Летната македонска клупска одисеја во фудбалска Европа заврши за неполн месец и само го продолжи тапкањето во место на клупскиот фудбал на стариот континент. Три победи, четири ремија и пет порази во 12 меча за овие 20-на дена е новиот катастрофален биланс на европретставниците – првакот Вардар, вицешампионот Металург, куп-победникот Ренова и тетовска Шкендија.

Македонскиот фудбал и по оваа нова неуспешна авантура во Европа ќе остане да сонува за некој поголем успех, а јавноста веќе го поставува прашањето, дали воопшто во моментов имаме капацитет за поголем дострел? Желбите и соништата се едно, реалноста е сосема спротивна, а резултатот на крајот – катастрофален. Така барем со години, македонските екипи тргнуваат во Европа, а потоа како попарени се враќаат во домашната реалност. Тоа се покажа и годинава.

Рекапитулацијата на настапот на македонските екипи во Европа сама ги дава одговорите, зошто пропаѓаме, каде е вината, кои се причините?

Македонскиот фудбал и не може да очекува поголем успех, некаков напредок, кога голманот „брка мушички“ и прима гол од 50 метри со удар што практично е центаршут, со кој првиот претставник испадна од Европа. Сомнежите со обложувачките „два во еден“ се веќе видени сценарија за кои Македонија влезе во историјата со првата голема казна за „измама“ во фудбалот, но таа не испадна поука за другите. Остана само бистра слика за болната амбиција за да се заработи „ситна пара“ на меѓународната сцена.

Тукашниот фудбал не може да очекува напредок, кој еден амбициозен клуб како Металург, со солидни финансии за македонски услови и со солидни играчи, во двомеч против малтешки полуаматерски тим не успева да победи во два меча. Уште и пласманот во второто коло во Лига Европа е окарактеризиран како историски. Кога не може да се победи Биркиркара, кој може да очекува дека ќе се изненади полски Рух. На крај реалноста е 1-6 за Полјаците. Така не се гради победнички менталитет.

Убедливите 8-0 на Ренова против аматерскиот Либертас од Сан Марино се само лажна слика за некаков успех во Европа. Првото коло во најмасовното натпреварување, всушност, е куп Интертото, пласманот не се бодува премногу, напредок и не се очекува со само една пречка. За поголем напредок требаат поголеми резултати. На првиот посериозен предизвик „гипсот“ попушти, иако тетовци со победа на гости чесно се простија.

„Немаме што да загубиме“ е вечна водилка на секој македонски клуб со години во секој нормален европски меч, против просечни европски клубови. Со таков пристап, кој може да очекува поголем успех? Останува прашањето, што ќе се каже пред меч против екипи од светскиот крем? Македонија одамна многу губи, секој наш пораз во Европа, а секоја победа на просечните ривали нас нè турка кон дното. Некогаш бевме носители барем во прво коло во квалификации за ЛШ, сега Вардар беше втор најслаб со рејтинг од сите шампиони.

Каков успех може да се очекува од Вардар, ако десет месеци создава тим на ливади, ако игра под притисок на 500 гледачи, ако ривалите на мегдан ја напаѓаат титулата со катеначо и без шут на гол кон Костадин Захов, ако има има еден милион евра буџет, т.е. половина годишна плата на полупросечен фудбалер, кој игра во соседството, ако нема едно саглам помошно игралиште? Каков успех се очекува од секој иден шампион, кога несериозноста на претходните го закотвиле меѓу неносителите и секој посериозен противник за нас е Барселона?

Само во Македонија може тренерот на шампионот да стане претседател на најголемата спортска федерација (во случајов ФФМ). Илчо Ѓорѓиоски за во кратката своја тренерска кариера, која е во почеток, се наметна како еден од најталентираните македонски тренери. Освои две титули, еден од најзаслужните е за ренесансата на најпопуларниот клуб, но… Напредок ли ќе биде за фудбалот неговото седнување во фотелјата како предводник на македонскиот фудбал или загуба за струката? Или пред нас е Франц Бекенбауер, слика за успешен тренер и претседател, или Драган Стојковиќ Пикси, кој сепак најдобро се снајде крај аут-линијата.

Десет години во фудбалот се изнаслушавме приказни кој краде, кој мести, кој мешетари, но никојпат не слушнавме кој има проект за спас на фудбалот. И по две децении независност Македонија нема здружение на прволигаши независно од канџите на фудбалските властодршци, уште помалку здружение на играчи, за стратегија за фудбалски развој не сме ни чуле. Но, затоа полни сме со приказни дека ќе играме „шпански“, дека психолошки треба да бидеме упорни и цврсти како Германци, среќни како Италијанци… А всушност секој меч е иста приказна – обични Балканци. Кои едвај чекаат да се израдуваат и на реми.

Со тренер што сонува да е претседател на ФФМ, со голман кому наводно му пречат рефлекторите, со клуб што е горд со реми со Биркиркара, Македонија не може да се надева на успех во скоро време.

А уште потажно е тоа што луѓето од овие клубови треба да ја градат иднината на фудбалот во нашата држава. Луѓе од кои се очекува да нè извадат од калта…

Никола Богојевски