Дали еврото треба да стане национална валута?

Македонските извозници се соочуваат со големи проблеми поради светската економска криза и можноста од девалвација на денарот што ја актуализира темата за воведување на еврото како паралелно платежно средство. Преценетоста на денарот како резултат на одржувањето на фиксниот девизен к*рс ја намалува реалната вредност на извозот, сметаат извозниците.

Експертската јавност е поделена по прашањето дали еврото да се воведе еднострано или да се чека да се исполнат критериумите на Европската монетарна унија (ЕМУ). Тие предупредуваат на несогласувањето на ЕМУ, земјите неподготвени да ја сменат валутата што особено се однесува на членките или кандидатите за членство во ЕУ во кои спаѓа Македонија. Ставот на НБМ е дека едностраното воведување на еврото е погрешен чекор поради губењето на самостојноста на монетарната политика што би создало повеќе проблеми отколку бенефиции. Поради падот на вредноста на еврото на меѓународниот пазар, повеќе земји од еврозоната сега размислуваат да ги вратат националните валути.

- Еврото како паралелно платежно средство ќе ја заштити земјата од огромен дефицит на плаќањата со странство и од трошење на девизните резерви за одржување на фиксниот девизен к*рс. Економската криза ја намали побарувачката за извоз на европските пазари, а Македонија не може да се откаже од увозот пред се на енергенси, автомобили и храна. Еврото е поволно и за структурата на македонскиот извоз, кој е ориентиран кон европските пазари. НБМ ги чува девизите во долари, што вклучува непотребни трошоци за смена на валутите - смета Илија Гечев, менаџер на ИГМ „Кавадарци“, една од најголемите извозни компании во земјава.
Професорот по меѓународни финансии на Економскиот факултет во Скопје, Михаил Петковски, ги објаснува позитивните и негативните страни од воведувањето на еврото откако Македонија ќе ги исполни мастришките критериуми.

- Позитивни страни од воведувањето на евровалутата би биле поголема предвидливост и сигурност во трансакциите и елиминација на опасноста од девалвација на денарот. Тогаш повеќе ќе не' интересира односот евро - долар. Меѓутоа, губењето на монетарната самостојност ќе значи дека НБМ нема да може да интервенира при лоши услови на екстерниот пазар. Негативен ефект е и губењето приходи од печатењето пари - вели Петковски.Според професорот, од клучно значење е во моментот на воведувањето на евровалутата, к*рсот на денарот да биде урамнотежен за да немаме проблеми со конк*рентноста на увозот и извозот.

- Гледано од политички аспект, за еднострано да се воведе еврото најмалку е потребно ЕЗ да не се противи на тоа. Економската страна е покомплексна зашто префрлувањето во евра ќе се изврши со замена на денарите по актуелниот к*рс на менувачкиот пазар. Притоа, ако денарот е преценет, извозот ќе има тешкотии, а увозот ќе биде стимулиран. Во случај на потценет к*рс, ќе има спротивни ефекти во економијата, па ќе мора да се намалат цените и платите за да се врати конк*рентноста - објаснува Петковски. Дека едностраното воведување на еврото за мала и отворена економија како македонската ќе има повеќе придобивки отколку евентуален ризик, се согласува и Абдулменаф Беџети, професор на Универзитетот на Југоисточна Европа.

- Воведувањето на еврото како валута би им ја олеснило ситуацијата на извозниците. Тие со години се жалат дека денарот е преценет во однос на еврото и дека тоа им ја нарушува конк*рентноста во однос на европските пазари, на кои се извезуваат над 60% од македонските производи. Што се однесува на најавите на дел од земјите од еврозоната за враќање на националните валути, тоа на краток рок би предизвикало фрагментирање на заедничкиот пазар и дополнителни тешкотии, пред се' за националните економии - вели Беџети. Аргументите против едностраното воведување на еврото главно се засноваат на определбата на Македонија за регуларен влез во ЕУ и во ЕМУ преку исполнување на поставенити услови зашто се' останато претставува упад во финансискиот и монетарен систем на заедницата.

Влезот во еврозоната е условен од повеќе номинални и реални критериуми што се однесуваат на макроекономската стабилност на земјата и стабилен девизен к*рс. Во претпристапната фаза до влегување во еврозоната, земјата поминува најмалку 2 години во таканаречен режим на менувачка стапка - ЕРМ 2. ЕУ е многу строга во оценката за исполнетост на условите за влез во еврозоната. Така, завчера беше одбиено барањето за итна замена на домашните валути со еврото во Бугарија, Естонија, Летонија и Литванија со образложение дека тие имаат фиксен к*рс и не е најдобро решение во услови на „исклучително тешка финансиска и економска криза“.



Изменето од anastea - 03.Март.2009 во 16:04

ne..ne sme spremni...

miroslav_g8 напиша:  spisokot na zelbi se zgolemuva i nikako da mu se vidi dnoto

Да си ми жив!Од желби и ќе изгориме!Саде ѕвезди што паѓаат гледаме,никако да ја погодиме онаа што исполнува желби!
Е бога ми ќе почекаме!

So prevzemanjeto na evroto, Makedonija celosno ke ja izgubi monetarnata politika koja sto vo krizni ekonomski momenti, ili resavanje na bilo kakov makroekonomski problem celosno ke bide pod nadleznost na Evropskata banka vo Frankfurt kojasto nema da gleda nacionalni interesi, tuku ke odi vo nasoka kon resavanje na problemi od generalno nivo vo evrozonata, odnosno problemite na najvlijatelnite EVRO-drzavi: Francija, Germanija ......................    

Изменето од Goldi - 01.Април.2009 во 13:00

dali e se vo niv?

- к*рсот на еврото и денеска благо осцилираше околу едномесечниот минимум во однос на доларот, во услови на проблематична состојба на економијата во еврозоната и на најавата на Европската централна банка (ЕЦБ) за нова промена на основната каматна стапка на почетокот на мај.

Еврото денеска на Девизната берза во Лондон во еден момент падна на нешто помалку од 1,29 долари, но подоцна се стабилизира на над 1,29 долари, сепак останувајќи во границата на најнизок к*рс во однос доларот во последниов месец..

Според извори во банката, намалувањето на референтната камата на ЕЦБ е неопходно, со цел да се олеснат условите за задолжување во еврозоната, чие стопанството се наоѓа во „длабока рецесија“.

mislam deka otkako se odvoivme od Jugoslavija , poubavo ni trgna .... ne mozeme da postigneme od izvoz na vinoto , zemjodelskite proizvodi a za mlekoto i da ne zboruvame .... isto i so tekstilnata i cevlarskata industrija ... tuku , da ne zabeguvam od temata ...... za da stane evroto nacionalna valuta , mislam deka najprvin treba da ispolnime eden preduslov od mnogute .... a toa e da imame kakva takva ekonomija ..... zosto , ne e rabotata samo da go prevzememe evrotoi kako nacionalna valuta ... treba so nesto i da go potkrepime toa ............