На денешен Ден

1742.- Во Лондон почина Едмунд Халеј, англиски астроном и геофизичар. Меѓу другото, прв откри дека ѕвездите се движат. Најмногу набљудувана и најпозната е според него наречената Халеова комета. Роден е во 1659 година.

1875.- Во Кајзерберг, Франција, е роден Алберт Швајцер, познат хуманист, лекар, филозоф, теолог и музичар. Од 1913 година работеше како лекар - мисионер во организирањето на здравствената служба во Екваторијална Африка. Во 1952 година ја доби Нобеловата награда за мир. Умре во Ламберане, денешен Габон, на 4 септември 1965 година.

1906.- Во Кавадарци е роден Васил Хаџиманов, македонски етномузиколог и педагог. Неговиот творечки опус е мошне богат. Меѓу најзначајните негови дела се вбројуваат "Зборникот на македонски народни песни", "Македонски борбени народни песни", "Македонски народни песни, Моми Тиквешанки". Умре во Скопје на 16 декември 1969 година.

1914.- Хенри Форд, „крал на американската автомобилска индустрија“, ја пушти во работа првата бескрајна производна лента. Тоа значеше пресвртница, бидејќи го забрза производството на автомобили и придонесе за големо намалување на нивната цена.

1943.- Во велешките касарни бугарските фашисти на најѕверски начин ги убија Благој Страчковски, народен херој на Југославија, од Македонија и Славе Петков, двајцата борци на Велешкиот партизански одред „Димитар Влахов“.

1969.- Во СССР се лансирани во вселената бродовите "Сојуз-4" и "Сојуз-5" и за првпат во историјата е формирана експериментална вселенска станица и е остварено преминување на космонаутите од еден во друг вселенски брод.

1986.- Во Холивуд почина Дона Рид, американска филмска и телевизиска артистка. Во 1958 година ја доби наградата "Оскар" за улогата на девојката за забава во познатиот воен филм "Од овде до вечноста". Родена е во 1922 година.

1989.- На магинстралниот пат Охрид - Кичево, во близина на месноста Лавчанско Рачиште, во сообраќајна несреќа загина Цветанка Трпкова, долгогодишен член на Драмското судио на Радио Скопје, автор на повеќе драмски текстови, режисер и толкувач на улоги во голем број радио-драми и автор на две прозни книги. Родена е во Прилеп, во 1939 година.

1994.- Фудбалскиот сојуз на Македонија стана асоцијативен член на Европската фудбалска унија.

2000.- Почина Томислав Зографски, македонски музички творец, композитор, професор и публицист. Роден е во Велес, на 29 март 1934 година.

395.- Умре византискиот (римски) цар Теодосие Први, наречен Теодосие Велики, кој владееше од 379 до 392 година, кога успеа да го обнови Царството во целосен обем. До смртта владееше со Рим како последен владетел на единствената империја.

1377.- Папата Григур Единаесетти од Авињон го врати средиштето на римокатоличките поглавари во Рим.

1706.- Шпанската престолнина од Мадрид е преместена во Ваљадолид. 

1706.- Во Бостон е роден Бенџамин Франклин, американски политичар и дипломат, работник, печатар, филозоф и државник, кој најмногу остана запаметен како пронаоѓач на громобранот. Умре во Филаделфија, на 17 април 1790 година.

1773.- Англискиот морепловец Џејмс Кук со бродот „Резолушн“ прв го премина Антартичкиот круг.

1820.- Родена е англиската писателка од ирско потекло Ана Бронте, најмладата од трите сестри писателки. Дела: романите „Агнес Греј“, „Станарката Вајлдфел Хол“.

1863.- Роден е Константин Сергеевич Алексеев, познат како Станиславски, руски режисер, актер и основач на Московскиот художествен театар, во кој го афирмира сценскиот реализам. Своите сфаќања, проверени низ практичната работа ги изложи во делата "Мојот живот во уметноста" и "Работата на актерот над себе". Умре на 7 август 1938 година.

1863.- Роден е англискиот државник Дејвид Лојд Џорџ, кој беше неколку пати премиер на Велика Британија. Во 1911 година ја ограничи власта на Горниот дом на Парламентот. Му припаѓал на левото крило на Либералната партија, а подоцна станал и нејзин шеф. Меѓу 1906 и 1911 година го втемелил англиското работничко законодавство: осумчасовна работа за потешките работи, системот на панзија, помош во случај на болест, повреди на работа и невработеност. Во надворешната политика значитело ги бранел интересите на британската империја и се залагал за силно ангажирање на европскиот контитнент во Првата светска војна, вклучувајќи го и отворањето на сојузничкиот фронт на Балканот. Беше еден од главните учесници на мировната конференција во Версај и значително влијаел на приликите во повоена Европа. Напишал мемоари „Дваесет и пет години“, во кои го опфатил периодот од 1892 до 1916 година.

1912.- Ескпедицијата на англискиот истражувач, поморскиот капетан Роберт Скот стигна на Јужниот пол, еден месец по експедицијата на Норвежанецот Руал Амундсен. Скот и преостанатите четворица членови на експедицијата умреа од глад и студ при враќањето од Јужниот пол.

1919.- Полскиот композитор Игнац Јан Падеревски, пијанист од светски глас, стана првиот претседател на владата на Полска, воспоставена по завршувањето на Првата светска војна. Успеал да го убеди претседателот на САД Вудро Вилсон во својот план од „14 точки“, кој стана основа на Версајскиот мировен договор, да ја внесе одредбата за независност на Полска.

1939.- Со учество на многу жандарми и војници во Велес беа задушени тридневните демонстрации на монополските работници и на другите граѓани. Демонстрациите имаа големо економско и политичко значење во тоа време.

1942.- Роден е американскиот боксер од африканско потекло Касијус Клеј, познат како Мухамед Али. Клеј е единствениот боксер кој трипати ја освои титулата светски првак во тешка категорија.

1944.- Сојузничките сили во Втората светска војна кај Монте Касино го почнаа пробивот на германската „Густавова линија“. Во жестоките борби на Апенините страдаа градот Касино и прастариот бенедиктски манастир, кој во 529 година го подигна основачот на римокатоличкиот ред Свети Бенедикт од Нурси. Монте Касино беше центар на Бенедиктскиот ред и средиште на пребогата архива, библиотека и ризница. Беше потполно разорен и уништен.

1945.- Црвената армија во Втората светска војна ја ослободи Варшава, која беше повеќе од пет години под германска окупација.

1953.- Во Скопје излезе првиот број на "Стопански весник", весник на Стопанската комора и стопанството на Македонија. Во почетокот се појави како орган на Трговската угостителска комора на НР Македонија. Од 1983 година излегува како ревија која стручно и аналитички ја третира стопанската проблематика во Македонија и светот. Од 1984 година се појавува со поднасловот: Ревија на Стопанската комора на Македонија.

1959.- Со создавањето на унијата на Република Сенегал и Француски Судан е донесена одлука за основање на федералната држава Мали. Одлуката стапи на сила во април во 1959 година. Денешна Мали одговара на територијата на поранешен Француски Судан бидејќи Сенегал се одвои веќе во август 1960 година.

1961.- По налог на Моис Чомбе, белите платеници го убија законскиот конгоански премиер Патрис Лумумба, творец на конгоанската независност и херој на "црна Африка".

1966.- Врз Шпанија се судрија американскиот бомбардер „В-52“ и теретен авион за снабдување со гориво, при што загинаа осум лица, а бомбардерот беше принуден во Атлантскиот океан да ја исфрли хидрогенската бомба, која не експлодира.

1986.- Во Скопје умре Станко Липша, оперски пејач, повеќе од три децении носител на баритонскиот репертоар на Операта при Македонскиот народен театар и долгогодишен вокален педагог. Дебитираше со ликот на Ескамилио во "Кармен", а последен пат на сцената настапи како Амонасро во "Аида". Речиси нема оперски пејач кој бил или е член на Операта при МНТ кој не поминал низ "студиото" на Липша. Роден е во Бакар, кај Задар, во Хрватска на 13 ноември 1915 година.

1991.- Американското воздухопловство и западните сојузници во Заливската војна во операцијата „Пустинска луња“ ги изведоа вториот и третиот бран на масовно бомбардирање на цели во Ирак и Кувајт кои беа под окупација на ирачката армија.

1994.- Во земјотрес во Лос Анѓелос загинаа 61 лице.

1995.- Во земјотресот кој зафати пошироко подрајче на јапонскиот град Кобе загинаа повеќе од 6.400 луѓе, а материјалната штета беше проценета на 85,5 милијарди долари.

1996.- Во Скопје и во Атина се отворени канцелариите за врски на Република Македонија и на Република Грција.

1997.- Во Даблин судот го прогласи првиот развод на брак во историјата на Ирска, врз основа на законот одобрен на референдум, на што жестоко се противела црквата (католичка).

1997.- Умре проф. Славко Поп Антовски, еден од основачите на Земјоделско - шумарскиот факултет во Скопје и негов прв декан. Роден е во Прилеп, во 1913 година.

1998.- Претседателот на САД Бил Клинтон беше принуден да, како прв шеф на државата во американската историја, сведочи во своја одбрана по повод обвинувањето од страна на Пол Џонс за сексуално вознемирување.

2001.- Во Скопје, во организација на телевизиската куќа БТР, излезе првиот број на весникот „Рома тајмс“, на македонски и на англиски јазик.

2002.- Умре шпанскиот писател Камило Хосе Села, добитник на Нобеловата награда за книжевност во 1989 година. Напишал околу 70 книги, вклучувајќи ги и романите „Семејството Паскал Дуарте“, „Кошничка“, „Тајниот речник“ и други.

2005.- Во старечки дом во предградие на Лос Анѓелес, умре Вирџинија Мајо, холивудска актерка, ѕвезда на голем број филмови од четириесеттите години на 20. век. Родена е во Сент Луис, во 1920 година.

2005.- Умре кинескиот политичар Џао Цијанг, поранешен генерален секретар на Комунистичката партија на Кина. Беше сменет во 1989 година поради спротивставувањето на насилното гушење на демонстрациите на плоштадот Тјенанмен.

1744.- Во Неапол умре Џовани Батиста Вико, италијански филозоф. Се смета за основач на психологијата на културата и на филозофијата на историјата како научна дисциплина. Поаѓајќи од гносеолошката теза дека човекот може да го спознае само она што може сам да го направи, Вико се обиде да ја изгради историјата како наука која е идентична со свеста на човештвото за своите сопствени дела. Роден е во Неапол, на 23 јуни 1668 година.

1793.- Во Париз е гилотиран францускиот крал Луј Шеснаесетти, кого во септември претходната година, револуционерниот конвент го собори од престолот, а потоа го осуди на смрт поради велепредавство. По неговото соборување од престолот, Франција е прогласена за република.

1905.- Роден е францускиот моден креатор Кристијан Диор.

1919.- Во Даблин, Конгресот на партијата "Шин фејн" усвои Резолуција за независност на Ирска. Велика Британија го игнорираше тој документ и во 1921 година и даде на Ирска статус на доминион, а во 1949 година ја призна нејзината самостојност, но без Алстер (Северен Ирска).

1924.- Во Нижни Новгород, кај Москва, умре Владимир Илич Ленин, стратег на Октомвриската социјалистичка револуција и продолжувач на делото на Маркс и на Енгелс. Автор е на голем број трудови, меѓу кои се "Материјализам и експресионизам", "Развојот на капитализмот во Русија", "Што да се прави", "Априлски тези", "Држава и револуција" и "Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот". Роден е во Сибирск, на 22 април 1870 година.

1945.- На Скопскиот аеродром проработи првиот "вистински" среднобранов предавател на територијата на НР Македонија со сила од 200 вати.

1954.- САД ја ставија во употреба својата прва подморница на нуклеарен погон "Наутилус".

1976.- Првпат во СССР е дадена дозвола за продажба на западните весници "Њујорк тајмс" и "Фајненшл тајмс".

1979.- Во Белград умре Трајко Прокопиев, истакнат македонски композитор и диригент. Непосредно по ослободувањето го формира Пејачкиот хор на ГШ на НОВ на Македонија, а во 1945 година стана прв директор на Средното музичко училиште во Скопје. Тој беше еден од главните организатори на музичкиот живот во Македонија. Меѓу другото, беше главен музички уредник на Радио Скопје, диригент на Симфонискиот оркестар на Операта при МНТ, а од 1958 година до 1964 година го водеше Ансамблот за народни игри и песни на Македонија "Танец". Роден е во Куманово, на 6 ноември 1909 година.

1995.- Во Скопје умре Душко Костовски, македонски драмски, филмски и телевизиски артист. Роден е во Дебар, во 19390 година.

1997.- Германскиот канцелар Хелмут Кол и чешкиот премиер Вацлав Хавел потпишаа Декларација за ставање крај на историскиот спор меѓу двете држави, односно нацистичката окупација на Чехословачка во Втората светска војна и протерувањето на Германците од Судетската област по завршувањето на војната.

2006.- Умре Зоран Ковачевски, македонски писател. Автор е на книгите „Охридски приказни“, „Семејна фреска“, „Летачи на метли“, „Аристотел од Ресен“, „Добрина“, „Одмазда“, „Историја на светото дело“, „Пејач“, „Кога ни петлите не пејат“ и други. Роден е во Светозарево, на 15 април 1943 година.

41.- Убиен е римскиот цар Гај Јулиј Калигула. Тој во текот на владеењето од 37 до 41 година искажа бруталност, самоволие и нечуено расипништво. Кога воведе неподносливо високи даноци и се сврте против Сенатот и војската, дури и против командантите на сопствената преторијска гарда, е убиен. Сенатот потоа за цар го прогласи неговиот чичко Клаудиј Тибери Друз, кој е запаметен како ретко добар владетел.

76.- Роден е римскиот цар Публиј Елиј Хадријан, кој во текот на владеењето од 117 до смртта во 138 година, увидувајќи дека Римското царство слабее, ги утврди границите во југозападна Германија и Британија. На северната граница на провинциите во Британија, помеѓу заливите Клид и Фрот, го подигна т.н. Хадријанов бедем кој требаше да ги штити од нападите на Пиктите и Шкотите. Подгинал повеќе градови, од кои најважниот е Хадријанов град во Тракија. Бил голем почитувач на грчката култура и покровител на уметноста, пишувал стихови, вајал и сликал.  

1712.- Роден е Фридрих Втори Велики, пруски крал (1740-1786), војсководец, филозоф и писател. За време на неговото владеење од малата Прусија создаде велесила. Најпознати му се делата „Мемоарите на Бранденбуршката династија“ и „Историјата на Седумгодишната војна“. Умре на 17 август 1786 година.

1732.- Роден е францускиот писател Пјер Огистен Карон де Бомарше, предвесник на Француската револуција. Смело ги критикува подмитувањето на судиите и корупцијата. Дела:  автобиографското дело „Мемоари“, комедиите „Севилскиот бербер“, „Фигаровата женидба“ кои беа инспирација за Џоакин Росини и Волфганг Амадеус Моцарт да ги компонираат истоимените опери.

1746.- Роден е шведскиот крал Густав Трети, кој од стапувањето на престолот во 1771 година до насилната смрт во 1792 година, владеел со цврста рака, но бил и голем покровител на уметноста. Војувал против Русија од 1788 до 1790 година и неуспешно се обидел да го заземе Петрогард. Инспириран од атентатот врз него во Стокхолмската опера во март 1792 година, Џузепе Верди ја напиша операта „Бал под маски“ 

1776.- Роден е Ернест Теодор Хофман, германски писател, композитор, цртач, судија и професор по музика. Со своите новели убедливо го отслика животот на соништата, хипнозата, телепатијата и стравот. Од нив се инспирирал и композиторот Жан Офенбах за својата позната опера "Хофманови Приказни". Хофмановите дела влијаеа врз многу други автори, меѓу кои се и Балзак, Едгар Алан По, Франц Кафка и други. Умре на 26 јуни 1882 година.

1848.- Џејмс Маршал во Калифонрија пронајде наоѓалиште на злато. Прочуената „Златна треска“ почна во декември истата година кога извештаите за пронаоѓањето на жолтиот метал ги потврди претседателот на САД Џемјс Полк.

1915.- Британски воени бродови во Првата светска војна во Северно Море го потопија германскито крстач „Bliher“ во кој загинаа 870 луѓе.

1920.- Умре италијанскиот сликар и вајар Амедео Модиљани, чии дела се препознатливи единствено по издолженоста на фигурите. Во Париз живеел од 1906 година и е еден од најзначајните претставници на „Париската школа“. Најмногу сликал женски актови и портрети, а во младоста се бавел со скулптура во која се чувствувала црната пластика.

1922.- Во Смитфилд, Јужна Каролина, е родена Ава Гарднер, една од легендите на Холивуд. Зад себе остави речиси 60 филмови и незаборавни улоги во делата како што се "Сонцето повторно се раѓа", "Ноќта на Игуана", "Могамбо", "Босонога контеса" и други. Умре во Лондон на 26 јануари 1990 година.

1929.- Во Софија умре Васил Главинов, еден од првите организатори на социјалистичките идеи и организатор на работничкото движење во Македонија, поборник за балканска федерација. Во 1894 година во Велес формира читалиште, односно прво просветно работничко друштво, а во 1896 година, во Софија, македонска социјалистичка група. Ги издаваше весниците "Револуција", орган на македонските револуционери - социјалисти во Бугарија, "Политическа слобода", всушност продолжение "Револуција", но со појасна и поправилна програма, како и низа прогласи и брошури, што конспиративно ги префрлуваше во Македонија. Учествуваше на Првата балканска социјалистичка конференција во Белград, во 1910 година. Роден е во Велес, околу 1869 година.

1935.- Во Софија излезе првиот број на неделното списание за историја, наука, култура и литература „Македонски вести“, чиј уредник и сопственик беше Ангел Динев, македонски општественик и публицист. Списанието си постави за задача „да ја изнесува историјата на народното македонско ослободително движење“ и беше на страната на ВМРО (обединета).

1937.- Склучен е југословенско-бугарскиот „Пакт за вечно пријателство“. Бугарија не сакаше да пристапи во Балканскиот пакт кој гарантирал неповредливост на границите, но овој договор го потпиша.

1946.- Со решение на Министерството за народна просвета на Македонија првата македонска граматика е одобрена за учебник во средните училишта. Нејзин автор беше професорот Круме Кепески.

1965.- Во Лондон умре Винстон Леонард Спенсер Черчил, британски политичар, државник и писател. Во најтешките денови за Англија, во Втората светска војна, беше претседател на владата и водач на Конзервативна партија. Заедно со Сталин и Рузвелт даде решавачки придонес за победата над фашизмот и над силите на Оската. Негови познати дела се "Втората светска војна", "Моето африканско патување", "Историјата на светската војна" и други. Во 1953 година ја доби Нобеловата награда за литература. Роден е на 30 ноември 1874 година.

1972.- Јапонскиот војник Шјоичи Јокои е откриен на пацифичкиот остров Гуам, каде 28 години се криел во џунгла, убеден дека Втората светска војна се уште трае.

1973.- Американскиот преговарач Хенри Кисинџер изјавил дека Виетнамскиот мировен договор склучен на мировните преговори во Париз ќе значи крај на борбите во Лаос и Камбоџа, а преговарачот Ханој Ле Дук То документот го опишал како „голема победа за виетнамскиот народ“. Борбите во Виетнам завршија на крајот на април во 1975 година со ослободување на Сајгон и со американска воена катастрофа.

1983.- Во Лос Анѓелес умре Џорџ Кјукор, познат американски режисер. Автор е на многубројни филмови кои влегоа во антологијата на светската кинематографија, меѓу кои се најпознати „Вечера во осум“, „Плинска светлина“, „Ѕвездата е родена“ и други. Роден е во Њујорк, на 7 јули 1899 година.

1986.- Герилците на Армијата на националниот одбор на поранешниот министер за одбрана на Уганда Јовери Мусевени влегоа и го зазедоа во целост главниот град Кампала. Бидејќи неговите сили го скршија отпорот на владините трупи и ја тргнаа владата на генералот Тито Окело, кој на власт дојде по воениот пуч со кој во јули 1985 година е соборена владата на Милтон Оботеа, Окело побегна во Судан, а Мусевени на 29 јанаури беше прогласен за нов шеф на државата.

1989.- Во рудник за злато во Перу загинаа околу 100 рудари, од кои највеќе беа задушени од отровен гас.

1991.- Во Скопје, во издание на НИП "Нова Македонија, излезе првиот број на независниот македонски неделник "Пулс".

1996.- Варшавскиот воен обвинител официјално ја отвори истрагата врз претседателот на владата на Полска Јузеф Олексиј, поради негова наводна шпиунска активност за сметка на Москва, што дополнително се покажа како лажно обвинение заради елиминација на политичките противници од страна на полскиот претседател Лех Валенса.

1996.- Во Тамсон Јаус, Вест Довер, САД, умре Стојан Христов, американски писател, новинар и публицист, од македонско потекло, почесен член на Друштвото на писателите на Македонија. Меѓу другото, автор е на книгите „Херои и атентатори“, „Ова е мојата земја“, „Лавот од Јанина“, „Американски аџилак“, „Орелот и штркот“ и други. Роден е во селото Кономлади, Костурско, на 18 август 1898 година.

1998.- Во експлозија која предизвика пожар во окно во рудникот за јаглен Вангѓиајинг во кинеската провинција Лиаонинг загинаа 77 луѓе.

1999.- Јорданскиот крал Хусеин потпиша декрет со кој постариот син Абдулах го одреди за наследник на престолот.

2004.- Американскиот вселенски робот „Опортјунити“ се спушти на Марс - три недели по „браќата близнаци“ роботот на „Спирит“ кој четири часа подоцна почна да испраќа слики на Земјата.

2007.- Умре полскиот писател и новинар Ришард Капушчињски. Повеќе пати беше кандидат за Нобелова награда за книжевност. Тој е веројатно еден од напреведуваните полски автори. Книгите му се објавени на дури 30-ина јазици. Роден во 1932 година во Пинск (денеска Белорусија). Се прославил со репортажите за Конго кон крајот на педесеттите. Во текот на бројните престои во Африка, Јужна Америка и во Азија бил сведок на повеќе граѓански војни, револуции и смени на режими. Дела: „Еден ден живот“, „Фудбалска војна“, „Цар“, „Шахиншах“, „Лапидариум“, „Империја“.

1821.- Прокламирана е независноста на Перу, со што, сепак, не било дефинитивно завршено речиси 300-годишното колонијално владеење на Шпанија во таа латинскоамериканска земја. Шпанија се обидуваше уште три години да ја наметне својата власт во Перу.

1871.- Франција капитилираше во војната со Прусија и го предаде Париз.

1878.- Во Њу Хевн, САД пуштена е во употреба првата телефонска централа, по две години откако Александар Грејем Бел го патентираше телефонот.

1887.- Во Лоѓ, Полска, е роден Артур Рубинштајн, пијанист и еден од најголемите интерпретатори на класичната музика во 20 век. Познат е по тоа што сакаше да ја комбинира страста за музиката со страста за животот. Прв пат седна да свири клавир во својата четврта година, а на шест години имаше прв јавен настап во Варшава, на еден концерт за добротворни цели. Пред да наполни 20 години стана познат музичар, одржувајќи концерти во САД, во Латинска Америка и во Европа. Особено беше познат како хуманист. Јавно настапуваше до 1976 година. Умре во Женева, на 20 декември 1982 година.

1918.- Владимир Илич Ленин, од името на Советот на народните комесари на Советска Русија, потпиша декрет за формирање на Црвената армија.

1945.- Во Скопје е отворена првата градинка во Македонија, за престој на деца од 4 до 7-годишна возраст, на кои им беа обезбедени храна и воспитување преку денот, додека нивните родители беа на работа.

1986.- Две минути по полетувањето во вселената, американскиот вселенски брод "Челенџер", експлодира над Кејп Канаверал и во парчиња се урна во водите на Атлантикот. Тоа беше најголемата несреќа што се случила во космичките летови во која загинаа сите седум членови на екипажот.

1509.- Португалците под команда на Франсиско де Алмејде ја уништија муслиманската флота во битката во Индискиот Океан, во близина на градот Диа, на северозапад во Индија, по што воспоставија контрола во водите околу индискиот потконтинент.

1536.- Основан е Буенос Аирес, главен град на Аргентина.

1556.- Во една од најголемите катастрофи во историјата на човештвото, земјотрес ги опустоши кинеските провинции Шанси, Шанхси и Хенан - загинаа повеќе од 850.000 луѓе и избриша од земјата неколку стотици населени места.

1594.- Умре италијанскиот композитор Ѓовани Пјерлуиѓи да Палестрина. Компонирал дела со голема изразитост - повеќе од сто литургиски дела, околу 250 други духовни и световни парчиња, мадригали. Дела: „Миса на папата Марчело“, „Стабат Матер“.

1709.- Шкотскиот морнар Александар Селкрејг, познат како Александер Делкрик, беше пронајден на пуст пацифички остров на кој во 1704 година доспеал по бродолом. Неговата животна приказна го инсприра Даниел Дефо да го напише романот „Робинзон Крусо“.

1801.- Британскиот Парламент ја одржа првата седница на која присуствуваа и ирски претставници.

1848.- Во градот Гваделупе Идалго, по двегодишна војна е склучен мир меѓу Мексико и САД. Мексико беше поразен и на САД мораше да им ги предаде Тексас, Ново Мексико, Аризона и Калифорнија, како и надомест од 14 милиони долари.

1879.- Умре бугарскиот писател и револуционер Љубен Стојчев Каравелов. Се залагал за создавање на јужнословенска федерација, собирал доброволци и во 1876 година се борел  во српско-турската војна. Дела: „Дали е крива судбината?“, „Горска судбина“, „Од мртвиот дом“.

1882.- Роден е ирскиот писател Џемјс Џојс. Дела: „Портрет на уметникот и младоста“, „Финеганово бдеење“, песните „Камерна музика“.

1901.- Во Вилма, Русија, е роден Јаша Хајфец, руско-американски виолинист, најдобар виолинист на светот во 20 век. Својата дарба и виртуозност ја покажа уште во првата деценија на својот живот. Соработуваше со пијанистот А. Рубинштајн и со виолончелистот Г. Пајтогорски. Поголемиот дел од животот го помина во САД. Умре во Лос Анџелес, на 11 декември 1987 година.

1904.- Роден е рускиот пилот Валериј Павлович Чакалов, кој се прослави со многу потфати, вклучувајќи го и прелетувањето на Северниот пол. Во 1937 година го изврши првиот лет преку најсеверната точка на Земјата без спуштање, прелетувајќи со авионот „Ан-25“ за 64 часа и 25 минути далечина од 12.000 километри од Москва до американскиот град Ванкувер кај Портланд, што беше светски рекрод. Американците во Ванкувер во чест на овој сензационален лет му подигнаа споменик и отворија музеј. Испробувајќи го новиот тип на авион-ловец, загина во декември во 1938 година.

1907.- Во Петроград умре Димитриј Иванович Менделеев, руски хемичар, еден од најпознатите научници од оваа област. Тој е татко на Периодичниот систем на хемиските елементи. Неговата книга "Основи на хемијата" е преведена на многу јазици. Роден е во Тоболск, на 8 февруари 1834 година.

1932.- Во Женева почна Првата светска конференција за разоружување во чија работа учествуваа претставници на 61 земја. Користејќи ги несогласувањата меѓу поранешните победници, Германија на тој собир се залагаше за општо разоружување, но истовремено бараше право на еднаквост во вооружувањето. Неуспехот на Конференцијата беше и успех на империјалистичка Германија, бидејќи велесилите и ја признаа бараната еднаквост, што значеше дека има право повторно да се вооружува.

1950.- Умре Џорџ Бернард Шо, еден од најголемите англиски писатели и драматичари од ирско потекло. Литературната кариера ја почна со пишување на романи и на театарски критики, а дури подоцна почна да пишува драми по кои стана и најпознат. Меѓу неговите најпознати дела се вбројуваат "Пигмалион", "Кандид", "Цезар и Клеопатра" и други. Во 1925 година ја доби Нобеловата награда за литература. Роден е во Даблин, на 26 јули 1856 година.

1969.- Умре американскиот филмски глумец од англиско потекло Борис Карлоф, кој играше во првиот хорор филм и беше четири децении заштитен знак на овој жарн. Филмови: „Законот на подземјето“, „Лудите гении“, „Франкештајн“, „Лице со лузна“, „Мумија“, „Црна мачка“, „Невестата на Франкештајн“ и други.

1970.- Умре англискиот филозоф, математичар и писател Бертранд Расел, добитник на Нобеловата награда за литература во 1950 година, еден од основачите на аналитичката филозофија. Се посветил на борбата за мир и во многу акции се искажал како противник на интервенцијата на САД во Виетнам, како и на нуклеарното вооружување. Ја основа меѓународната порота која го доби називот „Раселов суд“. Дела: „Историјата на западната филозофија“, „Нашите сознанија за надворешниот свет“, „Човечко знаење“, „Принципи на социјалната реконструкција“, „Патишата кон слободата“, „Праксата и теоријата на болшевизмот“, „Слобода и организација“ и други.

1978.- Двајца советски космонаути од вселенскиот брод „Саљут“ ја извршија операцијата на дотур на гориво во отворениот свемир, првпат во историјата на вселенските летови.

1986.- Во Кнежеството Лихтенштајн на парламентарните избори за првпат гласаа и жените.

1990.- Јужноафриканскиот претседател Фердинанд де Клерк ја укина забраната на Африканскиот национален конгрес Нелсон Мандела.

1994.- Република Чешка ја призна Република Македонија.

1995.- Лидерите на Израел, Јордан, Египет и ПЛО првпат се собраа на состанок во Каиро за да изнајдат мирно решение поддржувајќи го израелско-палестинскиот договор.

1996.- Умре американскиот филмски глумец, режисер и балетски играч Џин Кели, една од најзначајните фигури во историјата на мјузиклот. Филмови: „Американец во Париз“, „Танц на дожд“, „Гуар“, „Во град“, „Покана за игра“.

1996.- Во Скопје е потпишан Меморандум за отворање Британски информативен центар.

1998.- Падот на филипинскиот патнички авион „ДЦ-9“ на југот на Филипините не го преживеа никој од 104 патници и членови на екипажот.

2005.- Умре некогашниот светски шампион во бокс во тешка категорија, Германецот Макс Смелинг, кој во историјата на светскиот бокс влезе во 1936 година, кога во Њујорк пред 42.000-та публика го нокаултира дотогаш непоразениот Џо Луис.

427 г.п.н.е.- Роден е Платон, голем старогрчки филозоф, ученик на Сократ и учител на Аристотел, основач на филозофската школа во Атина која, според местото на кое што се наоѓала, е наречена Академија. Главно влијание врз Платон извршил Сократ на кој му ги посветил речиси сите свои дела - дијалози, главно компонирајќи ги како Сократови разговори со личности познати во Атина во тоа време и други градови - држави. Овие дела се зачувани во целост - вкупно 35 дијалошки расправи и 13 писма. Главни негови дела се "Држава", "Гозба", "Федон", "Софист", "Тимај" и други. Умре во 347 година пред н.е.

1587.- Погубена е шкотската кралица Мери Стјуарт, која претходно 19 години помина во затвор, обвинета за заговор против англиската кралица Елизабета Прва. Поради непопуларната римокатоличка политика која се обиде да ја наметне во протестанска Шкотска, во 1568 година мораше да побегне од Англија. На судењето одржано по налог на Елизабета Прва беше осудена на смрт.

1676.- Умре рускиот цар Алексеј Михајлович Романов, татко на Петар Велики. На власт дојде во 1645 година. Тој ја зацврсти централната власт, ги припои источните делови на Сибир и ја разви трговијата со Кина, Персија и со европските земји.  

1725.- Во Санкт Петерсбург умре Петар Велики, цар на Русија. Беше коренит реформатор на рускиот социјален, економски и општествен живот. Се истакна како војсководец на копно и на море. Беше вешт политичар и дипломат. Основа многу училишта, Академијата на науките, а престолнината ја пресели во новоизградениот Петерсбург, односно Петроград.

1805.- Роден е англискиот писател и критичар Џон Раскин, кој сметал дека уметноста зависи од општествените прилики, како и тоа дека само здрав народ може да создава големи уметнички дела, бидејќи тоа би требало да биде израз на силите на целиот народ а не привилегија на поединец. Дела: за уметноста - „Модерни сликари“, „Две патеки“, за општествените и економските проблеми „До последниот“, „Мунера Пулверис“.

1828.- Во Париз е роден Жил Верн, француски писател. Неговата фантазија ја окупираат научните откритија, далечните земји, храбрите пловидби, истражувачките подвизи и сето тоа што е непознато. Во своите дела, кои во тоа време наликуваа на чиста утопија, тој предвиде многу работа што современата наука успеа да ги оствари дури во наше време. Создаде нов жанр на проза и се здоби со милиони читатели. Негови најпознати дела се "Дваесет илјади милји под морето", "Децата на капетанот Гранд", "Пат околу светот за 80 дена", "Пат на Месечината", "Патувањето во центарот на Земјата" и други. Умре во Амиен, на 24 март 1905 година.

1834.- Во Тоболск е роден Димитриј Иванович Мендлеев, руски хемичар, еден од најпознатите научници во светот од оваа област. Тој е татко на Периодичниот систем на елементите. Неговата книга "Основи на хемијата" е преведена на многу јазици. Умре во Петроград, на 2 февруари 1907 година.

1849.- Во Крањ умре Франце Прешерн, најголемиот словенечки поет, кој словенечката книжевност со големината на својот талент ја воведе во европската литература. Негови најпознати дела се "Водениот дух", "Простување од младоста", "Сонети на љубовта", "Сонети на несреќата", "Сонетен венец" и други, кои се преведени на многу странски јазици. Роден е во Врба, кај Блед, на 3 декември 1800 година.

1861.- Алабама, Флорида, Луизијана, Мисисипи и Тексас се одвоија од САД и формираа Конфедерација на јужните американски држави. На Конфедерацијата подоцна и се приклучија Арканзас, Северна Каролина, Вирџинија и Тенеси. Поделбата на САД доведе до граѓанска војна (1861 - 1865), која заврши со капитулација на јужните држави.

1878.- Роден е еврејскиот писател и филозоф Мартин Бубер. Напишал повеќе значајни дела за историјата на еврејската култура. Пишувал на германски јазик, а за расказите користел мотиви од фолклорот на полските Евреи. Со Франц Розенцвајг на современ германски јазик го преведе „Стариот завет“. Пред нацизмот во 1938 година побегна од родната Австрија во Палестина и стана еден од првите професори на Хебрејскиот универзитет во Ерусалим. Се залагал за заедничка еврејско-арапска држава. Дела: „Јас и ти“, „Хасидски приказни“, „Гог и Магог“, „Слики за добро и лошо“, „Мојсие“, „Средби“.  

1894.- Роден е американскиот филмски режисер Кинг Волис Видор. Филмови: „Алелуја“, „Голема парада“, „Лебот наш насушен“, „Цитадела“, „Двобој на сонце“, „Војна и мир“.

1904.- Јапонија без најава ја нападна руската флота во Порт Артур, со што почна руско-јапонската војна. Русија се покажа немоќна во одбраната и го прифати повлекувањето од Манџурија, а ја призна и власта на Јапонија над Кореја.

1920.- Родена е американската филмска глумица Џулија Џин Милдред Френсис Тарнер, позната како Лана Тарнер, една од најголемите холивудски ѕвезди во педесеттите години на 20. век. Филмови: „Тие не сакаат да заборават“, „Поштарот секогаш ѕвони двапати“, „Кас Тимберлан“, „Градчето Пејтон“, „Имитација на животот“, „Љубовта има многу лица“, „Монсуски дождови“.

1921.- Умре рускиот револуционер и географ Петар Алексеевич Кропоткин. Дела: „Взаемна помош“, „Големата Француска револуција“.

1924.- Гасната комора првпат е употребена за извршување смртна казна во американската држава Невада.

1925.- Роден е американскиот филмски глумец Џон Улер Лемон Трети, познат како Џек Лемон. Филмови: „Мистер Робертс“ (Оскар), „Некои тоа го сакаат жешко“, „Апартман“, „Спасете го тигарот“ (Оскар), „Насловна страница“, „Киндески синдром“.

1931.- Роден е американскиот филмски глумец Џејмс Бајрон, познат како Џејмс Дин, симбол на вознемирената и побунета младост по Втората светска војна. Џемс Дин (24) трагично го загуби животот во 1955 година. Филмови„: Источно од рајот“, „Бунтовник без причина“, „Див“.

1935.- Умре германскиот сликар и графичар Макс Либерман, најзначаен претставник на германскиот импресионизам.

1937.- Трупите на генералот Франциско Франко ја заземаа Малага во Шпанската граѓанска војна, со помош на 15.000 италијански војници.

1943.- Советската армија во Втората светска војна го ослободи градот к*рск кој Германците го окупираа во 1941 година.

1955.- Советскиот претседател на влада Георги Маљенков е принуден да поднесе оставка, а оваа функцијата ја наследи Николај Булгањин.

1963.- Претседателот на Ирак генералот Абдул Карим Касем е тргнат од власта со државен удар и е стрелан, а нов шеф на државата стана полковникот Абдул Салем Мухамед Ареф.

1975.- Советски и американски космонаути почнаа заеднички подготовки за летовите „Сојуз-Аполо“.

1984.- Во Сараево се отворени 14. зимски Олимписки игри, први во СФРЈ, на кои учествуваа спортисти од 49 држави.

1989.- Во близина на португалскиот архипелаг Азори, во Атлантик, падна американски патнички авион со италијански туристи при што загинаа сите 144 патници.

1993.- По судирот со воениот авион „Сухој“ близу Техеран, се урна иранскиот патнички авоион „Тупољев“,  а во несреќата загинаа сите 132 патника и членови на екипажот, пилотот и копилотот на воениот авион.

1994.- САД ја признаа Република Македонија.

1996.- Република Аргентина ја призна Република Македонија.

1998.- Во Њујорк умре Ото Ташковиќ, македонски и светски признат архитект. Роден е во Скопје, во 1933 година.

1999.- Република Македонија и Република Кина Тајван воспоставија дипломатски односи на амбасадорско ниво.

2004.- Принцот Чарлс допатува во Иран, како прв член на британското кралско семејство кој ја посетил оваа земја од исламската револуција во 1979 година.

2005.- Грчкиот Парламент го избра поранешниот министер за надворешни работи Каролос Папуљас за нов претседател на Грција. За изборот на 75-годишниот Папуљас, кој беше единствениот кандидат за претседател, гласаа 279 од вкупно 296-те пратеници присутни на седницата. Папуљас е член на Сегрчкото социјалистичко движење (ПАСОК).

2005.- Израелскиот преседател на влада Ариел Шарон и палестинскиот претседател Махмуд Абас по разговорите во Египет, прогласија прекин на огинот меѓу Израел и Палестинците.

2006.- Во Сараево запалени се данското и норвешкото знаме, за време на протестот по повод објавувањето на навредливата карикатура на пророкот Мухамет во медиумите  во поединечни западноевропски земји.