ШЕРИЈАТ - каде се споменува?

Averoes напиша: Zaboraiv da kazam : no legislativata se isrcpuva od k*ranskite dispozicii,

Vidi vidi... sinislemovi.

Види . . господине погоре, според значењата на зборовите ти е објаснето од к*ранот!

Inaku nie sme sekojdnevno na udar so citati od Biblijata i nikogas ne sme rekle deka toa ne e vo red, ne gledam zosto nikoj od vas ne me udostoi so citat od makedonski prevod vo k*ranot, dokolku i9ma takov citat.

postariot brat, кога се тргна христијанската религија од раководење на државите, тие држави НАПРЕДНАА технички, а кога се тргна исламот од раководење на државите . . . . тие држави останаа назад.
Ова е факт кој секој може да го види.



Изменето од vd - 17.Јануари.2008 во 12:38

Eve gledam deka postoi golemo nedorazbiranje za seriatot,pa sega ja postiram ovaa tema,za da se vidat nekoi osnovni postavki vo vrska so nego.

                     1.STO E SHERIAT?


Zborot seriat jazicki oznacuva pat kojsto vodi do izvorot ili pateka na vistinskiot pat.Zborot Seriat se koristi vo ova znacenje za da ukaze na patot ili mestoto kade sto sakame da otideme,odnosno na odredena cel koja sto sakame da ja realizirame.Medjutoa,zborot seriat i negovite derivativni formi samo 5 pati se spomnati vo k*r,anot.Do negova prosirena upotreba doslo mnogu podocna koga zborovite Islam i Din (vera) vo prvite denovi na islamot bile mnogu povece koristeni za iskazuvanje na istoto znacenje.Konceptualno,seriat oznacuva zbir na pravila,regulativi,ucenja i vrednosti koi sto upravuvaat so zivotite na muslimanite.Medjutoa,tie pravila i regulativi se sprotivni so ona so sto gi opisuvaat mnogu nemuslimani,zosto tie gi pokrivaat site aspekti od zivotot.Seriatot ja zafaca bogosluzbata,etikata,individualnite stavovi i odnesuvanja,kako i politickite,socijalnite,ekonomskite,kriminalnite i civilnite sveri.
Zatoa seriatot e pat koj sto na vernicite im go postavil Allah dz.s.,za da go realiziraat dobroto na ovoj i Idniot svet.

             2.KOI SE CELITE NA SHERIATOT?

Vo osnova,seriatot znaci ottrgnuvanje na poteskotiite na ludjeto i nudenje resenia za nivnite problemi.Seriatot voglavnom gi ohrabruva individuata i opstestvoto da bidat pobozni i bliski do Boga-Allahdz.s..Zaednicite moraat da ziveat vo harmonija i sigurnost so cuvstvo na edinstvo i poverenie,pomagajci edni na drugi,rabotejci dobro,a izbegnuvajci go zloto i ona sto Allah dz.s. Ne go saka.
   Prvata i najvaznata cel na Seriatot e zastita na verata,bidejci verata e srz i duh na zivotot.
Seriatot,isto taka stremi kon zastitata na zivotot.Nikoj ne moze da ubiva drugi ludje i da im nanesuva steta na bilo koj nacin.Krvta od drugite ludje e sveta,a eden od najgolemite grevovi vo Islamot e da se ubie nevin covek.

   Seriatot isto taka,ima za cel da go zastiti i razumot.Muslimanite sekoga mora da bidat trezni i ne smeat da koristat opojni sredstva,bilo da se raboti za alkohol ili opojni drogi.Opojnite sredstva se mnogu stetni za opstestvoto i donesuvaat mnogu povece steta otkolku korist,ako voopsto vo niv ima korist!?

Imotot vo Seriatot isto taka e nesto sto mnogu silno se stiti.Prirodno e cuvstvoto na sigurnost da bide i cuvstvo na toa deka plodot od necija rabota treba da se zastiti i da ne bide izlozen na kradenje ili uzurpiranje.

Seriatot ponataka e mnogu vnimatelen vo cuvanjeto na cist i ureden rod.Potomstvoto e zastiteno a vrz toa predbracnite i vonbracnite seksualni odnosi se zabraneti i kaznivi.Seriatot ne samo sto ja zabranuva preljubata i brakolomstvoto,tuku,isto taka,gi zabranuva i site patista koi sto vodat do toa.


             3.KOI SE IZVORI NA SHERIATOT?
Tie se slednite:

1.k*r,anot ,literalnite zborovi na Allah izreceni so Negovoto Znaenje i mudrost.(poslednata Allahova Objava),

2.Sunnetot na Muhammed a.s..Sunnetot gi vklucuva zborovite,delata i dozvolite na Pratenikot a.s..Sunnetot e zabelezan vo knigite Hadisite(izrekite i obicaite na Muhammed a.s.).,

3.Idzma-konsenzus na islamskite naucnici,

4.Kijas-analogiska dedukcija,

5.Idztihad-sopstveno rasuduvanje,i

6.Maslaha-javen interes.


     4.KOJA E RAZLIKATA POMEDJU VERATA I SERIATOT?

Seriatot oznacuva zbir na pravila,regulativi,ucenja i vrednosti koi sto upravuvaat so zivotite na muslimanite.Medjutoa,tie pravila i regulativi se sprotivni so ona so sto gi opisuvaat mnogu nemuslimani,zosto tie gi pokrivaat site aspekti od zivotot.Seriatot ja zafaca bogosluzbata,etikata,individualnite stavovi i odnesuvanja,kako i politickite,socijalnite,ekonomskite,kriminalnite i civilnite sveri.

   Prema Islamot avtenticnata vera mora da poteknuva od Boga kako upatstvo na ludjeto kon praviot pat.Istovremeno,coveckata priroda i glavnite covekovi dela vo osnova se isti bez ogled na vremeto i mestoto,rasata i starosta i drugite vrodeni razliki.Ovaa koncepcija vodi do zaklucok deka postoi samo edna vistinska vera,koja sto doadja od Edniot i Edinstveniot Gospod,za da gi vodi ludjeto niz nivnite zivotni priliki.Taa vera e islam.Islamot ne go propovedal samo Muhammed a.s.,naprotiv,Islamot bil predmetot na misonerstvoto na site pratenici pred Muhammeda a.s.,kako Ibrahim,Musa i Isa a.s..Islamot vo svojot prevod znaci predadenost na Boga.A idejata na pokoruvanje na samo Eden i Edinstven Gospod bila porakata na site pratenici.

   Islamskiot koncept poracuva deka verata ne e samo duhovna i intelektualna potreba,tuku i opstestvena i univerzalna nuznost.Taa pomaga da gi upati na ludjeto,a ne da gi zbunuva.Taa negi ponizuva tuku nivniot moral go vozdignuva.Taa ne im gi brani korisnite raboti,ne gi opteretuva,niti negira nivnite kvaliteti,tuku pred niv otvara neiscrplivi riznici na ispravno promisluvanje i pravilno deluvanje.Verata na ludjeto ne im gi stesnuva zivotnite potencijali,tuku im gi otvara sirokite horizonti na vistinata i blagodetite.


5.KAKOV E ODNOSOT POMEDJU SHERIATOT I MORALOT?

Vo sekularnite sistemi zakonot i moralot ne se neizostavno povrzani.Medjutoa,moralot o seriatot se direktno povrzani;seriatskite zakoni nastojuvaat da gi unapredat i ohrabrat etickite standardi vnatre vo drustvoto-opstetstvoto.Uslov za licnosta da moze potpolno da go implementira seriatot e da bide navistina iskrena i vistinitosta da ja smeta za edinstven nacin po koj moze opstestvoto da se rakovodi po instrukciite na Stvoritelot na site bitija.

   Sevkupnata cel na Seriatot e etikata zosto toj se obiduva da osnova i promovira odredeni vrednosti kako:pravdata,pravata i dolznostite,sovetuvanjeto,javniot interes,uspehot na ovoj i Idniot svet.

                  6.STO SE HUDUDI(KAZNI)?

Zborot Hudud e mnozina od arapskiot zbor Hadd,koja oznacuva granica ili ogranicuvanje.Vo Islamot,hududite gi oznacuvaat odgovornostite koi sto se javuvaat kako rezultat na preminuvanjeto na granicata koja sto ja odredil Bog.Hududite ne se podredeni na covecko ovlastuvanje;tie ne mozat da se reduciraat ili zamenat,zosto se objaveni od Boga,a nikoj ne moze da bide pomilostiv,pomudar i popraveden od Nego.

        7.ZOSTO KAZNUVANJETO E NA PRVOTO MESTO?
Kaznuvanjeto e integralen del na pravdata;zatoa ubavoto odnesuvanje se nagraduva a neubavoto kaznuva.Kaznuvanjeto e kontroverzno prasanje;medjutoa,toa mora da se posmatra kako del od pogolemata celina.Toa e samo del od slikata vo okvirot na opstite drustveni koristi.Iako zakonot ne e glavniot dvigatel na moralot vo opstestvoto,toj itekako pomaga vo negovoto podobruvanje.

   Kaznite vo Islamot se od povecefunkcionalna priroda-tie reguliraat i sprecuvaat.Allah odredil mnogu zaednicki prava i obvrski koi se vistinsko zbogatuvanje na pravdata.Toj,isto taka,odredil posebni ogranicuvanja i krajnosti koi sto mora da se pazat i cuvaat poradi edna mnogu vazna cel:ludjeto da ziveat vo mir i harmonija.Ako ludjeto nema da se pridrzuvaat kon tie pravila,tie nema samo sebesi da se stavat vo opasnost tuku i na drugite ce im nastetat.


8.KOJA E RAZLIKATA POMEDJU KATEGORIITE NA HUDUDITE    (KAZNITE)?

Kategoriite na Hududite imaat razliciti stepeni a se vo zavisnost od napraveniot zlocin.Kolku e pogolem zlocinot tolku pogolema e propisanata kazna.Sekoe kaznuvanje ili Hadd direktno e povrzano so nedelata(zlocinite) i ne e slucajno propisano(naredeno).

           9.KOI SE KATEGORIITE NA KAZNUVANJETO?

Postojat tri kategorii na kaznuvanje vo Islamot.

   -Prvata e hudud koja e propisana da go zastiti javniot interes.Hududi se grupa na prekrsoci kako kradenjeto,konzumiranjeto alkohol,zabranetite seksualni odnosi,itn.

   -Vtorata kategorija e Qisas(odmazda),koja e propisana za ubistvo i napad.Koga nekoj ce prouzrokuva fizicka povreda ili ce mu naskodi na coveckoto bitie,Islamot i dava na povredenata osoba pravo na ednakva odmazda-mnogu dobro poznatiot princip:”oko za oko,zab za zab”.No,ako covekot prosti i ne posegne po odmazdata,toa e nesto koe Bog visoko go ceni.

   -Tretata kategorija e Ta'zir ili diskreciono kaznuvanje koe sto sudot go odredil.

      10.KAKVA E LOGIKATA OD RAZLICNOTO KAZNUVANJE?

Odredeni kaznuvanja gi propisal Allah dz.s.Medjutoa,ne postoi nisto sto go propisal Allah a toa da ne im e korisno na poedincite i celoto opstetstvo.Sekoj propis koj sto go propisal Allah dz.s. E izraz na Negovata beskonecna milost,znaenje i mudrost.Allah dz.s. Moze da ni obznani zosto odreden vid na kaznuvanje ili zakon go propisal za nekoj vid na zlocin,no ako Toj ne ni obznanil nie sekogas mozeme da najdeme logicna pricina za tie odredeni kazni.Ibn Qajjim,poznat islamski naucnik,ova vaka go pojasnuva:

   Ako ludjeto se naslonuvaat na svoite mislenja i odreduvaat posebni kazni za sekoj zlocin,negov opis i stepen,ce postoi golema razlika vo mislenjata,nesl*ganje i razedinuvanje.Medjutoa,Vizviseniot Allah go skinal od niv toa breme i so Svojata mudrost,znaenje i milost,go odredil zlocinot vrz osnova na negoviot tip i stepen i propisal soodvetna legalna kazna,te odredil primerno kaznuvanje za sekoj zlocin.Vrz toa,poradi Negovata neogranicena milost i dobrocinstvo,Toj legalnite kazni gi dal kako izraz na izmacuvanje i procistuvanje na gresnikot,narociot ako gi popratattie kazni so iskreno pokajanie(I'lam AL-Muwaqqi'in).

11.DALI E MOZNO IDEALNO VOSPOSTAVUVANJE NA SHERIATOT?
Muslimanite veruvaat deka seriatot e kompatibilen za site vreminja i mesta.Koga potpolno ce gi razbereme osnovnite koncepti i celi na seriatot,ce mozeme da receme deka mozno e da se napravi najhumana i najpravedna zaednica i da mu se donese mir na coveckiot ord.

   Ovie denovi,nasite zaednici ne se dobri modeli.Tie se losi i bolni.Koga ce bideme dosledni na seriatskoto zaveshtanie kako: stabilen semeen zivot,isceznuvanje na delikvencijata,niskiot kriminal,mnogu pogolema nezavisnost od droga i alkohol;koga ce go vospostavime konceptot na bratstvoto,milosrdieto,socuvstvoto,velikodusnosta,pravdata i pomosta,togas seriatot ce bide idealno vospostaven vo naseto opstestvo.


12.DALI IMPLEMENTACIJATA NA SHERIATOT E ISTOVETNA SO IMPLEMENTACIJATA NA HUDUDITE(KAZNITE)?

Seriatot ne vazen samo za kaznite (hududite).Seriatot naveluga vo site pori od zivotot na muslimanot.Koga ce gi vospostavime hududite(kaznite)togas sme vospostavile samo eden del od seriatot,bidejci kaznuvanjata se samo del na edna mnogu pogolema,integralna celina.Postojat i drugi aspekti na seriatot koi isto taka moraat da se omplementiraat.

13.CIJA DOLZNOST E IMPLEMENTIRANJETO NA SHERIATOT?

Navistina,dolznost na site muslimani e da go implementiraat seriatot i da se drzat do negoviot duh za povikuvanje na dobro i odvracanje od zlo.Medjutoa,treba da naglasime deka vospostavuvanjeto na seriatot ne moze da se sluci preku noc;podobro kazano,toa e plod na poedincite koi sto go vodat verskiot(muslimanskiot) zivot.

   Postepenosta vo vospostavuvanjeto na seriatot e znacajna stvar koja sto bila aktuelna vo prvata islamska drzava koja ja osnoval Muhammed a.s..Vredno e da napomneme deka vo prvite 13 godini od Islamot mnogu malku imale naredbi sto da se napravi a sto da se izbegnuva,osven molitvata-Namazot.Vo tie prvi 13 godini mnozinstvoto od k*r,anskata Objava go pojasnuvala veruvanjeto vo Allah dz.s.,ja obznanuvala Negovata mudrost,milost,znaenje i drugite atributi.Posle 13 godini proucuvanje i veruvanje,se sto bilo naredeno toa ne im padjalo tesko na Ashabite(Muhammedovite drugari,sledbenici)toa da go izvrsat zosto togas potpolno gi imale razbrano glavnite principi na Islamot.Zatoa,povtoruvame,da se bodri islamskoto opkruzuvanje preku individui i razni institucii garantirano ce ja obezbedi implementacijata na seriatot.

14.KOJ IMA PRAVO ZA IMPLEMENTACIJA NA HUDUDITE (KAZNITE)?

Hududi(stalnite kazni) se Allahovi naredbi,i dolznost e na site muslimani koi sto ziveat pod islamska vlada,da go vospostavat principot na hududite.Medjutoa,tie se implementiraat preku pretstavnicite na vlasta,a ne preku poedinci.Zatoa ne e dozvoleno poedinci da gi vospostavuvaat hududite(kaznite) edni nad drugi.

   No pred implementiranjeto na hududite(kaznite) pravata na ludjeto mora da bidat vospostaveni.Islamot promovira odredeni prava na zivot,imot,sloboda,pravda itn.Tie prava mora da se vospostavat pred pocetokot na kaznuvanjeto naludjeto koi gi prekrsile Allahovite prava.

15.AKO VO SHERIATOT BOG SE ODREDIL,KADE E COVECKOTO RASUDUVANJE?

Koga Bog bara od nas da mu se pokorime toa ne znaci deka na coveckoto rasuduvanje mu nema mesto.Tokmu sprotivnoto-coveckoto rasuduvanje e mnogu vazen cinitel vo seriatot.Bez somnenie seriatot ne e racionalen vo smisol negoviot avtoritet da se naslonuva na coveckoto rasuduvanje,no racionalen e vo smisol deka razumot ne moze da mu se sprotistavi.

   Ulogata na coveckoto promisluvanje se sostoi vo slednoto:

*razbiranje i inetrpretacija na Bozanskoto upravuvanje vo novi i promeneti situacii;

*vospostavuvanje na Bozanskoto upravuvanje vo aktuelni situacii na coveckiot zivot;

*dookviruvanje na pravila,zakoni i uredbi za implementacija na osnovnite principi i naredbi;

*Donesuvanje zakoni vo onie delovi od pravoto vo koi vo osnovnite izvori nisto ne e objaveno.

   Upravuvanjeto na Muhammedovite Ashabi,i onie koi sto dosle posle niv;razlikite vo mislenjata koi se pojavile vo site sferi na seriatot vo vremeto na samiot Pratenik a.s.,i vo periodot odma posle nego,kako i medju uspesnite generacii na muslimanite,site ovie raboti se svedoci za ulogata na coveckoto promisluvanje vo seriatot.(KHurram Murad,SHari'ah:The Way to God).

IZVORI:

'Abdul-'Atti,Hamidullah.Islam in Focus,American Trust Publications:USA,1983.
Ibn Al-Qayyim.I'lam Al-Muwaqqi'in.
Murad,KHurram.SHari'ah:The Way of Justice,The Islamic Foundation:UK,1981.
-Shari'ah:The Way to God,The Islamic Foundation:UK,1981.

Imas pogore Izvori za mojot tekst,navrati se na niv i ce najdes odgovori na prasanjata.