Жен­ски гла­ви

Па­тем, сес­тро, мно­гу уба­во ви стои но­ва­та уни­фор­ма... Пишува Горан МИХАЈЛОВСКИ

1   Тур­ски­от пре­ми­ер Ре­џеп Та­ип Ер­до­ган вче­ра по­пуш­ти пред де­монс­тран­ти­те на плош­та­дот Так­сим во Ис­тан­бул. Ама ние во Ма­ке­до­ни­ја по­дол­го од не­го из­др­жу­ва­ме. Не по­пуш­та­ме. Тол­ку сме се спе­ци­ја­ли­зи­ра­ле во ор­га­ни­зи­ра­ње ан­типро­тес­ти, та­ка што вче­ра, во не­дос­тиг на до­маш­ни про­тес­ти на кои тре­ба да им се кон­три­ра, во Скоп­је и во Гос­ти­вар се ор­га­ни­зи­раа кон­трап­ро­тес­ти на про­тес­тот на Так­сим. И ние, ка­ко и Ер­до­ган, са­ка­ме да се гра­ди во пар­кот Ге­зи на Так­сим. 
По вче­раш­на­та под­дрш­ка до тур­ски­от пре­ми­ер да се спра­ви со де­монс­тран­ти­те на Так­сим, ре­ал­но е да оче­ку­ва­ме и наг­ра­да што сме се се­ти­ле на не­го. Во знак на бла­го­дар­ност, Ер­до­ган ќе ни ис­пра­ти по­да­рок. Бор­на ко­ла со во­ден топ и сол­за­вец. Еп­тен та­мам по­да­рок. 

2.   От­ка­ко се по­ка­жав­ме де­ка мо­же­ме да пра­ви­ме и ме­ѓу­на­род­ни кон­трап­ро­тес­ти, вре­ме е оваа ак­тив­ност да ја про­фе­си­о­на­ли­зи­ра­ме. И та­ка да пра­ви­ме из­воз на ин­те­лек­ту­а­лен труд. Тре­ба да се ре­гис­три­ра­ат аген­ции за кон­трап­ро­тес­ти. По сис­те­мот на јав­но -при­ват­но пар­тнер­ство. За да мо­же про­тес­тан­ти­те да се вра­бо­ту­ва­ат. Да зе­ма­ат днев­ни­ци, на­до­мест за пре­кув­ре­ме­на ра­бо­та и ра­бо­та на праз­ник. Да им те­че не­ка­ков стаж, да мо­же пен­зи­ја да зе­мат. Не мо­же цел жи­вот са­мо за сен­дви­чи и сок­че да ра­бо­тат. А во Аген­ци­ја­та за вра­бо­ту­ва­ње оваа про­фе­си­ја ќе се во­ди под по­себ­на шиф­ра - ан­тип­ро­тес­тант.

3   Има­ме ние уш­те еден тран­зи­ци­ски фе­но­мен. Се ви­ка вер­ник - про­тес­тант. Ама не про­тес­тант во смис­ла на прак­ти­ку­ва­ње на хрис­ти­јан­ска­та ре­ли­ги­ја ту­ку ка­ко чо­век што про­тес­ти­ра од името на ве­ра­та. 
Не­кол­ку сто­ти­ни вер­ни­ци про­тес­ти­раа пред оп­шти­на Цен­тар за да го спре­чат ури­ва­ње­то на црк­ва­та "Све­ти Кон­стан­тин и Еле­на", ко­ја е во град­ба. И за ко­ја ни­кој не ре­че де­ка ќе ја ури­ва. И ни­кој не се ни оби­де да ја ури­ва. Нап­ро­тив, си­те ви­каа, а нај­мно­гу гра­до­на­чал­ни­кот на Цен­тар Ан­дреј Жер­нов­ски, кој упор­но твр­ди де­ка ни­ко­гаш не ре­кол де­ка црк­ва­та ќе се ури­ва. И упор­но пов­то­ру­ва де­ка црк­ва­та ќе се гра­ди. 
Ама вер­ни­ци­те не му ве­ру­ва­ат на Жер­нов­ски. Ви­каа про­тив не­го, ја кр­шеа ог­ра­да­та око­лу оп­шти­на­та, кр­шеа про­зор­ци со ка­ме­ња, кол­неа и пцу­е­ја. На крај, со­вет­ни­ци­те од ВМРО-ДПМНЕ прог­ла­си­ја по­бе­да и ре­коа де­ка вер­ни­ци­те ус­пе­а­ле со про­тес­ти­те да ја спа­сат црк­ва­та. Зна­чи, они ве­ру­ва­ле во иде­ја­та де­ка црк­ва­та ќе се ури­ва и про­тес­ти­раа таа да не се ма­те­ри­ја­ли­зи­ра. До­ка­жаа де­ка пре­ми­нот од иде­ал­но во ма­те­ри­јал­но е кри­ти­чен, и ја ис­кр­ши­ја оп­шти­на­та. 
Сним­ки­те од од­бра­на­та на црк­ва­та по­ка­жаа де­ка тие што се ви­каа вер­ни­ци и кои твр­дат де­ка ате­ис­ти­те се нај­го­ле­мо­то зло на све­тот, во сво­јот ду­хо­вен за­нес и бо­го­љу­би­во бла­же­ство го из­го­во­ри­ја и след­но­во: "Гор­ни­от ќе те каз­ни, да ти­бам се, да ти­бам де­те­то". 
Ко­га ги ви­доа овие ду­хов­но ис­пол­не­ти лу­ѓе, кле­ти­те ате­ис­ти дла­бо­ко се пре­ис­пи­таа во се­бе.

4   Па и не мо­раа да пра­ќа­ат вер­ни­ци со јај­ца. За по­е­ле­ган­тно ре­ше­ние тре­ба­ше да им ги рас­и­пат лиф­то­ви­те на со­вет­ни­ци­те од СДСМ. То­гаш не ќе мо­ра­ше ни по­ли­ци­ја­та да се­ди пред оп­шти­на Цен­тар и да фа­ќа се­ир.

5   Ко­га др­жа­ва­та е пом­но­же­на со ну­ла, се нај­де еден вла­ди­ка да по­ви­ка на раз­ум и им одр­жа лек­ци­ја по де­мок­ра­ти­ја на де­мох­рис­ти­ја­ни­те. Вла­ди­ка­та Пи­мен слу­чај­но се срет­нал со пра­те­ни­кот на ВМРО-ДПМНЕ Или­ја Ди­мов­ски. Пра­те­ни­кот го уко­рил вла­ди­ка­та по­ра­ди не­го­ви­те ли­бе­рал­ни ста­во­ви и по­ви­ци на раз­ум, на што Пи­мен му од­го­во­рил: "Се­кој има пра­во на свој став, на свое мис­ле­ње".
Си­гур­но Ди­мов­ски оваа лек­ци­ја од Пи­мен ја сфа­тил ка­ко бо­го­ху­лие. Оти не­го­во­то мо­то е: "Се­кој има пра­во на мое мис­ле­ње".

6   Па­ци­ен­ти­те што се спе­ци­фич­ни слу­чаи и тре­ба под ит­но да за­ка­жат би­оп­си­ја за ис­пи­ту­ва­ње на евен­ту­ал­но ма­лиг­но за­бо­лу­ва­ње не мо­жат ни­ка­де да за­ка­жат прег­лед оти во ни­ед­на бол­ни­ца не­ма ле­кар да нап­ра­ви пун­кци­ја ни­ту, пак, та­ков што ќе го про­чи­та ре­зул­та­тот. Ми­нис­те­рот за здрав­ство Ни­ко­ла То­до­ров нај­а­ви де­ка од ја­ну­а­ри 2014 го­ди­на при­ме­ро­ци­те за би­оп­си­ја ќе тре­ба да би­дат го­то­ви за ед­на не­де­ла. 
Во ме­ѓув­ре­ме, Ми­нис­терс­тво­то за здрав­ство из­да­де про­то­кол за хос­пи­тал­на кул­ту­ра. Со не­го се ре­гу­ли­ра­ат од­но­си­те ме­ѓу па­ци­ен­ти­те и здравс­тве­ни­те ра­бот­ни­ци, ко­му­ни­ка­ци­ја­та, об­ле­ку­ва­ње­то, на­чи­нот на об­ра­ќа­ње...
До­де­ка че­ка­ме да дој­де ја­ну­а­ри 2014 го­ди­на, еве ка­ко се­га би из­гле­да­ло за­ка­жу­ва­ње­то за би­оп­си­ја. 
Љу­без­но и со нас­мев­ка ле­ка­рот ќе ти ка­же де­ка тре­ба да дој­деш на прег­лед. Љу­без­но и со нас­мев­ка сес­тра­та ќе ти ка­же де­ка тер­ми­нот ти е во ја­ну­а­ри. И де­ка ка­ко па­ци­ент си дол­жен да го по­чи­ту­ваш тер­ми­нот. И сог­лас­но про­то­ко­лот, љу­без­но и со нас­мев­ка ќе и` ка­жеш на сес­тра­та: "Мно­гу сте љу­без­ни, ви бла­го­да­рам оти ми ка­жав­те де­ка тре­ба да дој­дам во ја­ну­а­ри. Са­мо не сум си­гу­рен да­ли ќе ус­пе­ам да го фа­там тер­ми­нот. Оти во план ми е да ум­рам до но­ем­ври. Та­ка ми ре­че ле­ка­рот на пр­ви­от прег­лед. Ако мо­же со ми­нис­те­рот То­до­ров неш­то да се сре­ди, ако не, фа­ла ви на љу­без­нос­та. Па­тем, мно­гу уба­во ви стои но­ва­та уни­фор­ма. И за­тоа ве мо­лам да има­те пред­вид ако смрт­та ме спре­чи те­ле­фон­ски да го от­ка­жам тер­ми­нот за прег­лед. Се на­де­вам се­мејс­тво­то не­ма да мо­ра да пла­ќа пе­на­ли". 
И та­ка љу­без­но ќе се за­др­жиш до про­то­ко­лот за хос­пи­тал­на кул­ту­ра. А ко­га ќе ум­реш си­те ќе ви­ка­ат: "Што му ста­на на чо­ве­кот? Си ум­ре здрав, прав. Ич на ле­кар не пој­де".

7   Но­ви­от за­кон за пре­кин на бре­ме­нос­та, со кој се ог­ра­ни­чу­ва пра­во­то на абор­тус, по­ми­на во Соб­ра­ни­е­то. По скра­те­на пос­тап­ка и со мно­зин­ство гла­со­ви. 
Од 43 же­ни кои се во ак­ту­ел­ни­от сос­тав на Соб­ра­ни­е­то, 23 доб­ро­вол­но гла­саа да се ог­ра­ни­чи пра­во­то на же­на­та да од­лу­чу­ва са­ма за сво­е­то те­ло и за сво­јот мо­зок. А ос­та­на­ти­те 20 пра­те­нич­ки од­лу­чи­ја де­ка рас­пра­ва­та за ог­ра­ни­чу­ва­ње на ед­на ци­ви­ли­за­ци­ска при­до­бив­ка не е вред­на за нив­но­то при­су­ство и глас. 
Еее, жен­ски гла­ви... И ај­де се­га да збо­ру­ва­ме за пот­ре­ба­та од жен­ска кво­та во Соб­ра­ни­е­то.

Срцето на анакондата

• Мерсел Биљали

• Прочитано: 888
• пред 2 часа

Една стара кинеска приказна почнува како некое сиромашно дете со име Сјао Ли, живеело без родители и во многу тешки услови. Со помош на добри луѓе, некако преживеало, па дури посетувало и школо. Еден ден, враќајќи се од училиште, видело големо јајце од анаконда. Го однело дома и со големо внимание се грижело, се додека од него не излегла голема змија. Ја негувал, ја хранел, ја чистел, а таа возвраќала со голема љубов. 

Поминало некое време и во царството се разгласило дека тешко се разболела ќерката на првиот министер. Дворските лекари кажале дека таа може да оздрави само ако и се направи лек од левото око на жива змија. Сјао Ли ја замолил својата љубимица да му направи животна услуга, со што тој ќе се збогува од мизеријата. Лекот успеал и Ли за кратко време стасал до трет човек во царството. Бидејќи немал повеќе време да се дружи со змијата, ја пуштил во џунглата. Штом добил голема власт, Ли станал до крај неодговорен и немилосрден кон луѓето. На замерката зошто е склон кон толку злоупотреба, тој одговорил: „Несреќата на едниот донесува среќа на другиот“. 

По некое време, умрел првиот министер. Кралот се прибрал неколку дена, за да размисли кого да стави на негово место. Но, во меѓувреме, се разболела и ќерката на кралот. Дворските лекари констатирале дека нејзиниот спас е десното око на жива анаконда. Сјао Ли тргнал накај џунглата и ја замолил змијата за да му го подари и десното око. Таа со широко срце го направила тоа. За чудо, ќерката на кралот оздравела, па дури и се омажила за Ли. 

Тој многу брзо се стекнал со големо богатство и власт, па дури не се воздржувал и јавно да ја каже својата изрека: „Несреќата на едниот донесува среќа на другиот“. Сега тој пред себе имал само една единствена пречка на патот за прв владетел на државата. И фрлил око на врвната позиција на кралството. Барал начин како побрзо да го елиминира кралот. Лекарите, кои сега веќе во целост му биле потчинети, сугерирале срце од жива змија како најделотворен отров. Ли пак се обратил до својата сакана анаконда со трета молба. Таа широко ја отворила устата, а Ли, занесен во среќата дека конечно станува крал, бил голтнат од својата пријателка змија.

Во принцип, власта на немилосрден начин ги јаде тие што најнемилосрдно ја злоупотребиле. Нашата власт го доби левото око од луѓето за да им ги реши проблемите, а таа постојано им создаваше нови; за подобра економија, а таа доведе до петта најслаба економија на светот; за поголемо вработување, а таа испрати 400 илјади млади надвор од земјата; го доби окото за да ги отплати долговите, а таа до гуша не задолжи; за да им помогне на живите души, а таа потроши милијарди за мртвите души; за да ја развие демократијата, а таа не доведе до сериозна диктатура. 

Власта го доби и десното око за европската перспектива, а добивме античка деструктива. Со години не лажеше дека до крај ќе се бориме за победата дури и да загубиме се, а нам ни се случи второто. Сега бројката на несреќните опасно се наближува до бројката на жителите. До тука не доведоа празни души со празен морал, ама полни сметки. Ја презедоа нашата иднина во свои раце и ја задавија. И сега ни станува јасно дека „љубовта“ на власта ни стана поопасна од „омразата“ на Грците. Но, изгледа дека лажната среќа ни го одзела умот, ама вистинската несреќа ни го враќа.

Ердоган се жалел дека некоја невидлива рака, или нешто како наддржава, апси синови на министри, фунционери (па и синот на премиерот се бара). Тешко му е да сфати дека таа „наддржава“ се државните институциите на системот, кои функционираат согласно законите, а не соодветно личните желби на луѓето од власта и подземјето. Тие се истите тие институции што нашата власт ги претвори во партиски штабови. Или во сервис на подземјето. Е па, светско чудо ќе биде ако никој нема да одговара за ваквата состојба. 

Изминативе години, а и оваа што поминува, треба да ги именуваме за години на молчењето. Во наредната година се очекува да ни се случи - година на викањето и урлањето. Или, пак, само уште една година на лелекањето. Па нели сиве овие години молчевме? Власта трошеше расипнички, а ние молчевме. Криминалот до гуша, а правосудните органи молчеа. Уставот се кршеше и се распоруваше, а Уставниот суд молчеше. Се случуваше ерозија на системот и на институциите во сите нивоа, а медиумите молчеа. Дури и го фалеа системот и најлошото.

Поради толкаво молчење, се очекува наредната година да се случуваат големи викања или урлања. Угледниот британски „Економист“ ни предвидува висок степен на социјални немири. Но, и тогаш владините медиуми ќе објават дека урламе од среќа. Власта цело време се фалеше со „дуинг бизнис“, а тоа е само лажна мамка, за да се покрие горката реалност дека сме најсиромашна држава во Европа, а меѓу осумте најсиромашни држави на светот. Власта сакаше да ги поткупи и светските медиумски магнати со комерцијални нарачки – Си-Ен-Ен и  „Фајненшл тајмс“ - но тие ни си ги зедоа парите и веќе следниот ден објавија дека Македонија пета во светот по лоша економија, осма по мизерија, меѓу првите по колективната несреќа. 

Е па, повелете молчете и наредната година. Со тоа ќе ја замолчиме и газењето на сегашноста и иднината наша и на нашите деца. Изгледа дека некој се спрема да оди да му го побара срцето на анакондата.

Објавено во „Слободен печат“.

Пишува Горан МИХАЈЛОВСКИ - Во 21 век Македонија засилено ита кон 19 век. Со ова темпо и со овој памет брзо ќе стигне и до 18-тиот

1   Државата се надмина себеси. Кај што е најголем клиент за секој бизнис, кај што е најголем огласувач, кај што е најголем лекар, кај што е најголем едукатор, кај што е најголем судија, сега стана и најголем сводник. По Општина Свети Николе, која прва одлучи да дава субвенции од 30.000 денари за мажи над 40 години што ќе си најдат невеста, и Општина Лозово ќе дава по 20.000 денари за старите ергени и за немажените моми над 35 години. Во Лозово дури и приватниот сектор ја поддржал иницијативата, оти Зегин ќе дава по 50 литри ракија и по 100 литри вино за свадба на субвенционираните ергени и моми. 
Градоначалникот на Лозово Орце Цветковски рече дека одлуката стапува во сила веднаш, и се очекува да се зголеми наталитетот во Општината. Се гледа дека Општината направила физибилити студија и опсежна економска анализа, затоа што градоначалникот открива дека тој лично веќе посредува старите ергени да добијат невести од Албанија, што чини повеќе од 700 евра. "Јас се занимавам со овој проблем веќе четири години", откри Цветковски. Вели дека кога видел какви проблеми имале неговите балдаза и прв братучед со нивните синови, одлучил да им донесе невести од Албанија. "Кога видов колку се тие среќни, си зедов обврска да бидам, на некој начин, координатор за источна Македонија", изјави Цветковски и додаде дека ќе најде невести за ергените, "па ако треба и момчиња за момите, иако се помалку". 
Имам неколку прашања за оваа длабоко промислена иницијатива: 
По кој критериуми субвенциите важат само за мажи над 40 години и за жени над 35 години? 
Кој ја одредува границата кога некој станува стар ерген, а кога стара мома?
Каде ќе си ги најдат жените и мажите за да се квалификуваат за субвенции? На пазарот на трудот, на берзата за размена на услуги, на корзо, во самопослуга, во кафеана, на пазар, на нива, на улица, во партија, или преку градоначалникот лично?
Дали невестите мора да се од Албанија или може да бидат и од Авганистан, од Сомалија, од Нигерија, од Сирија, Ирак...?
Дали на кандидатите за субвенции ќе им бара спермограм, за да не бидат парите што се собрани од граѓаните од локалната самоуправа испукани како ќорфишек? 
Со оглед дека целисходноста на овој проект е да се зголеми наталитетот, дали градоначалникот прв ќе ја проверува пратката со невести, или таа задача ќе ја сподели со советниците? 
Ако е за демографски бум, дај да ги почекаме Индијците во Џумајлија и Кинезите што ќе го градат автопатот во Свети Николе. Па преку ноќ од Овче Поле ќе направиме Индокина. Оти вака, сводништво со државни пари, во најмала рака, е еден мал етички проблем.

2   Добро, има ли Уставен суд во оваа држава? Има ли женско лоби во Парламентот? Има Народен правобранител? Има ли државата потпишано некакви меѓународни конвенции за спречување трговија со луѓе? Има ли невладини организации кои се занимаваат со заштита на човекови права? Или не добиле пари од странците да се жалат за тоа што државата станува сводник? Може има, ама изгледа дека и тие чекаат субвенции.

3   Оваа дебата која се разви за една фасада во центарот на Скопје, која не е барокна туку шарена како папагал, само уште еднаш покажува дека во 21 век Македонија засилено ита кон 19 век. 
Бидејќи веќе не е доволно да се караме дали фасадите треба да се барокни или модерни, сега ќе преминеме во караница дали се во албански или во ромски стил. Оти, нели, за едните сe што е барок е убаво, а сe што не е, е грдо. А за другите сe што е барок е кич, а се што не е барок е убаво. Па сега стиловите кои беа поделени по партиска линија, ќе се надградат со поделба и по етничка линија.

4   Завчера имавме проблем да најдеме судија што ќе сака јавно да го коментира контроверзниот правилник за судски пресуди кој го предложи Владата. Од 700 судии, само неколкумина се одважија да дадат изјава за одлуката на Владата да се донесе правилник за висината на казните за кривичните дела, па макар и да го пофали. 
Не треба да си судија за да знаеш дека судската власт е власт. Независна од законодавната и од извршната власт. И рамноправна со нив. Зарем судиите не сфаќаат дека ова нема врска ни со ВМРО-ДПМНЕ ни со СДСМ? Очигледно не сфаќаат, штом така лесно се откажуваат од својата власт и отвораат простор да им ја преземе друга власт. Судиите ќе дозволат да суди партијата. Со ова темпо и со овој памет Македонија брзо ќе пројури и низ 19 век. Па ќе стигне до 18-тиот.

5   Владата ги пребројува новинарите. Бара списоци од членовите на новинарските здруженија. Зошто? Да се знае кое стадо колку овци има? И кое прво ќе стигне за колење.

6   На некој чуден, магичен начин. власта го препознава, го вади и го засилува најкомформистичкото во Македонецот. Она овековечено во поговорката дека наведната глава сабја не ја сече. Најдена е формулата да се одржи спрегата со најлошата особина и мрзеливост на духот, што се одликува во она самоуништувачко мото: "Седи си мадро, свиркај си, не прашувај многу и фаќај си сеир". Важно е да има за лепче, да капне и за солца, Господ дал и салата и ракија за ручек, малку одморче на Халкидики, па и да се појавиш на еден контрапротест, нема да ти се срони бисерот, ако треба и гласачко ливче ќе сликаш, нема да уриваш ѕид со глава, имаш деца за гледање... 
Кога еднаш некому ќе успееш да му ја разбудиш и да му ја негуваш таа карактерна особина, тогаш и баба ми може да го убеди дека остварува.