ЛЕГЕНДА ИЛИ КАКО НАСТАНАЛО ИМЕТО НА ВАШЕТО МЕСТО..

Како градовите во Македонија ги добиле своите имиња

Најчесто мештаните или староседелците знаат точно како нивниот роден град или родно место се создало, го добило своето име, која е неговата културата, историја и слично.

 

 

Секако дека сето ова го имаме учено некогаш во средношколските клупи, но ретко кој се сеќава на секој изучен детал за нашата татковина. 

Затоа, решивме да ви донесеме неколку факти малку различни од оние што можат да се најдат во учебниците по историја.

Овој пат ќе пишуваме за тоа како градовите во Македонија ги добиле своите имиња. 

 

 

Прилеп

Како и за други македонски градови, така и за Прилеп има неколку преданија за тоа како е настанат градот.
Едната од нив вели дека кога луѓето почнале да се населуваат во овој предел, ги „прилепувале“ своите куќи до Марковите кули и потоа се оформила прво наслелба, а потоа и град кој се нарекувал Прилеп.
Второто предание вели дека луѓето што се населувале правеле многу леб, па местото се прочуло како „прилебно место“ (место каде што се прави леб).
Според самиот Блаже Конески, името Прилеп е создадено од личните имиња Прилепа и Прилепка кои се дел од руската антропонимија.

 

 

Берово

Жителите на најисточниот град во Македонија раскажуваат две легенди за тоа како настанало името Берово. Според една легенда името доаѓа од сточарот Беро, кој поседувал ливада – Беровска ливада помеѓу селата Робово и Мачево. Втората, и поверојатна верзија е дека луѓето „се береле“, односно се собирале од Малешевијата во Беровската котлина и така дошло до името Берово.

 

 

Радовиш

Градот Радовиш го добива своето име по убавата кнегиња Рада која живеела тука, која и самата била заљубена во овој град. Поради нејзината убавина и во нејзина чест, градот го носи нејзиното име. 

 

Струга

И за Струга постојат две легенди. Едната вели дека Струга го добила своето име поради отворената географска положба на градот – место каде што постојано „струже“ (дува ветер).

Втората легенда вели дека некогаш, одамна, македонските словени Брсјаци и Мијаци во струшкиот регион се занимавале со сточарство и овците ги носеле на стрижење токму на истекот на Црн Дрим од Охридското езеро. Од стрижењето на овците се доаѓа до зборот Струга.

Охрид

Според легендата на браќата Миладиновци, кога се правела Охридската крепост, царот Јустинијан се качил на ридовите меѓу кои лежи градот и извикал „ох рид“ – од каде и што дошло името на градот.

Гостивар

Потеклото на името на овој град е словенско, односно поточно кажано чешко! Имено, во Прага постои цела населба која се нарекува Гостивар – на чешки Hostivar. Чешкиот збор хости всушност означува гости – гостопримливост, добродојденот и слично.

Кочани

За името на градот Кочани постои една легенда кои вели дека многу одамна човек по име Кочо отишол на печалба во Кина, од каде го донел оризот во својот роден крај. Оризот успеал во овој регион а населеното место го добило името Кочани во чест на човекот кој ја донел оваа култура во овој град.

Делчево

Старото име на ово град е Василево. Василево преведено од грчки означува Царево Село. Во турско време, Делчево се нарекувало и Султанија, а по Втората Светска војна, во 1950-тата година, Президиумот на Народното Собрание на НР Македонија донесува одлука Царево Село да се преименува во Делчево, во чест на Гоце Делчев.

Свети Николе

Се смета дека овој град го добил своето име по црквата Свети Никола. Во турско време, во овој град се наоѓале околу 40 цркви, и сите до една биле срушени, освен најубавата – Св. Никола. По неа и го добил градот своето име.

 

Битола

И Битола има повеќе преданија за тоа како настанало ова име.
Најверодостојното од нив вели дека името Битола потекнува од старословенскиот збор „Обител“ кој означувал збир на манастири, збир на свештеници, заедница на монаци. Како што веќе сите знаеме, Битола од секогаш бил град со многу манастири, па од тука потекнува и грчкиот назив за овој град – Монастири.
Според Марко Цепенков пак, Битола го „должи“ своето име на големопоседникот Тољо, кој имал тврдина во непосредна близина на Битола. Кога турците се приближувале на тврдината и градот, го повикувале Тољо на битка со зборовите „Би Тољо“ од каде и потекнува сегашното Битола. 

Куманово

За тоа како настанало името на градот Куманово постои само една легенда која е и доста логична. Се смета дека овој град името го добил по племето Кумани кои во 1094-тата година се населиле во овој предел и долго време се задржале во кумановската општина и пошироко.

Велес

Во текот на историјата, градот Велес повеќе пати го менувал своето име, од Вила Зора и Ќупурли до Титов Велес и Велес. За настанокот на неговото име има две легенди.
Едната вели дека името го добил од словенскиот термин „В Лес“ кој означува „во шума“, со што се означувал пределот со густи шуми во близината на ова населено место, а втората легенда вели дека пределот околу Велес, кој бил погоден за пасење на добитокот, го населувале сточарски словенски племиња чии бог на добитокот бил богот Велес.

Гевгелија

Според легендата за градот Гевгелија, некој дервиш, сосема случајно залутал во овој град. Но толку му се допаднал што дури и не сакал да си замине потоа. Мештаните не сакале да го примат странецот во своето родно место па се обиделе да го избркаат. Дервишот повреден и тажен заминал од градот, колнејќи го мештаните. Дури тогаш тие сфатиле дека треба да бидат гостопримливи и го повикале дервишот назад со зборовите гел-гери (ела назад) – од кои подоцна дошол зборот Гевгелија.

Крива Паланка

Сосема логично, името на градот Крива Паланка доаѓа од кривото корито на реката Крива. 

Кратово

Кратово го добил своето име благодарение на својата местоположба. Како што сите знаеме, Кратово лежи во вулканска подлога, односно вулкански кратер и од тука доаѓа и името.

Скопје

Градот убав низ историјата сменил неколку имиња. Неговото античко име е Скупи, во византиските документи е запишан како Скопија, а Словените го нарекувале Скопје, Скопие и Скопље.

Потеклото на името Дојран ...се поврзува со една легенда... кога зимата 1371-1372, кога турските војски навлегувале во Македонија, стигнале и во Тауријан (Полин).

           

Тие дошле од исток, а бидејќи било зима, езерото било замрзнато и покриено со снег...турската војска, без да знае, поминала преку замрзнатото езеро и стигнала во градот....градските првенци, кои ја пречекале војската, прашале од каде поминале, а турскиот војсководец Евронос одговорил: „Ете, овде, преку полето“...тогаш првенците му кажале дека тоа не е поле, туку дека поминале преку замрзнатото езеро, покриено со снег...кога го разбрал тоа, Евронос наредил да се направи голема и богата гозба, што на турски значи „дојрумаќ“...се смета дека од тој збор и по тој случај градот добил ново име.


 


Друга легенда, пак, наведува дека Дојран го добил своето име по еден друг турски збор – „далјан“, што значи место, езеро, богато со риби.

Изменето од bijonse1 - 02.Февруари.2011 во 18:55

bijonse1 напиша: <font face="Arial, Helvetica, sans-serif" size="2">Пелистер<font face="Arial, Helvetica, sans-serif" size="2">Постојат две легенди поврзани со името Пелистер........ Едни велат дека името потекнува од грчкиот збор пелистер што значи гулаб.....оти кога планината се гледа од далеку наликува на гулаб........Другата пак е поврзана со петигличестиот бор - молика ем само тука расте ем со пет лисија.......пет-листер.....па оттаму Пелистер.

Bitolcanka

Пелистер
                     

Постојат две легенди поврзани со името Пелистер........
Едни велат дека името потекнува од грчкиот збор пелистер што значи гулаб.....
оти кога планината се гледа од далеку наликува на гулаб........
Другата пак е поврзана со петигличестиот бор - молика ем само тука расте ем со пет лисија.......пет-листер.....па оттаму Пелистер.

Изменето од bijonse1 - 02.Февруари.2011 во 18:57

Во текот на историјата, во зависност од владетелите, градот Битола имал многу имиња. Словенскиот назив за градот, Битола, потекнува од зборот Обител (старословенски: Обитѣль) кој за време на средниот век се користел за заедница на монаси, односно манастир. Името го добил по многуте манастири што се наоѓале во градот и во околината, а некои постојат и денес. Со текот на времето, гласот О се исфрла во изговорот на зборот „Обител“, и името на градот станува Битола. Грците од истите причини градот го нарекувале Монастири (грчки: Μοναστήρι). Битола е денешен официјален назив за градот, но истовремено и најстариот назив, судејќи по Битолската плоча од 1015 година на којашто градот е спомнат, како и според многуте војсководци на царот Самуил, како и патниците од тоа време. Арапскиот патник Абу Абдалах Мухамед ал-Идриси во 12 век напишал: „Потребни се два дена патување на исток за да се стигне од Ахрид (Охрид) до Бутили (Битола). Бутили е необичен и убав град.“
Постојат приказни според кои на десниот кеј на реката Драгор имало 41 цркви и исто толку воденици за нивно издржување. Исто така и на левиот кеј на Драгор имало 29 цркви со исто толку воденици. За време на празничните денови во тоа време, народот од селата од Битолското поле се собирале кај овие цркви каде ги вршеле своите верски обреди. Со оглед на тоа што земјиштето на кое се наоѓал градот Битола тогаш било прекриено со многубројни цркви, градот го добил името Манастир[се бара извор]. Има верзија која вели дека градот Битола името Манастир го добил по една огромна црква која се наоѓала над Битола, кај сегашниот мост викан Црн Мост (турски јазик: kara köprüsü). Во оваа црква можеле да се сместат сите присутни од селското население од битолското поле кои доаѓале за време на празниците да ги вршат верските обреди.
Според записите на Марко Цепенков, градот Битола своето име го добил по големопоседникот Тољо, кој имал своја тврдина во близината на денешното битолско село Буково. Во времето кога дошле Турците да го освојат овој дел од Македонија, за да го повикаат на борба големопоседникот Тољо, му велеле „Би Тољо, до би Тољо“, со што според Марко Цепенков од таму потекнува денешното име на градот Битола.
За време на отоманските власти, градот се викал Манастир, што Турците и Албанците го усвоиле од Грците. После Балканските Војни од 1913 градот потпаѓа под српска окупација и повторно го добил старото име Битола.

Изменето од bingo - 04.Март.2010 во 16:06

Предание за манастирот Заум во Охрид

За Оридското езеро се велело од стари луѓе оти дно немало.
Мнозина луѓе го мериле да му ја видат длабочината колкава му е, и секој што мерил кажал колку аршини е длабоко.
Некоја жена (едни велат оти некоја царица била) и таа отишла да го мери колку е длабоко; мерејќи го баш во средето, како да сакаше езерото да ја откаже таа жена од таа севда, да не го мери оти не ќе може крај да најде на длабочината, тики откај што си било езерото тивко и мирно, туку беше се дигнале едни талази колку едни планиње и го дигнале каикот (чунот) на жената, и почнал каикот да се готви да се удави; бре држ го дујменџиите дујменот, бре крепи,
ѓоа да не се удави, арно ама „со глава ѕид не се турка,”.што рекле.
На тој страв од жената, паднала на коленици и почнала да се моли на Бога и да му таксува, да направи еден манастир тамо каде што ќе ја избави од улавото езеро.
Штом си таксала да направи манастир, и почнале талазите да се смалуваат, и полека-лека излегол каикот на брегот, та се к*ртулисала жената и тие што беа во каикот.
„Е, уште еднаш за ум нека ми биде ова, им рекла на каикчиите, што дојдов да го мерам езерово.”
Велејќи така жената, и веднаш беше заповедала да се направи на истото место еден манастир и го крстила „Заум”, демек од големиот страв што го видела таа го нарекла манастирот така да гледа во него и да паметува оти ќе се удавела.
Хе само за неа така да гледа и да се чува да не влегува во езерото, ами за секој човек што ќе одел тамо.
Ова предание сите оридчани го знаат.
(предание запишано од М. Цепенков)

Легенда за Билјанините извори
За бистрата вода на Билјанините извори, народот пропеал многу песни, но само една легенда, прераскажувана до ден денешен која се поврзува и со настанувањето на охридскиот чун. Имено, некогаш во дворецот под езерото кај Студенчишта, живеела вилата Езерка, ќерка на дедо Караорман. Вилата Езерка царувала над езерото и постојано им пречела на рибарите, превртувајќи ги нивните чамци а уловената риба ја враќала во езерото. Таа била многу завидлива и еден ден ја грабнала убавата мома Билјана, внука на дедо Чун. Ја однела во својот дворец за да си поигрува со неа. Убавата Билјана цела ноќ плачела од тага и нејзините солзи се претвориле во извори, кои понатаму биле наречени Билјанини извори. Дедо Чун за да ја победи вилата Езерка направил голем чамец. Од една страна веслале 6-7 луѓе, а само еден крмел. Вилата Езерка не можела да го преврти овој голем чамец и со него дедо Чун ја спасил убавата Билјана. Така, по дедо Чун големиот чамец го нарекле чун кој по својата лика е единствен на светот.

Легенда за Охридската химна - "Билјана платно белеше"
Во старо време во древниот град Охрид живеела преубавата мома Билјана. Таа била толку убава што сите застанувале да ја погледнат нејзината убавина. Еден ден отишла мома Билјана кај изворите да го бели платното. Откако го избелила платното во бистрите изворски води го пружила на белиот песок да се суши. Тогаш, оттука поминувал караванот со 20 винари. Водачот на караванот под око ја гледал Билјана, вчудоневиден од оваа боженсвена убавина го сопрел караванот пред белото платно. Тогаш мома Билјана им рекла на винарите: "Кротко терајте карванот да не ми платно згазите". Овие зборови на мома Билјана се вткаени во оваа преубава песна.