РАСУДУВАЊЕ

            Голема работа е постот, но уште поголема е љубовта. Ако со постот се изгонуваат демоните, се скротуваат страстите, телото се смирува, духот се средува, со љубовта Бог се вселува во човекот. Господ го назначил постот како неопходен, но љубовта ја истакнал како главна заповед. Во првата половина на XIX век во Охрид владеел Џеладинбег, одметник од султанот и самостоен господар, а со црквата во тоа време управувал митрополит Калиник. Џеладинбег и Калиник, иако од разни вери, биле многу добри пријатели и честопати се посетувале еден другиот. Се случило Џеладинбег да осуди 25 христијани на бесење. На Велики Петок тие требало да бидат обесени. Митрополитот, целиот возбуден заради тој случај, отишол кај Џеладинбег и почнал да го моли да ја ублажи казната. Додека тие разговарале, дошло време за ручек и бегот го поканил митрополитот да руча. За ручек било подготвено јагнешко месо. Митрополитот се извинил дека заради постот не може да остане на ручек и се подготвил да излезе. Бегот се натажил и му рекол на митрополитот: 'Избери, или ќе јадеш со мене и ќе ги ослободиш 25те луѓе од бесилката, или нема да јадеш и ќе ги испратиш на бесилка”. Митрополитот се прекрстил и седнал да руча, а Џеладинбег ги ослободил осудените од смртната казна.

СОЗЕРЦАНИЕ

            Да размислувам за Господа Исуса како првосвештеник, и тоа:

            1. којшто Му принесува жртва на Бога цело време од Својот живот на земјата;

            2. којшто Му принесува жртва на Бога со секој Свој збор, со секое чувство, со секоја помисла, со секој труд и со секоја солза;

28 ЈАНУАРИ/10 ФЕВРУАРИ

            1. Преп. Ефрем Сирин. Роден е во Сирија од бедни родители во времето на царот Константин Велики. Својата рана младост ја поминал многу бурно, но наеднаш настанал пресврт во неговата душа и тој почнал целиот да гори со љубов кон Господа Исуса. Бил ученик на св. Јаков Нисибиски (13 јануари). Од големата Божја благодат се леела мудрост од неговиот јазик како меден поток, а од очите непрестајно му течеле солзи. Трудољубив како пчела, Ефрем непрестајно или пишувал книги, или усно ги поучувал монасите во манастирот и народот во градот Едеса, или пак, самиот се предавал на молитва и размислување. Многубројни се неговите книги, прекрасни се неговите молитви. Најпозната му е онаа од Чесниот пост: 'Господи и Владико на мојот живот”. Кога сакале со сила да го земат за епископ, тој се направил безумен и почнал да трча низ градот Едеса влечејќи ја по себе својата облека. Кога го виделе тоа луѓето, се откажале од намерата. Бил современик и пријател на св. Василиј Велики. Св. Ефрем, главно, е апостол на покајанието. Неговите списи и денес омекнуваат многу срца закоравени од гревот и ги враќаат кон Христа. Се упокоил во длабока старост, во 378 година.

            2. Преп. Исак Сирин. Роден е во Нинив и додека бил млад се подвизувал ва манастирот 'МарМатејски", во близина на Нинив. Кога се прочул заради светоста на животот и многуте чуда, бил избран за епископ Нинивски и бил присилен да го прими тој чин. Но само по пет месеци, го оставил епископството и тајно се оддалечил во пустинскиот манастир 'РаббанШабур”. Составил многу дела, од кои до нас дошле околу 100 беседи за духовниот живот и подвижништвото пишувани, главно, според сопствените дочивувања. Никој не му бил рамен како психолог и раководител во духовниот живот. Дури и видни светители, како што бил св. Симеон Дивногорец, барале од него совет. Се упокоил во длабока старост, во VII век.

            3. Преп. Паладиј, пустиник сириски. Голем подвижник и чудтворец. Пред неговата келија осамнал еден труп на некој богат човек, кого разбојниците го ограбиле и го убиле. Кога Паладиј го однесле на суд, тој, за да се спаси од бедата, се помолил на Бога и со молитвата го воскреснал покојниот. Се упокоил во IV век.

            4. Преп. Ефрем Печерски, +1096 година. Го востановил празнувањето на преносот на моштите на св. Николај во Бари на 9 мај.

БЕСЕДА

за Човекот кој никој не Го знае

Кој си ти? Исус им одговори: 'Почеток, како и што ви зборувам" (Јн. 8:25).

            Господ Исус е почеток на создавањето, почеток на обновувањето, почеток на спасението, почеток на воскресението и слава на бесмртните.

            Каде и да се сака некое зло во светот да се искорени, Он е почеток. Без Него не се може. Каде и да се сака некое добро во светот да се ндгради, Он е почеток. Без Него не се може. Ако се сака да се искорени неслогата и злобата во семејството, во селото, во градот, во целиот свет, без Него не се може. Со Него мора да се започне. Ако се сака да се внесе добра волја, мир, љубов и  слога во семејството, во селото, во градот, во народот, во целиот свет, без Него не се може. Он е почеток.

            Зошто без Христа не може да се искорени злото, ниту доброто да се насади? Затоа што секое зло е од гревот, а гревови единствено Он може да опростува. Кога Он, и само Он, опростува грев, тогаш гревот е откорнат од коренот. А никакво добро без Него не може да се насади затоа што во Него е сета ризница на добрата, сето семе на добро. Единствено Он е сејач на доброто по нивата на светот.

            Апостолот Павле, кој сето тоа го знаел подобро од нас, вели: 'Сé можам преку Исуса Христа Кој ме крепи" (Филип. 4:13), а без Исуса Христа кој може да започно да се лекува од злото, да ги лекува другите од злото и да всадува добро во себе, и да всадува добро кај другите? Никој, навистина никој.

            Затоа браќа, ако сме решени да го искорениме злото во себе и кај другите, и наместо зло да всадиме добро во себе и кај другите, да започнеме од почетокот, т.е. да започнеме со победителот на злото и со сејачот на доброто - со Господа Исуса Христа.

            О Господи Исусе Христе, биди ни почеток во секоја борба против злото и почеток во секое добро дело. На Тебе слава и вечна пофалба. Амин.  

РАСУДУВАЊЕ

            Колку повеќе еден човек напредува во духовното сознание и очистувањето на срцето, толку повеќе низината во која се наоѓа му изгледа пониска, а височината кон која се стреми - сé повисока. Кога еден духовен големец лежел на смртната постела, слушнал дека другарите го фалат заради неговите големи подвизи, тој заплакал и рекол: 'Деца, јас не сум направил ни почеток на духовниот живот”. Кога св. Игнатиј Богоносец лежел окован во затворот, на Ефесјаните им напишал: 'Не ви заповедам јас како нешто да значам. Макар што сум во окови за името на Исуса Христа, сепак уште не сум се усовршил во Него. Сега почнувам да станувам ученик и зборувам со вас како со колегиум на мои наставници”.

СОЗЕРЦАНИЕ

            Да Го набљудувам Господа Исуса во простотијата на однесувањето, и тоа:

            1. како Он просто се однесува, како со рибарите, така и со книжниците и кнезовите;

            2. како Он на секој се отповикува и влегува во куќата на секого кој ќе Го покани;

            3. како низ сета простотија на Неговото однесување јасно зрачи царската отменост.

30 ЈАНУАРИ/ 12 ФЕВРУАРИ

            1. Три Ерарси. Светителите: Василиј Велики, Григориј Богослов и Јован Златоуст имаат секој посебно свој ден на празнување во месец јануари и тоа: Василиј на 1 јануари, Григориј на 25 јануари и Златоуст на 27 јануари. Празникот Три Ерарси е востановен во ЏИ век, за време на царот Алексиј Комнен. Еднаш од некаде настанала во народот расправа околу тоа кој од овие тројца е најголем? Едни го воздигнувале Василија заради неговата чистота и храброста други го воздигнувале Григорија заради неговата недостижна длабочина и височина на умот во богословието, трети го воздигнувале Златоуст заради неговата чудна красноречивост и јаснотија во излагањето на верата. И така, едни се нарекле Василијани, вторите Григоријани, а третите Јованити. Но, според Божја промисла, овој спор биле решен во корист на црквата и на уште поголема слава на тројцата светители. Епископот Евхаитски Јован (14 јуни) имал една визија во сон. Имено најнапред му се јавиле секој од овие тројца светители поединечно во голема слава и неискажливо велелепие, а потоа сите тројца заедно. Тогаш му рекле: 'Ние сме едно во Бога, како што гледаш, и ништо нема во нас противречно... ниту помеѓу нас има прв и втор”. Уште светителите го посоветувале епископот Јован да им напише една заедничка служба и да им се одреди еден заеднички ден како празник. По повод на тоа чудно видение, спорот бил решен на тој начин, што се одредило 30 јануари како заеднички празник на сите овие тројца Ерарси. Овој празник грчкиот народ го смета не само за црковен, туку и за свој најголем национален и училишен празник.

            2. Свешт. мч. Иполит, еп. Римски. Пострадал за верата во времето на Клаудиј. Кога во Рим девицата Хрисија била немилосрдно мачена за Христа, тогаш зад неа застанал пред мачителите и св. Иполит и ги изобличил мачителите. Заради тој протест и тој бил даден на суд, суден и осуден на смрт по долготрајните измачувања. Му ги врзале рацете и нозете и го потопиле во морето. Со него и со Хрисија пострадале уште 20 маченици. Св. Иполит пострадал во 269 година.

            3. Св. мч. Теофил Нови. Како војвода на царот Константин и Ирина, бил заробен од Агарјаните и 4 години бил држан во затвор. Кога ги одбил сите муслимански напади за да ја напушти христијанската вера, бил исечен  со меч во 784 година и се преселил кон Господа.

            4. Св. Петар цар бугарски. Син е на Симеон, голем почитувач на св. Јован Рилски. Бугарската црква ја направил независна од Цариград и го сочувал православието во Бугарија од богомилите. По една неуспешна борба со Унгарците и со Русите, умрел во 967 година, во 56. година од животот.

БЕСЕДА

за тоа како луѓето мораат да бидат како децата за да бидат Божји синови

Вистина ви велам, ако не се повратите и не бидете како деца, нема да влезете во царството небесно (Мт. 18:3).

            Така говори Господ и Неговиот збор е свет и вистинит. Каква е таа предност на децата над возрасните? Имаат три предности: во верата, во послушноста и во незлобноста. Детето го прашува родителот за сé. И што и да му одговори родителот, тоа му верува. Детето е послушно на својот родител и лесно ја потчинува својата волја на волјата на родителот. Детето е незлобно, и иако брзо се лути, брзо и опростува. Тие три работи ги бара Господ од сите луѓе: верата, послушноста и незлобноста. Тој бара луѓето безусловно да веруваат во Него како што детето верува на својот родител, безусловно да бидат послушни кон Него како што е детето послушно на својот родител; и да бидат незлобни во односот еден кон друг, да не го паметат злото и да не враќаат зло за злото.