Во антиката на балканот имаме -  траки, илири, македонци, пеонци. Сите сборуват слични jазици, но са неписмени. Елитата користи грчкиот во писмените односи и вероjатно го сборува.  Со доагането на Римjаните, како втори писмен  се поjавува и латинскиот. Домородните народи стават дел от Империjта. Христиjанство и варварските напагjаниа (на готи, хуни, авари) спомагат ова население да се спои и напално да се хелинизира или латинизира.

Доколку хеленизираните домоселци се вливат во грчкиот народ, тиа не са интересни. Што става со латинизираните? До 7 век има многу податоци, дека латинскиа се користи из целио Балкан.  Со идването на словените на овие простори хеленизираните домоселци поетапно се изтеглят во границите на Византиската империа, а овде остануват само латиноезичните - веке власи.

При кнезот Борис во првата Бугарска држава (во коjа влиза и цела Македониа) населението е смесено: малоброjна елита (протобугари и анти), много повеке словени и наj-многоброjни са домоселците власи. Заради ова, наj многоброjно население изпрво Борис сака бугарската црква да припагjа кам римскиот папа, а за црковен език да се избере латинскиот. Ова решение има силен отпор от Византиската дипломатиа и накраj се зема компромис – за црковен език се приема езикот на второто по многоброjност население – словенскиот. 

Што става понатаму со власите. Поради политички причини (конк*ренциа мугу Рим и Константинопол), Византиа непрекаснато негира власите (не сака троjански кон во овие простори). Бугариа исто негира власите, зашто веке е станала словенска држава. Затоа и Власите поетапно се словенизират и се вливат во бугарскиа и македонскиа народ.  Друг немалак дел, кои са во Византиа са хеленизирани. Един малечок дел зачуват своjа jазик и до ден денес. Во истото време многоброjните миграции от jуг на север спомагат, кога веке нема да има влиjанието на Бугариа, а Византиа е ослабена да се поjават и първите влашки држави, но веке на север от Дунав.

Согласно со Законот за празници на Република Македонија, 23 Мај (петок), Националниот ден на Власите е неработен ден за припадниците на влашката заедница во Република Македонија, соопшти денеска Министерството за труд и социјална политика.

По тој повод, Министерството за труд и социјална политика упатува честитки до сите припадници на оваа заедница кои живеат во Македонија.

http://lazaropolee.blogspot.com/2008/05/nomadskiot-zivot-na-mijacite.html - LAZAROPOLE NOMADSKIOT ZIVOT NA MIJACITE; NAKAZAINIETO NA GJURCIN KOKALESKI

http://bp2.blogger.com/_c0PGgLNHgQo/SD14QfxesZI/AAAAAAAAANM/17F-b1IqfW8/s1600-h/KRLUG.JPG"> NOMADSKIOT ZIVOT NA MIJACITE
1. NOMADSKITE STOCARI VO MAKEDONIJA DO 1912/13 godina;

PLANINATA BISTRA e sinonim za alpski pasista i primer za razvieno stocarstvo (se do 80/90-te godini od XX vek). Dolga okolu 25km, siroka 17km, taa prestavuva prostrano planinsko bilo na sredna apsolutna visocina od 1600m, sto pogoduva za stocarenje, bidejki ne e mnogu visoka. Od maj se do sredinata na juli, Bistra e zelena, pokriena so socna treva na koja mozat da se napasuvaat do 90.000 ovci i okolu 2.000 konji.
Na Bistra ima povekje pasista ili "PLANINI", kako sto gi vikaat Mijacite, so razlicen kapacitet za napasuvanje. Megju niv da gi spomeneme: Tresonecko so kapacitet za napasuvanje do 9.000 ovci i 200 konji, Dumovica so kapacitet za 3.500 ovci i 50 konji, Pasinica so kapacitet za 3.000 ovci i 50 konji, Solomunica i Ploca za napasuvanje na 3.500 ovci i 50 konji, k*rkov Dol za 2.400 ovci i 50 konji, Sultanica i Cerkezica za 2.400 ovci i 60 konji, Mavrovsko pasiste za 7.000 ovci i 150 konji, Nikiforsko-leunovsko za 3.600 ovci i 80 konji, Zajasko-Tajmisko za 4.000 ovci i 100 konji, Ahmetovica za 3.000 ovci i 50 konji, Causica za 6.000 ovci i 150 konji, Selecka za 1.600 ovci i 20 konji, Trebisko i Boletinsko pasiste za 3.000 ovci i 50 konji, Galicki Govedarnik za 7.000 ovci i 150 konji i Suvo Pole za 3.000 ovci i 50 konji.
Poradi susite vo avgust trevata na pasistata se spruzuva. Togas stadata se teraat kon sumata, niz trnistata i koprivistata. So septemvriskite esenski dozdovi taa povtorno zazelenuva i stadata intenzivno pasat do krajot na mesecot koga cesto pagjaat prvite snegovi. Togas stocarite gi napustaat pasistata i se spustaat vo nizinite.

Bidejki nemalo dovolno zemja za obrabotuvanje, Mijacite od Vlasite naucile da stocarat. Vlasite ne se iskacuvale so stadata na letnite pasista vo Mijacija, za razlika od Jurucite vo Povardarieto, koe kako nomadi so se domakjinstvata doagjale na Bistra i na dugite mijacki planini. Mijacite so niv bile vo postojani kavgi, bidejki ne sakale da im plakjaat naemnina za pasistata. Na zapadnite padini na Stogovo nekoi jurucki stocari se naselile postojano, prifakjajki go stocarstvoto kako polunomadsko (selo Kocacik). http://bp3.blogger.com/_c0PGgLNHgQo/SHEVDTFjekI/AAAAAAAAAm8/ULMCox8ydp0/s1600-h/LAZAROPOLE+BISTRA1.JPG">

Zimskite pasista se zakupuvale za 1-2 godini - zakupuvanjeto na pasistata e mnogu stara forma. Toa bilo regulirano i vo dusanoviot zakon. Vo periodot na turskoto vladeenje http://bp0.blogger.com/_c0PGgLNHgQo/SHEVbIwhadI/AAAAAAAAAnE/VSmCbFG2hUc/s1600-h/STOCARSTVO+LAZAROPOLE+KAJA.JPG"> pasistata bile sopstvenost na agi i begovi, na koi kjaite im plakjale zakupnina. Od rekanskiot kraj do Solunska Nizina stadata ovci, konji i lugje se dvizele dve nedeli po ist pat, nokjevajki na isti mesta sekoja godina. Od planinata Bistra, na primer, stocarite se spustale vo Kicevskata Kotlina ili na Kopacka. Tie sto sleguvale vo Kicevskata Kotlina odele preku dolinata na Golema Reka, a potoa kaj Brod preminuvale preku Barbaras vo Prilepsko Pole. Ottuka preku preminot Pletvar preminuvale na zimuvanje vo Tikves. Drugite stocari koi sleguvale vo Kopacka odele preku selata Golemo i Malo Cerovo (ili Crcko), Brezovo, Dolenci, Crnoec, Kuk*recani, Orizari i preku Pelagonija minuvale istocno od Lerin, pokraj Ostrovsko Ezero i preku Voden izleguvale vo Solunsko Pole. NA PAT POAGJALE VO SREDINATA NA OKTOMVRI (OKOLU KRSTOVDEN), A PRISTIGNUVALE VO SOLUNSKO POLE OKOLU POLOVINATA NA NOEMVRI (OKOLU PETKOVDEN). Pri spustanjeto od Bistra i Stogovo tie brzale porano da stignat vo Pelagonija da ne gi zafati nevreme. Ottuka dvizenjeto na jug bilo pobavno. nekoi od stocarite zaminuvale na jug do Katerini. Vo Egejsko Primorje nekoi od Mijacite imale i svoi imoti vo Gjolbes, kako i vo pogolemiot del od Egejska Makedonija-nesakam da gi redam imotite koi bile vo sopstvenost na Mijaci za da ne povredime nekoj koj vesto ume da gi krie ovie fakti-grckata drzava nikogas nemala katastar. Tie, pak, sto nemale, zakupuvale. Tamu se zadrzuvale do krajot na april, a potoa pocnuvalo vrakjanjeto nazad po istiot pat. Toa traelo okolu 15 dena. Po ovoj pravec do postavuvanjeto na granicite site stocari Mijaci, i od cela Makedonija, odele vo Egejsko Primorje. potoa nivniot broj se namalil, taka sto od 1927 godina toj se sv http://2.bp.blogspot.com/_c0PGgLNHgQo/SJsSSKgAFrI/AAAAAAAAAoo/vcXaXARoymc/s1600-h/freska+crkva+lazaropole.JPG"> el na minimum. Na zimuvalistata stocarite podigale od trska trla za ovcite i kolibi za lugjeto. Vo fevruari tamu se objagnuvale ovcite i ostanuvale do sredinata na maj ili do april koga trgnuvale po istiot pat kon letnite planinski pasista na Bistra, Jama, korab, Krcin i Stogovo - kade se obnovuval zivotot od predhodnata godina, i taka od godina vo godina se do Balkanskite vojni. Po Balkanskite vojni stocarstvoto vo Vardarskiot del od Makedonija najmnogu opadna. Vo 1913 godina znaeme deka Makedonija bese razdelena na tri dela (eden pomal no znacaen del pripadna na novofrmiranata drzava Albanija - Golo Brdo, Golemo Brdo, del od Prespa, Gorica so cela Kutmicevica, kako i del od Gora-pogolemiot del na Srbija denes Kosovo), a visokite planini so mosne kvalitetni pasista bea otcepeni od nizinskite zimski pasista. So postavuvanjeto na novite granici-vestacki granici bea prekinati stocarskite migracii. Vo gusto naseleniot mijacki kraj Reka, kon krajot na XIX i pocetokot na XX vek naselenieto namaluva poradi emigracijata na Mijacite pred se od Galicnik i Lazaropole vo Sofija, Belgrad, Buk*rest, Solun i posiroko, niz Makedonija, Balkanot, Evropa pa i Amerika. Poceten grad kade sto zaminuvale Mijacite vo ovoj period bil gradot Solun, grad poznat na kjaite zasto tamu plasirale mlecni proizvodi i delovi od stadata. Od Solun tie potoa zapocnale da se sirat i vo drugite balkanski gradovi, prilagoduvajki se na novo nastanatite ekonomsko-stopanski uslovi. Primerot na nekogasnite kjeai go sledelo i ostanatoto naselenie od Reka. Mijacite zapocnuvaat se po masovno da zaminuvaat na pecalba, ili da stanuvaat ednostavno tugjozemjani, koi so godini ne se vrakjale vo svoite ognista, noseni od edinstvenata cel, podobar zaivot i opstanok na semejstvoto i zaednicata, vo novoto surovo reme.

Хо­те­лот "Брис­тол" кој се на­о­ѓа на се­гаш­на­та ули­ца Ма­ке­до­ни­ја, или во ми­на­то­то ули­ца Крал Пе­тар, во бли­зи­на на Же­лез­нич­ка­та ста­ни­ца е кр­сен спо­ред ис­то­и­ме­ни­от ла­нец хо­тел. Хо­тел "Брис­тол"бил сопс­тве­ност на Рис­то Ка­ра­џа кој го из­да­вал под ки­ри­ја.Се­мејс­тво­то Ка­ра­џа се до­се­ли­ло од Гр­ци­ја во Ве­лес. На воз­раст од 12 го­ди­ни, од­нос­но во 1899 го­ди­на, ка­ко нај­стар син на се­мејс­тво­то Ка­ра­џа, Таш­ко до­шол да учи за­на­ет во Скоп­је и се вра­бо­тил кај скоп­ски­от тр­го­вец Пе­тар Ата­на­сов Чу­чук­пет­ров ка­де што по­ма­гал во тр­го­ви­ја­та на го­ле­мо. По не­кое вре­ме, Таш­ко во Скоп­је го пов­ле­кол и сво­јот брат, а по­доц­на и сес­тра­та. Бра­ќа­та Ка­ра­џа за­ед­но со зе­тот Ан­дро­виќ во 1912 го­ди­на ја ос­но­ва­ле фир­ма­та "Ка­ра­џа, Ан­дро­виќ и Ко", ко­ја пос­то­е­ла сй до 1947 го­ди­на, но со пов­ле­ку­ва­ње­то на ка­пи­та­лот на зе­тот Ан­дро­виќ, фир­ма­та го сме­ни­ла име­то во "Бра­ќа Ка­ра­џа". Таш­ко по­чи­нал во Со­лун во 1931 го­ди­на, а не­го­во­то мес­то во фир­ма­та го за­зел син му Јо­ван. Бра­ќа­та Ата­нас и Рис­то Ка­ра­џа, кои би­ле це­не­ти скоп­ски тр­гов­ци и уг­лед­ни гра­ѓа­ни, го из­гра­ди­ле хо­те­лот "Брис­тол" во 1924 год
Хо­те­ли­те во Скоп­је по 1918 го­ди­на, спо­ред сво­јот из­глед и сво­ја­та фун­кци­ја, би­ле да­ле­ку од вис­тин­ски хо­те­ли, но спо­ред удоб­нос­та и хи­ги­е­на­та, би­ле по­доб­ри од ка­ра­ван-са­ра­и­те. Хо­те­ли­те има­ле нај­мно­гу по 10 со­би, со по не­кол­ку скром­но на­мес­те­ни чис­ти кре­ве­ти, а на дол­ни­от кат обич­но има­ло ка­фе­а­ни кои би­ле на­ре­ку­ва­ни 'би­ра­рии' или 'ло­кан­три'. На­југ­лед­ни­те хо­те­ли ме­ѓу кои бил и "брис­тол" во со­би­те во­ве­ле и те­ле­фон­ски прик­лу­чо­ци, има­ле га­ра­жа со ка­па­ци­тет за не­кол­ку ав­то­мо­би­ли.,
Нај­плод­на го­ди­на за раз­во­јот на хо­те­ли­ерс­тво­то во Скоп­је би­ла 1925 го­ди­на.
Со го­ле­ми­от на­лет на тр­гов­ци и ту­рис­ти во гра­дот, здру­же­ни­е­то на ме­ан­џи­ско-ка­фе­ан­ски­те ра­бот­ни­ци, во 1923 го­ди­на по­ба­ра­ло да се во­ве­де ред во ра­бо­та­та со што би се за­до­во­ли­ле ос­нов­ни­те хи­ги­ен­ски ус­ло­ви. Се ба­ра­ло хо­те­ли­те да би­дат кла­си­фи­ци­ра­ни и да се во­ве­дат од­ре­де­ни про­пи­си во ра­бо­та­та. За прес­тој во хо­те­ли­те би­ле од­ре­де­ни так­си, спо­ред ква­ли­те­тот на ус­лу­ги­те.

Не е коректно архиепископот Стефан во своите посланија да се обраќа само кон верниците Македонци, а не и кон останатите православни христијани, реагираат Власите од Македонија. Според нив, поглаварот на МПЦ при божикните и велигденските посланија, како и во беседите што ги држи при празнувањето на големите христијански празници, никогаш освен Македонците не ги споменува другите православни христијани. - Нема ништо лошо во тоа што се обраќа до верниците Македонци, но не е убаво тоа да го прави само кон нив затоа што и ние Власите, Србите, православните Албанци или Ромите ја признаваме јурисдикцијата на МПЦ и таа е и наша црква. Обраќањето на архиепископот не би требало да биде политичко послание, туку верско обраќање до сите православни верници - вели Никола Бабовски од Демократскиот сојуз на Власите. Според него, неразбирливо е како архиепископот Стефан смета да се гради братска љубов кога тој не сака овие верници ниту да ги спомне во посланијата и беседите иако, како што вели Бабовски, голем број цркви во Македонија се изградени токму со донации на Власите. Меѓу нив е и црквата „Св. Константин и Елена“, која сега премиерот сака да ја обнови на скопскиот плоштад. Власите се најголеми донатори и за велешката црква „Св. Петка“, која меѓу велешани е позната и како влашка црква. - И битолската централна црква „Св. Димитрија“ е изградена со наши донации, исто како црквата „Св. Константин и Елена“ во овој град. Ист е случајот и со „Св. Јован“ и „Св. Никола“ во Крушево, како и со црквите во битолските села Маловиште, Трново, Магарево и Нижо Поле, иако се разбира дека во изградбата учествувале и други донатори - објаснува Бабовски. Карактеристичен е случајот со црквата „Св. Константин и Елена“ во Битола, каде што свештеникот на МПЦ дел од службата ја држи и на влашки јазик. Според Бабовски, не доаѓа предвид Власите да ја оспоруваат јурисдикцијата на МПЦ, но бараат соодветен третман од архиепископот, со што во никој случај не би им се нанела штета на православните христијани Македонци. И професорот на Филозофскиот факултет во Скопје, Љубомир Цуцуловски, вели дека црквата треба подеднакво да им се обраќа на сите верници. - Ова се случува затоа што се врши едно катастрофално поистоветување меѓу верската и националната припадност, не сфаќајќи дека на една иста вера можат да и припаѓаат припадници од повеќе нации, како што и една нација може да има верници од повеќе вери - вели Цуцуловски.
Од МПЦ демантираат дека се врши национална дискриминација и велат дека поглаварот на МПЦ им се обраќа на сите православни верници во Македонија. Од црквата велат дека посланијата се со слична содржина речиси секоја година и дека до нив не стигнале никакви реакции во врска со содржината.