МЕДИУМСКА "СОВЕСТ"!

Пишува: Зоран Андоновски

Всушност, не знам како да се однесуваме со вакви настани. Како да се мери тагата? Дали пет солзи се доволни? Дали четири странички од весникот се премалку или премногу? Дали да се сместени напред или назад во весникот? Дали поголемата слика значи и поголема жал? Дозволено ли е претерување? Колку? Кога жалењето станува патетика? И во кои случаи пренесувањето на болката во медиумите ги надминува границите на добриот вкус?
Трагично си замина една чиста душа и како тоа да се одбележи за таа да не се извалка? Дали некој не ја инструментализира болката?
Чудно, ние како да не успеавме да научиме како да се справуваме со колективната болка, иако последниве седумнаесетина години од независноста имавме толку поводи да се истренираме. Имавме атентат врз шеф на државата, воена криза со Вејциња и Карпалаци, шеф на државата што загина во авионска несреќа и, еве сега, несреќна погибија на најголемата поп-ѕвезда во земјава, а богами и пошироко. По првиот шок и неверување, несреќното заминување на Тоше отвори многубројни прашања. Ама сите постфестум-прашања: дали мораше да дојде до несреќата, дали Тоше го плати данокот на префорсирањето, дали требаше да спие, дали требаше да лета, дали му требаше професионален возач, дали му требаше порационален менаџер - се легитимни, но во случајот на Тоше задоцнети. Легитимни се и размислувањата дали државата доволно се грижи и ги штити своите „брендови“, оние што ја легитимираат во светот. Сигурно не, или барем не доволно. И, конечно, ако не ги заштитила од овоземните предизвици, може ли да ги заштити од судбината? Во случајов ми текнува на примерот на принцезата Дајана - и таа беше „народна“, омилена, голема хуманитарка, ја обожаваа не само во нејзината земја. И таа беше олицетворение на доброто, убавото, чистото. И таа загина во сообраќајна несреќа. Британците, откако ја исплакаа и ги испразнија сите цвеќарници, продолжија да ги полнат хуманитарните фондови што го носат нејзиното име и да им помагаат на болните, слабите, хендикепираните, обесправените. Како што правеше и таа кога беше жива. Сакам да кажам, наместо лигавење и натпреварување кој повеќе жали, кој е поголем „тошевист“ и кому сега ќе му текне повеќе места, сали, улици, училишта и домови да го носат неговото име, вистински ќе му се оддолжиме ако станеме подобри, почисти, поблагородни и похумани луѓе. Само така и онака трагичната загуба - нема да биде залудна. Да не го изговараме напразно неговото име, де ...
А пет причини? Има сто и пет причини зошто не научивме да се справуваме со болката и зошто патетично ја манифестираме тагата. Поради историјата на порази и загуби, поради традицијата на самосожалување и кукање, поради неучењето од претходните искуства... Генерално речено, тагата е вид одбрана, а ние, историски докажано, се браниме со малку достоинство.
Судбина!