СВИТОЦИТЕ ОД МРТВОТО МОРЕ

Кумрански ракописи

     Историјата на пронајдените кумрански ракописи започнала кога во 1947 години бедуини во јудејската пустина наишле на пештера во која во повеќе големи ќупови биле сокриени свотоци. Во текот на следните години се вршени интензивни истражувања во околината на наоѓалиштето, делумно под раководство на научниците, а претежно тоа го правеле бедуините. Пребарани биле 1.000 пештери на планинските ледини, кои се наоѓале од јудејската пустина до Мртвото море. До 1956 година, во вкупно 11 пештери откриени се текстови и фрагменти, а најобемните и најзначајните во пештерите 1 и 4. Археолошките истражувања кои започнале од 1951-1956 во околината на пештерата, пронајдени се важни резултати, списи кои ја расветлуваат историјата на заедницата, кои биле пронајдени во пештерите во кои настанале или биле читани.

     а) Археолошки пронајдок

     Во близина на пештерите откриени во 1974 година, се наоѓал недалеку од Мртвото море еден мал брег во урнатини. Се востановило дека постои врска помеѓу ова место наречено [ирбет Кумран и пронајдените ракописи. Откопана е населба која била живеалиште на една јудејска заедница. Главната куќа со кула има димензии од 30х37 м. Пронајдена е една голема просторија што служела како собиралиште и се користела за заеднички обреди, а е пронајдена и главна трпезарија, просторија за грнчарство, писарница и работилница. Во населбата се наоѓале неколку цистерни кои биле полнети со дождовница преку водоводни цевки кои доаѓале од планината. Бидејќи во оваа наслеба немало просторија за смествување и спеиење, се претпсотавува дека членовите на заедницата преноќувале во пештерите кои ги има во голем број, а дење работеле во работилниците или се состанувале во просториите за собирање. Внимателно спакуваните свитоци во една пештера укажуваат на тоа дека овде било однапред приготвено скривалиште. А пак, големиот број на текстови и фрагменти во четвртата пештера ја дозволува претпоставката дека тука би можела да биде и библиотеката на заедницата.

     Според различните методи кои се пронајдени во населбата, точно може да се определи времето кога е таа основана. Најстарата монета потекнува од времето на Јован Хиркан (134-104 пред Христа), значи според тоа, населбата е основана некаде во средината на вториот век пред Христа или потоа. Според сведоштвото од другите пронајдени монети, населбата е користена во текот на еден цел век.

     Земјотресот кој според античките извештаи се случил во 31 г. пред Христа (Јосиф, Ф.-Јудејската војна 1), предизвикал големи урнатини, па едно време куќите не можеле да се населат. Големиот број на изгоретини укажуваат дека оваа населба била насилно срушена. Неја ја зазеле Римјаните во 68 година пред Христа, кога Веспазијан со своите трупи тргнал по должината на Јорданската котлина кон Мртвото море и земјата повторно ја привел под римска управа.

     Најверојатно веста за приближувањето на Римјаните ги натерало членовите на заедницата внимателно да ги спакуваат во ќупови и да ги сокријат големите свитови откриени во првата пештера, со надеж дека по завршувањето на војната ќе ги извадат. Но, до тоа не дошло, бидејќи Заедницата настрадала во војната. По војната, во Кумран едно време била сместена римската војска, а за време на востанието под водството на Бар Кохба, таму се сместиле и Јудејските востаници. После тоа завршува историјата на оваа населба, која подоцна како урнатина не привлекува внимание.

     На источната страна од населбата, имало гробишта со повеќе од 1.000 гробови, во кои биле погребувани членовите на заедницата. Археолошкиот пронајдок едногласно го определува времето во кое се напишани пронајдените ракописи: од средината на 2 век пред Христа во 68 година по Христа до кога постоела кумранската заедница. Оттука, не постои сомневање во тоа дека кумранските текстви потекнуваат од една јудејска заедница која за свој центар го имала Кумран во Христово време, и во текот на раното христијанство.

     б) Библиски текстови.

     Помеѓу ракописите и фрагментите пронајдени во кумранските пештери, се наоѓаат голем број на библиски текстови. Во првата пештера пронајдени се два големи свитока кои ја содржат книгата на пророкот Исаија. Едниот е одлично сочуван и ја содржи речиси целата книга, а другиот е потешко оштетен и по обемот заостанува зад првиот свиток. Овие ракописи се цел милениум постари од дотогашните најстари познати еврејски ракописи на Стариот завет. Воглавно текстот на книгата на пророкот Исаија во овие два свитока не е многу оддалечен од подоцнежниот масоретски текст. Кај другите библиски ракописи работите не стојат така, што докажува една верзија на книгата на пророкот Самуил, која повеќе се согласува со Септуагинтита отколку со масоретскиот текст. Бидејќи голем број на библиски ракописи и фрагменти сведочат за раниот стадиум на подоцнежниот масоретски текст, а други делумно се разликуваат од него. Тоа значи дека во времето на кумранската заедница сеуште не постоела единствена верзија на текстот од библиските книги. Помеѓу бројните библиски текстови се наоѓаат делови од сите книги на старозаветниот канон, со еден исклучок, книгата на Естир, која не е засведочена во Кумранот. Нејзиното отсуство може да се сведе на случајност, но може да се сведе и на тоа дека оваа книга претставувала свечен свиток за празникот Пурим кој кумранската заедница можно е да не го празнувала и почитувала овој празник, па така и книгата за Естир не била ни читана. Колку и да се библиските текстови од Кумран поучни за запознавање со преданието на старозаветните списи и претставуваат постепено поставување граница на канонот, уште позанвачајни небиблиските текстови откриени во кумранските пештери, зашто преку нив се запознаваме со една јудејска заедница, која го разработила учењето на правилен живот, според законот, и ова учење го спроведувала во дело.

 продолжува

Stradaweto i slavata na Bo`jiot Sluga.

53. Stradaweto i slavata na Bo`jiot Sluga.

1. Gospodi, Koj *poveruva na toa, {to go ~ul od nas i komu mu se

otkri silata Gospodova?

*Jovan 12,38;

2. Za{to iznikna On pred nego kako mlado drvce i kako steblence od

suva zemja; nema vo Nego ni izgled, nitu veli~ie; nie Go vidovme, i vo Nego nema{e izgled, {to }e n# privlekuva

kon Nego.

3. On be{e *prezren i ponizen me|u lu|eto, ma` na bolki i sviknat na stradawa, i nie go odvra}avme

od Nego liceto svoe; On be{e preziran, i nie za ni{to ne Go smetavme.

*Psal.21,6;

4. No On gi zede vrz Sebe

na{ite bolki i gi ponese na{ite slabosti; a nie mislevme, deka On be{e porazuvan, kaznuvan i ponizuvan od

Boga.

5. A On be{e iznaranet za na{ite grevovi i ma~en zaradi na{ite bezzakonija; kaznata za na{iot mir

padna vrz Nego, a preku Negovite rani nie se izlekuvavme.

6. Site nie bevme zabludeni kako ovci, se otstrani

sekoj od patot svoj, - i Gospod gi vozlo`i vrz Nego grevovite na site nas.

7. On be{e *izma~uvan, no strada{e

dobrovolno i ustata Svoja ne ja otvora{e; kako ovca On be{e odveden na kolewe, i kako {to e jagneto pred

stri`a~ite svoi bezglasno, taka i On ne ja otvori ustata Svoja.

*Dela 8,32;

8. On be{e li{en od praveden

sud. No rodot Negov Koj }e go objasni? Za{to be{e odzemen od zemjata na `ivite; zaradi bezzakonijata na Mojot

narod be{e osuden na smrt.

9. Mu opredelija grob so zlodejci, no On be{e pogreban kaj bogatiot, za{to ne be{e

 napravil grev i vo ustata negova nema{e laga.

10. No na Gospoda mu be{e ugodno da Go ponizi, i Go predade na

ma~ewe; a koga du{ata Negova Mu prinese milostivna `rtva, On }e vidi dolgove~no potomstvo, i voljata

Gospodova }e napreduva preku Negovata raka.

11. ]e se zaraduva poradi trudot na du{ata Svoja i }e vidi

svetlina. Pravedniot Sluga Moj }e gi opravda mnozina i grevovite nivni vrz Sebe }e gi ponese.

12. Zatoa Jas

}e Mu dadam golemo nasledstvo, so silnite plen }e deli, za{to du{ata Svoja na smrt ja predade, i me|u

zlodejcite be{e vbroen i gi ponese vrz Sebe grevovite na mnozina i za prestapnicite stana posrednik.