Селски туризам - Репортажи

Село Брајчино

Брајчино нуди и прошетка и запознавање со околината со стручно обучени водичи. За странските туристи најатрактивна е шестчасовната прошетка до Големо Езеро, во средиштето на националниот парк Пелистер, на височина од 2.200 метри. Оттаму може да се посетат повеќе села, како Маловиште, Магарево и Нижеполе, кои привлекуваат со своите специфичности.

Поради близината до Преспанско Езеро, за љубителите на водата и птиците интересни дестинации се и островот Голем Град, орнитолошкиот резерват Езерани, како и Подмочани, каде што се наоѓа музејот со најмногубројната колекција на народни носии.

Преспа е подрачје во кое постојат услови и можности за развој на разни форми на алтернативен туризам, посебно на комбинираниот еко и културен туризам. Тоа произлегува од амбиентално-традиционалните карактеристики кои ги имаат селата во регионот. Така во нив се зачувани некои групи од интересни традиционални градби, кои не се на листата на заштитени градби, а кои идеално се вклопуваат во околината - изградени од камен, вклопени во дрвени рамки, со откриени тераси, покриви од ќерамиди и разни помошни структури во дворовите, како фурни, штали, амбари и слично.

Други форми кои имаат можност да се развијат се зимско-спортскиот туризам, планинскиот, здравствениот, манастирскиот, со разни активности како собирање на треви, листови и слично, со што перспективно гледано се избегнува масовниот туризам како помалку атрактивен.

Брајчино е царство на традиционални преспански јадења, како ѓомлезе, питулици, гравче-тавче, циронки, пити и мармелади од јаболка и уште многу неверојатни понуди кои ги има само во Брајчино.

Сите потпелистерски села ги имаат основните услови потребни за почеток на селски туризам: иницијатива на месното население, сместени на падините на Пелистер, културно наследство (камени куќи, цркви), природни богатства (река, планина, шума, езеро), добра поврзаност, јавен транспорт. Патот на брајчинци поминуваше низ многу угорници и удолници, но велат вредеше упорноста.



Специфичната селска архитектура датира од XIX век, а во селото има пет цркви и манастир од XVI век. Во селото се наоѓа рибник со ресторан, а сместувањето се нуди во неколку одлично уредени куќи.

Оддалечено е само 15 минути од Преспанско Езеро, а сместено е во подножјето на планината Баба, во непосредна близина на националниот парк Пелистер. Богато е со извори пенлива вода, висока и зелена шума, планински врвови што пленат со својата убавина, со еколошки јаболка никнати на надморска височина од над 1.000 метри и јагодите што зреат доцна налето - ова е дел од „портфолиото“ на Брајчино, единственото македонско село, кое од ова лето се наоѓа на светската туристичка мапа со подзнак - еколошки туризам.

Затскриено во пазувите на Баба, освежено од пелистерскиот воздух од една страна и заплиснато од преспанското сонце од друга страна, со автентична архитектура и љубезни домаќини (оние што останале бидејќи повеќето од нив се печалбари во прекуокеанските земји), ова место, и по својата местоположба и по убавините што ги нуди, е особено.

Селскиот туризам во Македонија остава задоволството на лицата на домаќините, горди на она што досега успеале да го направат за развојот на еко туризмот во нивното село и љубопитноста на оние другите, гостите од потпелистерските села. Со топло добредојде не однесоа во куќите на Диневски, Шуковски, Костовски, Темелковски, и постарата Николина, за која велат домаќините уште во 80-тите прва започнала со оваа идеја за селски туризам нудејќи му ги на гостите своите специјалитети, мазник и кисело млеко.

Изменето од ФорумскаБаба - 03.Јули.2010 во 04:33

Македонски етно- туризам - Село Оровник

Оровник е село во југозападниот дел на Македонија, одалечено на точно 7 km од најпознатите туристички градови во Македонија, Охрид и Струга, расположено точно покрај Охридскиот Аеродром. Има прекрасна местоположба со поглед кон Охридското Езеро, а покрај него поминува еден од најважните магистрални патишта во Република Македонија - патниот правец Охрид-Скопје.

Кога селата Оровник, Подмолје, Вишово, Тројани и некои други населби, настанале, засега, со сигурност не се знае, но со сигурност се знае дека имаат многу старо потекло. Во досега објавените извори првпат Оровник се споменува како Ораховница, па дури и во пописот на Охридскиот санџак од 1582 година (како Раховник) кое го сочинувале 39 семејства и 7 самци, односно со 202 жители христијани и 4 семејства со 20 члена муслимани. Тогаш Подмолје (Подмол) имало 37 семејства и 4 самци со вкупно 189 жители христијани. Селото Вишово било со 20 семејства и 11 самци, со 111 жители христијани, а додека Тројани имало 5 семејства со 25 жители христијани.

Ова укажува дека четирите населби на денешната КО Оровник постоеле многу подолго пред тоа, но дали биле лоцирани на нивните сегашни места не се знае.

Според искажувањата на постари оровничани што ги забележал проф. Бранислав Русиќ во 1948 год, селото Оровник во XVIII век се наоѓало на главниот пат во месноста Лозја. Имало околу 400 куќи и една голема црква, долга 18 метри. Меѓутоа настанало големо пленство и селото опустошело. Слична била судбината и на останатите три населби, па веќе сите кон крајот на XVIII и почетокот на XIX век станале турски чифлизи, кои биле населувани со македонско христијанско население од другите етнички делови на Македонија, каде што повторно се формирале четирите населби.

За името Оровник егзистира следно предание

Кога Отоманската империја го зазела овој крај, населението се побунило. За одмазда Турците с. Требеништа го истребиле, с. Горенци го изгореле, а селото Оровник, затоа што водачот на народниот отпор бил од него, го изгореле, а потоа го изорале. Оттогаш селото го носи денешното име, како и соседните села што ги носат тие имиња.

Постои и други кажувања за името. Едното е дека на ова подрачје имало многу ореви од каде што селото го добило името. Другото е дека, село со исто име, Оровник, има на источниот брег на езерото Мала Преспа, во Леринско, Егејска Македонија. И тоа било мала населба која настрадала за време на граѓанската војна во Грција. Неговите жители биле насилно протерани од родните огништа, а подоцна во неговиот атар грчката власт населила бегалци од Пинд, кои дотогаш живееле во с. Винени. Има забележани искажувања дека првите во Оровник биле доселени од леринското село Оровник и затоа на новата населба и го дале истото име, Оровник. Ова како и претходните искажувања досега не се научно докажани.

Оровник е стара македонска населба. До 1953 година било стуткано на падините од Чука и Св. Петка со сосема мал број на куќи под селската црква.

Општествениот живот во тоа време главно се одвивал кај чешмата, на сретсело, во продавницата, во Управата, младинскиот дом, во црквата и кај ковачницата.

Ширењето на селото започна во 1954 година , после поројните дождови и поплавата.

Денес селото Оровник е современа населба. Исполнет е просторот од Горна Маала па се до магистралниот пат Охрид - Кичево. Сите Улици низ селото се асфалтирани, има водовод, а во тек е поставувањето на канализациона мрежа која ќе го поврзе Оровник во колекторскиот систем.

Во Оровник, покрај трговските дуќани исто така егзистираат и неколку индустриски објекти (од текстилната и металургиската индустрија) и повеќе самостојни занаетчии (столари, лимари и водоводџии) кои ја даваат стопанската слика на селото.

Туризмот- како егзистенцијален потенцијал за оровчани

Порано, се до 90-тите години од минатиот век, жителите од Оровник, во главно, беа вработени во индустриските фирми во Охрид и Струга. Денес е сосема поинаку. Работа за младите нема, па од тука и малкумина се вработени во индустријата, а останатите се обидуваат својата егзистенција да ја најдат во земјоделието и сточарството. И овие двете, последните, и земјоделството и сточарството се чини дека се моментално без перспективни за развојот на Оровник. Оровник и оровничани од поодамна, но посебно сега, го актуелизираат проблемот со изградба на плажата и средување на крајбрежниот појас во сопствениот атар.

Во Оровник, оровничани живеат во современи објекти за живеење. Сето тоа преставува одличен потенцијал каде можат да се сместуваат туристи од најразлични категории. Оровник преку летната сезона може да смести повеќе од 1000 туристи во приватното сместување. Капацитети има, природни убавини има, комуникации со околните градови и со државата има, недостига малку повеќе разбирање и желба од страна на државните органи да ни се излезе во пресрет, и да ни се овозможи изведба на еден таков проект. Со тој проект би можело, секое домаќинство да заработува доволно, па дури и повеќе отколку кога би работеле во индустријата и земјоделието- велат Оровчани.

Преданија, археологија и религија

Подрачјето на КО Оровник не е до сега систематски испитувано и не се вршени специјални ископувања. При случајни ископи најдени се остатоци од предмети и некрополи. Во непосредна близина се локалитетите Горенци и Требеништа. На југоисток од оровничкиот синор, до манастирот Св. Еразмо се протегала населба или повеќе населби под името Хермелеја, од која се регистрирани локалитетите: Свети Еразмо, Габавски Рид, Чекоштина, Патерица и Козлук. Меѓу овие два простора, Горенци – Хермелеја не можело да нема живот, односно населби. Присутно е преданието дека од месноста Кулиште во Оровник, па се до Градиште, Требенишко Кале постоел пат кој поминувал: Кулиште – Тројанско Поле – Тројани – Чука – Градиште. И денес има контури од тој пат.

Од предметите при случаен наод во 1958 год над самото село во Заводот за заштита на спомениците од културата и Народниот музеј од Охрид е регистрирана една обетка која потекнува од VII и VIII век. Северозападно од селото, во долот Лескоец на неколку места се регистрирани керамички цевки кои се поставувани во правец кон изградените терми. Во месноста Под Лозја, на самата раскрсница на патот Кичево – Охрид и селскиот пат од с. Оровник за с. Мислешево во 1957 год откриена е Илирска некропола. Во локалитетот Селиште на 2,5 км југоисточно од Оровник има купишта од камења од објекти, како и остатоци од два бунари за вода. Во југозападниот дел на овој локалитет има остатоци од едно - корабна црква со ѕидови широки 90 см. Јужно од црквата се протегала некропола која датирала од Средниот развиен век. Меѓу населението од Оровник кружи предание дека токму тој локалитет било старото Оровник, а има и свое предание како било уништено. На овој локалитет во 1953 година пронајден е прстен од месинг.

Во локалитетот Корија – Манастириште, кој се наоѓа на 1 км источно од селото Подмолје има остатоци од сакрална градба и оградено е со суви ѕидови што наведува на тоа дека се работи за манастирски комплекс.

Локалитетот Тројани се наоѓа во подножјето на Тројанска Чука, одалечено 2,5 км источно од Оровник. Месноста е котлина во која било поранешното село Тројани. Таму се и изворите од каде селото Оровник се снабдува со вода за пиење. Северно од изворите се наоѓа некропола од античкиот период. Во 1958 год откриени се неколку гроба во кои се пронајдени една кама и грниња.

На локалитето Вишово има остатоци од камења, а во 1938 биле пронајдени повеќе гробови.

Од светилиштата во Оровник се селската црква Св. Илија, манастирите Св. Петка и Св. Недела, како и Големиот Свет Крст.

Архитектура

Карактеристична архитектура за Оровник е куќа со приземје, ќерал, и еден кат. Во приземјето била сместувана стоката, просторијата за стоката се вика пондила, зимницата, дрвата за огрев, алатите за работа, со еден збор како магацин. На катот има две или повеќе простории и голем чардак. Во една од просториите задолжително има огниште. Тука се приготвувало јадењето, се обработувало млекото, се јадело и служело за дневен престој. Другите простории или одаи биле за спиење, спални соби. Подот од катот е послан со дрвени платици, а преку нив е послана земја, а поретко биле ставани подови од јасикови штици. Чардаците се големи, заградени со штици. На нив или под нив, во ајатот, се чувало есенското семе, пченка, тикви , кромид, суви пиперки итн. Летно време луѓето на чардакот се одморале за време на пладневниот одмор. Внатрешната фасада е од кал, а поретко од вар и песок. Тоалета нема во внатрешноста на куќите. Од градежен материјал се користи: камења за темелите и цоклето, поретко целото приземје, плиќе – тули од кал, дрво, покрив од слама ‘ржаница или со турски ѓерамиди. Асеизмички куќите биле зајакнати со дрвени појаси, отприлика на секој метар височина и поврзување на гредите, чатмите и диреците со дрвени чивии.

Близу до куќата има плевна и кошара, пред кои има големо гумно.

Современата архитектура во Оровник датира од 1963 година навака.

(Од официјалната ВЕБ страна за Оровник)

Може да се рече Селски Најубав Рекреативен Одмор

               СМОЛАРЕ
Смоларе е познато по својот Смоларски водопад, највисок во Република Македонија.



Смоларe се наоѓа во подножјето на планината Беласица, на надморска височина од 360 метри. Селото е познато по Смоларскиот Водопад (39,5 метри), најголемиот постојан водопад во Република Македонија. Името е изведено од зборот „смолар“ или човек што се занимава со собирање смола. Прв пат во историските извори ова село се среќава во пописот на населението од 1519 година. Среде село порано се наоѓале два стари јавори, високи околу 30 метри. Денес е останат помладиот јавор, чија старост се проценува околу 300 години. Во нивна близина е лоцирана црквата „Св. Троица“, изградена 1872 година. Порано, крај реката Ломница или Смоларска, постоле шест воденици, а денес се останати само две. Над селото се наоѓа и планинарскиот дом „Беласица“, а познати се и двете чешми: Баба Тренината и Трајковата.Целокупното население во Смоларe е сочинето од Македонци со православна вероисповед.

Црквата -Света Троица


Изменето од Calipso - 03.Јули.2010 во 23:22

Селото Клисура и Долината на кактусите!

Изменето од evangeline - 19.Јануари.2014 во 20:40