Символот на верата

Колку да потсетам и да се вратиме на побитниот (за оваа тема) муабет...

zidarski напиша: Та, да се вратиме на темата... 1. Верувам во едниот Бог Отец, Седржител, Творец на небото и земјата, на сé видливо и невидливо. Самиот текст почнува со фразата Верувам... поставува услов за прифаќање на верата, или поставува основа, упатство кон неа...?

Верувам во Едниот Бог Отец, Седржител, Творец на небото и земјата, на сè видливо и невидливо.

Бог на христијанското Откровение, Бог на Светото Писмо и Светото Предание на верата на Црквата – не е безлично суштество, не е безличен Апсолут, незаинтересиран за судбините на човекот. Монотеизмот на христијанте - не е монотеизмот на философите. Но, тој исто така, се разликува од ограничувачкиот монотеизам на таквите религиозни традиции, како јудаизмот и исламот, кои, признавајќи го живиот и личeн Бог на Стариот Завет, сепак, не дозволуваат дека тој Бог како Личност се разликува од својата совршена Суштина и, така да се рече, способен е да излезе од Својата единечност, да биде повеќе, отколку едно Лице, ограничено од Својата единственост. Полнотата на откровението – е наследство на Новиот Завет: Синот Божји стана човек и нè направи способни да го примиме Светиот Дух, кој исходи од Отецот.

Едниот и личен Бог на христијанството – е Триединство на Лицата. Затоа воскреснатиот Христос и ги испратил своите ученици „да ги научат сите народи, крстејќи ги во името на Отецот и Синот и Светиот Дух” (Мт. 28, 19). „Верувам” на Црквата е разоткривање на таа христијанска формула за крштевање.

Почетниот член на Символот, во кој ние ја исповедуваме верата „во Едниот Бог”, се однесува на Првото Лице на Пресвета Троица, односно на Отецот, кој е личностното начело на неразделното Божество, Кое подеднакво е својствено на Трите Лица. Сите Трoоица - Отецот, Синот и Светиот Дух – се Бог; не „три Бога”, туку „еден Бог “, една Суштина, една субстанција или Природа во три Ипостаси, Лица.

Заради тоа совршено единство на Божественото Битие, меѓу Лицата на Пресвета Троица нема друга разлика, освен во облиците (модусите) на постоење на секое од Лицата: нераѓањето на Отецот (Кој постои како нероден), раѓањето на Синот (Кој постои како роден), исходењето на Духот (Кој исходи од Отецот). Ќе речеме и дека тие лични својства установуваат тројствена врска, која, дозволувајќи да ги разликуваме Отецот, Синот и Светиот Дух, треба да нè научи да ги сооднесуваме позитивно секое Лице со двте други Лица и никогаш да не ги разделуваме во нашите мисли. Така, кога говориме за Отецот „Седржител” и „Творец”, нема да забораваме дека Тој сè створил преку своето Слово (Јн. 1, 3), и дека истата таа творечка сила Му е својствена и на животворечкиот Дух (Јов. 33, 4).

Ќе забележиме дека, изразот Седржител, буквално значи „Господар на сè”, то ест Бог Кој сè одржува во постоење. Само Бог на Библијата, Кој го откри Своето име на Мојсеј, кога му рече „Јас сум Оној Кој Е” (Изл. 3, 14), само Тој е – „Творецот” во абсолутната смисла на овој збор: Создавач на битието од небитие. Тој не е „Божествениот Уредувач, не е „Димиург” на философите, устроителот на вечната, бесформна материја, на некаков претбитиен хаос. Ако Бог створил сè „од ништо”, не треба да се мисли дека постоело некакво „ништо” (како можност за битието). „Ништо” - не е начело, кое би можело да се противпостави на совршеното Битие на Бога. Тој израз добива смисла само во однос кон битието на создаденото, кое започнало да постои без никаков претходен услов (Бит. 1, 1), туку само според семоќната волја на Бога. Сепак, не треба да се мисли ни дека отсуството на надворешни услови нè задолжува да претпоставуваме, небаре Бог создал сè „од Самиот Себе”, по пат, на некакава еманација или „екстериоризација”. Светот – не е оштетено или намалено Божество, туку битие сосема ново, кое Творецот го повикал во живот, Чие творештво не било условено од никаква внатрешна нужност. Творењето – е акт сосема слободен, дарствен акт на Божјата волја, а не несвесно, неволно дејство. Градбата на вселената не тера да ја признаеме добрината, мудроста, љубовта на Создавачот, Кој го исполнил светот со смисла и му дал повисока предназначеност, така што (светот) го потчинил на личностните и слободни суштества, створени „според образот и подобието на Бога” (Бит. 1, 26-27).

Библискиот израз „небо и земја” (Бит. 1, 1), со кој е означен целиот космос, сето она, што постои и е створено од Бога, во толкувањето на светите отци добива разделителна смисла, укажувајќи на постоењето на духовна реалност и на телесна реалност, невидливиот свет на „небесните духови” и видливиот свет, со кој ние сме тесно сврзани со биолошките услови на нашето земно постоење. Гледаме, дека тоа разделување на „небо” и „земја” никако не води кон „геоцентрична” космологија. Воопшто, треаб да се каже, дека „конфликтот меѓу науката и религијата” во овој проблем изгледа вештачки.

Навистина, истражувањето на космичките простори нема да ни ја отвори духовната безмерност на створената вселена, ниту пак, атомската физика, анализирајќи ја градбата на материјата, ќе ни даде да ја познаеме таа семоќна Енергија на Творецот, кој му дава постоење на „сè видливо и невидливо.”

(Свиток)