Вероисповед - Што кажуваше опозицијата

Нови Археолошки Откритија

Колку врева се крена по пронаоѓањето на гностичкото „Евангелие од Јуда“! Секој новинар, кој држи до своето реноме, побрза да го одбележи овој настан со свои коментари, анализи, видувања... Во меѓувреме, како што соопштува порталот „Православие и мир“, речиси незабележано минале две многу поважни откритија.
1. Во римските катакомби св. Петар и Маркелин биле пронајдени повеќе од илјада скелети, облечени во раскочни тоги опшиени со злато.
Археолозите од францускиот Универзитет Бордо изјавиле дека наодите датираат од првиот век по Христа, истакнувајќи притоа дека досега не биле најдени сведоштва за вакви масовни погребенија во катакомбите: тие пронашле неколку простории преполни со скелети.
Археолозите за сега не можат да објаснат зошто толку многу богати римјани, наместо да бидат кремирани според обичаите на тоа време, биле погребани во катакомбите. Во тек е експертиза којашто треба да покаже дали тие луѓе умреле со природна смрт, како резултат на некоја непозната болест, или, пак, биле убиени.

Римските катакомби биле користени од страна на првите христијани како тајни храмови, а понекогаш и како мали грибишта за мачениците. Називот „катакомби“ потекнува од една христијанска могила, којашто се наоѓала ad catacumbas – во понискиот дел од долината.

Еве како ги опишува катакомбите римјанинот Пруденциј во „Страдањето на блажениот маченик Иполит“ (III век по Христос): „Недалеку од местото на кое завршува градскиот бедем, на обработено земјиште, длабока крипта ги открива своите темни ходници. Удолна патека, извивајќи се, води во тоа прибежиште лишено од светлина. Дневната светлина влегува во криптата преку влезот, но во страничните ходници, веќе по неколку чекори, царува црна темнина. Но, во самите внатрешни галерии допира светлина од отворите, продупчени во сводот на криптата. Така, макар што во криптата се среќаваат и темни места, сепак преку тие отвори влегува значително количество светлина. На такво скришно место се чува телото на Иполит, покрај кого се наоѓа жртвеник за божествени свештенодејствија“

Оттука потекнува христијанската традиција да се извршува Божествената Литургија над моштите на светиите – во катакомбите тоа се правело на могилите, а во наше време – во антиминсот се вшива малечко парче од моштите. Заради спречување на појава на зарази, телата над коишто се вршеле богослужби, биле обвиткувани со платна премачкани со вар. Имено, во новопронајдената могила биле најдени платна со траги од вар. Подреденоста на скелетите зборува за почитување коешто им било укажувано на тие починати луѓе.

Доколку бидат пронајдени дополнителни докази дека овие тела им припаѓале на првите христијани, ќе може да се каже дека археолозите пронашле остатоци за кои се зборува во Посланието на апостол Павле до Римјаните.

2. Во Баскија, северна Шпанија, во едно мало населено место биле пронајдени најстарите записи (3 век по Христа) на баскијски јазик – уникален, неиндоевропски јазик. Но, освен овие вредни натписи за лингвистите и за христијанството воопшто, бил пронајден и дел од керамика со приказ на Распетието. На истите археолошки ископини биле пронајдени и делови од египетска керамика на која биле претставени и египетските божества што, веројатно, сведочи – ако не за богословскиот спор кој го водел човекот што го нацртал Распетието на глината, тогаш, во крајна линија, за преодната епоха во која, во тој оддалечен дел на Римската Империја, паганството му го остапувало местото на христијанството.

Значењето на овој приказ на распетието е извонредно: дури и во римските катакомби среќаваме само претстави на риба, која го симболизира Исус Христос, а тука веќе среќаваме, макар и примитивно, но сепак јасно и канонско претставување на распетието, со Распнатиот на крстот, со натпис над главата и со двајца луѓе во подножјето на крстот. Датирањето со современи археолошки методи потврдило дека наодите потекнуваат од 3 век по Христа, со што е спуштена временската граница на појавата на христијанството во Баскија за најмалку 200 години.

Москва, 29 јуни 2006 година
Владислав Зарајскиј
www.pravmir.ru