На денешен Ден

1533.- Во Ферари умре Лодовико Ариосто, прославен италијански епски пет, чиј витешки еп "Бесниот Роналдо" стана блескав поетски израз на духот на уметничките и на модерните тенденции на италијанската ренесанса. Роден е на 8.9. 1474 година.

1887.- Во Витебск, во Русија, е роден Марк Шагал, еден од најоргиналните европски сликари. Создаде фантастични композиции од животот на Евреите и на руските селани. Се занимаваше со графика и сценографија. Умре во Ница, во Франција, на 28.03.1985 година.

1893.- Во Загреб е роден Мирослав Крлежа, хрватски писател, еден од најзначајните личности на културно-книжевните случувања во периодот по Првата светска војна. Неговиот книжевен опус опфаќа поезија, критики, полемики, драми, есеи, студии, романи и друго. најзначајни негови дела се "Хрватскиот бог Марс", "На работ од умот", "Господа Глембаеви", "Во агонија" и други. Умре во Загреб, на 29.12.1981 година.

1921.- Во селото Брусник, битолско, е роден Васко Каранѓелески, народен херој на Македонија. Загина во несреќен случај, на 3.02.1977 година.

1937.- Јапонската армија го нападна кинескиот гарнизон кај Лучиоа, во близина на Пекинг. Кинеските сили се спротивставија, па Јапонија тоа го искористи како повод за агресија врз Кина. Кинеско-јапонската војна траеше се до капитулацијата на Јапонија во септември 1945 година.

1776.- Во Филаделфија, Конгресот на претставниците на северноамериканските колонии, кои се побунија против Англија, донесе "Декларација за независност" (составувач е Т.Џеферсон) со која е прогласена нивната независност под името Соединети Американски Држави. Најзначаен дел од Декларацијата е уводот во кој се изложени демократските стремежи на новата нација, духот што тогаш беше уште непознат во земјите на феудална Европа. Целосна независност САД извојуваа дури во 1781 година со победата над британската колонизаторска војска.- Национален празник на САД.

1798.- Со походот на Египет, Наполеон Бонапарта го зазеде градот Александрија, кој дотогаш беше турска провинција. Во рацете на Франција остана до 1801 година.

1807.- Во Ница, е роден Џузепе Гарибалди, италијански револуционер и демократ, водач за обединување на Италија по револуционерен пат. Умре на островот Капрера, на 2.06.1882 година.

1826.- Умре Томас Џеферсон, трет претседател на САД (1801-1809). Роден е на 13.04.1743 година.

1884.- Во знак на сеќавање на раѓањето на САД на Денот на независноста-4 јули, Франција им ја подари на САД статуата "Слободата го осветлува светот", позната како Статуата на слободата. Статуата е дело на Густав Ајфел и е висока 93 метри.

1934.- Во санселмоз, Франција, умре Марија Кири-Склодовска, француска физичарка, хемичарка и математичарка од полско потекло, мажена за францускиот научник Пјер Кири, со кого ги откри радиумот и плутониумот и ја постави основата на модерната наука за радиоактивност. Со Пјер Кири ја доби Нобеловата награда за физика во 1903 година, а во 1911 година самата и за хемија. Родена е во Варшава, на 7.11.1867 година.

1946.- По 47 години под власт на САД, основана е независна Република Филипини.

1972.- ДНР Кореја и Јужна Кореја се откажаа со посебен договор од употребата на сила во решавањето на меѓусебните односи и во начело се согласија да работат на новото обединување на Кореја на мирен начин без мешање однадвор.

1996.- Република Македонија и Канада воспоставија дипломатски односи на амбасадорско ниво.

2001.- Умре Никола Ковачевски, еден од доајените на спортското новинарство во Македонија. Роден е во Скопје, во 1923 година.

1859. - На ортома растегната над Нијагарините водопади Чарлс Блондин, пред 25.000 гледачи, мина од САД во Канада

1908.- Во источен Сибир падна метеор , предизвикувајќи џиновска експлозија и земјотрес што се почувствува и во централна Европа

1913.- Со нападот на бугарските сили на позициите на српската и на грчката војска во Македонија почна Втората балканска војна, што заврши со мирот заклучен во Бук*решт, на 10.08.1913 година.

1934.- Германскиот нацистички водач Адолф Хитлер ја започна пресметката со политичарите и со воените личности од сопствената Национал-социјалистичка партија. Притоа се убиени стотина негови приврзаници и други активисти, меѓу кои и Ернст Рем, еден од највлијателните личности.

1941.- Непосредно по капитулацијата на Полска (1939 г.), Германците изградија логор за масовно уништување, познат како "Аушвиц", според градот Освенцим, западно од Краков.

1949.- Во Скопје е изведена првата балетска премиера „Валпургиска ноќ“ од францускиот композитор Шарл Гуно, а во кореографија на Ѓорѓи Македонски.

1960.- Белгија ја призна независноста на својата дотогашна африканска колонија - Конго.

1972.- Укината е смртната казна во САД.

1973.- Сенка на Месечината го прекри целиот африкански континент. Тоа беше најдолгото замрачување на Месечината во поновата историја.

1974. - Алберта Кинг, мајка на убиениот американски свештеник, црнечки лидер и нобеловец Мартин Лутер Кинг , е убиена во текот на молитва во црква, шест години по атентатот на нејзиниот син.

1974. - Рускиот балетски играч Михаил Николајевич Баришников емигрира од СССР во теком на турнејата низ Канада на ансамблот на балетот на "Бољшој театарот".

1993.- Битолскиот универзитет го доби името на еден од најистакнатите личности на словенската писменост "Свети Климент Охридски"

1577.- Во Зиген е роден Петар Паул Рубенс, фламански сликар, еден од најголемите мајстори на барокниот стил. Соединувајќи ги најдобрите традиции на северњачкото и на италијанското сликарство, тој создаде слики полни со драматика, еротика, раскош на костимите и сјај на боите. Умре во Антверпен, на 30.05.1640 година.

1712.- Во Женева е роден Жан Жак Русо, француски писател и филозоф - просветител. Негови познати дела се "Расправа за науката и уметноста", "Емил", "Општествен договор" и други. Умре во Ерменонвил, на 2.07.1778 година.

1867.- Во Аргиент е роден Луиџи Пирандело, италијански писател. Меѓу најзначајните негови дела се драмите "Шест лица го бараат писателот", "Хенри 4", романот "Покојникот Матија Паскал" и други. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1934 година. Умре во Рим, на 10.12.1936 година.

1895.- Под раководство на македонскиот социјалист Васил Главинов почна да излегува весникот на македонските социјалисти „Револуција“. Весникот излегуваше еднаш неделно на Македонски јазик и наиде на голем реакција кај големобугарските кругови, кои го оценија како сепаратистички.

1914.- Во Сараево е извршен атентат врз австрискиот престолонаследник Франц Фердинанд. Атентатот го изврши Гаврило Принцип, еден од основачите на организацијата „Млада Босна“. Овој атентат го искористија австро-унгарските империјалисти за да ја нападнат Србија. По неприфатениот ултиматум на Австро-Унгарија,таа на 28.7.1914 година и објави војна на Србија со што почна Првата светска војна.

1919.- Во Версај, кај Париз, е потпишан договор за мир меѓу преставниците на германската Влада и претставници на земјите победнички во Првата светска војна.

1921.- Во Софија, од заведен атентатор на врховистите-платеници на бугарскиот двор, е убиен Ѓорче Петров, една од личностите која целиот свој живот го посвети на борбата за слобода на македонскиот народ. Тој е еден од најверните идејни соработници на Гоце Делчев и истакнат заштитник на целите и на принципите на Внатрешната македонска револуционерна организација. Иако беше противник за кревање на востание на македонскиот народ, тој зеде активно учество во Илинденското востание од 1903 година. Роден е во варош, Прилепско, на 2.4. 1865 година.

1970. - Силите на САД почнаа да се повлекуваат од Камбоџа

1993.- Во Лондон, Република Македонија го потпиша Уставот на УНЕСКО, со што формално стана членка на оваа асоцијација на ООН.

1995.- Република Македонија и Република Азербејџан воспоставија дипломатски односи на ниво на амбасадори.

2001.- Умре Оливер Китановски ( на 21 год.) од Башино село, Велешко, припадник на МВР на РМ. Тој умре од здобиени тешки рани во борбите на 23.6.2001 година против албанските теросристи меѓу селата Брњарви и Арачиново.

- Светски ден на борба против дрогата.

1541. - Во судирот меѓу шпанските освојувачи за власт на новоткриените територии, е убиен нивниот водач Франциско Писаро. Тој во 1532 година, со само 200 војници, со измама, ја зазеде престолнината на Инките, Кахамарка, и го зароби царот Атахуалпа, по што Перу стана шпанска колонија, а во 1535 година ја основа Лима, подоцна престолниа на Перу.

1810.- Имре Жозеф Моголфие, француски пронаоѓач. Со својот брат Етјен го конструира првиот аеростат-воздушен балон наполнет со топол воздух. Роден е во 1740 година.

1824.- Роден е Вилијам Томсон Келвин, англиски физичар. Работеше на воведувањето на апсолутен систем на единици и мерења, учествуваше во полагањето на трансатланскиот телефонски кабел и изработи температурна скала. Умре во Белфаст, на 17.12.1907 година.

1843. - Хонг Конг е прогласен за британска кралска колонија.

1861.- Во Прага умре Павел Јозеф Шафарик, словачки филолог и историчар, еден од најистакнатите чешки и словачки народни преродбеници. Неговото дело е од големо значење за словенските народи. Меѓу другото, ги објави и Житијата на Кирил и Методиј. Родене во Кабеларево, на 13.5. 1795 година.

1892.- Родена е Перл Бак, американска писателка. Светска слава стекна со своите романи за животот на кинескиот народ. Најпознати нејзини дела се "Добра земја", "Мајка", "Исток-запад", "Синови", "Разурнат дом" и други. Добитник е на Пулицеровата награда во 1931 година и на Нобеловата награда за литература во 1938 година. Умре во Данби, на 6.03.1973 година.

1906. - Во францускиот град Ле Ман е одржана првата автомобилска Гранд при трка

1945.- Во Сан Франциско, во САД, претставници на 50 земји потпишаа Повелба за основање Организација на обединетите нации (ООН). Повелбата стапи во сила на 24.10.1945 година (овој ден се прославува како Ден на Обединетите нации).

1992.- Во Скопје, е формирана Македонската фармацевстка комора, со цел да ја организира и унапредува фармацијата како неделив елемент на здравството.

1859.- Во селото Солферино, во близина на Мантова и езерото Гарда, во Италија, во текот на војната за обединување на Италија (1850-1870) се водеше една од најтешките битки во текот на 19 век, кога загинаа или беа ранети околу 40.000 луѓе. Во битката здружената француско-пиемонтска војска ја порази австриската војска. Победата над Австрија го забрза процесот на обединување на Италија.

1861.- Во Загреб излезе од печат Зборникот на народни песни, епохално дело на браќата Димитар и Константин Миладиновци, македонски преродбеници во 19 век. Зборникот стана поетски учебник за идните генерации македонски писатели. Обајвувањето на Зборникот го овозможи познатиот хрватски бискуп, Јосип Јурај Штросмаер.

1864.- Во Париз е роден Анри де Тулуз Лотрек, француски сликар, голем мајстор на литографијата, чии омилени мотиви беа личностите и настаните од ноќниот живот на Монпарнас, во Париз.

1916.- Почна офанзивата на силите на Антантата на реката Сена, во Франција, во која стотици илјади луѓе, со месеци со своите животи ја плаќаа кратковидоста на своите команданти. Во таа најкрвава битка во Првата светска војна Французите загубија 590.000, Англичаните 412.000, а Германија имаше половина милион мртви и ранети војници.

1975.- Меѓународната организација на трудот во Женева, ја усвои Конвенцијата за работниците-емигранти. Конвенцијата предвидува обврска на сите земји-членки да ги почитуваат основните човекови права на сите странски работници на работа во нивното стопанство и да обезбеди еднакви можности за вработување, социјално осигурување и индивидуални и колективни слободи.

- Денеска е Меѓународен Олимписки ден

1533. - По неуспешната опсада на Виена-1529 година и безуспешниот поход на престолнината на Австрија во 1532 година, турскиот султан Сулејман Втори со Австрија мораше да потпише договор за мир.

1805.- Во Џенова е роден Џузепе Мацини, италијански револуционер и демократ. Во 1831 година во Марсеј, Франција го основа револуционерното здружение "Млада Италија". Учествуваше во борбите за обединување на својата земја и до крајот остана верен на републиканските начела, протестирајќи против обединувањето на Италија врз монархистички основи. Умре на 10.03.1872 година.

1815. - Францускиот цар Наполеон Први- четири дена по поразот на неговата армија кај Ватерло - по втор пат мораше да абдицира од престолот и потоа е одведен на островот Света Елена, во Атлантскиот океан, каде умре во 1821 година.

1904.- На врвот Лингура, кај селото Долно Ѓуѓанце, Светиниколско, здружените чети на Славејко Арсов и на Атанас Бабата водеа тешка борба против турската војска. Во судирот загинаа голем број македонски борци, меѓу кои и војводата Славејко АСрсов ( роден е во селото Ново Село, Штипско, на 17.8. 1878 година) , а Атанас Бабата беше тешко ранет. Турската војска имаше 60 загинати и ранети војници.

1907.- Во Рим е роден Алберто Моравија, италијански писател. Најпознати негови дела се "Рамнодушни луѓе", "Конформист", "Римјанка", "Презир", "Чочара" и "Римски приказни". Умре во Рим, на 26.09.1990 година.

1913.- Во Санкт Петербург излезе првиот број на списанието „Македонски голос“ („Македонски глас“), орган на привзаниците на независна Македонија. Списанието излегуваше на руски јазик. Само песната„ Крали Марко“ во бр. 9/1914 година е на македонки јазик, мијачки дијалект. Издавач на списанието беше Димитар Чуповски. Списанието престана да излегува на 3.12.1914 година, заклучно со бројот единаесет.

1941.- Во раните утрински часови, Хитлерова Германија го нападна Советскиот Сојуз. Копнените и воздушните борби го зафатија целиот фронт од Црно Море до Балтичко Море, со содејство на околу 200 пешадиски и механизирани нацистички девизии определени за секавична војна.

1976.- Во Долниот дом на канадскиот Парламент е изгласано укинување на смртната казна.

1995.- Во Брисел, министрите за надворешни работи на Русија, Андреј Козирев и заменикот генерален секретар на НАТО Серџо Баланзино го потпишаа документот на „Партнерство за мир“.

1999.- Претседателот на САД Бил Клинтон ја посети Република Македонија.... Ова е прва посета на претседател на САД на Република Македонија.

2001.- Македонските безбедносни сили ја почнаа решавачката офанзива за чистење на теренот од албанските терористи во селото Арачиново, Скопско.