БИЗНИС ВЕСТИ, НОВОСТИ, ИНФОРМАЦИИ...

Економијата ќе заздрави до 2012 година.....

Процесот на заздравување на македонската економија ќе биде заокружен во 2012 година.
Нивото на стапката на економски раст од периодот пред кризата,  се очекува да биде постигната во 2012 година, со проекција од 5%, а се предвидува дека просечната стапка на раст на БДП ќе биде околу 3,5%. На среден рок, државата очекува ефектите од економската криза во светот да бидат надминати, а Република Македонија да се врати на остварување релативно повисоки стапки на економски раст и интензивирање на процесот на приближување кон европските економии.

Од аспект на производствената страна на БДП, главен двигател на растот се очекува да бидат услугите. Во следните три години се очекува заживување на индустријата и нејзина повторна главна улога во нагорното придвижување на БДП. Главен двигател на економскиот раст се очекува да биде личната потрошувачка, која се предвидува да оствари просечна стапка на раст од 5,2%, се оценува во владината „Национална стратегија за намалување на сиромаштијата и социјалната инсклученост во Република Македонија“. 

Има ли место за оптимизам?

Во очекување на оптимистичкото заздравување на економијата, граѓаните осиромашуваат, стандардот опаѓа, а платите не се доволни да се покријат месечните тековни трошоци. Според податоците на Државниот завод за статистика, во 2009 година процентот на сиромашни лица во Република Македонија изнесува 31,1%. Анализирано по профили, најранливи групи се повеќечлените домаќинства, имајќи го предвид фактот дека 53,7% од сиромашните живеат во домаќинства со пет и повеќе членови. Стапката на сиромаштија кај невработените е 40,5%, односно 42,7% од сите сиромашни се невработени лица.

Процентот на вработени кои не примиле плата во ноември 2010 изнесува 1,9% и е понизок за 0,9 п.п. во однос на истиот месец од 2009 година. Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на трошоците на животот, мерен преку цените на стоките и на услугите за лична потрошувачка, во февруари, а во однос на јануари годинава, изнесува 100.9, а во однос на февруари 2010 е 103.9.

Анализирано по главни групи, според намената на потрошувачката, во февруари, споредено со јануари, пораст на индексите е забележан во групите: храна и безалкохолни пијалаци за 2,2%, здравје за 0,8%, домување, вода, електрика, гас и други горива за 0,4%, останати стоки и услуги за 0,3%, алкохолни пијалаци, тутун за 0,2%, комуникации и ресторани и хотели за 0,1%.

Рефлексии од глобалниот раст

Глобалниот раст во економијата е забавен, а според Европската централна банка, тој ќе има привремен карактер во почетокот на годината. Во овој период, високите цени на енергенсите и храната дополнително ги влошија состојбите, што се покажа дека стравувањата од ризиците беа оправдани.

Притоа, како клучни ризици за глобалниот економски раст ЕЦБ ги идентификуваше можноста од повторна појава на стрес на глобалниот финансиски пазар, поттикнат од сомнежите за продлабочување на фискалната криза во рамки на еврозоната, растот на цените на примарните производи, што може да се прелее во засилување на инфлациските притисоци, евентуалното воведување заштитни мерки во брзорастечките економии и земјите во развој заради справување со растот на капиталните приливи.

Инаку, проектираниот глобален раст за 2011 година изнесува 3,2%. Притоа, очекувањата се дека стапката на инфлација ќе продолжи привремено да се зголемува и во следниот период, одржувајќи се на ниво малку поголемо од 2%, а кон крајот на 2011 година повторно почна да забавува. Според декемвриските проекции на ЕЦБ, за 2011 се очекува остварување просечна стапка на инфлација во интервал од 1,3% и 2,3%.

Позначителен ефект од цените на нафтата и цените на храната врз инфлацијата се очекува на почетокот на годината, по што се очекува дека придонесот на увозната инфлација ќе се намали, за сметка на растот на домашните цени. Најновите податоци за четвртиот квартал од ланската година укажуваат на натамошно умерено засилување на растот на општото ценовно ниво и во земјите од регионот.

Ваквите движења во најголем дел се објаснуваат со растот на цените на храната и на енергијата на светските берзи. Притоа, најголемо засилување на растот на инфлацијата беше забележано во Србија, каде што годишната инфлација во периодот октомври-декември достигна 9,5%, и во Бугарија 4%. Пазарите на работна сила и натаму не бележат подобрувања.

Личната потрошувачка двигател на растот

Според прогнозите, личната потрошувачка ќе генерира раст. Според последните податоци на НБРМ, во третиот квартал од ланската година личната потрошувачка стагнира на квартална основа. Сепак, на годишна основа е забележано натамошно засилување на растот од 4,1%, при што приватната потрошувачка е примарен двигател на годишниот раст на БДП во третиот квартал на 2010 година.

Забрзаниот годишен раст делумно се должи на ниската споредбена основа од истиот квартал на 2009 година, кога личната потрошувачка достигна најниско ниво од почетокот на кризата, покажуваат анализите на НБРМ. Сепак, позитивните остварувања кај личната потрошувачка соодветствуваат и со закрепнувањето на пазарот на труд, што е видливо преку забележаниот годишен раст на бројот на вработените во економијата, како и со растот на кредитирањето на населението. Од друга страна, растот на доходот во реални показатели во третиот квартал и натаму забавува.

Забрзаниот раст на личната потрошувачка во третиот квартал соодветствува со засилениот раст на трговијата на мало и на увозот на потрошни добра, како и со домашното производство на потрошни добра, кое забележа раст по една година непрекинат пад. За наредниот квартал се очекува дека личната потрошувачка ќе биде минимално повисока на квартална основа, при натамошен, но поумерен годишен раст.

Ваквите оцени за динамиката на приватната потрошувачка можат да се објаснат со забавувањето на реалниот годишен раст на кредитите на населението од 1,7%, додека кај позначајните компоненти на доходот е забележана негативна реална промена -0,8% кај нето-платите и -10,3% кај приватните трансфери. Забавување на годишниот раст е забележано кај годишниот раст на трговијата на мало од 0,3% и на домашното производство на потрошни добра од 8,9%, додека увозот на стоки за широка потрошувачка и приходите од ДДВ во реални показатели се пониски за 1,8% и 6,2%.

Сепак, поволните очекувања во трговијата на мало за пораст на бројот на вработени и на порачки во наредниот период, како и позитивното поместување на показателот на доверба на потрошувачите ја потврдуваат оцената за одржување на растот на личната потрошувачка во позитивната зона, покажуваат анализите на Централната банка.

......М.Георгиевска......

Ѓорѓи Накоски, сопственикот на новиот погон кој претставува подружница на „Бомида - текс“, најави вработување на уште 40 лица за два месеца.  Работниот простор,  во кој се инсталирани 40 нови современи машини за шиење,  ќе се  проширува со уште еден погон. Бројката на вработени за една година  треба да достигне 160, најави Накоски, кој ги темели плановите на склучениот 15-годишен договор со партнерите од Германија и Холандија.   

Во погонот на Нома текс ќе се произведува за лон нарачки, а според Накоски сите работници ќе бидат пријавени, со исплата на минимална плата од 150 евра.

Зад „Нома-Текс“ стојат две реномирани странски компании „Лироп фешн“ од Холандија и „Векатекс“ од Германија. Новиот погон на овие странски брендови ќе работи на две конфекциски програми: работнички и карневалска програма. Работничката програма е покриена преку Векатекс од Германија и ќе се шијат униформи за вработените на Фолцваген, а комплетната карневалска програма ќе се шие за „Лироп Фешн“ од Холандија.