МУСЛИМАНСКИ ИЗУМИТЕЛИ ШТО ГО ПРОМЕНИЈА СВ

   Khaleefah,

Ushte eden detalj bi sakal da razgledame tuka, koj beshe spomnat na nekolku pati. Toa e deka "islamot ja izvadil Evropa od temniot sreden vek" i "islamot ja donese renesansata vo Evropa".

Osnovnoto poznavanje na istorijata i ekonomijata pokazhuva deka toa ne e tochno. Tokmu obratnoto.

Vo vremeto na Rimskata Imperija, Sredozemno More e marshruta po koja sekojdnevno stotici brodovi polni so stoki trguvaat po najrazlichni pristanishta - niz Severna Afrika, Juzhna Evropa, Mala Azija, Bliskiot Istok. Trguvaat so najrazlichni raboti - od Evropa se nosat volna i metali, od Azija i Afrika se nosat zachini, zhito i svila itn. Ista takva trgovija so Azija, se odviva preku Balkanot po kopno. Taa trgovija pomaga Evropa da zhivee relativno komoten zhivot. Ako se nabljuduva vnimatelno, kje se zabelezhi deka golemite centri vo toa vreme bile pristanishta, odnosno, gradeni pokraj more ili na ustijata na golemi reki. Vnatreshnosta bila strogo ruralna, so vojnichki garnizoni na odredeni mesta. 

Ima dve radikalni promeni koi go menuvaat etabliraniot sistem na trgovija i razvoj koj postoel vo toa vreme. 

Prvo - vo krajot na 4-tiot vek doaganjeto na "varvarskite" narodi vo Rimskata Imperija. Milionsko naselenie vleguva od sever i go unishtuva dotogashniot sistem na upravuvanje. Imperijata se raspagja na povekje pomali grupacii, koi seushte ne se kralstva, nemaat jasna uprava i nastanuva eden vid haos. Vo toa vreme, edinstven postoechki organiziran sistem bila Crkvata. Toa - avtomatski go povlekuva porastot vo nejziniot ugled i vlijanie, od prosta prichina shto toa e edinstvenoto zaednichko neshto shto ovie poraneshni varvari, sega pokrsteni go imaat. Znachi imaat sosema razlichen jazik, tradicii, kultura, nachin na upravuvanje, no edinstveno shto e zaednichko e crkvata. Toa stanuva ushte povazhno pri golemite osvojuvanja vo Evropa od strana na Frankite, zatoa shto crkvata zastanuva na nivna strana (i kje potenciram - ne meshajte institucija crkva so veroispovedta!).

No, i pokraj ovaa situacija, vo Evropa seushte se zhivee relativno dobro i seushte rimskata kultura ima vlijanie.

Vo krajot na 7-miot vek i pochetokot na 8-miot vek se sluchuva vtoriot nastan, koj celosno go unishtuva postoechkiot sistem na funkcioniranje. Toa e shirenjeto na islamot. Arapite zavojuvaat so celiot Bliski Istok, so cela Severna Afrika, Shpanija, duri i delovi od deneshna Francija i gi prekinuvaat site vrski koi do toj moment Zapadna Evropa gi ima so ostatokot od svetot. Istochniot del na Evropa - Vizantijskoto carstvo seushte uspeva da odrzhi izvesna komunikacija so istokot i uspeva da vospostavi trgovski vrski so Arapite. Zapadot ne uspeva, i zatoa prestanuva celata trgovija shto ja ima do toj moment. Za razlika od navleguvanjeto na varvarite, koe se sluchuvalo vo tek na nekolku vekovi, pa imalo mozhnost da se adaptira sistemot kon toa, navleguvanjeto na arapite bilo mnogu brzo, i soodvetno prekinot na trgovijata nastanuva odednash! Bogatite gradovi koi se na morskite bregovi zapagjaat sosema, osobeno shto se cel na chesti napadi i grabezhi od strana na arapite. Tokmu tie gradovi bile sredishta na kultura, nauka i umetnost. Pri upadokot na tie gradovi, nema koj da gi zameni. Ruralnite centri ne se dovolno bogati, a i ne bile pod rimsko vlijanie, taka shto za niv kulturata i umetnosta ne se voopshto vazhni. Vo toj moment, crkvata, kako edinstvena sila koja ima visok stepen na obrazovanost, se nametnuva i ja prevzema ulogata na "edukator" na Evropa. Pak kje potenciram - Zapadna Evropa. Vo istochniot del, situacijata e sosema razlichna!

Ovaa situacija se prodlabochuva vo narednite nekolku veka, za da se stigne do "mrachnoto doba". 

Prestanokot na mrachnoto doba e od dve prichini - ednata e zaradi krstonosnite vojni. So sekoja vojna, se noselo vlijanie od istokot, no istotaka trgovijata pochnvuala da procvetuva povtorno. Pochnal da se razviva ekonomskiot sistem vo Evropa. Ako imate osnovno poznavanje od ekonomija, kje znaete deka ne e poseduvanjeto na kapital toa shto ja pravi edna drzhava mokjna, a protokot na toj kapital. Za vreme na krstonosnite vojni, pochnuva proces na dvizhenje na kapitalot. Istotaka - se razrabotuvaat novi sistemi na sozdavanje na kapital, dotogash nepoznati vo Evropa. Varvarskite nacii stanuvaat se poeducirani. 

Vtorata i glavna prichina e osmanliskoto osvojuvanje na Vizantija. Ogromen broj na obrazovani lugje, umetnici, nauchnici, preminuvaat od Vizantija vo Zapadna Evropa. Toa ja nosi renesansata! Ako gi razgleduvash i prouchuvash likovnite dvizhenja vo Evropa vo toj period, osobeno vo ikonografijata - kje zabelezhish deka odednash nastanuva presvrt vo nachinot na crtanje, vo nachinot na koj umetnosta se razbira i toa nastanuva vo 20-te godini vo koi nastanuva taa preselba na umetnici od istok na zapad. Istoto se sluchuva so naukata, medicinata i slichno.

Sega... da se navratime na arapite (muslimanite) vo toa vreme.

Nemaat rechisi nikakov prinos vo likovnata umetnost, zatoa shto islamot ima golemi ogranichuvanja vo taa oblast. Nemaat rechisi nikakov pridones vo literaturnoto vlijanie vrz zapadot, zatoa shto ogromnite razliki vo kulturata ne dozvoluvaat vlijanie na literaturata. Osven toa - nema nekoi poznachajni arapski dela od toj period od chisto umetnichki aspekt. Nemaat vlijanie i vrz filozofijata, koja vo toa vreme se razviva ili pod vlijanie na crkvata ili pod kabalistichkite vlijanija. Nemale ni osoben pridones vo arhitekturata, zatoa shto nivniot stil na gradba e premnogu tipichen za juzhnite podrachja i nema kako da bide primenet vo studenata severna Evropa.

Oblastite kade shto arapite navistina doprinele - alhemijata, i potoa hemijata. Algebrata (ne geometrijata!), medicinata. 

No - ne izvrshile tie direktno vlijanie na zapadna Evropa, a izvrshile vlijanie vrz Vizantija so koja bile vo pobliska komunikacija i trgovija, a potoa vizantijcite izvrshile vlijanie vrz zapadot.

Shto se sluchuva potoa - se razrabotuvaat novi nachini na akumuliranje na kapital. Se razvivaat novi metodi na trgovija i na dvizhenje na sredstvata, koi arapskiot svet bavno gi prifakja. Se razviva industrijata. 

Vo minatoto (imam predvid pred 13-14ti vek), Severna Afrika bila edno od najbogatite mesta vo svetot. Isto i bliskiot Istok. Zatoa shto vo toa vreme, glaven izvor na kapital bila trgovijata. Vo 14-ti vek, pochnuva silen razvoj na industrijata, koja vo tie kraishta ne mozhe da se razviva. Od mnogu prichini, no najprostata e vremenskite uslovi - vo taa temperatura, rechisi e nevozmozhno da se raboti vo bilo koja industriska granka. Zatoa sleduva upadok vo ekonomskiot razvoj na muslimanskiot svet. Severot - zapadna Evropa, se razviva se povekje, i sozdava se podobri metodi na zhiveenje i rabotenje, dodeka jugot, ne e vo sostojba da go sledi toa. 

Vo krajot na 20-tiot vek stanavme svedoci na mnogu blago menuvanje na toj pravec - zaradi naftata. Naftata stana premnogu potrebna, a ogromni rezervi se naogjaat tokmu vo tie zemji. Zatoa, tie se sega vo sostojba povtorno da napreduvaat ekonomski. Za izvesno vreme, koga izvorite na nafta kje presushat, toa kje se promeni. Toa se normalni ekonomski tekovi. Otsekogash bilo taka i taka kje ostane. Toa nema nikakva vrska so Islamot, Hristijanstvoto, ili shto i da e od toj tip. Ima vrska edinstveno i samo so dvizhenjeto na kapitalot. Zatoa vo momentov Severna Amerika e najmokjna ekonomski, ne zaradi svoeto bogatstvo, a zaradi nachinot na koe toa bogatstvo se dvizhi.

Taka shto - ne preteruvajte vo izjavite, imajte oset i poznavanja. Arapite doprinele za odredeni oblasti, no ne za se koe go pishuvate tuka, osobeno ne za renesansata!

Внеси реплика	страница <1 3 456 7 8 >
Tweet