РАСУДУВАЊЕ

19 ЈАНУАРИ/1 ФЕВРУАРИ         

Примерите за кротко поднесување на насилството, какви што наоѓаме кај светите отци, просто се за чудење. Враќајќи се еднаш од пат кон својата келија, Макариј Велики видел некој крадец каде што ги изнесува неговите работи од келијата и ги натоварува на магарето. Макариј ништо не му рекол, туку му помогнал подобро да ги натовари работите на магарето, велејќи си сам во себе: 'Ништо не сме донесле на светов" (И Тим. 6:7). Еден друг старец, кога разбојниците му земале сé од келијата, видел дека го оставиле заврзокот со парите што лежел некаде скриен, веднаш го зел заврзокот, повикал по разбојниците и им го предал и тоа. Трет, пак, затекнувајќи ги крадците каде што ја крадат неговата келија, им довикнал: 'Брзајте, брзајте да не наидат браќата и да не ме спречат да ја исполнам Христовата заповед: '...а од оној, што зема од тебе нешто не сакај да ти врати" (Лк. 6:30).

20 ЈАНУАРИ/ 2 ФЕВРУАРИ

            1. Преп. Ефтимиј Велики. Роден е во ерменскиот град Мелитина, во близина на реката Еуфрат, околу 377 година, од благородни и познати родители. Единец син, роден по молитвата на својата мајка Дионисија, која имала некое небесно видување за раѓањето на Ефтимиј. Уште од младоста се подвизувал, најнапред во околината на својот град, а потоа, откако го посетил Ерусалим, во 29. година од животот, во пустината помеѓу Ерусалим и Ерихон, наречена Фаре. Сите денови и ноќи ги поминувал со молитва, внатрешно богомислие, созерцание и телесен труд. Околу него се собрале многу ученици, од кои некои се славни светители, како: Киријак Отшелник, Сава Освештени, Теоктист и други. По Божји дар, бил голем чудотврец: изгонувал демони, лекувал тешки болести, извел вода од пустината, умножувал леб, прорекувал. Монасите ги учел на трудољубие, говорејќи им: 'Ако вие без труд јадете леб, значи дека вие го јадете туѓиот труд”. Кога некои помлади браќа сакале да постат повеќе од другите, тој им забранил и им наредил да доаѓаат на заедничката трпеза за да не се погордеат од својот прекумерен пост. Уште говорел дека за монахот не е добро да преминува од место во место, велејќи: ' Дрвото што често се пресадува, не донесува плод, а кој сака да прави добро може да го прави на она место каде што е”. За љубовта говорел: 'Она што е солта за лебот, тоа е љубовта за останатите добродетели”. Во првата недела од чесниот пост тој се оддалечувал во пустината и таму останувал во молчание и богомислие сé до пред Воскресението. За време на неговиот живот, во близина на неговата пештера, направил голема лавра, која потоа со векови била преполна со монаси како кошница со пчели. Последната заповед му била во манастирот да се одржува гостољубието и портата на манастирот никогаш да не биде затворена. Се упокоил во 97. година од животот. На погребот му бил и ерусалимскиот патријарх Анастасиј. Цел ден патријархот чекал додека огромната маса од народот го целивала светителот и дури вечерта успеале да го завршат опелото. Седмиот ден по смртта, Ефтимиј му се јавил на својот ученик Доментијан целиот светол и радосен. Преп. Ефтимиј навистина бил вистински син на светлината. Се упокоил во 473 година.

            2. Св. мч. Енен, Нирен и Пен. Тројцата се сметаат за први словенски маченици кои се споменуваат во историјата. Се нарекуваат Скити и ученици на св. апостол Андреј. Пострадале за верата од своите незнабожечки соседи од десната страна на Дунав, во близина на Варна. Врзани за мраз, тие замрзнале и се упокоиле во Господа.

СОЗЕРЦАНИЕ

            Да размислувам за Господ Исус како светлина, и тоа:

            1. како светлина на мојот живот; како светлина на родот човечки; како светлина на секоја твар;

            2. како светлина посебна во мракот на стравот и страданијата;

            3. како светлина во смртниот час и по смртта - во вечноста.

21 ЈАНУАРИ / 3 ФЕВРУАРИ

            1. Преп. Максим Исповедник. Од Цариград е по раѓање и најнапред висок дворјанин во дворот на царот Ираклиј, а потоа монах и игумен на еден манастир недалеку од престолнината. Најголем бранител на православието од таканаречената монотелитска ерес, која произлегла од Евтихиевата ерес. Имено, како што тврдел Евтихиј дека во Христа има една природа, така монотелитите тврделе дека во Христа има една волја. Максим се спротивставил на тоа тврдење и постанал противник на царот и на патријархот. Тој од тоа не се исплашил туку издржал до крај во докажувањето дека во Господа постојат две волји како што постојат две природи. По негово настојување со одржале: еден собор во Картагина, а друг во Рим и двата собори го анатемисуваат учењето на монотелитите. Страдањето на Максим за православието не може да се опише: бил измачуван од кнезовите, лажен од првенците, плукан од народните маси, тепан од војниците,  прогонуван, затворан, додека најпосле не бил осуден на доживотно прогонство во скитската земја, каде што три години поминал во затвор, па ја предал својата душа на Бога во 666 година.

            2. Блажен Максим Грк. Роден е во Грција, од каде што бил повикан во дворецот на рускиот цар Василиј Јованович за царски библиотекар и преведувач. Многу работел, но многу и страдал за вистината. Поминал многу време во затвор, каде што го напишал познатиот канон на Светиот Дух, кој и сега се употребува во Црквата. Се упокоил во Господа во 1556 година.

            3. Св. мч. Неофит. Роден е во Никеја. Уште како дете, со помош на благодатта Божја, правел големи чуда. Извадил вода од камен, ја воскреснал својата мртва мајка. Со бел гулаб бил одведен во олимписката гора каде што од една пештера истерал лав и самиот тој се населил во пештерата. Во својата 15. година бил мачен за Христа за време на царот Диоклецијан и тоа во Никеја. Никако не сакал да се одрече од Христа. По тепањето и затворот, бил фрлен во оган, но Бог го сочувал жив. Тогаш го фрлиле пред гладен лав, но лавот се умилкувал околу Неофит. Светителот го познал лавот дека тоа е истиот во чија пештера се подвизувал, го помилувал и му наредил повторно да си се врати во пештерата. Тогаш Неофит го прободиле со копје и тој со душата се преселил во Господовите дворови.

            4. Св. мч. Агнија е тринасетгодишна девојка која била фрлена во оган за верата Христова, па потоа со меч исечена. Пројавила голема чудотворна сила за време на животот и по смртта. Пострадала во времето на Диоклецијан, во 305 година.

СОЗЕРЦАНИЕ

            Да размислувам за Господа Исуса како град на гората, и тоа:

            1. како град на гората на вишниот Сион, т.е. над створениот свет, во царството на вечноста;

            2. како град на гората на човечката историја;

            3. како град на гората на мојот сопствен живот, т.е. на врвот на моите идеали, на зенитот на моите мисли и желби.

22 ЈАНУАРИ/4 ФЕВРУАРИ

            1. Св. ап. Тимотеј е еден од седумдесетте апостоли. Роден е во Листра Ликаонска од татко Грк и мајка Еврејка. Св. апостол Павле ги пофалува мајката и бабата заради нелицемерната вера (ИИ Тим. 1, 45). Првпат Тимотеј се сретнал со големиот апостол во Листра и бил сведок кога Павле излекувал еден крив од раѓањето. Подоцна Тимотеј, без малку, бил постојан сопатник на Павле, обиколувајќи ги со него Ахаја, Македонија, Италија и Шпанија. Голем ревнител на верата, одличен беседник и сладок по душа, Тимотеј многу придонесол за распространувањето и утврдувањето на христијанската вера. Павле го нарекува вистинско чедо во верата (ИИ Тим. 1:2). По маченичката смрт на апостол Павле, Тимотеј го имал за учител св. Јован евангелистот. Но кога царот Дометијан го прогонил Јована од Ефес на островот Патмос, Тимотеј останал во Ефес како епископ. За време на некој идолски празник, викан 'Катакогиум", незнабожците, лути на христијаните, молкум и под маски го нападнале Тимотеја и го убиле (околу 93. година). Неговите чесни мошти подоцна биле пренесени во Цариград и сохранети во црквата на светите апостоли, до гробот на св. евангелист Лука и св. Андреј Првоповиканиот.

            2. Преп. мч. Анастасиј. Персијанец според родот. Незнабожечкото име му бил Магундат. Кога царот Ираклиј се борел со Персијанците, Магундат пребегнал кај христијаните, отишол во Ерусалим, каде што се крстил и добил име Анастасиј. Не му било доста што се крстил, туку и се замонашил за да се предаде целосно на службата на Господа. Покрај останатите подвизи, многу рано ги читал житијата на светите маченици. Читајќи ја навлажнувал книгата со солзи, чезнеејќи и самиот по мачеништво. Најпосле, Господ го овенчал со маченички венец. Долго лежел во затвор и бил луто мачен додека царот Хозрое не му изрекол смртна пресуда. По таа пресуда, Анастасиј бил удавен во вода. Кога го извадиле од водата, џелатот му ја отсекол главата и му ја испратил на царот. Пострадал на 22 јануари 628 година, во градот Бетсалое, во близина на Нинив.

БЕСЕДА

за Божјото сезнаење и промислата

А вам и влакната на главата ви се изброени (Мт. 10:30).

            И влакната на главата ви се изброени, браќа, а камоли деновите на животот! Но не плашете се дека ќе умрете пред одреденото време, ниту, пак, надевајте се дека  било како ќе го продолжите животот макар и за еден ден без волјата на Оној кој брои и мери. Ова сознание нека ве научи на кроткост и страв Божји.

            И косата ви е изброена на главата, а камоли вашите страдања на Земјата! Но не плашете се дека ќе страдате повеќе од измереното. Уште помалку плашете се дека вашите страдања ќе  останат заборавени и непресметани од Оној кој гледа сé. Ова сознание ќе ве научи на трпение и  на доверба кон вашиот Творец и Промислител.

            И косата на главата ви е изброена а камоли вашите пријатели и непријатели на Земјата! Но не плашете се дека ќе имате ни повеќе пријатели ни повеќе непријатели, ниту, пак, да се плашите дека вашите непријатели ќе ве совладаат, но не надевајте се дека вашите пријатели ќе ве одбранат. Трудете се да Го имате Бога за пријател и од ништо да не се плашите. Гледајте, Он е единствен ваш пријател, кој ве сака непроменливо.