Што кога ова би ви бил последен ден?

Бог го создал човекот и во него всадил љубов на овој свет, постојано надевање, желба за собирање на имот, страст кон жените, лутина, склоност кон казнување и одмазда. Бог одредил ѓаволот да му ги покажува на човекот како убави, злите и одвратни дела, да ги прави мили гревовите и му ја дал (на човекот) душата која постојано го поттикнува на зло, стремејќи се кон забранетото и помагајќи го во тоа ѓаволот. Резултатот на сето тоа е човековото грешење. И што да направи за да се спаси од казната за извршените гревови? Бог од Својата милост кон него ја отворил вратата на покајанието. Можеш да го избришеш од својот лист секој грев кој си го направил како воопшто да не бил. Дури, можеби ќе ти се впише добро дело наместо лошото. Како трговска книга во која пишува дека си му должен сто динари[1], па тој да не се задоволи само со тоа што ќе ти прости и ќе ти го избрише долгот, туку и ќе пренесе од страниците на твоето должење кон него, во страниците на неговото должење кон тебе. Возвишениот вели: „Освен оној кој ќе се покае, кој верува и кој работи добри дела. На таквите Алах ќе им ги смени нивните лоши дела со добри. Алах, навистина, е Простувач и Сомилосен!“ (Ел-Фуркан, 70)

Вратата на покајанието е отворена сè додека човекот е здрав. Ако се покае со искрено покајание, тоа ќе му биде примено. Неговата врата се затвора во мигот на умирањето, во моментот кога душата ќе дојде во грлото, во мигот кога човекот се соочува со вистината и го гледа со своите очи она за што Пратеникот го известил. Тогаш неговото покајание е како берење на набраното, затоа што покајанието е доброволно, спонтано враќање кон Бога, па кога веќе е вратен со сила, не му користи признанието откако го изгубил изборот. Возвишениот Бог вели: „Да, простувањето кај Алах, навистина, е за оние кои ќе направат лошо од незнаење и кои потоа веднаш ќе се покајат – така, ним Алах ќе им прости. А, Алах е Сезнаен и Мудар! Простувањето не е за оние кои работат лоши дела. Кога некому од нив ќе му се приближи смртта, ќе рече: ,Јас сега навистина се каам‘. Ниту пак за оние кои ќе умрат како неверници. За нив Ние подготвивме болна казна!“ (Ен-Ниса, 17-18). Прв услов за покајание е престанување со грешењето и цвид одлука никогаш повеќе да не се повтори. Кога би одел по пат, и некој човек отвори прозорец и истури врз тебе валкана вода и откако ќе го прекориш, почне да ти се извинува, а сеуште истура врз тебе вода или престанува да истура, но ти се заканува дека истото ќе ти го направи и утре, би го прифатил ли таквото негово извинување? Покајанието има душа и тело. Нејзината душа е чувство на гадење од гревот, а телото е престанувањето да се греши. Како кога некој би одел по пат и би видел табла која му покажува дека оди по погрешен пат. Се чувствува дека погрешил. Ова чувство е основата. Бидејќи да не е спознанието не би било и упатувањето кон вистинската цел. Но, кога тој би се задоволил само со ова спознание, а не би постапил во согласност со она што тоа го изискува туку би продолжил да оди по погрешниот пат, ништо не би му користело спознанието дека тоа се погрешен пат и насока. Би имал заради тоа уште поголем грев и уште поголема казна. Затоа што оној кој ќе скршне, можеби не знае има ли некое оправдување, ама оној кој го познава патот, па скршне од него намерно, нема никакво оправдување.

Втор услов е да се изврши добро дело наместо престап и да се поправи расипаното, т.е., со покајанието да се постигне менување на делата и поправање на однесувањето. „ Па, оној кој ќе се покае по својот зулум или кој ќе се поправи – па, Алах, навистина, ќе му прости. Алах е Простувач и Сомилосен!“ (Ел-Маиде, 39); „...освен на оние кои потоа ќе се покајат и ќе се поправат...“ (Али Имран, 89); „...освен оние кои, навистина, ќе се покајат и кои ќе се поправат и тоа очигледно ќе го направат: ним ќе им простам. Јас сум Простувач и Сомилосен!“ (Ел-Бекаре, 160)

                Под поправање се смета твоето напуштање на гревот да биде вистинско и цврсто и искрено да одлучиш дека повеќе нема да му се вратиш. А, доколку си донел таква искрена одлука, а потоа те совлада страста или те навеле околностите да се вратиш кон гревот, па повторно се покаеш, примено е твоето покајание, па макар и да се повторат гревот и покајанието повеќе пати. Но, кога со твојата одлука би се измешала колебливоста уште во почетокот, па си кажеш самиот на себе си: „Ако мојата желба стане жестока, ќе се вратам, а потоа ќе се покајам!“, тогаш твоето покајание не е искрено, ниту прифатено. Ова е што се однесува до покајанието за грев кон Бога. Доволно е да го оставиш гревот, каејќи се за неговото извршување и искрено да одлучиш дека нема да го повториш. А, што се однесува до правата на луѓето, ако над некого си извршил насилство или си го изел неговиот имот, или си го вознемирувал неговото тело или чест, или лажно си сведочел против него, или си го оговарал, или си го поткажал, или си ширел за него лошо мислење, неопходно е во оваквите или слични случаеви да му го вратиш неговото право, или да ти прости, или Бог да ти се смилува, па Он да го задоволи него наместо тебе. Во спротивно твоето покајание нема да биде прифатено, а оштетениот на Судниот ден ќе земе од твоите добри дела, или на тебе ќе натовари дел од своите лоши дела. Вратата на покајанието е отворена без разлика колку многубројни се гревовите. Никој нека не очајува и нека не губи надеж во Божјото проштевање, затоа губењето на надеж во Неговото проштевање е полошо од самиот грев. „Кажи: ,О робови мои, вие, кои ги занемаривте душите ваши, не губете надеж во милоста на Алах. Алах, навистина, ги простува сите гревови.‘“ (Ез-Зумер, 54)

Покајание значи напуштање на гревот и враќање кон доброто дело. А, истигфар е барање на прошка од Бога. Шеријатот го наредува и поттикнува истигфарот. „Народе мој, барајте проштевање од Господарот ваш, потоа покајте Му се, затоа што Тој ќе ви испрати од небото изобилен дожд, и Тој ќе ја зголеми моќта врз моќта ваша, и не вртете ги плеќите како силниците.“ (Худ, 52) Слично на ова, кажувал секој пратеник советувајќи го својот народ и упатувајќи го на патот на Божјото проштевање и спасението од Неговата казна. Има повеќе категории на грешници. Што се однесува до оние кои умреле како неверници, тие немаат никаква надеж во проштевањето. „Алах навистина не простува ако Му се припишува здруженик“. Многубошците во основа се поголеми неверници од следбениците на Книгата, но сите по пресудата на овој цитат се исти. Затоа не се кажува за оној кој умрел како неверник: „Алах да му се смилува!“, ниту пак „Алах да му прости!“

            Што се однесува до грешниците муслимани, кои умреле без покајание, нивната судбина е во рацете на Бог; ако сака ќе им прости. („А, го простува она што е помалку од тоа (ширкот) на кого сака“), а ако не сака ќе ги казни со оган, но нема вечно да останат во него. Никој нека не ја смета за безвредна казната со оган и нека не ја потценува. Затоа што овосветскиот оган кој е благодет никој не може да го истрпи ниту неколку минути, па како тогаш се изложуваме самите себе си на пеколниот оган на долги временски периоди? А, што се однесува до покајниците Бог со Својата добрина и благородност ќе им прости. Ова е за оној кој се кае, се освестува и си доаѓа на себе пред употполнувањето на гревот (и покрај силната желба и склоноста кон него), плашејќи се од својот Господар има најголема награда. Како оној кој е заведен од ѓаволот, па го поттикнува на блуд, и кога сите услови за тоа ќе се исполнат и кога ќе одлучи тоа да го направи, се присетува на Бога и се откажува од блудот, а страста го влече кон него. Кој е тој кој е способен за таков пресврт, освен ако Бог не му подарил сила од Себе? Никој нека не го испробува ова искуство. Би бил како оној кој зема бактерии на опасна болест. Ако се спаси, стекнува имунитет кој го прави посилен од оној на кого болеста не му се приближила. Можноста за стекнување на имунитет е 1%, а можноста за страдање е 99 %. Ова е што се однесува до болеста на телото. А, што се однесува до воздржувањето од гревот тоа не го прави имуно на враќање кон него. Па доколку сака спас од злото нека се оддалечи од него, нека ги пресече неговите причини, нека го блокира патот кој води до него и нека ги напушти оние кои го наведуваат и повикуваат на грев. Затоа што другарот го повлекува другарот со себе, човекот оди по патот на својот пријател. Одамна кажале: „Кажи ми со кого се дружиш, ќе ти кажам каков ќе бидеш!“ Тоа нека го разберат младите и нека бараат помош и упатство од Бога.