Научни вести

Да малку е чудно, како што се доближуваме до Сонцето некако логично е да имаме повисоки температури, а најладните места да се наоѓаат во најоддалечените предели од Сонцето, ама истата вест ја најдов и на Discovery News.

Ова е до сега најниската измерена температура во Сончевиот систем, но тоа не ја исклучува можноста на Плутон, на пример, да има пониски температури или на некој негов соседен објект. Сигурно и тамошните објекти имаат некој кратер, како овој на месечината, но нивната оддалеченост и нашата технологија не ни дозволуваат да го регистрираме тоа, бар за сега.



Еве ја веста  и од www.Astronomija.com.mk:


Месечината - најладно место во Сончевиот Систем

Според најновите мерења направени од Лунарниот орбитер за извидување (Lunar Reconnaissance Orbiter - LRO), најладното место во Сончевиот систем се наоѓа во кратерот Хермит, на северниот пол на Месчината. Измерената температура на тлото во кратерот е дури -249°C, додека на јужниот пол е само малку потопло т.е. -238°C.

Локацијата на кратерот Хертмит на компјутерски генерирана мапа на Месечината

Месечината нема сопствена атмосфера, а наклонетоста на оската е незначително мала, 1.54°. Таа речиси и да нема годишни времиња. Температурните разлики помеѓу ноќта и денот се многу големи и се движат од 150°C во период од денот кога Сонце директно го грее тлото на Месечината, па до  -150°C кога почвата е во сенка. Заради ова сите екипажи на мисијата Аполо слетувале кога на Месечината било утро, за техника да може да гииздржи овие температури кои се двиеле околу  80°C.

Кратерот Хермит има димензија од 114x114 km и се наоѓа речиси на полот: 87.3° западно и 86.4° северно. Ѕидовите на овој кратер можат да се видат и со аматерски телескоп во период погоден за негово набљудување. Неговата површина никогаш не е изложена на Сончевите зраци и нема никаква геолошка активност, па затоа измерените температури се толку ниски.

LRO со своите инструменти, фотографиран непосредно пред неговото лансирање кон Месечината

Леталото LRO е прво во низата американски летала, како дел од програмата за повраток на Месечина. LRO е опремен со многу софистицирани иструменти меѓу кои е и "Diviner", кој прецизно мери температура на почвата на Месечина. Во комбинација со други инструменти задача на "Diviner" е да најде вода во цврста состојба на нашиот природен сателит. Овакви места како што е кратерор Хермит  се потенциални места за пронаоѓање на водениот мраз и каде би се стационирале евентуалните идни бази на Месечина. Леталото LRO ќе остане забележано и по успехот во тоа по прв пат да ги забележи остатоците од мисиите Аполо на Меcчината и така конечно да ги замолкне творците на теориите на заговор.


Изменето од Sunny - 02.Февруари.2010 во 01:18

brrrrrrrrrrrrr... abe ladno bilo na Mesecinata 
Se premisliv ne sakam da sedam na polna mesecina

Северниот магнетен пол бега во Сибир

Минатата година магнетниот северен пол се поместил за 64 километри и практично побегнал од Канада кон Сибир, создавајќи им на научниците уште една главоболка. Магнетните полови и Земјиното магнетно поле постојано се поместуваат, но толку големо движење не е забележано од кога започнале да се следат тие движења, дури ни во последните две децении, колку што траат екстремните настани на тоа поле.

Движењето на магнетното поле на Земјата секако зависи од настаните во нејзиното јадро, но тие промени не можат лесно да се протолкуваат. Едно е јасно: северниот (магнетен) пол од 1800 до 1900 година се поместувал за 15 километри годишно, потоа полека се забрзувал, додека во 80-те години не се зголемила брзината од 55 до 60 километри годишно и така стигна до минатогодишниот рекорд. Истовремено е забележано и значајно слабеење на магнетното поле на Земјата од други пореметувања на полињата.

Дански научници од Центарот за вселенски истражувања дојдоа до заклучок дека за тоа се виновни движењата во течниот дел на Земјиното јадро и веруваат дека сето тоа означува и почеток на свртување на магнетното поле - наопаку. Тоа значи дека магнетизмот на сегашното северно магнетно поле преминува на јужниот географски пол и обратно.

- Варијациите во магнетното поле сосема се непредвидливи и на некои делови на Земјата можат посебно да се забележат. На пример, во 2003 година биле многу изразени во Австралија, во 2004 година се појавиле и во Јужна Африка. Последните месеци и над Бразил се отворила тркалезна „дупка“ каде магнетното поле било многу послабо. Сето тоа може да значи почеток на свртување на магнетното поле на Земјата, објаснува геофизичарот Нилс Олсен.

Свртувањето на магнетното поле на Земјата не значи уништување на светот, туку нормален процес низ кој планетата поминала веќе десет пати. Во историјата на Земјата магнетните полови ја менувале положбата на секои 600.000 години, па последната промена доцни - од претходната поминале веќе 750.000 години.

Сепак, треба да се каже дека никој не знае, колку трае тој процес, ниту точно какви последици може да има. Ако промената трае 100 или 1000 години, слабеењето на магнетизмот на Земјата може да има лоши ефекти, бидејќи тој не заштитува од вселенското и сончевото зрачење. Исто така, можно е магнетните аномалии, ако се зголемат, да ја пореметат  работата на сателитите, летовите на авионите, целиот систем на ГПС - па и животот на многу животински видови, како што се пчелите или птиците преселници, кои се раководат според „вградени компаси“...

Формирање на магнетно поле

Магнетното поле на Земјата се формира во течниот дел во јадрото на планетата.

Железото во течна состојба постојано се поместува и така создава електрична струја која го произведува магнетното поле.

Слабеење

Магнетното поле на Земјата е се послабо. Од 1900 година до денес драстично е ослабено, но причината не е позната.

Oбјавена точната вистина за јаболкото на Њутн

Текстот во кој се говори за јаболкото и за гравитацијата и кој беше повод за една од најпознатите анегдоти во историјата на науката, сега на сите им е достапен на интернет.

Станува збор за познатата приказна дека кога една јаболко му паднало на главата на британскиот физичар Исак Њутн (1643-1727), го поттикнало да го постави општиот закон за гравитацијата кој ги реши многуте тајни што им создаваа главоболки на научниците пред него.

Бегајќи од чумата која во 1666 година го зафатила Лондон, младиот Њутн се засолнил на селски имот во родниот Вулсторп во Линконшир. Анегдотата вели дека додека се одморал во дворот размислувајќи за мистериите на универзумот, врз главата му паднало јаболко и истиот момент му „светнала“ идејата за теоријата на гравитација.

Оваа приказна, несомнено со текот на времето ја „разубавиле“, како самиот Њутн, така и генерациите научници и професори по него со цел учениците полесно да го запомнат еден од основите закони на физиката.

Сега, меѓутоа, секој кој има пристап до интернет може да го види ракописот во кој се опишува како славниот британски научник, благодарејќи на падот на јаболкото ја развил теоријата за гравитација.

Ракописот, кој во дигитална форма ја објави Кралството здружение од Лондон, е напишан  во 1726 година од современикот на Њутн, Вилијам Стакли, археолог и автор на првата биографија на најголемиот британски научник („Мемоарите на сер Исак Њутн), по заедничката вечера на која  Њутн ја раскажал анегдотата за јаболкото.

Ракописот, кој соддржи најдетална верзија на познатата приказна, најверојатно ќе разочара многумина затоа што во него никаде не се споменува дека јаболкото го погодило Њутн по глава туку само се зборува за начинот на кој падот на овошјето го навело на размислување.

Њутн оваа анегдота му ја раскажал на Стакли 50 години по настанот, па многумина веруваат дека ја измислил за да го разоноди својот соговорник.

- Приказната сигурно е вистинита, но со време е разубавена, вели Кит Мур, директор на архивата на Краското здружение.

На имотот Вулсторп, кој денес е под заштита на државата, и натаму расте истиот вид јаболка како и во времето на Њутн - сортата „Цветот на Кент“, која е најмногу употребувана за изработка на компоти и џемови.

Анегдотата, макар и да е плод на фантазија на еден старец, остана запишана во историјата на науката како една од најдобрите. Меѓу нив се и не помалку славната приказна за тоа како Архимед го открил законот за силата додека се капел во када, како и анегдотата врзана за австралискиот физиолог и нобеловец Ото Леви, кој наводно во сон дошол до докази за начинот на пренесување на нервни импулси преку невротрансмитер.

Мислам дека на подфорумов му фалеше една тема, каде ќе можеме да ги постираме „најновите“ откритија во науката и да ги продискутираме. 


Ко за почеток, најдов една статија со неколку научни откритија во 2009:

Научни откритија во 2009

Креативните научни умови минатата година беа особено вредни, на сите полиња, но сепак само дел од нив успеаја да се истакнат во своето поле на експертиза.

Нашиот најстар предок – „Арди“

Научниците годинава го најдоа скелетот на најстариот предок на човекот – женката „Арди“, стара 4,4-милиони години. „Арди“ била висока 1,2 метри со долги раце и прсти, кратки нозе и мала глава. Арди (Ardipithecus ramidus), која е најблизок познат предок на шимпанзата и на луѓето, понуди нови докази за потеклото на човечката раса. Кусата Арди, тешка околу 50 килограми, живеела во шумски предели, одела исправено на две нозе, а благодарение на долгите раце била способна да се качува по дрвја. Скелетот на Арди, кој е откриен во Етиопија, е повеќе милиони години постар од досега познатиот најстар предок на човекот, женскиот фосил „Луси“.

Декодиран човечкиот геном

Три години откако научниците соопштија дека ја составиле мапата на човечкиот генетски код, годинава обелоденија дека конечно ја составила целата комплексна сложувалка. Декодираниот човечки геном отвора една нова ера во лекувањето на болестите. Геномот е збир на гени, кои пак ја формираат ДНК-та во која се содржат сите информации и инструкции за животот на организмот. Секој ген содржи одредена информација, односно насока за формирањето на живот. При мутација на гените доаѓа до појава на болести. Истражувачите се надеваат дека откако ќе се прочитаат сите информации во генетскиот код ќе можат да ги поправат грешките во гените и да ги излечат болестите. Сепак драстични промени во областа на медицината можеме да очекуваме за неколку децении.


Вода на Месечината

Научниците открија вода на Месечина, која ја создаваат соларните ветрови. Водата активно се движи по површината на Месечината, формирајќи се и разделувајќи се при мешање со честичките прашина. Научниците пронајдоа спектографски доказ за постоење вода, за која се чини дека е погуста на половите. Сепак кога се вели „вода на Месечината“ не станува збора за езера, океани, па дури ни бари.

Докажана теоремата на Ленглендс

Во 1979 канадско-американскиот математичар Роберт Ленглендс разви амбициозна и револуционерна теорема која поврзува две гранки од математиката, теорија на бројки и теорија на групи. Теоремата на Ленглендс ја опфаќа длабоката сразмерност со равенките со цели броеви. Ленглендс бил свесен дека идните генерации ќе имаат задача да ги докажат неговите претпоставки. Триесет години подоцна виетнамскиот математичар Нго Бао Чаи, кој во моментов  работи во Paris-Sud универзитетот и Институтот за напредни науки (IAS) во Принстон, пред неколку години успеал да ја докаже теоремата на Ленглендс, но годинава неговиот доказ е потврден.

Телепортирање

Нашата реалност се повеќе се доближува до онаа од Star Trek (Ѕвездени патеки). Научниците на Универзитетот во Мериленд успешно телепортираат (пренесоа) податоци од еден атом на друг, ставен во сад оддалечен еден метар. Оваа е особено важно достигнување во областа позната како квантната обработка на информации. Сепак експериментот можеби не е толку возбудлив како што е телепортирање тело од едно на друго место, пред се затоа што едниот атом само го трансформира другиот атом, кој пак почнува да се однесува како првиот. Сепак телепортиорањето од атом на атом има голема важност за создавање на супербезбедни и ултра брзи компјутери.

Акцелераторот го пушти првиот сноп протони

Тоа е најголемиот научен експеримент кој воопшто досега е направен. Големиот хадронски акцелератор (LHC) на ЦЕРН (Европската организација за нуклеарно истражување) беше внимателно планиран четврт век, а за негова изградба беа потребни 10 милијарди долари да се изгради. Акцелераторот е сместен во 17-километарски подземен прстен. LHC е дизајниран да ги забрзува честичките на температура пониска од онаа длабоко во Вселената, притоа постигнувајќи брзина приближно до онаа на светлината. По серијата проблеми и одложувања, научниците на ЦЕРН на 29 ноември го пуштија првиот сноп протони преку најголемиот акцелератор на честички. Ова е голем чекор на патот кон големите научни откритија кои се очекуваат во 2010 година. Уредот, вреден шест милијарди евра, служи за разорување на честиците со катаклизмичка сила со што би се создале услови најблиски на оние кои настанале непосредно по „Големата експлозија“. Истражувачите се надеваат дека со помош на хадронскиот акцелератор ќе пронајдат траги од „црната материја“ од која теоретски е створен 96 отсто од универзумот.

Откриен планетовиден објект

Меѓународен тим од астрономи соопшти дека забележале објект кој наликува на планета како орбитира околу ѕвезда слична на нашето сонце. Ѕвездата се наоѓа на околу 50 светлосни години од Земјата, а планетовидниот објект е 10 до 40 пати поголем од Јупитер. Користејќи се со новиот инструмент за откривање планети Субару телескопот на Хаваи, научниците успеале да добијат директни слики од новиот објект – кафено џуџе (згасната ѕвезда). Иако директни слики од други соларни системи се снимани и претходно, ова е прв случај да се сними ѕвезда слична на Сонцето и по големина и по температура. Научниците велат дека се изненадени од положбата на планетовидното небесно тело GJ 758 B, бидејќи досега се сметало дека големите планети се наоѓаат најдалеку од ѕвездите. GJ 758 B од својата ѕвезда е оддалечено колку што Нептун е оддалечен од Сонцето.