Македонските застапници во Хаг ги побиваат грчките контрааргументи

– Во Хаг денеска почна втората фаза од усната расправа по тужбата на Република Македонија против Република Грција пред Меѓународниот суд на правдата, во врска со примената на Времената спогодба потпишана меѓу двете земји во 1995 година.

Професорот Филип Сендс од Лондонскиот универзитет, кој го започна излагањето на македонскиот одговор на грчките контрааргументи, истакна дека по првата расправа е очигледно оти ова е едноставен случај базиран на факти, а тоа е дека тужената страна се спротивставила на членството на Македонија во НАТО во услови кога ќе и се обраќаат под привремената референца. Правна последица на тоа, рече, е едноставно кршење на членот 11 од Времената спогодба.

- Очигледно е дека не и лесно на тужената страна да се одбрани. Минатата недела се обидоа случајот да го направат посложен и она што го слушнавте е бајка поставена на неосновани факти и митови за она што се случило и што не се случило во 1993, 1995, 2007 и 2008 година. За да и даде боја на таа бајка тужената страна ги игнорира фактите, создава погрешни претстави, погрешно цитира и погрешно презентира трети страни и се повикува на историски факти кои достигаат до 4 век од п.н.е кои немаат никакво значење за овој случај, рече Сендс.

 Со покренување серија од прашања за инволвирање на овој Суд во политички прашања, како и со други техники, грчката страна, според него, има за цел да го убеди Судот во она што смета дека е „главната вест во весниците“ оти Грција не приговорила на членството на Македонија во НАТО. - Очигледно е дека таков наслов би бил бесмислен, рече Сендс.

Тој посочи дека за да го оправда тоа тужената страна оди со пристап со кој негира „пет слона во собата“, односно пет аргументи во врска со примената на привремената рефернца како мислењето на Бадентеровата Комисија од 1992 година, на медијаторот во спорот за името Метју Нимиц дека Македонија нема обврска да го користи привременото име кое не го прифаќа, на Резолуцијата 817 на ОН и самата Времена спогодба, а ги оспори и наводните докази за „иредентизам“, како и дека апликантот е закана со „територијалните претензии“ кон тужената страна.

- Македонија во 1992 година се откажа од секакви територијални претензии против која било соседна држава, посочи Сендс, укажувајќи на изјави на државата и на нејзините лидери кои го докажуваат тоа. Тужената страна, рече Сендс, може да користи измислени факти, но Судот не смее да и дозволи.

- Тужената страна доаѓа во Судот и вика дека подносителот не ги исполнува своите обврски. И подносителот можел сите работи да си ги земе во свои раце и да каже – унилатерално ги суспендираме оние одредби од ВС кои не ни одговраат, но ние на тој пат не тргнавме, туку ги следевме сите постапки пред овој суд. И да се критикува подноситеот за следење на сите правни постапки е нрепифатливо, рече Сендс.

За разликите за името подвлече дека е прашања за кое ќе се најде политичко решение на што двете страни се обврзале со Резолуцијата 817 на ОН, и не може да се види како пресудата на Судот на каков било начин може да се однесува на НАТО или на прашањето со името.

- Слушајќи ги аргументите на тужената страна не ни е јасен начинот на кој се бранат или петтиот слон, односно се чини дека не можат јасно да ја презентираат нивната приказна. Викаат не сакаме контрамерки, па сакаме, еден вели член 11 значи едно, друг адвокат вели дека значи нешто друго. Велат не сакавме да је прекинеме Времената спогодба, а  други пак велат делумно ја суспендиравме, рече Сендс објаснувајќи ги презентираните ставови на грчката одбрана.

Тој се повика и на изјави на поранешниот грчки премиер Костас караманлис дека изразил противење на членството на Македонија во НАТО со примена на вето,  за друг член на одбраната да рече дека тоа не е точно, додека поранешниот министер за надворешни работи на тужената страна вели дека нема да ја искористат ВС за да не бидат обвинети за „политички кукавичлук“. Се согласуваат дека Македонија може да го користи уставното име во билатералната комуникација, но не и во ОН, но ваквата пракса, посочува проф. Сендс е целосно неконзистентна. Тој со забелешка и оти на усната расправа Грција ја користи кратенката ПЈРМ што воопшто не е  во согласнот со резолуцијата 817.

Професорот Шон Марфи од Универзитетот „Џорџ Вашингтон“ во своето излагање се задржа на аргументите од писмените поднесоци на Грција и од првата фаза на јавната расправа, оквалификувајќи ги како празни, недоследни и неверодостојни и погрешно претставени апсекти со кои тужената страна не може сериозно да се спротивстави на аргументите кои докажувааат непоспустливост за членството во НАТО, па затоа велат дека македонската тужба е за НАТО.

Се осврна и на одлуката на НАТО и начинот на кој Грција го извршила приговарањето. - Без разлики дали ќе се окарактеризира како вето, попречувањето е возможно од страна на еден член на Алијансата. Идејате е дека НАТО не познава вето на кое иснистрираше тужената страна мината недела, рече Марфи.

Посочи дека во 2007 и 2008 тужената страна органзиираше систематска кампања против приемот на Македонија во НАТО. Стратегија за да се спротистави на тоа го направи само затоа што не биле решени разликите за името, на задоволстсво и онака како што сака тужената страна. Потсети на изјави од повеќе осстаноци на НАТО, изјави во Парламентотот и изјава на тогашната шефица на грчката дипломатија Дора Бакојани и на грчкиот премиер Караманлис со кои се потврдува дека Грције ќе ги искористи сите опции што и се на располагање да го попречи приемот на Македонија во НАТО, односно оти доколку нема решение за името нема покана за членство. Тој укажа и на  изјави на актуелниот лидер на опозициската Нова демократуја Андонис Самарас за корстење на зборот вето во контекст на Македонија, како и на шефот на дипломатијата Димитрис Друцас кој искажува загриженост за упоотребата на зборот вето.

- Бараме од Судот да не заборави и да го утврди неоспорниот факт кој го покажува однесувањето на тужената страна во 2007 ма и 2008 и дека таквите факти јасно покажуваат кршење на Времанта спогодба од 95. „Гејм овер“ - тужената страна сака да наметне дека НАТО самостојно одлучило за апликацијата на Македонија, рече Марфи.

И професорот Пјер Клајн ги отфрли тврдењата на грчката одбрана дека случајот во Хаг е поврзан со прашањето за името и оти Судот не е надлежен да одлучува по македонската апликација. Грчките застапници, истакна Клајн, не презентираа докази и не изнесоа аргументација во прилог на тоа.

Тој смета дека е неоснована и одбраната на Грција дека таа само се придружила на консензусот во НАТО околу поканата за Македонија. Нагласи дека, напротив, Атина преку нејзините највисоки претставници ја спречила поканата за членство во Алијансата.
 
Македонија го смета овој случај како сосема одвоен од процесот за решавање на разликите околу употребата на името, што грчката страна го игнорира и инсистира на поврзаност. Процесот за решавање на спорот за името беше и пред овој случај, а ќе продолжи и по него. Одлуката на Судот нема да влијае на тоа и не би значела политичко мешање. Затоа Судот треба да се прогласи за надлежен и да ги прифати барањата на Македонија содржани во апликацијата, побара професорот