ПОЧИТУВАЊЕ НА СВЕТИТЕ ИКОНИ

Почитување на светите икони

Православната црква ги почитува и иконите на светителите, нивните лиови. Зборот икона потекнува од грчкиот јазик и значи слика. Наиконите црквата ги преставува Светата Троица, Богородица, ангелите и светителите. Со иконите ние ги почитуваме они е што се на нив и го оживуваме споменот за нив. Исто како од љубов и спомен ги чуваме сликите од нашите роднини така е нешто и слично со иконите тие се религиски велкани кои не потсетуват на нивното дело и преставуваат многу силен потик за морален живот. Гледајќи ги иконите се потсетуваме на религиозниот и побежен живот на оние кои се преставени на нив но исто така и на нашата грешност па тоа не тера да се огледаме на нив та и ние да ги исполнуваме христијанските добродетели. Навистина човекот може да се моли и без икони но тие подобро ја задоволуваат природа зата што човекот е создаден од душа и од тело па му е потребно нешто видлово кое ке создаде прастава за нештоневидливо, за да создаде поголемо молитвено расположение. Свети Јован Дамаскин вели: Иконата е учител за простите книга за писмените таа му кажува на поклетод толку колку што му кажува звукут на слохот. Иконата е како гнига која ни помага да се сетиме ба Божјите дела и на делата на неговите светители.  

Употребата и почитувањето на иконите ја потврдува Светото Писмо. Самоиот Господ Бог му вели на Мојсеја да го направи ковчегот на заветот кој бил видлива слика за присутноста на невидливиот Бог. Во ковчегот на заветот ба завесите биле направени дава златни херувима кои ја оделувале скенијата од Сјатаја Сјатих. И Соломон кога го изградил храмот поставил два хрувими до ковчегот на заветот.

Во Новиот Завет уште појасно се изразува почитувањето на иконите. Во христијанството иконите со почитуваат уште од почетокот. Ова го потврдуваат многу споменици од првите векови на Христијанството. Според преданието кое е признаено од Седмиот вселенски собор, самоиот Господ Исус Христос му го пратил својот неракотворен лик на Авгар Едескиот кнез. Евангелистот Лука ја насликал првата икона на Пресвета Богородица. Иконите се напѓале по катакомбите, пештерите гробовите на мачениците и на други места каде се собирале христијаните на молитва. За употребата и почитувањето на иконите сведочат многу свети оци и учители на Црквата.

И покрар многуте сведоштва за почитувањата на иконите имало и такви кои се противеле на тоа. Од историјата на црквата познато е дека борбата против иконоборечката ерес со прекини траела повеќе од 100 год. Иницијатори на борбата биле византиските инператор и мотивите биле различни истотака за да се поткрепи оваа ерес улога имале и павлекијаните и муслиманите за кои почитувањето на иконите било исто со иделопоклонство. Иконоборците се повикувале на втората Божја заповед а борбата ја започнал царот Лав III Исавријанец во 726 год. па ја продожил царот Константин V копронин. Кога на власт дошла царицата Ирина свикала собор во Никеја во 787 кој ја утврдила догмата за почитувањето на иконите. Според одлуката на овој собор не само што е дозволено употребувањето на иконите туку е и на Бога угодно да се почитуваат икони.

Ова поклонување не е служење зошто тоа му припаѓа само на Бога, ова е само одавање на чест исто како на крстот на евангелијата и на другите светињи. Почитувањето не се однесува на материјата од која е изработена иконата туку на ликот кој е насликан на таа икона.

По смртта на царицата Ирина почнала нова борба против почитувањето на иконите која ја предводел царот Лав Ерменецот, донекаде Михаил II и Теофил. Кога починал царот на него мест дошлацарицата Теодора која дошла на местото на нејзиниот малолетен син Михаил. Таа ја укинала борбата против иконите исвикала цобор во Цариград во 842 година. На овој собор биле осудени иконоборците и свечено биле прокламирани одлуките на Седмиот вселенски собор. Во првата недела од велигденскиот пост иконите триунфално биле внесувани во црквите, решено е поради овој акт на победа врз иконоборците првата недела од великиот пост да биде Недела на Православието. Освен цариците Ирина и теодора големи заслуги имаат и: Св. Герман патриарх Цариградаси, папата Св. Гргур II, Св, Јован Дамскин и мн. други. Црквата не ги осудува само оние кои не ги почитуваат иконите ги осудува и оние кои им се поклонуваат како на идоли.