БИБЛИЈАТА И НАУКАТА

USTE KOGA POCNALE DA SE DELAT DECATA...JOVANOVI ,JOSIFOVI....

"gospod" postoi!!!,...se shto e so sprotiivstaveni mislenja,...treba od koren da se soseche,...bez milost,...!

a moze li bog nekogas da ne isplaniral nesto kako sto treba??????????

na primer vo stariot zavet posle potopot toj se predomisli taka bese.....ama otkako go unisti covekoviot svet.........
sto znaci negoviot plan nemora da e sovrsen...........moze da receme pak da zgresi......veke ednas mu se slucilo.

zalam belicka ama sepak ne e sovrsen............
zatoa sto ako nie imame slobodna volja i mozeme so nasiot zivot da pravime sto sakame sekako deka nekoj ke go poremeti toj plan...........
duri i samiot bog veke spomenav pogore priznava deka zgresil..........sto znaci ni toj plan ne e sovrsen.......zasto ako e... kade se vmetnuva tuka slobodnata volja koga bog veke bi imal isplanirano sto ke se sluci so sekoj od nas?????????????????????????????????????

pu pu pu pu..... gospod neka mi e napomos

nema vreme..........
a zosto ima tuka....i koga toa gospod go sozdal vremeto??????

Евангелие според Матеј

 

Од четирите евангелија, она на Матеј го зазема пр­вото место во редот на презентацијата на книгите од Но­виот Завет. Тоа е сосема оправдано, бидејќи ова Еван­гелие, во не­која смисла, е продолжение на Ста­ри­от Завет: пишувано е за да се покаже дека „Исус ја ре­а­­лизира историјата на Израел“, како што пишуваат ко­­­ментаторите на екуменскот превод на Библијата, од ка­де што многу нешта ќе позајмиме. Поради тоа, Ма­­­теј честопати алудира на цитатите од Стариот За­вет, по­кажувајќи дека Исус се однесува како Ме­си­ја­та ко­го Евре­­и­те го чекале.

 Ова Евангелие започнува со родословито на Исус. Матеј го води родословието до Авраам, преку Да­вид. Подоцна ќе ја видиме грешката во текстот која ко­ментаторите гене­рално ја премолчуваат. Како и да е, очигледен е обидот на Матеј преку ова поврзување, на својата книга веднаш да и даде општ правец. Ав­то­рот ја продолжува истата идеја, пос­то­јано истак­ну­вај­ќи го ставот на Исус кон еврејскиот за­кон чии големи прин­ципи: молитвата, постот и милостината, се пре­зе­ме­ни од тука.

       Исус, на прво место и во прв ред, сака своето уче­ње да го пренесе на својот народ. Тој ова им го кажува на дванаесетте апостоли „...По патот на незнабошците не одете и во самар­јански град не влегувајте; а одете по­­веќе при загубените овци на Израеловиот дом“ (Ма­теј, 10, 5-6) „...Јас сум пратен само при загубените ов­ци на Израел“ (Матеј, 15, 24). (Самарјанците ги имале Тората и Петокнижието како религиозен ко­декс; тие го чекале доаѓањето на Месијата и им биле верни на по­ве­ќето од правилата на јудаизмот, но изградиле и еден храм кој му кон­к*рирал на оној во Ерусалим).

      На крајот од ова Еван­ге­лие, Матеј, подоцна го шири кај сите апостолатот на пр­­вите ученици на Исус, кому му ја припи­шу­ва оваа на­­редба: “Одете и научете ги сите народи...” (Матеј, 28, 19). Но тргнувањето треба да се насочи, пред сè кон „до­мот на Израел“. А. Трико за ова Евангелие вели: „Под грчкото руво, книгата е еврејска, со глава и дух; таа го има тој вкус и ги носи тие јасни белези.“ 

Овие разгледувања, потеклото на Евангелието спо­­ред Ма­теј го ставаат во традицијата на јудео-хрис­ти­­јанската заед­ница, како што тоа го пишува О. Кул­ман: „Се труди да ги прекине врските што го вр­зу­ваат за јудаизмот, но сепак одр­жувајќи континуитет со Ста­ри­от Завет. Центрите на ин­тересот и општиот тон на ова Евангелие сугерираат една напната си­ту­а­ци­ја“.

Факторите за текстот со политички аспект, мо­же­би, не се непознати. Римската окупација на Палестина ја прави природно жива желбата на окупираната земја да го види доаѓањето на своето ослободување, и му се мо­ли на Бог да посредува во полза на народот којшто го одбрал меѓу сите други и чиј господар е семоќен, и мо­же, како што тоа повеќепати го направил во текот на историјата, да ја даде својата директна помош во чо­веч­ките работи. 

Каква личност е Матеј? Да кажеме веднаш дека во де­неш­но време не е прифатено дека се работи за при­друж­ник на Исус. А. Трико, сепак, така го пре­т­с­та­ву­ва во своите коментари на преводот на Новиот За­вет од 1960 година: „Матеј алиас Леви, по професија да­ноч­ник или финан­сиер, бил чиновник во ца­ри­на­р­ни­цата во Кафарнаум кога Исус го повикал за свој ученик“. Тоа е она што го мислеле црковните Оци како Ори­гон, Ероним, Епифан. Во тоа денес веќе не се верува. Един­ствена валидна точка е дека авторот е Евреин: во­кабуларот е палестински, редакцијата е грчка. „Ав­то­рот им се обраќа“, пишува О. Кулман, „на луѓето кои, пред сè, зборуваат грчки јазик, ги познаваат еврејските оби­чаи и арамејскиот јазик“. 

За коментаторите на екуменскиот превод на Биб­ли­јата, потеклото на ова Евангелие изгледа вака: 

„Обично се смета дека е пишувано во Сирија, мо­же­би во Антиохија, или во Феникија, бидејќи во овие земји живел голем број Евреи“. (Прашање е дали јудео-христијанската заедница на Матеј не би можела, исто така, да биде сместена во Александрија. О. Кулман, меѓу многу други, ја наведува оваа хипотеза.) Може да се на­сети полемиката против ортодоксниот синагогален ју­даизам на фарисеите, таков, каков што се мани­фес­ти­ра на синагогалното собрание во Јамина околу 80-та го­дина. Во овие услови, многубројни се авторите кои го сместуваат првото Евангелие во периодот меѓу 80. и 90. година, можеби малку порано; не може да се дојде до апсолутна сигурност во тој предмет… во не­дос­та­ток на прецизно познавање на името на авторот, ло­гич­но е да се задоволиме со неколу елементи наг­ла­су­ва­ни во самото Еван­гелие: авторот се познава според сво­јата професија. Верзи­ран е во Светите Писма и во евреј­ските традиции, ги познава и ги почитува, но гру­бо ги укорува религиозните водачи на својот народ; мај­стор во вештината да поучува за Исус и да го нап­ра­ви разбирлив за своите слушатели, тој до­бро приле­га на описот на еден добар еврејски писател кој станал хрис­­ти­јанин, домаќин кој го „изнесува од своето сок­ро­виште новото и старото“, како што вели Матеј во 13, 52. Многу сме далеку од чиновникот на цари­нар­ни­ца­та во Каф­ернаум со име Леви, според Марко и Лука, кој станал еден од два­на­е­сет­те апостоли.

Сите се согласуваат со мислењето дека Матеј го пи­­шувал своето Евангелие врз основа на изворите за­е­д­­ни­чки со Марко и Лука. Но, неговиот расказ ќе се ра­з­­ли­­кува, и тоа во битни точки, како што понатаму ќе ви­ди­ме. Но, сепак Матеј широко го користел Еван­ге­лието според Марко кој не бил ученик на Исус (О. Кул­­ман). 

Матеј си допушта себеси слобода во врска со текс­то­вите. Што се однесува на Стариот Завет, тоа ќе го утвр­диме во врска со генеалогијата на Исус сместена во почетокот од не­говото Евангелие. Тој во својата кни­га набројува неверојат­ни приказни. Тоа е карак­те­рис­тиката која Р. П. Каненгисер ја употребува во по­го­ре цитираниот дел, во врска со една епизода за Ису­со­во­то воскресение: епизодата на стражата. Тој ја отк­ри­ва неверојатноста на оваа приказна за војничката стра­жа на гробот, „на овие пагански војници“, кои „не одат на рапорт кај своите претпоставени старешини, туку кај свеш­тениците кои ги плаќаат да кажуваат лаги“. Тој сепак додава: „Треба да го избегнуваме пот­сме­ва­ње­то, затоа што намерата на Матеј е бескрајно чесна, со оглед на тоа што тој на свој начин интегрира еден стар податок од усното пре­да­ние во своето пишано де­ло. Но, неговата инсценација е дос­тојно за Исус Хрис­тос суперѕвездата”. (Американски филм за Исус кој ја искривува неговата историја.)

 Да се потсетиме дека ова расудување за Матеј по­тек­нува од еден еминентен теолог, професор на като­лич­киот инсти­тут во Париз.

 Во својата проповед за збиднувањата кои ја сле­де­ле Ису­совата смрт, Матеј дава еден друг пример за сво­јата фанта­зија.

 „И наеднаш се расцепи црковната завеса на два де­ла, од горниот крај до долниот; и земјата се потресе; и кар­пи пад­наа; и гробовите се отворија; и многу тела на успо­коени светии воскреснаа; па како излегоа од гро­бо­вите, по воскре­сението негово, влегоа во светиот град и се јавија на мнози­на.“

Овој дел од Матеј (27, 51-53) нема паралела во дру­ги­те евангелија. Малку е јасно како телата на свет­ци­те, за кои се зборува, можеле да воскреснат за време на Ису­совата смрт (на прагот на сабат, кажуваат еван­ге­ли­јата), а да излезат од своите гробови дури по нив­но­то воскресение (утредента, по сабат, според истите изво­ри).

 Можеби токму кај Матеј се наоѓа нај­ка­рак­те­рис­тич­ната и најмалку оспорената неверојатност во сите еван­гелија; еден од нивните автори неа ја ставил во ус­та­та на Исус. Тој вака зборува, во 12, 38-40, во епи­зо­да­та за знакот на Јона: 

Исус се наоѓа меѓу писателите и фарисеите кои му се обраќаат со овие изрази: „,Учителе, сакаме да ви­ди­ме знак од Тебе‘ А Тој им одговори и рече ,Лукав и пре­љуботворен род бара знак; но нема да му се да­де знак освен знакот на пророкот Јона; оти, како што Јона беше во утробата на китот три дни и три ноќи, та­ка и Синот Човечки ќе биде во срцето на земјата три дни и три ноќи‘“. (Текст од екуменски­от превод).

       Исус, значи, најавува дека ќе остане во земјата три дена и три ноќи. Но, Матеј, заедно со Лука и со Марко, ја ставаат смртта и погребувањето на Исус на прагот на сабат, што навистина значи престојувањето во зем­ја­та да се однесува на три дена (très emeres во грчкиот текст). Но, овој исечок на времето може да содржи са­мо две, а не три ноќи (treis nuktas во грчкиот текст). (Во еден друг дел на своето Евангелие, Матеј по втор пат ја спомнува оваа епизода, без прецизирање на времето (16, 1-4). Истото е и кај Лука (11, 29-32). Според Марко, ќе видиме подоцна, Исус изјавил дека оваа генерација од него нема да добие никаков знак (Марко, 8, 11-12). 

Коментаторите на евангелијата често ја премол­чу­ваат оваа епизода. Но, сепак Р. П. Роге ја открива не­веројатноста, бидејќи забележува дека Исус „оста­нал во гробот“ само три дена (од кои само еден е це­ло­сен) и две ноќи. „Но“, додава тој, “изразот е крут и не озна­чува друго освен три дена”. За­чу­ду­вач­ки е да се ут­врди дека коментарите се сведувале до упо­тре­бата на таквите аргументи кои не кажуваат ништо пози­тив­но, кога духот се задоволил со сугестијата дека една таква глупост би можела да потекнува од заблудата на еден писател!

Освен овие неверојатности, Евангелието според Ма­теј во прв ред го карактеризира она што тоа е еван­ге­лие на јудео-христијанската заедница, која ја пре­ки­ну­ва врската со јуда­измот, но сепак останувајќи на ли­ни­јата на Стариот Завет. Од аспект на историјата на ју­део-христијанството, тоа има големо значење.