Веронаука!!!

Gi prashav decata dali ucea za badnik...Bozikj. Mi odgovorija deka dosega ne ucele... verojatno vo vtoro polugodie... A ima shto da se nauci...Nova Makedonija ponudi mnogu ubav napis... koj vredi da se procita... da ne veronauci...
Бел Божиќ - небесен подарок за бериќет
Снежен Божиќ е симбол на чистота и невиност, но и најава за бериќет, кој како небесен подарок доаѓа за најголемиот христијански празник, празникот на љубовта и мирот во семејството и меѓу сите луѓе во светот, велат старите. Таков Божиќ годинава, се чини, ќе имаме и ние.

Чествувањето на Христовото раѓање е најголемиот празник во христијанството, верата што веќе 20 столетија е дел и од нашата култура. Македонскиот народ го слави и празнува Христовото раѓање со зборовите „Христос се роди“ и со врвна почит кон сите обичаи со кои се одбележува празникот.

- На денешниов ден се роди долгоочекуваниот Емануил, светна ѕвездата што го најавуваше изгревањето на „Сонцето на правдата“, се јави Утешителот на оние што страдаа, Избавителот на угнетените, Лекарот на болните, Надежта на онеправданите... Ете зошто денешниов ден е ден за славословие, ден за радост и благодарење. Сонцето на правдата дојде за да му даде утеха на измаченото човештво, да го упати кон правда и вистина и со животворните зраци на божественото учење да ги загрее човечките срца и души - се вели во годинешното божиќно послание на архиепископот охридски и македонски, господин, господин Стефан, до сите верници на Македонската православна црква.

ХРИСТОВОТО РОЖДЕСТВО

Славењето почнува со Бадник, денот пред Божиќ. Коледе се нарекува денот пред Бадник. Од полноќ до пладне е Коледе, а потоа е Бадник. Зборот „коледе“ доаѓа од латинскиот збор цалендае, што значи прв ден, почеток на месецот. Зборот Бадник пак доаѓа од „бдее“, „остане буден“ преку ноќта. Како што запишал Кузман Шапкарев, таа ноќ сите домашни не заспиваат туку преноќеваат будни. Ноќта се нарекува и „будник“, зашто се бдее покрај оган. Рано изутрина, пред изгрејсонце, деца одат од куќа до куќа и пеат коледарски песни и им посакуваат на домаќините среќа, бериќет и здравје. Децата ги симболизираат пастирите, а домот каде што одат ја симболизира пештерата во која е роден Исус. Децата ги симболизираат ангелите, а пеењето по куќи е ширење на веста за Христовото раѓање. Веста се шири насекаде, а домаќините ги даруваат децата со ореви, колачиња, јаболка, пари, бонбони и сл.

Најстариот писмен доказ за Христовото рождество е запишан во Евангелието. Според напишаното, римскиот император Август заповедал да се изврши попис на населението во империјата. Тогаш Јосиф и света Дева Марија пристигнаа во Витлеем. Немајќи каде да преноќат, отишле во пештерата каде што ноќевале пастирите. Тука се родило бебето Исус. Светлината и гласот на ангелите беа првите вести што ги видоа и слушнаа пастирите „Не бојте се! Денеска се роди Спасителот, кој е Христос Господ“.

КОЛЕДАРСКИ ОГНОВИ

Ноќта пред Коледе се палат коледарски огнови. Во минатото околу нив се собирале постарите членови на заедницата, најчесто мажи. Пиеле вино и топла ракија, пееле и раскажувале приказни, најчесто еротски. По полноќ се гаселе огновите и мажите оделе по селските куќи, пеејќи и посакувајќи им на домаќините добро здравје, бериќет и среќа. Коледарите носеле специјални стапчиња, наречени коледашки, на кои ги нижеле подароците што ги добивале од луѓето: јаболка, колачиња, костени и сл. На крајот се собирале во една куќа и сите заеднички се гостеле.

Сепак обичаите поврзани со коледарските огнови не се дел од христијанската вера, туку остатоци од паганството.

- Коледарските, бадникараски огнови немаат никаква врска со христијанската вера. Јас и сите богољубиви свештенослужители им препорачуваме на верниците, наместо да купуваат дрва за палење огнови, за околу огновите да се пијанчат, да купат дрва или други потребни нешта - храна, лекови, облека... за своите сиромашни соседи, пријатели... Само така пред Бога и пред светот ќе покажеме дека сме ја разбрале смислата на Христовото раѓање во нашиот свет - вели отецот Ивица Тодоров.

БАДНИК ВО КРУГОТ НА СЕМЕЈСТВОТО

Според традицијата, на Бадник најтесното семејство се собира на заедничка вечера. Се прави богата и посна трпеза. Домаќините приставуваат од сè по нешто на трпезата, зошто се верува дека ако биде богата трпезата, ќе биде богата и годината што следува. Дел од обичаите е и замесувањето погача во која се става паричка.

- Пред да почне вечерата, домаќинот го поканува Дедо Боже на вечера. Домаќинот ја благословува трпезата, го крши кравајчето, на онолку делови колку што има членови во семејството, оставајќи уште по дел за Бога и за куќата - објаснува во своите научни трудови етнологот Зоран Малинов од институтот за македонски фолклор „Марко Цепенков“.

Парчињата од кравајчето се делат по ред - прво на Бога, па на куќата, па на членовите на семејството од најстариот до најмладиот. Оној што ќе ја добие паричката, според верувањата, е среќникот на кого сè ќе му оди од рака цела година. Паричката се става во чаша вино и се остава уште неколку дена.

Според уверувањето, времето на Бадник покажува каква ќе биде благосостојбата.

- Ноќта на Бадник, според временските услови, може да се претскаже и бериќетот за таа година. Доколку е облачно времето, годината ќе биде бериќетна, а ако е јасно, годината ќе биде сиромашна - појаснува Малинов.

БАДНИКОВО ГРАНЧЕ

Еден од најважните обичаи на Бадник е сечењето бадниково гранче - најчесто станува збор за дабово дрво. Во минатото тоа се правело рано наутро. Тоа е симбол на добро здравје и на бериќет во куќата. Денес бадниковите гранчиња се земаат од црква. Тие се задолжителен декор на семејната трпеза и прослава на божиќните празници.

- Од бадниковото гранче да се роди нашата надеж исто како и новиот циклус во природата. Од него се раѓа животот, од него се раѓа нашиот Господ Бог. Да веруваме во тоа. Затоа што дури и камен од камен кога ќе се удри, се покажува искра надеж - искажа поетски благослов, бадниковиот здравичар писателот Венко Андоновски на годинешната традиционална берба на бадникови гранчиња, на падините на Водно, во месноста Краста.

Коледарско чудо

Таа зима 1950 година имало снег метар и половина.

- Ние бевме тројца студенти од Прилеп во Скопје. Бевме сместени во стан, а газдата среде зима ни кажа дека треба да се селиме. Останавме тројцата подзинати. Каде сега ние јадни души да најдеме сместување во Скопје, па згора на тоа и среде зима? Му се нажали малку душата на газдата, па ни рече да одиме во неговата куќа во Црниче. Тогаш Црниче беше село, седевме една недела, купивме за јадење и пиење и, се разбира, цигари. Снегот не престануваше да паѓа цела недела, а цигари ни снема. Откако успеавме да стигнеме до најблиската градска кафеана, така измрзнати како пилци, се скостивме на масата до печката „пампур“. Тоа ни беше првпат да седиме во меана. Нарачавме бокал топло вино и три чаши. Го тегневме неколку часа. Меанџијата знаеше дека сме студенти и оти кафеаната ја користиме за греење. Спроти нас, на највидната маса, седеше дотеран млад господин со пеперутка-вратоврска, шапка и бастун. Нè погледна, се насмеа и го повика меанџијата. Потоа господинот од видната маса стана, ни се насмеа и продолжи кон излезот. Меанџијата ни рече:

- Од денес оваа маса секогаш ќе биде резервирана за вас. Ваше е дали ќе јадете или само ќе пиете и ќе се греете, а за другото сум задолжен јас. Останавме подзинати, вторпат во една недела.

- Господинот што пред малку си замина се погрижи за сè. Тој е актерот Петре Прличко. Во моментот името не ни значеше ништо, неговата човечка големина ни беше поважна од неговата професија. Никогаш повторно не се сретнавме со Прличко. Во меаната одевме дури не заврши зимата, јадевме и пиевме, ама со усул. Ете тоа е човек-големина - раскажува 75-годишен коледар.

Приказната е автентична и позајмена од блогот на „Рибаро“ и објавена на блог-мрежата во јануари 2007 година.

Традиционална свеченост на бадниковото утро пред Соборниот храм

Со чај и топла ракија, како и осветување на бадниковите гранчиња, граѓаните уште рано наутро во вторник традиционално се очекува да го почнат празнувањето на Бадник пред соборниот храм „Свети Климент Охридски“.

Годинешните бадникови кумови, групата „Синтезис“, на платото пред Соборниот храм ќе го примат преодниот ќуп од рацете на поглаварот на МПЦ, г.г. Стефан, кој ќе им се обрати на граѓаните со пригодна беседа. На бината ќупот ќе го донесе минатогодишниот кум, а здравицата со желби за здравје, среќа и успех ќе ја каже писателот Венко Андоновски. Се очекува на насобраните да им се обрати и градоначалникот на Скопје, Трифун Костовски. Свеченоста ќе биде зачинета и со песни на естрадните ѕвезди.

Внеси реплика	страница <1 10 111213 14 34 >
Tweet