Почна акцијата за градење позитивно мислење за донирањето органи

Создавање позитивно јавно мислење за важноста на донирањето органи и развој на трансплантацијата во државата, е целта на кампањата под мотото „Кога животот ќе заврши подари живот“, чиј почеток со прес-конференција го најавија Лекарската комора на Македонија и невладината организација Мактрансплант во рамките на одбележувањето на 12 Октомври, Европскиот ден на дарувањето органи. Во наредниот период, како што беше посочено, лекари-специјалисти од Клиниката за нефрологија ќе организираат предавања за матичните лекари на кои ќе ги информираат за новиот Закон за трансплантација на органи и ткива, како и за тоа како тие може да помогнат во едукација на населението. Во рамките на кампањата што се организира во соработка со Здружението на нефролози при МЛД и Универзитетската клиника за нефрологија ќе се подготват и флаери и постери со кои ќе се промовираат донорството и неговото значење.
Претседателот на Лекарската комора, проф. д-р Кочо Чакалароски истакна дека донирањето органи е највисок чин на алтруизам и дека за созадавањето на позитивно јавно мислење и развој на трансплантацијата многу важна е и довербата во здравствениот систем. "Македонија има многу современ Закон за трансплантација на органи, а последната измена и дополнување овозможува да се користат органите од кадаверични донори доколку не постоело противење за истиот акт", посочи проф. Чакалароски. Ако некој, укажа тој, не сака да биде предмет на дарување орган во случај на негова смрт, треба кај нотар да се запише на анонимна листа на недарители на органи која ќе се испочитува до крај.

"Доколку не е најдена таа листа на потенцијалниот донор тогаш семсјството е тоа кое во крајната истанца ќе одлучи. Ние неможеме да земеме орган доколку наидеме на отпор од страна на семејството", додаде проф. Чакалароски. Според него, Македонија ќе ги користи најсовремените начини за докажување мозочна смрт.

Д-р Игор Николов од тимот за трансплантација од Клиниката за нефрологија истакна дека идејата на кампањата е да се подигне свеста за донирањето и кај лекарите и кај грѓаните, кај пациентите. Во рамки на активностите се подготвени 10.000 постери и 100.000 флаери кои ќе бидат дистрибуирани во ординациите на матичните лекари, како начин за информирање на јавноста.

Според Законот за трансплантација на органи и ткива, освен од жив дарител, како донор на органи може да се јави и лице кое се наоѓа во состојба на мозочна смрт (кадаверична трансплантација). Законот предвидува сите државјани на Република Македонија да се потенцијални донори, а последниот збор за тоа дали ќе се донираат органите го има семејството. Во Македонија засега годишно се прават педесетина трансплантации на бубрези, а како донор се јавува некој близок роднина на пациентот. Кај деца се трансплантира и црн дроб, исто така од роднина. Кадаверичната трансплантација, иако е голема можност, засега останува неискористена. Проценките покажуваат дека годишно во земјата има околу 120 лица кои настрадале во сообраќајна несреќа или заради некоја друга ситуација доживеале мозочна смрт.

Научниците од Cambridge University за првпат создале клетки на црн дроб од мал примерок на човекова кожа. Тие успеале со репрограмирање на клетките на кожата да создадат клетки од црниот дроб, што би можело да доведе до развој на нови терапии за болестите на црниот дроб.

Prof. Mark Thursz

Бидејќи клетките на црниот дроб (хепатоцити) не можат да се одгледуваат во лабораторија, проучувањето на пореметувањата на црниот дроб е многу тешко.

Со репликација на клетките на органите, научниците можат не само да испитаат што се случува во заболената клетка, туку и да ја тестираат ефикасноса на новите терапии за лекување на овие болести. Научниците се надеваат дека нивното откритие ќе доведе до прилагодени третмани за поединците и евентуално до терапија базирана на клетките (кај која клетките на пациентот со генетски заболување ќе бидат излекувани и повторно пресадени). Со овој пристап и со употреба на таканаречени индуцирани плурипотентни матични клетки се заобиколува потребата за контроверзното користење на матични клетки со потекло од ембриони стари неколку дена.

Во истражувањето, научниците земале примероци од кожата на седум пациенти кои боледувале од различни наследни болести на црниот дроб и примероци од три здрави лица (контролна група). Потоа ги репрограмирале клетките од примероците ка кожата и матичните клетки. Тие матични клетки потоа биле користени за генерирање на клетки на црниот дроб и за стварање на „здрави“ клетки на црниот дроб од контролната група.

Prof. Mark Thursz, специјалист за болестите на црниот дроб и професор по хепатологија Imperial College, ја коментирал важноста на истражувањето:

„Болестите на црниот дроб се петта по ред најчеста причина за смрт во развиените земји, после кардиоваскуларните болести, ракот, мозочниот удар и болестите на респираторниот систем. Болестите на црниот дроб се во постојан пораст. Стварањето на специфични линии на клетки на црниот дроб на пациентот претставува значаен напредок во борбата против болестите на црниот дроб. Оваа технологија краткорочно гледано пружа нови методи за истражување на болестите на црниот дроб, а од долгорочен аспект претставува потенцијален извор на здрави клетки на црн дроб за пациентите со тешки оштетувања на овој орган“.

Истражувањето било објавено во научниот часопис „Journal of Clinical Investigation“.

Научниците од Лондонскиот Институт за истражување на ракот тврдат дека откриле нов начин за убивање на малигните клетки.

Ова откритие го менува уверувањето дека единствениот начин на убивање на малигните клетки е преку процесот наречен апоптоза. Овој процес често е блокиран од страна на клетките на ракот, што доведува до неефикасност на голем број на лекови.

Новиот процес се нарекува некроптоза и тој ги убива туморите така што ги заобиколува одбранбените механизми на клетките и активира група на протеини кои „ги тераат“ клетките на овој вид на умирање.

Ова ново откритие објаснува зошто многу луѓе не реагираат на хемотерапија, и дава надеж за развој на целни третмани кои ќе ги убијат малигните клетки отпорни на апоптоза.