Македонскиот јазик и македонската азбука

Македонскиот јазик спаѓа во источната група на јужнословенски јазици, и е службен јазик во Република Македонија. Македонскиот јазик е исто така службен во реонот на Корча во Албанија каде што живее бројно македонско население. Македонски се зборува и во Австралија, Албанија, Бугарија, Грција, Канада, САД, Србија, Црна Гора, Турција и во некои земји−членки на Европската Унија. Вкупниот број на македонски говорници е околу 2,5 до 3 милиони луѓе.

Според респектираниот лингвистички извор Etnologue, македонски се зборува и во југоисточниот дел на Бугарија, но нема податоци за бројот на луѓето. Сличен став имаат и BBC, Britannica и UNESCO.

Кога се зборува за Македонците како етничка група и македонскиот јазик, треба да се има предвид дека јазикот (т.е. потекло или класификација на јазикот) не соодветствува секогаш со етничкото потекло на еден народ. Македонскиот јазик спаѓа во групата на словенските јазици, а потеклото на Македонците како народ не е целосно словенско

     Дијалекти на македонскиот јазик.




Дијалектите на македонскиот јазик се вариации на стандардниот литературен јазик. Македонскиот јазик брои околу 27 дијалекти поделени во три главни групи. Главната граница помеѓу двата блока источните и западните дијалекти е планината Скопска Црна Гора, продолжува со реката Вардар па се до Егејското Море (или Бело Море). Главна особина за западните дијалекти е поспориот тоналитет на дијалектите, користење на тројниот член и акцентот паѓа на третиот слог од крајот на зборот. Заедничка особина за источните дијалекти е побрзиот тоналитет на зборење, кратење на зборови и променлива позиција на акцентот. Дијалектите се зборуваат на цела територија на Република Македонија, Пиринска Македонија, Егејска Македонија (Беломорска Македонија), Мала Преспа и Голо Брдо и Јужна Србија. Македонскиот јазик, со сите негови дијалекти Има над 3 милиони говорници.
    Правопис на македонскиот јазик.

Залагањето за создавање на македонски литературен јазик датира уште од почетокот на XIX век, со појавата на Просветителите. Тие се застапувале за употреба на македонски народен јазик, на кој и ги пишувале своите книги и текстови, а првите книги се со религиска содржина за да ја приближат верата до народот. Од големо значење се залагањата на Јоаким Крчовски, Кирил Пејчиновиќ, и Теодосиј Синаитски, а посебно се истакнуваат Ѓорѓија Пулевски и Крсте Петков Мисирков, кој во својата книга „За македонцките работи“ одвојува статија во која ги изјавува своите ставови за начинот на формирање на македонски литературен јазик. На Првото заседание на АСНОМ, 2 август 1944, е донесен решение за воведување на македонскиот јазик како службен јазик во македонската држава. Комисијата за азбука и правопис своите ставови ги формулирала во Резолуција, донесена на 3 мај, а усвоена на 5 мај 1945 година. Заслугата на Блаже Конески за кодификацијата на македонскиот литературен јазик е во тоа што создал „Граматика на македонскиот литературен јазик“, „Речник на македонскиот литературен јазик“, како и „Правопис на македонскиот литературен јазик“, подготвен заедно со Крум Тошев, кој е озаконет на 7 јуни 1945.

Македонскиот јазик во пописната регулатива

Во инструкциите за попишувачите во САД се наведува македонскиот јазик во различен контекст. Така на пример:

    * Во пописните инструкции од 1910 година, во секцијата "ABILITY TO SPEAK ENGLISH" став 137. стоело "Do not write "Macedonian," but write Bulgarian, Turkish, Greek, Servian, or Roumanian, as the case may be.", - „Не пишувајте македонски, пишувајте бугарски, турски, грчки, српски или романски, според случајот.“[3]

    * Во пописните инструкции од 1920 година, македонскиот јазик е додаден на листата со странски јазици како посебен јазик.[4]

    * Во пописните инструкции од 1930 година македонскиот јазик повтроно е на листата со странски јазици како посебен јазик.[5]

Со анализа на овие пописни инструкции може да се заклучи дека до 1910 година постоело едно гледиште во американското опшество во врска со македонскиот јазик, а од 1920 година администрацијата го подржува гледиштето дека македонскиот јазик е засебен јазик кој го говорат некои од емигрантите од Европа. Подоцна во листата "C2SS Language Codes" на македонскиот јазик му е придружен кодот 2630.

ThrakerAnticki49 напиша: Boogie напиша: „Не пишувајте македонски, пишувајте бугарски, турски, грчки, српски или романски, според случајот.“[3]    Т.е. каков јазик говори соодветниот Македонец.

Не тоа е административна грешка која подоцна е исправена - ако прочиташ подолу ке видиш


Изменето од macedon_alex - 09.Мај.2009 во 23:18

Царевић напиша: Буги зашо нема солунски дијалект?

Картата е правена според денешни говорни подрачја - денес во Солун се говори Грцки - ретко Македонците таму го користат својот јазик

Boogie напиша: ThrakerAnticki49 напиша: Boogie напиша: „Не пишувајте македонски, пишувајте бугарски, турски, грчки, српски или романски, според случајот.“[3]    Т.е. според  каков јазик говори соодветниот Македонец. Не тоа е административна грешка која подоцна е исправена - ако прочиташ подолу ке видиш

Специајлно за 1910г. не сум грешка, затоа што се дадени наредби и за други случаи:

"135. Do not write "Austrian," but write German, Bohemian, Ruthenian, Roumanian, Slovenian, Slovak, or such other term as correctly defines the language spoken.

136. Do not write "Slavic" or "Slavonian," but write Slovak, Slovenian, Russian, etc., as the case may be.

137. Do not write "Macedonian," but write Bulgarian, Turkish, Greek, Servian, or Roumanian, as the case may be."




Изменето од macedon_alex - 09.Мај.2009 во 23:22

МАКЕДОНСКО ПИСМО - ГЛАГОЛИЦА И КИРИЛИЦА

Во својата стара татковина Словените немале писмо и, како што вели Црноризец Храбар во делото "О писменех" (за буквите), долго време, "со цртички и рецки читаа и гатаа". Имале некој вид рабуш. Кога дошле на Балканот и се покрстиле, словенските зборови ги пишувале со римски и грчки букви без правила. Со такво писмо не било можно точно да се напишат многу словенски зборови. Во грчката азбука немало букви за многу словенски гласови. "Потоа свети Константин Филозоф наречен Кирил, маж праведен и вистинољубив, им создал 38 букви, едни според грчките букви, други по македонски јазик."

Еве како станало тоа: во 862 година великоморавскиот кнез Ростислав, сакајќи да ја заштити Велика Моравија од германско политичко и културно ропство, му пратил писмо на византискиот цар Михајло 3 со кое му нудел војнички сојуз. Истовремено барал да му се испратат учени луѓе кои ќе можат да шират просвета и култура на словенски јазик во Моравија.

Византискиот цар Михајло го прифатил предлогот, бидејќи имал корист од тоа - една земја од западната сфера на влијание сама му се нуди да потпадне под влијание на Византија. Затоа тој ги повикал кај себе двајцата учени браќа, Кирил и Методиј, и им ја поверил мисијата во Велика Моравија. Таа се состоела во преведување на христијански богослужбени книги од грчки на македонски јазик, со писмо што допрва требало да го состават. Потоа, така подготвени, требало во Моравија да ги преведат моравските Словени во христијанство.

Кирил за кратко време создал азбука од 38 букви - глаголицата. Со неа тој и брат му Методиј ги превеле од грчки на словенски првите црковни книги и во пролетта на 863 година заминале за Велика Моравија.

Утврдено е дека Кирил ја создал азбуката глаголица по углед на грчкото минускуларно (к*рзивно) писмо, кое веќе било во употреба во 8 - 9 век. Тој ги позајмил буквите што ги имало во грчката азбука, а за оние гласови за кои немало букви во неа, измислил нови знаци.

Но, Словените се служеле со две азбуки и тоа во приближно исто време, со глаголицата и кирилицата. Бидејќи најстарите споменици на словенско писмо не датираат од времето во кое живееле и пишувале Св. Кирил и Методиј, туку дури од 10 и 11 век, во науката настанал спор за тоа која азбука е дело на Кирила, глаголицата или кирилицата која го носи неговото име.

Денеска е расчистено тоа прашање: глаголицата е азбука што ја создал Кирил. Таа е постара од кирилицата. Тоа се докажува со следниве факти: 1. Најстариот словенски писмен споменик, Киевскиот мисал, кој датира од средината на 10 век, е пишуван со глаголица и има моравизми, (чешки јазични црти), што навестува дека е пишуван во Моравија, секако од ученици на Кирил и Методиј. 2 Најголем број постари сочувани старословенски споменици се напишани со глаголца и имаат и имаат поархаични јазични црти од оние споменици што се напишани со кирилица. Во нив не се мешаат полугласовите - еровите, што не е случај со кирилските споменици. Глаголицата била во употреба во Моравија, во хрватските краеви и во Македонија, а кирилицата во источна Србија,Бугарија и Македонија што може да се заклучи по потеклото на спомениците. 4. Во палимпсестите (пергаменти од кожа со траги од две писма) одоздола се гледаат недоизбришани глаголски букви, а преку нив се пишувани кирилски букви.

Се претпоставува дека кирилицата е составена од св.Климента (некои му ја препишуваат на Методиј или на епископот Константин или на Црноризец Храбар) кој во чест на својот учител ја нарекол кирилица. Оваа азбука била составена според македонското (иницијално) писмо и се јавила во Источна Србија,Бугарија и Македонија околу педесет години по глаголицата.

Набргу, кирилицата ја истиснала од употреба глаголицата. Таа се раширила не само на Балканот, туку и во Русија. Во времето на Петар Велики претрпела извесни промени и преку руските црковни книги се раширила меѓу Словените на Балканот. Со извесни поправки и измени кирилицата се користи и денес.

дуле напиша: Boogie напиша: МАКЕДОНСКО ПИСМО - ГЛАГОЛИЦА И КИРИЛИЦА...Се претпоставува дека кирилицата е составена од св.Климента (некои му ја препишуваат на Методиј или на епископот Константин или на Црноризец Храбар)... Па некои претпоставуват што Црноризец Храбар е самиот туркомонгол цар Симеон Велики.

За претпоставки не пишувам - не сум Бугарин,претпоставките им ги оставам на нив,впрочем тие живеат со претпоставки

Мерси (што би рекле французите) што ми отвори очи,и така и онака пансловенската теорија не ми е баш омилена па сега со твоја помош Руеницата или азбуката на Трп Руен ми е многу по мила - така и се докажува дека глаголицата па и кирилицата е писмо кое потекнува директно од античката македонска рецканица.