Занаетчии vs Уметници

   Почитувани читатели, проблемот за кој ќе пишувам е стар повеќе од 30 години  и беше многу актуелен меѓу македонските фотографи во времето. Соодветно решение не се најде, големите соперници мислам дека се починати, а за проблемот се изгуби интерес. Но, еве кај младава генерација фотографи повторно се актуелизира истото прашање, кој и што всушност претставува мајстор на фотографија.

Од една страна застанаа луѓето кои на фотографијата гледаат како работа, прават фотографија по вкус на општата јавност, прават прекрасни копии на она што е актуелно во моментот на пазарот. На своите фотографии, кои се преполни со копирани идеи, гледаат како бизнис, а на областа фотографија како производство. Да заокружиме - луѓето кои ќе излезат да фотографираат свадба, роденден, луѓето кои фотографираат само студиска фотографија од веќе познати причини, оние кои фоткаат сток фотографија, па и репортерите може слободно да ги ставиме во гореопишаната група.

Разликата меѓу првата и втората група фотографи е што на првите фотоапаратот и фотографијата секогаш им е в рака, а на други секогаш во глава. На другата страна на овој наш конфликт се луѓето кои фотографијата ја користат како медиум за самоизразување, медиум со кој разговараат со публиката, со неа ќе поставуваат прашања, ќе даваат одговори, ќе го опишуваат светот околу себе, ќе се фалат, па дури и ќе лажат. Фотографијата по некое непишано правило ја сметаат за хоби, а не сретство за лична егзистенција.

Двете групи долг период не се мешаа едни на други во областите во кои работат, но одеднаш се појавува Фотографика со група на луѓе кои ден денес не знаат кај припаѓаат. Млади и желни за брзи успеси им загазуваат во дворовите на горенаведените групи. Лошата работа која настана и која го актуелизира овој стар поблем е кога луѓето на Фотографика влегоа во ФСМ и упеаја да го исфрлат поимот „уметничка“ од правилникот. И еднаш убаво дефинираните поими и групи паднаа во вода. Сега секоја фотографија претставуваше уметност и секоја фотографија можеше да се продава, а ДМФ веќе не беше изложба на уметничка фотографија, туку само на изложба на фотографија.

Нормална е фрустацијата која беше нус производ на така површното гледање на фотографија на ФК Фотографика. Нормален е цинизмот и презирот на луѓето од типот на Владо Георгиев, Ани Дими, Јанус, Бранко и ред други. Па луѓе вие им бркнавте во нивната манџа со таквото, што очекувавте?

И кој и каде е сега излезот? Излезот е во само определувањето. Првиот: Да, јас сакам да заработувам од фотографија, да јас сум занаетчија! И вториот: Да, јас ја сакам фотографијата и уметноста која ја носи со себе. Првата група, односно занаетчиите себе си можат да се поделат на добри и лоши занаетчиии, професионалци и непрофесионалци, додека втората група фотографи, односно уметниците себе си се класифицираат и делат по правилникот на ФСМ со уметничките звања (ФА 3,2,1 класа, КМФ и МФ).

И за крај сликовито да разграничиме, а за пример ќе ги земеме фотографиите на Георгиев. Доколку ги разгледаме неговите фотографии од пред 5-6 години, кога тој беше најпрочуениот фотограф во Македонија ќе забележиме дека за времето денес тие дела се надминати, обични и застарени. А во ист момент доколку отвориме каталог на ДМФ или Фото Медиа од пред 5-6 години ќе забележиме дека фотографиите внатре сеуште се пријатни за гледање. Вкусовите на општеството се променливи како времето, но уметноста е вечна. Занаетчиите и нивните дела се минливи и заборавени во времето, додека за уметниците историјата сама пишува.

И одговор на прашањето кој и што е мајстор на фотографија е веќе многу јасно. Тоа е уметничка титула, звање, која останува и се доделува само на уметниците, не на занаетчиите. Тоа е титула која во Македонија ја носат троица фотографи, по кои вие милувате да плукате, но истите (од горенаведониот пример) можеа пред 5-6 години да проценат што е уметноста и правилно да пресудат.

Внеси реплика	страница 12 >
Tweet