбеник на Гевара и професор по филозофија на Универзитетот во Хавана. И егзистенцијалистот Жан-Пол Сартр, кој ја посетил Хавана во 1960 година, исто така, влијаел врз идеализацијата, зашто го опишувал Гевара како „најцелосниот човек на својата епоха“.

- Легендата создадена околу Че е, пред се', француска креација, која подоцна стана меѓународна. Французите игнорираа се' што не се вклопуваше во нивната идеализирана слика на Че - вели Мачовер. Тој тврди дека самиот Гевара, во своите дневници, не ги криел егзекуциите на своите противници и живописно ги опишувал.

- Истрелав к*ршум со калибар од 32 мм во десната половина од неговиот мозок и тој му излезе низ левата слепоочница. Неколку минути стенкаше, а потоа умре - напишал Че за погубувањето на селанецот Еутемио Гера, кој наводно соработувал со војската на кубанскиот диктатор Фулгенсио Батиста. Селанецот Гера бил само еден од низата „предавници“, кој бил предаден на „чиновите на правдата“, како што самиот Че ги нарекувал егзекуциите. Судењата биле ретки.

- Спроведов истрага по итна постапка и потоа селанецот Аристидо беше погубен. Не е можно да се толерира сомнението за предавство - напишал Че за друго убиство. Како особено интересен случај, Гевара го запишал убиството на еден маж, кој непосредно пред егзекуцијата, на мајка си и' напишал писмо во кое ја признал „праведноста на доделената казна“ и побарал од неа да и' биде верна на револуцијата.

- Од виновниците, или од тие што ги сметале за такви, се очекувало да ја признаат полезноста од смртната казна - пишува Мачовер.

По успешното командување на герилските одреди при Кубанската револуција, Че бил назначен за гувернер на Народната банка и ги потпишувал банкнотите со својот прекар. Но, според Мачовер, првата задача на Гевара откако герилците вмарширале во Хавана во 1959 година била да ја води „комисијата за прочистување“ и да ги надгледува егзекуциите во хаванскиот затвор Ла Кабана. За шест месеци, Че по кратка постапка осудил на смрт 180 затвореници.

Дариел Аларкон Рамирез, поранешен соборец на Гевара, за него изјавил: „Ќе легнеше на врвот на ѕидот и пушејќи пура ги гледаше егзекуциите“. Тоа, според Мачовер, требало да биде гест на морална поддршка за момчињата во стрелачкиот вод.И пред новата биографија било општо познато дека Ернесто Че Гевара имал и темна страна. Иако повеќето критики стигнуваат од десничари, дури и некои левичарски групи го споредуваат Че со власта на Сталин во Советскиот Сојуз.Сепак, за огромното мнозинство, Че секогаш ќе остане култен револуционер. Тој денес е особено популарен меѓу младите, и тоа меѓу тие од поимотните семејства, кои имаат само матна слика за ликот и делото на Че. Неговиот портрет го има на маици, шолји, постери, приврзоци, опеан е во песни и опери. Неодамна во родната земја е прогласен за „најголемата историска личност на Аргентина“, а 40-годишнината од неговата смрт денеска ќе биде одбележана со низа свечености низ Карибите и под Андите.

Боливија го предаде, а сега го слави

Боливијците, кои го предадоа Ернесто Че Гевара, сега го величаат и му организраат фестивал, пишува лондонскиот весник „Индепендент“.Во зафрленото место Вила Гранде во џунглите на Боливија, каде што пред 40 години е заробен и убиен познатиот револуционер, се одржува петдневен фестивал со концерти, филмови, изложби и фудбалски турнир.

- Ако Че беше жив, ќе беше изненаден од почестите што му ги приредуваат Боливијците, затоа што пред 40 години, кога тој се обиде меѓу локалните рудари да организира револуција по примерот на онаа во Куба, не наиде на никаква поддршка и беше предаден - наведува весникот. „Индепендент“ додава дека сега ситуацијата во Боливија е изменета и дека портретот на Че Гевара е обесен во канцеларијата на претседателот Ево Моралес.