ФТ: Менување на историјата преку проектот Скопје 2014

• 
• < border="0" ="0" marginheight="0" marginwidth="0" scrolling="no" ="0" ="0" width="100%" id="I0_1379340948778" name="I0_1379340948778" ="https://apis.google.com/_/+1/fast?bsv=o&usegapi=1&size=medium&hl=en-US&origin=http%3A%2F%2Fnovatv.mk&=http%3A%2F%2Fnovatv.mk%2Findex.php%3Fnavig%3D8%26cat%3D2%26vest%3D7477&g=3p&ic=1&jsh=m%3B%2F_%2Fscs%2Fapps-static%2F_%2Fjs%2Fk%3Doz.gapi.en.kUo-aHM7lU0.O%2Fm%3D__features__%2Fam%3DAQ%2Frt%3Dj%2Fd%3D1%2Frs%3DAItRSTP1_dAOlIR2gqx5HMrgIB_Gx4xmjg#_methods=onPlusOne%2C_ready%2C_%2C_%2C_resizeMe%2C_renderstart%2Concircled%2Cd%2Ce&id=I0_1379340948778&parent=http%3A%2F%2Fnovatv.mk&pfname=&rpctoken=15745302" -gapiattached="true" title="+1" style=": static; top: 0px; width: 90px; margin: 0px; border-style: none; left: 0px; visibility: ; height: 20px;">
• < allowtransparency="true" border="0" scrolling="no" ="http://plat.twitter.com/widgets/tweet_.1379006964.#_=1379340948701&count=horizontal&id=twitter-widget-0&lang=en&original_referer=http%3A%2F%2Fnovatv.mk%2Findex.php%3Fnavig%3D8%26cat%3D2%26vest%3D7477&size=m&text=%D0%A4%D0%A2%3A%20%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%82%D0%B0%20%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%83%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%82%20%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%98%D0%B5%202014&=http%3A%2F%2Fnovatv.mk%2Findex.php%3Fnavig%3D8%26cat%3D2%26vest%3D7477&via=NovaTvMk" ="twitter-share- twitter-count-horizontal" title="Twitter Tweet " -twttr-rendered="true" style="width: 110px; height: 20px;">

од НОВА | објавено на: 15-09-2013 16:07:33

Со наслов "Македонија: менување на историјата преку проектот Скопје 2014", "Фајненшл тајмс"објави текст за про и контра ставовите за овој проект, преку изјави на премиерот Никола Груевски, градоначаникот на Центар Андреј Жерновски, активистката на Плоштад Слобода Ивана Драгшиќ и еден македонски граѓанин, кој вели дека парите треба да се дадат за болници и да, за еден споменик, а не толку многу.

Текстот ви го пренесуваме во целост:

-Жешко лето, во недела попладне, а Сенад Хоџиќ е сликан од страна на неговиот млад внук-полиглот пред фонтаните на плоштадот Македонија, централната точка на центарот на Скопје. Високо над нив стои 16 метри висок столб, 14,5 милиони бронзена статуа на воин на коњ.

„Многу е добро. Го разубавува плоштадот и привлекува туристи “, вели г-дин Хоџиќ, возач на камион и етнички Босанец со македонска националност кој живее во Скопје.

Но кога се во прашање трошоците, и најдоброто искористување на јавните ресурси, неговиот ентузијазам извива.

„Да. Не ни се потребни сите овие “, вели тој, покажувајќи кон другите статуи расфрлани околу плоштадот и по должината на бреговите на реката Вардар. „Ни треба само еден споменик, не толку многу. Тие требаше да потрошат дел од средствата за болници“.

Статуата – која генерално претставува Александар Велики, иако не е именувана како таква - е само уште еден елемент од џиновскиот проект кој вклучува голем број на нови државни институции, згради, споменици и орнаментирани јавни објекти иницирани од страна на владата на премиерот Никола Груевски - кој тврди дека концептот е негов.

Наречен Скопје 2014 (насловот кој ја означува завршната годината на проектот), проектот е дизајниран да му даде на македонскиот главен град - претходно неопределен провинциски град, доминиран од архитектурата на социјалистичката ера - импозантна сликата со цел да ја подигне националната гордост и да привлече туристи.

Новите државни згради ќе заштедат на кирии и, со надеж, подобрување на ефикасноста на јавната администрација.

„Ние сме многу млада земја, само 23 години стара. Како дел од Југославија, националните чувства беа потиснати, а југословенските негувани. [На независност, ние имавме] една држава, една нација со историја, [но] без споменици или бележници да ја изразиме нашата државност“, објаснува Груевски.

Згора на тоа, преку создавање до 10.000 работни места во својот врв, проектот „помогна да градежната индустрија преживее“, тврди премиерот.

Но Скопје 2014 предизвика жестоки спротиставености: за разлика од она што противниците велат дека е матно упропастување на оскудните јавните фондови, проектот е отфрлен врз основа која се протега од расизам и сексизам до фалсификување на национална и културна историја.

Ивана Драгшиќ, ко-основач на Плоштад Слобода, граѓанско здружение создадено да се спротивстави на проектот, укажува на првата манифестација на владините планови за градот - еден вид на прото-Скопје 2014 предлог за изградба на Православна црква во плоштадот Македонија - како симболика на се што не е во ред со концептот и неговите поддржувачи.

„Тие сакаа да ги користат јавните средства - толку пари од сите граѓани, вклучувајќи ги и атеистите и муслиманските малцинства - во секуларна земја да се изгради црква на јавно земјиште. И, се разбира, ако тие изградиле црква, Исламската заедница ќе сакаше џамија. Ние сметавме дека ова е многу лоша идеја за општеството какво што е нашето, а тоа создава потенцијален конфликт “, вели Драгшиќ.

Уште поважно, Владата беше подготвена да го спроведи својот план, без консултација, поттикнувајќи ги првите протести на улиците од шарен колекција на активисти, главно составен од група студенти на Архитектонскиот факултет.

„Беше 28 март 2009. Имаше околу 150 од нас, и, според полициски извештаи, 4 500 контра демонстранти кои не нападнаа. Тоа беше хаотична ситуација, полицијата не реагираше, бевме исплукани, и избркани од плоштадот “, се сеќава таа.

Иако владата подоцна ја промени локацијата на планираната црква - тоа допрва треба да се гради - кога целосно плановите на Скопје 2014 беа откриени речиси една годинаподоцна, врз основа на слична шема, без јавна расправа, без транспарентност - и заплашување на противниците.

„Тие велат дека се против комунистичката југословенска ера, но тие дејствуваат исто“, вели Драгшиќ.

Во меѓувреме, проектот сега е на добар пат кон завршување, трошоците ескалирани од првичната цел од 80 милиони евра до - според проценките на противниците 400 милиони евра и повеќе.

Г-динот Груевски се држи до официјалната бројка од 207 милиони евра. Да се стави ова во контекст, тој вели: „во истиот период, имаме потрошено 100 милиони евра на нова опрема за болниците, 100 милиони евра за модернизација на истите, и 100 милиони евра за субвенции на земјоделците, како и други трошоци“.

Тој признава дека, за некои граѓани „тоа е премногу во многу кратко време“, но нагласува дека анкетите покажуваат дека „повеќе од 60 отсто го поддржуваат проектот“.

Но, во општина Центар во Скопје, дом на многу нови случувања, гласачите ги покажаа нивните несогласувања со изборот во март на Андреј Жерновски,кандидат на опозицијата, како градоначалник. „Гласачите одлучија дека е премногу скапо и тие се во право ... Ние се соочуваме со големи пречекорувања на трошоците кои не можеме да си ги дозволиме. Ние немаме поима каде отидоа парите“, вели тој. „Ние немавме барок во нашата архитектонска историја. Но не можеме да ги повлечеме и да ги отстраниме“.

Спомениците се друг проблем, вели г-дин Жерновски. „Луѓето од другите градови се жалат дека тие плаќаат за споменици кои се само во Скопје. Лесно е да се отстранат. Би можеле да ги испратиме низ целата земја“, го завршува текстот Фајнешнл тајмс.

"Само што, во Македонија реалноста ја победува секоја шега. „Скопје 2014“ е архитектонска материјализација на постојана социјална и интелектуална апокалипса, во која општеството е изложено на интелектуален еквивалент на групно силување во име на тврдоглавоста, во име на колективен комплекс на инфериорност од патолошки димензии, во име на одмаздата на една група која длабоко во себе знае дека никогаш не може да биде елита, колку и да се труди. Авторите на оваа анти-урбана монструозност никогаш нема да бидат способни да ја разберат кусогледоста и затапеноста на нивните дела. Но, штетата која ја прават е веројатно непоправлива.  

Проституирањето на уметничките и интелектуалните медиокритети во име на кариера, а во длабока сенка на моќните исполнува цели библиотеки, па затоа нема да трошам виртуелен простор на нив. Доволно е да кажам дека нивните очајни апологетски обиди се одвратни."

http://www.balkaninsight.com/en/blog

Harald Schenker

http://mk.linkedin.com/in/haraldschenker

Столбови, лавови, уште скулптури: И античка колонада ќе никне во Центар

Античката колонада во Скопје сепак ќе се гради. Иако пред неколку месеци, новиот градоначалник на Центар Андреј Жерновски, прогласи мораториум за објектите од Скопје 2014, сепак тоа не е така лесно кога станува збор за нешто веќе потпишано, а чија изработка е платена, пишува Дневник.

Темелите за колонадата беа поставени, но засега проектот тапка во место. За Дневник од  Центар велат дека изградбата ќе продолжи откако ќе заврши изградбата на подземната гаража, чиј инвеститор е Владата.

Колонадата претставува градба од низа столбови поврзани со греди кој стои слободно или е дел од друг објект. Висината е осум метри и на неа ќе се постават девет бронзени скулптури на музи: Kалиопе, Талија, Терпсихоре, Kлио, Мелпомена, Ерато, Еуртепе, Уранија и Полихимнија, како и два лава. Висината на музите е 2,5 метри, а на лавовите 2,6 метри. По една скулптура ќе надвиснува над секој столб, а на крајните столбови на зданието ќе има лавови и мини-амфитеатар.

Проектот е изработен од проектантската куќа „Мегарон“, а трба да се издигне меѓу новите објекти на Финансовата полиција и Агенцијата за електронски комуникации.

Овој проект беше најавен пред речиси три години, а во меѓувреме беше избран изведувачот на проектот, фирмата „Бетон“, со која локалната власт склучи договор вреден околу 880.000 евра. Исто така се излеани и двете скулптури на музи во „РЖ институт“ од Скопје, за 350.000 евра, пишува Дневник.

За прошетки во Италија од касата на Центар се одлеале 1,5 милиони евра!

За пет години потрошени се 1,5 милион евра од касата на општина Центар само за авионски карти, летови и ручеци во Италија, покажала ревизијата во општината која се спроведе по барање на новото општиско раководство. Парите биле потрошени во периодот од 2008 до 2013 година од страна на поранешните градоначалници, раководителите и скулпторите кои патувале главно во Фиренца, каде што се правеа голем дел од спомениците подоцна поставени на Плоштадот во Скопје.

Како што истакна градоначалникот на Општина Центар, Андреј Жерновски,  на товар на Општина Центар патувале 57 лица со оправдување дека треба поблиску да се запознаат со условите каде што ќе се леат спомениците за Скопје 2014. Само скулпторката Валентина Стефановска, во Италија заминала 25 пати на општински трошок, но патувале и општинари кои немале никаква врска со проектот.

„Трошокот за авионски билети е нешто помалку од 1 милион евра, или вкупно 1.5 милион евра се потрошиле за патување и сместување во Италија. Прашувам што барал претседателот на Советот таму и кој се согласил буџетот на Центар да се олесни за 1.5 милиони евра“, изјави Жерновски кој се жалеше дека на почетокот на својот мандат ја затекнал целосно испразнета општинската каса.

Денеска Жерновски го достави до Основното јавно обвинителство првиот дел од наодите со ревизијата на документите од Центар, а поврзани со проектот Скопје 2014.