Затоплувањето е последица на горењето на фосилните горива

Истражувачите дојдоа до овие заклучоци откако ја споредија денешната клима со климата 130 илјади години, кога било исто толку топло.

Тие велат дека тогаш мразот во поларниот регион почнал да се топи ненадејно и брзо, а нивото на морињата значително се зголемило. Истото тоа може да се случи и во блиска иднина.

Зголемувањето на морското ниво е една од последиците на глобалното затоплување кои ги вознемируваат научниците, иако тоа отсекогаш се чинело многу далечно.

Ново истражување покажува дека пред 130 илјади години, помеѓу периодот на двете ледени доба, нивото на океаните се зголемило од пет до шест метри над сегашното ниво.

Поголем дел од водата потекнувала од топењето на гренландската ледена покривка, а се смета дека и топењето на западниот Антартик исто така придонело до зголемувањето на нивото.

Ново затоплување

Тогаш температурите биле повисоки за еден степен од сегашните, но се очекува дека до крајот на овој век глобалното затоплување ќе ги зголеми температурите уште повеќе.

Иако пред 130 илјади години светот целосно беше потопол, Антартикот сепак беше постуден.

До крајот на векот светот би можел да биде потопол за 3 до 4 степени. Замрзнатите слоеви ќе бидат нападнати одозгора и оддолу.

Само еден метар покачување на морското ниво, би го направил Њу Орлеанс непогоден за живеење. Четири до пет метри би ги уништиле Флорида и големи делови од Бангладеш.

Научниците даваат многу песимистички прогнози за топењето на покривката од мраз

Повикувајќи се на податоците од ОН за климатските промени, германски научници неодамна заклучија дека претходните предвидувања биле премногу оптимистички. Имено, предвидувањата дека нивото на морињата во овој век ќе се подигне за 18 до 50 сантиметри се премногу оптимистички, тврдат Ханс Јоаким Шелинхубер и Јокем Мароцке од Институтот за истражување на глобалното затоплување од Потсдам.

Новите прогнози за зголемувањето на нивото на морињата се темелат на проучувањето на топењето на хималајските, арктичките и антарктичките ледници, како и на намалувањето на покривката од мраз на Гренланд.

Топењето на мразот и можните поплави на некои градови на бреговите никој не може да го спречи, наведуваат научниците. „Во текот на последното ледено време западно антарктичкиот мраз во Рошовото море бил 1300 километри поширок од денес“, неодамна изјави Бренда Хал од универзитетот во Мајн, која учествувала во истражувањето на топењето на мразот. „Податоците кои ги добивме покажуваат дека мразот почнал да се повлекува уште од крајот на леденото време и дека веројатно се топи последните 10.000 години“, истакнува Бренда Хал.

Во извештајот објавен во списанието Сајенс, научниците предупредуваат дека целосното топење на мразот ќе го зголеми нивото на морињата за 4,5 до 6 метри, што може да доведе до исчезнување на градови на бреговите како што се Амстердам, Берлин, Венеција и Копенхаген. „Продолжувањето на топењето на мразот или негово целосно исчезнување во овој интерглацијален период, може да биде неизбежно“, напишаа научниците.

Интерглацијалниот период е период меѓу последното ледено време, кое завршило пред 11.111 години и идниот период или време за кое никој не знае сигурно кога ќе настапи.

Водителот на истражувачкиот тим Хауард Конвеј, геофизичар од универзитетот во државата Вајоминг во САД, тврди дека луѓето не можат да го спречат топењето на мразот, иако глобалното затоплување кое сами го предизвикуваат можеби го забрзува процесот.

На некои места мразот се топи откако во почетокот на векот човекот почнал да работи со фосилните горива, што предизвикало зголемување на просечната температура. Но, на некои други места причините не се многу јасни. Топењето некогаш може да го забрза промената на струите или начинот на протокот на водите под мразот. Глобалното затоплување ќе ги погоди стотици милиони луѓе на Земјата, бидејќи ќе ги промени речните текови, ќе се топат ледниците и ќе се зголеми нивото на океаните, прогнозираат експертите на ОН кои се занимаваат со судбината на ледниците, пермафростот и снегот. „Судбината на снегот во светот и површините под мраз, како резултат на климатските промени, треба да ги загрижи сите министерства, секој управен одбор во целиот свет“, истакнува Аким Стаинер, водител на програмата на ОН за природна околина, во извештајот од 238 страници. „Откритијата се релевантни за регионите од Берлин до Бразилија, од Пекинг до Бостон“, додава Стаинер. Околу 40 отсто од населението од денешните 6,5 милијарди луѓе, ќе бидат погодени од топењето на ледниците во Азија, бидејќи снегот и мразот од Хималаите ја помагаат регулацијата на речните текови и наводнувањето од Кина до Индија.

Растот на нивото на морињата од само еден метар, како последица на затоплувањето на океаните и топењето на ледниците, може да предизвика штета од околу 950 милијарди долари, а 145 милиони луѓе можат да бидат загрозени од поплави. Нивото на водата во океаните е зголемено за околу 20 сантиметри минатиот век, а студиите на ОН прогнозираат раст од 18 до 59 сантиметри до 2100 година.

Најтешко ќе биде погодена Азија поради зголемувањето на нивото на морињата, посебно Бангладеш бидејќи се наоѓа на ниска надморска висина. Во истиот извештај се наведува дека постои голема неизвесност за судбината на мразот на Гренланд и Антарктик, подрачја кои се најголеми светски резерви на свежа вода. Гренланд има доволно мраз да го зголеми нивото на морињата до седум метри, а многу поголемиот Антарктик може да го зголеми нивото на морињата до 60 метри.

Во многу региони паѓа се помалку снег, па така снежните врнежи изнесуваат околу 1,3 отсто по завршени десет години од 60-тите години на северната хемисфера.

Растот на температурата од само 1 степен Целзиусов, може да ја покачи границата до која допира снегот во планинските подрачја за 150 метри, што ги загрозува ски центрите и зимскиот туризам.

Исто така и Хрватска нема да биде исклучок од ова сценарио, па поради тоа и хрватските климатолози со право се загрижени, наведувајќи дека поради глобалното затоплување во идните 50 до 100 години се очекува зголемување на нивото на сите мориња од 50 сантиметри до 1 метар.

Експертите климатолози сметаат дека топењето на мразот најмногу ги загрозува градовите покрај бреговите, ниските острови и долината на Неретва. Растот на нивото на водата може индиректно да делува и на уништување на инфраструктурата како што се браните, пристаништата и канализациите. Експертите сметаат дека растот на нивото на морињата би било директна последица од растот на просечната глобална температура на Земјата, која посебно е изразена во последните неколку децении.

Во последните сто години, поради развојот на индустријата и издувните гасови, температурата на Земјата пораснала за 1 степен. Не се оптимистички и процените од научниците дека глобалната температура во идните 50 години ќе порасне од 3 до 5 степени.

Најголем пораст на температурата може да има на половите, посебно на Северниот пол, каде за 50 години температурата може да се зголеми за дури 8 степени. Доказ за тоа се видливите необични појави, кои се последица од глобалното затоплување, како што е топењето на ледниците на највисокиот планински венец на Земјата - Хималаите.

Што се случува со времето кое не го мериме со часовник: вo многу делови од светот патиштата се завеани во снег, улиците се замрзнати и има снежни невремиња?

Климата и во минатото многу се менувала во долги периоди, слично на нишало кое некој силно го занишал. Се менувале многу топли периоди на поголемо пространство на планетава, без замрзната покривка на половите, како и леден период во кој дел од умерениот појас го прекривал подебел слој на мраз.

Земјата повторно ја тресе грозница: до крајот на векот живата во термометарот ќе се искачи во просек за осум, а во тропските предели, кои и така се потопли, за 5 степени. Земјата ќе влезе во период налик на тој пред 55 милиони години, кога настапило големо затоплување, со речиси ист раст на температурите од вулканскиот пепел и прашина. Тогаш немало двоножни разумни суштества со термометри да ни остават сведоштво.

Поминаа 200.000 години - за геолошкиот часовник трепкање на окото, за човекот тоа е многу долг период - пред да се врати во сегашната состојба. Се проценува дека од вулканската лава во атмосферата се исфрлиле од 0,3 до 3 тератони (1.000 милијарди тони) јаглерод, кој се споил со кислородот и направил „пеколен јаглерод диоксид“ (Ако не знаевте пеколот постоел? А за рајот прашајте некој друг). Исто така и во наше време е отпуштено најмалку половина тератон над дозволената мерка.

Пресвртница

Гасовите од кои настанува т.н. стаклена градина (ги пропушта сончевите зраци, но не дозволува да се вратат) денес се искажуваат во износ од 380 честички на милион, а пред индустриската револуција биле 275. Пресметано е дека горна граница е 400, над која климатските промени се неповратни. Ако се продолжи со ова темпо - а нема знаци дека ќе се прекине - горната граница ќе ја стигнеме за 10 години.

Дали нашата планета ја надмина „точката од која нема враќање“ - таа се затоплува, а луѓето се мрзнат?

Кога целиот мраз и снег би се стопил, морињата и океаните ќе пораснат за 60 метри! За сега е извесно дека антарктичките ледници, „успаните духови“ се будат од долгиот сон и полека ја разблажуваат солената вода, што ќе го загрозат најголемиот „синџир на исхрана“. Истовремено 142 од 144-те глечери се повлекуваат од највисоките планини во светот.

Со проучувањето на мразот на длабочина од три километри откриено е дека во изминатите 650.000 години јаглерод диоксидот ниту еднаш не ја надминал денешната концентрација!

Ако се продолжи со досегашното темпо, за 50 години ќе исчезнат една четвртина од копнените животни и растенија, а тоа е еден милион живи видови!

Лошите прогнози се поклопуваат со извештаите на многу меѓународни истражувачки установи, иако Обединетите нации неодамна одлучија клучните наоди уште еднаш детално да ги проверат, имајќи предвид некои спорови и недоречености.

Климатолозите очигледно се во забуна. Беше обелоденето дека при подготвување на извештајот (повеќе од 1.000 страници) за светскиот самит во Копенхаген кон крајот на минатата година, додадени се некои предупредувачки податоци.

Зарем е чудно што пред неколку дена речиси секој втор (48 отсто) од 1.014 возрасни жители на САД во анкета за „Галуп“ изјавија дека планетарното затоплување - е пренадувано!

Поддршката за две години падна за седум отсто - од 40 на 33. Сосема е извесно дека го пропуштиле оспорувањето на осум климатски заблуди кои во 2007 година ги објави Кралското друштво на Велика Британија.  Заклучок: научното разбирање за климатските промени звучи доволно убедливо кога се вели дека гасовите што го предизвикуваат ефектот на „стаклена градина“ (јаглерод диоксидот, метанот и други) предизвикуваат глобално затоплување.

Расте недовербата

Сакале ние или не, живата во термометарот се покачува, најверојатно (повеќе од 90 отсто) како последица од таложењето на јаглерод диоксидот во атмосферата. Дали може тоа да го знаеме со точност? Не, а зошто? Бидејќи личи на „руски рулет“ револвер со девет од десет к*ршуми. Кој сака да ја проба среќата?

На крајот на јануари Институтот „Годард“, под покровителство на НАСА, објави дека деценијата која ја испративме (2000-2009) била најтопла од 1880 година, а за тоа е виновен гасот јаглерод диоксид. Со речник на физичарите, на сцена стапува повратна спрега: таложењето на гасот ги зголемува температурите, а растот на температурите го зголемува количеството на гас.

Но, човекот не е единствениот виновник за климатските промени, ќе ги спомнеме отстапките на Земјината орбита (Миланковиќевите циклуси), ерупциите на Сонцето, избивањето на вулканите и природното испуштање на некои штетни гасови.

Ако не сте знаеле, постојат непознати работи кои научниците не ги расветлуваат до крај, а се вклучени во две климатски причини: колку ќе се затоплува поради „стаклената градина“ и како екосистемите ќе одговорат на глобалното затоплување?

Меѓутоа, во изминатите 20 години забележано е дека се потопло е и на Марс, Јупитер, Нептун, Плутон и најголемиот сателит на Нептун, Тритон.