Кактус

Историја на кактусот

Одамна пред стапнување на првите Европјани на тлото на Новиот свет, кактусите одиграле значајна улога во животот на домордското население. Индијанските племиња го испробувале плодот на катусите за различни намени, ги јаделе меките делови на стеблото, ги обработувале дрвенастите делови и во разни цели ги употребувале влакната од кактусите....

Меѓутоа, кактусите имале и друго значење. Важен реквизит при религиозните обреди бил мексиканскиот кактус ECHINOCACTUS INGENS. Тој служел како олтар, каде на долгите боцки на кактусот била положувана човечка жртва. Некои помали видови на кактуси истотака имале големо религиозно значење и биле употребувани како амајлии, затоа што индијанците верувале во нивната натприродна моќ. LOPHOPHORA WILLIAMSII, MAMMILLARIA LASIACANTHA, ARIOCARPUS FISSURATUS и други, имале улога на талисмани, кои ги штителе луѓето од громови, болести и други несреќи. MAMMILLARIA LASIACANTHA го штитела и имотот од кражби. Се верувало дека крадецот на работи кои биле под заштита на овој кактус, ќе го стигне казна во форма на лудило. LOPHOPHORA WILLIAMSII поради своето наркотично дејство бил неизбежен на сите свечености. Модерните хемиски анализи покажале дека тој кактус навистина содржи многу алкалоиди со силно дејство. Според ова, разбирливо е зошто и европските морепловци се заинтересирале за катусите. По враќањето во Европа тие ги донесувале со себе како подароци. Понекаде се започнало и со одгледување, кое успевало само на видот OPUNTIA. Овие кактуси брзо се одомаќиниле, најпрво во Шпанија, а потоа се рашириле по целото Средоземје. Покрај видот OPUNTIA, биле донесувани и кактуси од видот MELOCACTUS, но нивното одгледување не било така успешно.

Вистинското одгледување на катусите започнало во триесетите години од деветнаесетиот век век. Кога спорите едрлици биле заменети со брзите парабродови, се појавуваат и првите собирачи на кактуси, ботаничари-специјалисти со славни колекции, стручна литература, како и соодветни комерцијални организации. Главниот центар на интересирањето за кактусите во тоа време била Франција. Ширењето на првата “кактусарска“ епоха настанала во времето на “бидермаерот“.

По привременото опаѓање на интерсот, кој се случил кон крајот на деветнаесетиот век, се случува нов полет. Овојпат центар била Германија. Следниот период на големо и се посилно интересирање за кактусите е периодот пред Првата светка војна. Пионер на тогашната кактусарска грозница бил чешкиот патник и собирач на кактуси A. F. FRIČ.

Собирањето на кактуси пред стотина години можеле да си го дозволат само богати луѓе. Во 1840 година се плаќало за увоз на видот ARIOCARPUS KOTSCHOUBEYANUS по 200 долари. Тоа било повеќе од тежината на кактусот изразено во злато. Некои видови на кактуси биле поевтини, но сепак биле достапни само за мал бој на луѓе. Дури кога се пристапило кон одгледување на катуси од семе, цените се намалуваат. Порано збирките на кактуси содржеле претежно “увозни“ кактуси, додека денес во најголем дел тоа се кактуси произведено од семе, а тоа е причината зошто тие денес се толку ефтини.

Интересирањето за одгледување на кактуси е во постојан пораст. Не е тоа само поради нивната убавина, туку и поради можност да се одгледуваат голем број на билки на мала површина. Придонесува и тоа што за нивното одгледување може да се искористат прозорите и терасите, каде билките добро растат.

Денес собирањето на кактуси е развиено во невидени размери, не само во Европа, туку и во Јапонија, Северна Америка и во многу други краеви на светот. Насекаде постојат илјадници организирани љубители на кактуси. Неорганизирани ги има уште повеќе.

Во Македонија исто така има голем број на неорганизирани одгледувачи и колекционери на кактуси.......

Според изгледот, кактусите целосно се разликуваат од билките кои се околу нас ....Наместо гранки и листови имаат само меснато стебло, а листовите им се преобразени во боцки и влакненца чијашто улога е одбрамбена: од пресилното сонце или животните. Процеосот на фотосинтенза се одвива во стеблото. Во зависност од видот, цветаат во различни периоди од годината, но најголем дел од нив цветаат во пролет. Цветовите им траат од неколку часови до 10-12 денови, во зависност од видот. Особено битни се четири услови за тоа: топлина, количина на светлина, состав на земјата (супстрат) и режим на полевање.

Кактусите сакаат топлина, но најголем дел од нив сепак сакаат благо засенување. Бидејќи им годи престојот на отворен простор, во текот на летото ги изнесуваме надвор, притоа обезбедуваме заштита од дожд, бидејќи поројните дождови можат да го исфрлат супстратот од саксијата. Од друга страна, долготрајните дождови и летните заладувања кои траат повеќе денови, можат штетно да делуваат на нив.Кактусите не сакаат “мокри нозе“. Супстратот мора да биде водопропустлив, односно исцедлив. Затоа секогаш во супстратот, освен тресет и шумска земја, се додава и околу 30% испран песок и изситнета цигла (1-5 mm). Кактусите ги садиме во мали, плитки, пластични саксии, темносиви (најдобро) или црни. Провидните и белите треба да се избегнуваат. Се разбира, во предвид доаѓаат и керамички или украсни, само да не бидат преголеми. Младите билки ги пресадуваме секоја година, а постарите секоја втора година и тоа во февруари, пред почетокот на вегетацијата, или на крајот на јули, во време на летната стагнација на прирастот.

Пред садењето, билките не ги полеваме 7-8 дена, ги вадиме од старите саксии и го истресуваме стариот супстрат. Оштетените корени ги скратуваме и при повторното садење внимаваме врвовите на корењата да не бидат свртени нагоре. Ако е потребно билките ги пресадуваме во еден број поголеми саксии и тоа само ако бликата ги надраснала надворешните димензии на саксијата. Супстратот благо го притискаме или само ја стресуваме саксијата. Пресадените билки не ги полеваме во следните 5-7 дена.

Во зима кактусите треба да бидат сместени во светли простории со температура од 5-8°C. Ако во текот на зимата кога има сончеви денови, се случи температурата да надмине 15°C, треба да ги отвориме прозорите и да проветриме. Доколку кактусите во текот на зимата престојуваат во простории со температура од 5-8°C, не ги полеваме воопшто од октомври па се до почетокот на март. Доколку кактусите се држат во дневната соба, треба да се приближат до јужниот или источниот прозор и еднаш на 20-30 денови да им додаваме една до две лажици вода за малите, односно половина филџан за големите кактуси. Ако ги полеваме со поголема количина на вода, ќе почнат да растат. Тоа не смее да се дозволи, бидејќи поради недоволната количина на светлина ќе дојде до нивна деформација.

Во пролет кактусите ги будиме со оросување со млака вода, најмалку 2-3 пати во период од еден до два дена, во зависност од температурата, па дури потоа обилно ги полеваме со вода. И оросувањето и полевањето се прават наутро до 9 часот, за да можат билките до крајот на денот да се исушат, а супстратот да се процеди. Пролетните полевања се поретки, на 7-10 денови, летните на 4-7 денови, а во есен повторно се проретчуваат, на 10-15 денови.Сите билки, па и кактусите имаат период на мирување. За најголем дел од нив, тоа е времето од октомври до март........

Изменето од bijonse1 - 01.Април.2010 во 23:19

bijonse1 напиша:

  sum chul deka kaktusite imale mnogu ubavi cvetovi....ako ne i najubavi .

Neli si letale dva balona niz pustina i edniot veli

Astrofytum напиша: Tolku so "pozajmenite" (citaj ukradenite) sliki i tekstovi?

јас никаде не спомнав дека се мои слики и текстови....и убаво се гледа дека се текстови од Вики......а за украдени ќе кажеш кога ќе бидат заштитени ....авторски права , а јас ќе правам пари со тоа....но јас пак ќе кажам еве повели ....стави ти некои слики од кактус....да видам !!!

kaktus na denot

do denes kje ostane moj favorit za naslov na post

ps lat. Astrophytum


Изменето од anakin - 05.Јули.2010 во 09:58