Посебноста на нациите

Имаш сега за истражување материјал - само гледај,па може и од тебе нешто ке излезе паметно - може

Може може зашто да не - кога денес еден Каракачан направи континуитет на ВМРО се е друго можно

Boogie напиша: mungos80 напиша:

Ептен така

Boogie напиша: Англискиот публицист хенри Ноел Брејлсфорд пак се прашувал и бил исправен пред дилемата дали Македонците се Срби или Бугари? Според него – ‘Тие не можат да бидат Срби бидејќи нивната крв одвај е чисто словенска, а исто така тешко и дека се Бугари бидејќи при своите освојувања Србите оставиле многу српска крв во нивните вени.

Вистина е што Хенри Ноел Брејлсфорд се е прашувал... ама не е точно цитиран. Ете го што точно се е прашувал:

Са Македонците Срби или Бугари? Прашањето е константно се праша и догматично одговори во Белград и Софија. Но урокот од историја, очигледно е дека не постои одговор на сите. Тие не се Срби, нивната крв тешко може да се нарече чисто словенска. Мора да има во неjа, некои вмешувања на бугарската и други не-ариевски составки (кумански татарски, печенежки, и др.)...
Macedonia: Its Races and Their Future

Историјата низ очите на другите

Можат ли балканските народи заеднички да пишуваат историски поглавја, кои денес ги делат на „ние“ и „тие“? Еден таков проект веќе постои, на кој работеа група историчари од 11 земји, а како производ се објавени четири книги од „Читанки на поновата историја на Југоисточна Европа“. На неодамнешната прес-конференција беше претставено второто издание на српски јазик на овие читанки, кои ги обработуваат историските теми: Отоманско Царство, Балканските војни, Нациите и државите во Југоисточна Европа и Втората светска војна.

Читанките се замислени како дополнителен наставен материјал, а програмскиот директор на Центарот за демократија и помирување во Југоисточна Европа, Ненад Шебек, вели дека идејата на целиот проект е да им се овозможи на учениците да ги погледнат својата нација, земја и општество низ очите на другите земји во регионот.

- Тука се застапени оригинални извори од времето кога се случил некој настан. Нема коментари и изџвакани заклучоци, туку материјалот поттикнува критично размислување. Историјата не се претставува само како збир на датуми, војни, крунисувања, убиства, туку ја опфаќа и историјата за положбата на жените, како и историјата на културата, уметноста, занаетите, а и положбата на цивилите во војните - нагласува Шебек.

Читанките се објавени на осум јазици и, според Шебек, ги користат наставниците во Албанија, Босна, Хрватска, Кипар, Македонија и во Србија, а низ обуката поминале повеќе од 800 наставници. Тој сепак додава дека засега нема можност да се направи попрецизна анализа за користењето на читанките во наставата.

- Сметаме дека е важно токму на болните теми од заедничкото минато да се покаже како за историјата може да се размислува од друг агол. Тој агол е мултиперспективноста. Тоа значи дека секој одделните настани ги гледа на различен начин и дека ние преку историските извори ги претставивме тие различни видувања - вели Шебек.

Според него, не може тукутака да се дојде до заеднички став за минатото, но треба да се прикажат сите различни пристапи кон историските контроверзии.





- Читанките ги разбиваат повеќето историски митови и го укинуваат етноцентричниот пристап кон минатото. На пример, го укинуваат митот дека српската нација е жртва на сите соседни народи. Овие книги покажуваат дека сите на Балканот се чувствувале така во различни историски ситуации - додава Шебек.

Повисокиот научен соработник во Хрватскиот институт за историја, Марио Јареб, вели дека имали можност детално да ја проучи содржината на читанките, но дека за нив нема добро мислење.

- Станува збор за политикантски интониран проект, кој се занимава со вештачки направен регион, во кој, од којзнае какви причини, е втурната и Хрватска. Тоа се однесува на сите четири читанки, чие евентуално усвојување би можело да значи за хрватските ученици дополнително оптоварување со непотребни содржини. Така, на пример, хрватските ученици од четврта година во гимназија врз основа на тие читанки би можеле многу да дознаат за „премногу важните“ теми, како што е ситуацијата во Истанбул и во Атина за време на Втората светска војна - нагласува Јареб.

Според него, истовремено во соодветната читанка воопшто не се зборува за италијанската окупација на хрватските простори, како тема што е клучна за разбирање на настаните и процесите во тој период. Јареб оценува дека е тешко, а можеби и невозможно во практиката да се дојде до заеднички ставови за минатите настани, а особено за оние што претставуваат спорни точки.

- Историската наука спаѓа во групацијата на општествени науки и, меѓу другото, ги изразува вредносните судови и интересите на конкретната општествена заедница, во која истражувачите дејствуваат. Таа не постои во безвоздушен простор и учесниците во процесот на научната работа ги вреднуваат историските процеси, настани и личности во согласност со своите верувања, односно со вредностите на општествената заедница чии припадници се - предупредува Јареб.

Српскиот историчар Чедомир Антиќ нагласува дека проектите за заедничко пишување на историјата би можеле да бидат успешни, но основен предуслов е зад нив да не стои никаква политичка агенда.

- Меѓутоа овој проект е несериозен и политизиран. Тука повеќе станува збор за преговори отколку за историски факти. Имаше слични обиди и кога Французите и Германците ја пишуваа заедничката историја, но и тоа испадна бесмислено, бидејќи го опфатија периодот по 1945 година, кој беше премногу блиску за да може да се согледа на соодветен начин. Зошто, на пример, заедно не пишуваа за француско-пруската војна? Можеме и ние како нив да пишуваме историја со Албанците по 2010 година, но медиумските извештаи ли ќе ни бидат историски извори - додава Антиќ.

Од друга страна, Шебек нагласува дека работата на историските читанки е целосно лишена од политиката и политикантството и дека во тој процес работеле некои од најголемите имиња на националните историографии во регионот.

- Не станува збор за рецепт што ни го наметна некој од страна, туку за концепт што во 2002 година го смислија самите наставници од 11 земји од Југоисточна Европа како одговор на етноцентричната настава, која и натаму е доминантна. Дали може да се каже дека е несериозен проектот, чии рецензенти се едни од најдобрите познавачи на Балканот, на чело со Марија Тодорова, која и во нашата читателска публика е многу добропозната по познатата книга „Замислувајќи го Балканот“? Дали може да се смета за несериозен проектот што досега успеа да ја добие поддршката на вкупно 27 донатори, почнувајќи од националните држави и меѓународните организации како ОН и ЕУ, па сé до приватните фондации - додава Шебек.

Според него, проектот директно беше пофален и во резолуција на Европскиот парламент, а ја има поддршката и на речиси 1.000 наставници од целиот регион.


http://www.novamakedonija.com.mk/Uploads/Image/2010/SEPTEMVRI/balkanshistory.jpg

Читанките се објавени на осум јазици и, според Шебек, ги користат наставниците во Албанија, Босна, Хрватска, Кипар, Македонија и во Србија, а низ обуката поминале повеќе од 800 наставници. Тој сепак додава дека засега нема можност да се направи попрецизна анализа за користењето на читанките во настават

taa imate li ja cheteno be