Православни проповеди - текстови, MP3
Испечатено од: IDIVIDI forum
Категорија: Стил на живот
Име на форумот: Вероисповед
Опис на форумот: Право на личен избор
URL: http://forum.idividi.com.mk/forum_posts.asp?TID=17150
Датум на принтање: 29.Ноември.2024 во 22:40
Верзија на софтверот: Web Wiz Forums 10.03 - http://www.webwizforums.com
Тема: Православни проповеди - текстови, MP3
Постирано од: Miki_P
Наслов: Православни проповеди - текстови, MP3
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 22:36
|
Православни проповеди http://fb.esnips.com/doc/e29f923a-222f-452e-9be3-f8c44e0410ab/Десет-Божји-заповеди - http://fb.esnips.com/doc/e29f923a-222f-452e-9be3-f8c44e0410ab/Десет-Божји-заповеди ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Коментари:
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 22:48
|
За Постот http://fb.esnips.com/doc/562bfffa-6c92-4656-9f65-354a9e9e0cba/O-Postu---Otac-Vasilije-,manastir-Lepavina - http://fb.esnips.com/doc/562bfffa-6c92-4656-9f65-354a9e9e0cba/O-Postu---Otac-Vasilije-,manastir-Lepavina ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 22:53
|
За иднината... http://fb.esnips.com/doc/43037008-ae50-4c1e-95aa-6116ff50b8d5/14-o-buducnosti-i-pravoj-slobodi - http://fb.esnips.com/doc/43037008-ae50-4c1e-95aa-6116ff50b8d5/14-o-buducnosti-i-pravoj-slobodi ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 22:55
|
http://fb.esnips.com/doc/985deffe-17bd-410a-a8b5-4c8d246f1593/15-o-molitvi-i-predstavi - http://fb.esnips.com/doc/985deffe-17bd-410a-a8b5-4c8d246f1593/15-o-molitvi-i-predstavi О molitvi i predstavi ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:02
|
- 795d-4243-9a55-94dc5ae3f2e3/x46.-O-molitvi - http://fb.esnips.com/doc/71c123ed- 795d-4243-9a55-94dc5ae3f2e3/x46.-O-molitvi За молитвата ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:04
|
http://fb.esnips.com/doc/4c69521f-7027-4eb4-b0b3-044f0649f554/u09---O-molitvi - http://fb.esnips.com/doc/4c69521f-7027-4eb4-b0b3-044f0649f554/u09---O-molitvi За молитвата ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:07
|
http://fb.esnips.com/doc/a37b064e-2f70-431b-919e-0ade4c10af1b/otac-Nikodim-O-Isusovoj-molitvi - http://fb.esnips.com/doc/a37b064e-2f70-431b-919e-0ade4c10af1b/otac-Nikodim-O-Isusovoj-molitvi За Молитвата Исусова ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:10
|
http://fb.esnips.com/doc/afc29f6b-ce7a-4d64-abcc-97ed8e7f9207/16-pecat-Svetog-Duha - http://fb.esnips.com/doc/afc29f6b-ce7a-4d64-abcc-97ed8e7f9207/16-pecat-Svetog-Duha Pecat Svetog Duha. - Otec Tadej ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:14
|
http://fb.esnips.com/doc/30305e86-a0c9-4cf8-8850-512e540ba71f/t10.-Pouke-devstvenicama - http://fb.esnips.com/doc/30305e86-a0c9-4cf8-8850-512e540ba71f/t10.-Pouke-devstvenicama Pouke devstvenicama ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:18
|
http://fb.esnips.com/doc/6b996eaa-9b4e-4eef-83a1-eb607ec0f0b4/Pouke-igumana-Ostroskog - http://fb.esnips.com/doc/6b996eaa-9b4e-4eef-83a1-eb607ec0f0b4/Pouke-igumana-Ostroskog ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:19
|
http://fb.esnips.com/doc/16c33e1c-0754-419b-aa0c-35366a54dc5f/p1.-Pouke-o-zivotu-u-Hristu - http://fb.esnips.com/doc/16c33e1c-0754-419b-aa0c-35366a54dc5f/p1.-Pouke-o-zivotu-u-Hristu ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Pravoslaven
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:21
Koja e temata za diskusija tuka? 
Ili i ova e uste edna "tema" od nekoj pravoslaven blog koja go zloupotrebuva forumov za propaganda?
p.s. eh sto bese forumov edno vreme, a sto e sega  ------------- Православен значи правилно да ја славиш верата. А критериумот за правилност е Божјиот Збор - Светото Писмо ! |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:24
|
http://fb.esnips.com/doc/46f81829-44d8-4bac-8752-701c8a195f68/Starac-Kleopa - http://fb.esnips.com/doc/46f81829-44d8-4bac-8752-701c8a195f68/Starac-Kleopa ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:29
|
http://fb.esnips.com/doc/29daf505-9585-454a-a11d-140b43379ae4/KLEOPA---KAKO-ĐAVO-OBMANJUJE-ČOVJEKA - http://fb.esnips.com/doc/29daf505-9585-454a-a11d-140b43379ae4/KLEOPA---KAKO-ĐAVO-OBMANJUJE-ČOVJEKA ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:41
|
http://fb.esnips.com/doc/52627d1d-0b9a-428d-9d84-0bdf60b8c9a1/17-snaga-misli - http://fb.esnips.com/doc/52627d1d-0b9a-428d-9d84-0bdf60b8c9a1/17-snaga-misli ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:43
|
http://fb.esnips.com/doc/f958d230-6268-4c77-b915-2616e5f4ea5c/20-umna-gordost-vodi-u-samoubistvo - http://fb.esnips.com/doc/f958d230-6268-4c77-b915-2616e5f4ea5c/20-umna-gordost-vodi-u-samoubistvo ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:46
|
http://fb.esnips.com/doc/ba15ca81-7398-4bfd-8303-c166ed72ac64/24-o-putu-i-vaspitanju-dece - http://fb.esnips.com/doc/ba15ca81-7398-4bfd-8303-c166ed72ac64/24-o-putu-i-vaspitanju-dece ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Декември.2008 во 23:47
|
http://fb.esnips.com/doc/58509abf-d9aa-4929-bd2d-881c8dec9b62/32-treba-uvek-biti-radostan - http://fb.esnips.com/doc/58509abf-d9aa-4929-bd2d-881c8dec9b62/32-treba-uvek-biti-radostan Отец Тадеј ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:03
|
http://fb.esnips.com/doc/6f5b509d-0ce6-4fe1-bc15-7e3ed7f043fa/p4.-Izreke - http://fb.esnips.com/doc/6f5b509d-0ce6-4fe1-bc15-7e3ed7f043fa/p4.-Izreke Изреки од Свети Антониј ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:14
|
РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО
Во Евангелието не е укажан точниот датум на раѓањето на Исуса Христа. Не е укажано дури ни времето на годината, и судејќи по тоа, што во евангелските раскази се говори за пастирите кои ноќе го пасат стадото, може да се помисли дека овој настан се случил во лето. Оттука се јавува прашањето: од каде и како се појавил христијанскиот датум на Рождество - 25 декември? Ова прашање - не е бескорисно љубопитство. Одговарајќи на него, ние дознаваме нешто и за суштината на христијанската вера, поточно - за сфаќањето на христијаните на својот однос кон надворешното, т. е. кон Христа Кого светот се уште не го познавал, во Него се уште не верувал. Всушност, истовремено со распространувањето на христијанството, на почетокот на нашата ера, во грчко-римскиот свет се случило многу брзо распространување на последната поголема незнабожечка религија: култот кон сонцето. Во седумдесетите години од III-от век римскиот император Аврелијан дури оваа религија на сонцето ја прогласил за официјална религија на целата Римска империја. Таа го прославувала сонцето како извор на животот и затоа - како повозвишена божествена сила. Како и целото незнабоштво, тоа било обожавање на природата, природните животворни сили. Главен празник кај религијата на сонцето биле деновите на таканаречната зимна краткодневница, т.е. последните денови од декември, кога по најголемото оддалечување на земјата од сонцето повторно започнува нашето приближување кон него, и според тоа - зголемување на топлината и светлината, приближување кон пролетното оживување на природата и торжество на животот над умирањето. Астрономските закони на вртење на земјата околу сонцето, се разбира, се уште не ги знаеле луѓето од таа епоха. За нив оваа победа на светлината над темнината, тоа оживување на природата - било божествено чудо. А во центарот на чудото е - сонцето - изворот на светлината, изворот на животот. Култот кон сонцето и постанал последна голема религија на веќе осуденото на смрт незнабоштво, а празникот на зимната краткодневница во декември - последен поголем незнабожечки празник. Затоа овој култ за христијаните бил главен противник и соперник, имено со него христијанството ја водело последната битка. На почетокот на IV-от век римскиот император Константин, кој самиот на почеток бил поклоник на сонцето, се обрнал во христијанство. Се завршила епохата на гонењето, на христијанската црква и било овозможено отворено и без пречки да го устројува својот живот, да гради храмови и, главно, слободно да ја проповеда својата вера. Според пресметките на историчарите, во моментот на обрнувањето на Константин во христијанство христијаните составувале не повеќе од 10% од целокупното население на империјата, при што тие, речиси целосно, припаѓале на градското население. Земјоделскиот слој речиси воопшто не бил допрен од христијанството. И станала неопходна проповедта за Христа како за Спасител да се донесе до оние 90%, тие да се обрнат во новата вера. А за ова требало да се победи незнабоштвото, и тоа не со надворешни, принудни мерки, а одвнатре, т.е. јавувајќи му ја на човекот не само предноста на христијанството над незнабоштвото, но и универзалната и спасителна вистина која во него се содржи. Главен метод на обрнување и станало ползување на христијаните со незнабожечките верувања, еден вид на нивна “сублимација”: нивно очистување и исполнување со христијанска смисла. Во декември незнабожците го празнувале раѓањето, раѓањето на сонцето. И ете, во овој ден христијаните започнале да го празнуваат рождеството на Исуса Христа, да го празнуваат како раѓање на вистинското, духовно сонце, влегување во светот на вистинската, духовна светлина... Бидејќи ете, дури и денес на денот на Рождеството Христово, главното песнопеење на овој празник кое го слушаме е: “Рождеството Твое Христе, Боже наш, му засветлило на светот со светлината на разумот... не научило да Ти се поклонуваме на Тебе, Сонцето на правдата...” Како што гледаме, христијанството ја примило вообичаената тема за незнабожците и сите дохристијански култури, тема на сонцето како светлина и живот и преку неа ја разоткривало својата вера во Христа. “Вие верувате во сонцето - како да му кажувала Црквата на светот - но тоа природно, физичко сонце е - символ, одблесок, орудие на друго, возвишено, духовно сонце. Божественото Сонце - и во него е животот, светлината, победата... Вие го прославувате раѓањето на физичкото сонце, ние ве повикуваме да го прославите доаѓањето во светот на Божественото Сонце, ве повикуваме од физичкото, видливото да го воздигнете вашиот ум кон духовното и невидливото”. Така празникот на Рождество Христово станал еден вид на исполнување на она што го празнувало незнабоштвото: празник на настаните кои го завршувале, исполнувале чекањето, очекувањето, верувањата на сите луѓе. Се она што човекот го сместувал во своето поклонување на сонцето: верата на човекот во смислата на светот, во неговата светлоносност, во неговата разумност и божественост - на се тоа христијанството како да му дало име - Христос. Така се појавил празникот на Рождество Христово и како увенчување на сите човечки претчувства и очекувања, целата неискоренлива жед по смисла и добро на човекот, и во исто време - како почеток на нова религиозна епоха. Епоха која повеќе не ја обожавала природата и нејзините слепи сили, а се поклонувала на Оној Кој е над природата, иако и одразен во неа. Оној Кој - самиот е извор на целиот живот, негова содржина и цел. Така одвнатре било надвладеано незнабоштвото, то ест поклонувањето на творбата, а не на Творецот, така бил ослободен човекот од ропството на светот и природата со примањето на “светлината на разумот” од Христа. Светлина на разумот “Рождеството Твое, Христе Боже наш, му засветли на светот со светлината на разумот...” Така започнува тропарот на празникот на Рождество Христово, со тврдењето дека со Христа во светот не влегол само образот на совршениот човек, но и повозвишеното, сеопфатно откровение на Смислата. Светлина на Разумот! Тука имено од вечност се води битка против христијанството и Христа, и стануваат против Него сите оние кои мислат дека имаат разум во себе и по себе, и дека во име на разумот и разумноста тие треба да го уништат се она што е поврзано со Младенецот од Витлеемската пештера. Речиси две илјади години се одолговлечува овој спор. Ете доаѓа апостол Павле во Атина и стапува во Ареопагот, каде седат светилата на науката и философијата од тоа време, и таму - во срцето на светот на Антиката - го проповеда Христа Распнатиот и Воскреснатиот. И тие, овие мудреци, му се смејат и му говорат: “За ова ќе те слушаме утре”. А зад нив стои целата моќ на големата Римска империја. Со христијаните се борат, ги гонат, ги тепаат, во течение на речиси две стотини години - тие се надвор од законот, лишени од се, парии. Над нивното учење се потсмеваат, нивните обреди - ги исмеваат, ги клеветат. Но среде овој мрак и злоба истиот апостол Павле им пишува на христијаните, и толку едноставно, толку спокојно: “не сметаат за измамници, но ние сме верни, ние сме непознати, но ќе дознаат за нас. Не сметаат за умрени, но ете, ние сме живи. Не казнуваат, но ние не умираме. Не огорчуваат, а ние секогаш се радуваме. Сиромашни сме, но многумина ги збогатуваме. Ништо немаме, но со се владееме”. Поминуваат години. По малку, постепено, философите, научниците започнуваат да се замислуваат над ова учење кое им се чинело толку несфатливо, нерационално, туѓо. Ете, во средината на вториот век, еден философ по име Јустин. Тој го поминал целиот живот трагајќи по вистината, ги изучил сите науки, и најпосле пришол на христијанството. До нас дошло неговото дело. Што го привело кон оваа гонета вера и маченичка смрт? Тој одговара: “светлината на разумот”, возвишената разумност, сеопфатната мудрост на христијанското Откровение. Тоа, христијанството - единствено тоа одговара на сите прашања, единствено тоа до крај е способно да ја задоволи гладта на човечкиот ум и жедта на човечкото срце. Тоа е Логос, што на грчки значи “смисла” и “разум”. А зарем не е кажано во Евангелието, дека Тој е - Логос, смисла и разум на се? Уште неколку десетлетија - и пред нас е друг претставник на античниот Олимп - Климент Александриски. И тој исто така, преминува во христијанска вера и ја разоткрива како врв на разумот, како граница и исполнување на сите барања, на сите очекувања на човекот. И колку ги има, слични на Јустин и Климент. И најпосле, самата Империја ја наведнува својата горда глава пред распнатиот Учител, Кого толку долго го презирала. Започнува “христијанската ера” во историјата на човечкиот развој и култура. И зар може да се заборават корените од кои израснало се тоа преку кое ние живееме и дишеме? Христијанството влегува во плотта и крвта на нашиот живот, без него не е сфатлива ни уметноста, ни философијата, ни науката. Но ете, во наши денови повторно се бунтува надменоста на умот човечки против ризницата на разумот, доброто и убавината. Загледајте се во тој бунт - за што тој се држи? Само за силата. Спор ли е тоа или убедување? Кај непријателите на христијанството, на крајот на краиштата, не сретнуваме други аргументи, освен клеветата и пропагандата. Како одговор - со таква сила се слуша од храмовите торжествената песна: “Рождеството Твое, Христе Боже наш, му засветли на светот со светлината на разумот”. Толку уверено, толку цврсто ние исповедаме дека таму каде што има чесна потрага, жед по вистината и љубов кон неа - тие порано или подоцна ги приведуваат кон Христа. “Зашто во Него беше животот, и животот им беше светлина на луѓето...” “И светлината - продолжува евангелистот Јован - во темнина светли, и темнината не ја обзема”. Во ова тврдење, во оваа исповед е - смислата на празникот Рождество. Светлината на Разумот влегла во светот и засветлувајќи ни тогаш, не си заминала, не се угаснала. Колку далеку сме пошле во изучувањето на светот, и ете, најдобрите умови на нашето време започнуваат да ја чувствуваат славата Божја, светлината на Неговиот разум во оној неопфатлив космос, во неговите закони, во неговата убавина. Ѕвездата која ги водела мудреците до пештерата, престанува да биде умилна сказна, ние повторно ја слушаме предвечната правда на зборовите на псалмот: “Небесата раскажуваат за славата Божја, за творбите на рацете Негови возвестува сводот небесен!” Целиот свет се стреми кон единство, мир, љубов. Но каде ќе ги најде? Во економијата? Во ѕвечкањето на оружјето? Во соперништвото? Се поочигледно расте тагата по нешто, што навистина би влегло во срцето како сеосветувачка светлина на животот. Но во човекот нема срце, освен Христа. Нема друг пат, освен заповедта на љубовта од Него дарувана. Нема друга мудрост, нема друга цел, освен Царството Божјо од Него возвестено, нема друг пат, освен совршенството од Него јавено: “Бидете совршени, како што е совршен вашиот Отец небесен...” Ете, со оваа космичка љубов, со оваа светлина гори и светли Рождеството. Со духовниот слух ние ја слушаме истата торжествена слава: “Слава на Бога во височините, и на земјата мир, меѓу луѓето добра волја”. Со духовниот поглед ја гледаме истата светлина на разумот, со духовен глас одговараме на оваа радосна вест преку благодарствена песна: “Христос се роди - славете! Христос на земјата - дочекајте го! Христос од небесата - вознесете се! Богомладенецот “Дете младо - предвечен Бог - со ова ликувачко поистоветување на Младенецот Кој се родил во Витлеемската Пештера се завршува едно од главните песнопеења, составени во ВИ век од знаменитиот византиски песнописец Роман Слаткопоец. Еве го во македонски превод: Дева денес Го раѓа Оној што постоел од секогаш И земјата на Недосатапниот пештера Му принесува. Ангелите со Пастирите Го прославуваат, А мудреците со ѕвездата патуваат; зашто заради нас се роди Дете младо, Превечниот Бог. Детето - Бог, Бог - детето... Зошто дури и кај луѓето кои не се ни топли ни ладни кон верата, дури и кај неверните - не престанува радосно да се стегнува срцето при созерцување, во овие денови на Рождеството - на единственото, неспоредливо видување: млада мајка со дете на рацете, и - околу неа - мудреците од исток, пастирите од ноќното поле, животните, небото, ѕвездите? Зошто толку цврсто знаеме, и повторно и повторно тоа го узнаваме, дека на оваа скрбна земја наша нема ништо попрекрасно и порадосно од ова видување, кое вековите не можеле да го избришат од нашето сеќавање? На ова видување ние се враќаме, кога немаме повеќе каде да одиме, кога, измачени од животот, ние го бараме она што може да не спаси. Бидејќи ете, во евангелскиот расказ за Рождеството на Исуса Христа Мајката ништо не говори, и се разбира, ништо не говори и Младенецот - како да не се потребни никакви зборови, зашто со никакви зборови не се објаснува, не се определува, не се пренесува смислата на тоа што се случило и извршило тогаш. А сепак, ќе се обидеме. Не за да објасниме и за да толкуваме. Но како што е кажано во Светото Писмо, “од изобилието на срцето глаголи устата”. И не му е можно на човекот ова изобилие да не го подели со другите. Бидејќи во овие зборови дете и Бог е најнеобичното откровение на тајната на Рождество. Во некоја длабока смисла оваа тајна, пред се, е обрната кон детето кое продолжува скриено да живее во секој возрасен. Кон детето кое продолжува да го слуша она што возрасниот повеќе не го слуша, и да одговори на тоа со онаа радост за која нашиот здодевен, возрасен, уморен и циничен свет повеќе не е способен. Да, празникот на Рождество Христово е детски празник, не само во таа смисла што за детето се палат елките, а и во таа, многу подлабока, смисла, што само децата не се зачудени пред тоа што, кога Бог доаѓа на земјата, Тој доаѓа во образ на Дете, и овој образ на Бог-Дете продолжува да ни светли од иконите, се воплотува во безбројни дела на уметноста, најглавното, најпоследното, најрадосното во христијанството се содржи имено тука, во ова “вечно детство на Бога”. Возрасниот, дури и кога тој разговара на “религиозни теми”, сака и очекува од религијата - објаснувања, анализа, сака се да биде научно, сериозно. И исто толку сериозно и, на крајот на краиштата, досадно размислува за религијата и нејзиниот непријател, атеистот, пукајќи во неа од своите “научни” пушки. Ние немаме попрезирачки однос кон што и да е, од она што е изразено во зборовите: “Ова е за деца од помлада возраст”. Тоа значи - не е за возрасни, не е за умни и сериозни луѓе. Но децата ќе пораснат и исто така, ќе станат такви сериозни и досадни. А Христос рекол: “Бидете како деца”. Што значи ова? Она што обично го нема кај возрасните, и поточно, што кај “возрасниот” е затрупано, потопено, задушено со дебелиот слој на неговата возрасност? Зарем, пред се - не им е на децата својствена способноста да се восхитуваат, радуваат и, главно, да бидат целовити и во радоста и во тагата? И уште способноста - да се доверуваат, да се предаваат, да љубат и да веруваат со цело суштество? И најпосле, сериозно го примаат тоа за што возрасниот веќе не е способен, за мечта, за она што го пробива нашиот делничен опит, нашата цинична недоверба, таа длабочина на тајната на светот и на се во него, што им се открива на светите, децата, поетите. И затоа, само пробивајќи се кон детето, кое скриено живее во нас, радосната тајна на доаѓањето за нас на Бога во образ на дете - може да ни постане наше достоинство. Детето нема ни власт, ни сила, но во својата безвласност тој се покажува како цар, а во бессилноста и незаштитеноста е - неговата зачудувачка сила. Она дете од далечната Витлеемска пештера не сака, ние да се плашиме од Него, Тој влегува во нашето срце не со застрашување, не со докази за својата сила и власт, а само со љубов. Како дете - тој ни се предава, и како дете - ние можеме само да Го возљубиме и да Му се предадеме себе. Во светот царува власта и силата, стравот и ропството. Од нив не ослободува Богомладенецот Христос. Само љубов, слободна и радосна, само да Му го дадеме нашето срце, Тој бара и сака од нас. И Му го предаваме незаштитено, до крај доверувајќи Му се на Младенецот. На празникот на Рождество Христово Црквата ни ја јавува радосната тајна: тајната на слободата, на љубовта од никого ненаметната. Љубовта која е способна и Богомладенецот да го увиди, ќе узнае, ќе го возљуби Бога и ќе стане дар на новиот живот. По Рождеството Само што се допревме до радоста на Рождеството, овој празник на мир и добра волја, кои зрачат од образот на витлеемскиот Младенец, Евангелието како да не повикува да бидеме сведоци на изблик на страшна злоба кон Него, злоба која веќе никогаш не ќе се прекрати, никогаш не ќе ослаби. “Кога Исус се родил во Витлеем во деновите на цар Ирод, во Ерусалим дошле мудреците од Исток, кои говореле: каде е родениот Цар Јудејски? Бидејќи ние ја видовме Неговата ѕвезда на исток и дојдовме да Му се поклониме. Откако го слушнал тоа, царот Ирод се растревожил... и собирајќи ги сите првосвештеници и книжници народни, ги прашал: каде треба да се роди Христос? Тие му рекле: во Витлеем Јудејски, бидејќи така е напишано кај пророкот... Тогаш Ирод, тајно повикувајќи ги мудреците, го узнал од нив времето на појавување на ѕвездата и, испраќајќи ги во Витлеем, рекол: појдете, внимателно дознајте се за Младенецот и, кога ќе го најдете, известете ме, и јас да појдам да Му се поклонам. Тие, откако го ислушале царот, пошле. И цело време - ѕвездата која ја виделе на исток, одела пред нив, и најпосле пришла и се запрела над местото каде што бил Младенецот. Увидувајќи ја ѕвездата, тие се израдувале со многу голема радост и, откако влегле во домот, го виделе Младенецот со Марија, Мајката Негова, и паѓајќи на колена Му се поклониле, и отворајќи ги ризниците свои, му принеле дарови: злато, ливан и смирна. И откако во сон примиле откровение да не се враќаат кај Ирод, по друг пат си заминале во својата земја. Кога пак, тие си заминале, Ангел Господов му се јавил на сон на Јосиф и му рекол: стани, земи го Младенецот и Мајката Негова и бегај во Египет и остани таму додека не ти кажам, бидејќи Ирод сака да го бара Младенецот, за да Го погуби. Тој станал, Го зел Младенецот и Мајката Негова и пошол во Египет... Тогаш Ирод, увидувајќи дека е исмеан од мудреците, многу се разгневил и испратил да ги убијат сите младенци во Витлеем и во сите краишта негови, од две години надолу, според времето кое го узнал од мудреците. Тогаш се случило кажаното низ пророкот Јеремија, кој говори: глас се слуша во Рама, плач и ридање, олелија голема; Рахил плаче за децата свои и не сака да се утеши, зашто ги нема”. Таков е евангелскиот расказ. Да ги оставиме настрана прашањата, кои овој расказ ги предизвикува кај современиот читател: кои биле овие мудреци, кои дошле од исток да Му се поклонат на Христа? Како да се сфати ѕвездата која ги донела во Витлеем? Кои пророци возвестувале за раѓањето на Спасителот во Витлеем? И така натаму. Со сите овие прашања многу се занимавале учените истражувачи на свештениот текст, и нивните одговори се интересни. Но најглавното во овој расказ е друго. Најглавното - тоа е реакцијата на Ирод. Од историјата ние знаеме дека Ирод, кој царувал во Палестина со согласност на римските окупатори и под нивно покровителство, бил тиран, жесток и несправедлив. Во евангелскиот расказ ни се дава еден вид на вечен образ на судир на земната власт, која за себе нема друга цел, освен да владее и со сите сили да се крепи и оградува себе - од она во што гледа закана и опасност. Колку познато ни е се тоа! Пред се - стравот и сомничавоста на Ирод. Со што, би се рекло, му се заканува на него Младенецот, за чие раѓање не се нашло друго место, освен пештера? Но ете, доволно е, некој - во дадениот случај тоа се таинствените мудреци од исток - да го нарече непознатото, незаштитено, сиромашно дете цар, за да биде пуштен цел механизам на истрага, иследување и гонење. “Тогаш Ирод тајно ги повикал мудреците...” Задолжително тајно, бидејќи овој тип на власт знае дека таа може да дејствува само тајно, и тоа значи - беззаконо, несправедливо. И понатаму: “Појдете - говори Ирод - кај мудреците, внимателно узнајте за Младенецот”. Така го гледаш налогот на иследникот: да се создаде “дело”, внимателно да се подготви, за да нема пропуст во расправата која се подготвува. Потоа лагата: “Известете ме, за и јас да појдам да Му се поклонам...” Колку сме виделе, колку сме преживеале такви лаги, таков удар кој, лека-полека, се подготвува. И најпосле, бесмислената и крвава расправа: за да се уништи еден, да се убијат стотина. Да се дејствува без ризик, упорно и не заради нешто друго, освен заради сочувување на посакуваната власт, во која нема никаква поткрепа, освен насилие, жестокост и готовност да се убие... Светлината на Рождеството и темнината на оваа злобна власт, развратена од страв и сомничавост. “Слава на Бога во височините, и на земјата мир, меѓу луѓето добра волја”, а од друга страна, страшната зла волја која никогаш не умира, мртвиот здив на мртвата власт. Омраза кон светлината, кон мирот, кон слободата, кон љубовта. Желба да се искоренат без остаток. Отсуство на секаква жал. Што и е грижа на таа власт за плачот и ридањето на мајките, кои не можат, не сакаат да се утешат? Две илјади години поминале од тогаш. И истите тие две власти противстојат една на друга на оваа наша многустрадална земја: власта на властољубците, слепите во својот страв, страшните во својата жестокост - и светлата власт на витлеемскиот Младенец. И како целата сила, целата моќ да е во таа земна власт, во нејзината полиција, во нејзините иследувачи, во нејзините бесмртни /стукачи-нема во речник/. Но како и да е: бидејќи секогаш над светот стои и светли ѕвездата, секогаш светли образот на Младенецот во рацете на Мајката. И не замолкнува песната: “Слава во височините на Бога”, не умира надежта, верата, љубовта. Рождеството се случило во минатото: но неговата светлина останува со нас. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:16
|
ВОЗДВИЖЕНИЕ НА КРСТОТ
Празникот на Воздвижение на Крстот... Со векови во овој ден на соборите на архиереите, опкружени со зборот на духовенството, среде храмот, високо над оние кои се молат се издигал крстот и ги осветлувал сите четири страни, а хорот во тоа време громогласно пеел “Господи, помилуј!” Тоа бил празникот на христијанската империја, која се родила под знакот на Крстот, во денот кога императорот Константин во видение го видел Крстот и зборовите: “Со ова ќе победиш...” Тоа е Празник на победата на христијанството над царствата, културите и цивилизациите, празник на оној христијански свет кој се распаднал, се распаѓа пред нашите очи. Да, и оваа година, како и секоја, ќе се изврши овој торжествен древен обред. И хорот радосно ќе пее: “Крстот на царевите им е држава, крстот - е убавина на вселената”. Но околу храмот ќе трешти огромниот град, без учество во ова сокриено торжество, никако со него поврзан, милиони луѓе ќе продолжат да си го живеат својот секојдневен живот, со неговите немири, интереси, радости, таги, не имајќи никаков однос со она што се извршува во храмовите. Зошто се осмелуваме да ги повторуваме овие зборови на победата, повторувајќи ги одново и повторно за Крстот, дека тој е - неуништлива победа? За жал, треба да се признае дека многу христијани не би знаеле да одговорат на овие прашања. Многу христијаните како да се навикнале на тоа, Црквата да биде изгонета на заден план на животот, да биде протерана од културата, од животот, од училиштата - од секаде. Многу христијани се задоволни со тоа што со презир им дозволуваат да ги “исполнат своите обреди”, само тие да се однесуваат тивко и послушно, да не му пречат на светот да го гради својот живот - без Бога, без Христа, без вера, без молитва. Тие, овие уморни христијани, веќе и не се сеќаваат што рекол Христос ноќта пред Распетието: “Во светот ќе имате жалости, но не плашете се, зашто Јас го победив светот”. Но ми се чини, ако го празнуваме овој празник на Воздвижение на Крстот, ако ги повторуваме древните зборови на победата и торжеството, тоа не е за да си спомнеме за победата на минатото, да си спомнеме за тоа што било и што повеќе не е. А за тоа, би требало, за подлабоко да се замислиме околу смислата на овој збор “победа” во христијанската вера. Можеби, само денес, кога сме лишени од надворешна сила, надворешна победа, подршка на власта, небројни богатства, лишени од се она што се чинело символ, знак на победа, ние сме способни да сфатиме дека, можеби, се тоа и не била вистинска победа. Да, со злато, сребро и драгоцени камења бил украсен оној Крст кој преку рацете на свештениците се издигал над човечката толпа, но ни златото, ни среброто, ни драгоцените камења не се способни да ја затемнат вистинската и првобитна смисла на Крстот: срамно орудие и мачна казна, на кое со клинци бил закован човекот од сите отфрлен, задишан од бол и жед. И ќе имаме храброст да се запрашаме: зар не згаснале поради тоа сите тие христијански царства и култури, зар не се превртела во пораз победата поради тоа што сме ослепеле ние, христијаните, за последната смисла, последната содржина на главниот символ. Решиле дека со злато и сребро може да се затемни оваа смисла и дека се што од нас сака Бог - тоа е да се поклониме на минатото. Но да се почитува Крстот, да се подигне, да се пее за победата на Христа - не значи ли тоа, пред се - да се верува во Распнатиот, да се верува дека крсниот знак - тоа е знак на еден потресувачки, единствен по својата смисла, пораз, кој - само во силата на овој пораз, само во мерата на неговото примање како пораз - и станува победа и торжество. Не, не дошол Христос во светот за надворешна победа: Нему Му било предложено Царствотот, и Тој го отфрлил. Во моментот на Неговото предавање на смрт, Тој рекол: “Зарем мислите дека Јас не можам да го умолам Мојот Отец да ми испрати легиони на ангели, кои би ме заштитиле?”. Но никогаш Христос не бил повеќе Цар од тогаш кога, опкружен со злобната и занишана толпа, одел кон Голгота, носејќи го на грбот Крстот Свој. Никогаш не била толку очигледна Неговата царственост и сила, како во тој час, кога Пилат го извел пред толпата, облечен во багреница, осуден на смрт како престапник, со трнов венец на главата, и кога Пилат и рекол на збеснатата толпа: “Еве го Царот ваш!” Бидејќи само тука е целата тајна на христијанството, и затоа неговата победа е - во радосната вера, во тоа што во отфрлениот, распнатиот и осудениот во светот засветлела љубовта Божја, се открило Царството, над кое никој нема власт. Секој од нас треба само да го прими Христа, да го прими со сето срце, со сета вера, со сета надеж. Инаку сеедно е, никакви надворешни победи немаат смисла. И можеби, на нас ни било неопходен тој надворешен пораз на христијанскиот свет, неопходно било тоа осиромашување и отфрлање, за да се очисти нашата вера од секоја земна надменост, од надежта на надворешната сила, на надворешната победа. За да се очисти нашето видување на Крстот Христов, кој се вознесува над нас и над светот, дури и ако ние и светот не го гледаме тоа. Се вознесува и победува, без разлика на се. “Крстот е - убавина на вселената”. И во каква и темнина да е човекот, колку и надворешно во светот да торжествува злото, срцето знае и слуша: “Не плашете се. Јас го победив светот”. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:32
|
Протојереј Александар Шмеман
Символот на верата 1. Вовед Во животот на христијанската Црква одамна зазел и продолжува да зазема посебно место таканаречениот Символ на верата: релативно кратко исповедање на она во што верува Црквата. Зборот “символ” во неговото првобитно значење може да се преведа вака: она што “одржува заедно, соединува, содржи”. Така ете, Символот на верата ги содржи сите тие вистини кои - Црквата верува - се неопходни за човекот, за полнотата на неговиот живот и за спасение од гревот и духовната гибел. Историскиот Символ на верата се појавил од подготовките на новообратените, т.е. оние кои повторно поверувале, подготвени да стапат во Црквата, кон тајната на крштевањето. Во древноста, главно крштевањето го примале возрасни. Како и денес, луѓето пристапувале на верата, го примале Христа, сакале да стапат во Црквата, да станат членови на црковната заедница - секој како резултат на својот посебен пат. Бидејќи секое обратување, секоја средба на човекот со Бога - е тајна на благодатта Божја, во која да проникнеме не ни е дадено. Едни му пристапуваат на Бога во страдание и мака, други во радост и среќа. Така било, така ќе биде секогаш. Раѓањето на верата во душата на човекот е тајна. И се разбира, самата вера во Христа го приведува човекот кон Црквата, кон заедницата на оние кои веруваат во Христа. Самата вера бара и треба единство на верните кои со ова свое единство, со љубовта еден кон друг сведочат пред светот дека се ученици и следбеници Христови. “По тоа ќе ве познаат дека сте мои ученици, - рекол Христос - ако имате љубов меѓу себе.” Љубов и единство на верата, за која апостол Павле вели дека таа ја чини главната радост на христијаните: “многу сакам да ве видам - и пишува тој на христијанската Црква во Рим - за да се утешам со вас во заедничката вера, ваша и моја...” Христијанскиот живот на неофитот започнувала со тоа што него го носеле кај епископот на помесната Црква, и тој со раката правел крст на челото на новиот христијанин, како на него да става знак Христов. Човекот пришол на Бога, поверувал во Христа. Сега, се разбира, треба да ја дознае содржината на верата. Тој станува ученик, го прогласуваат, како што се говори во црковните книги, за огласен. Бидејќи христијанството - тоа не е емоција, не е едноставно чувство, не, тоа е - средба со Вистината, тоа е - тежок подвиг на негово примање со цело суштество. Како човек кој страстно ја љуби музиката, за да ја изведува, треба да помине низ тешка обука, така и оној кој поверувал во Христа, го возљубил Христа сега треба да ја осознае содржината на својата вера и тоа на што таа го обврзува. Во предвечерјето на празникот Велигден - бидејќи во раната Црква крштевањето се извршувало во велигденската ноќ - секој кој се подготвувал за крштевање торжествено го читал Символ на верата, го извршувал “давањето на себе”, го исповедал своето примање и своето стапување во единството на верата и љубовта. Во секоја поголема помесна Црква - Римската, Александриската, Антиохиската - имало свој символ на верата, и иако сите тие насекаде биле изразени со едната и неразделна вера, во стилот, фразеологијата, тие се разликувале помеѓу себе. На почетокот на ИВ век во Црквата се појавиле големи спорови кои се однесувале на основното христијанско учење за Христа како за Бога. Во 325 год. во градот Никеја се собрал првиот Вселенски Собор и на него бил изработен заедничкиот, за сите христијани единствен Символ на верата. По неколку десетлетија, на вториот Вселенски Собор, во Константинопол, Символот на верата бил дополнет и го примил називот Никео-Цариградски, заеднички за целата вселенска Црква. Најпосле, третиот Вселенски Собор во Ефес во 431 година, востановил, овој символ за вечни векови да остане неприкосновен, со други зборови, на него да не се прави никакво дополнување. Оттогаш вселенскиот Символ на верата се пее или чита во Црквата на секоја литургија. Тој е сеопшт, за сите обврзувачки израз на Црквата на својата вера. И затоа секој кој сака да дознае во што верува Црквата, во што се состои нашата вера, во што е нашата Вистина која христијанството му ја носи на светот, - одговорот на тоа се наоѓа во Символот на верата. Верувам... Да се задржиме на оној збор со кого започнува Символот на верата. Тој збор е - верувам. Тоа со себе ја определува целата тоналност на Символот на верата, неговата духовна исклучителност и единственост. Затоа, макар тој збор да ни се чини познат и сфатлив, треба да се замислиме над него, секој од нас треба потворно да го открие и постојано да го открива. Значи, што говорам, или подобро кажувам - за што говорам кога го произнесувам словото верувам? Ми се чини дека доволно е да се зададе ова прашање, за да се почувствува, пред се, најдлабоката различност на самиот збор “верувам” од сите други, со кои ја изразувам содржината на моето внатрешно “јас”. Кога велам - “јас мислам” и на мене и на другите им е сфатливо за што станува збор: за усмереноста на моето сознание на овој или оној објект. Да се рече “јас мислам кој е Бог” - тоа значи да се искаже некоја претпоставка, изградена на овие или оние премиси... Кога велам “јас знам, убеден сум, чувствувам” - останувам во границите на потполно објаснивите, разумни состојби на моето сознание, кои во себе не содржат ништо загадочно. Ни на една од овие состојби зборот “верувам” не е применлив, бидејќи тој за нив не е неопходен. Да се рече “верувам дека ќе падне дожд” - едноставно е глупаво, бидејќи тука имам работа со објективен факт. На тој начин, очигледно е дека зборот верувам се однесува само на она што во мене и надвор од мене е - лишено од очигледност. Инаку говорејќи, на она што е лишено од сетилна очигледност, и рационална очигледност, и најпосле, фактична очигледност. А со тоа, и овде доаѓаме до она главното, зборот верувам не само што постои и, според тоа, соодветствува, макар и во мене, на нешто реално и исполнето со внатрешна сила, такаречено нема потреба од потврда однадвор. Јас велам “верувам” само за тоа што очите не го гледаат, ушите не го слушаат, рацете не го допираат, со што нема однос никакво “два плус два се четири”, туку она во што јас верувам и што низ таа вера знам. „Бога никој никогаш не го видел...“ За верните верата е различна од се, бидејќи во тоа е нејзината суштина, што таа е усмерена на она што “едноставно” да се знае и “едноставно” да се докаже не е возможно. Во таа смисла верата може да се нарече и чудо, и тајна. Преку чудото таа се чувствува. Навистина, од каде во душата, од каде во сознанието таа истовремено радосна и страшна несомненост на присуството, средбата, духот на љубовта која обзема? Како да не сум тоа јас, а некоја сила во мене говори верувам како одговор на таа средба. Јас не можам да ја објаснам со зборови, такаречено зборовите зборуваат - се за земното, за фактите, за видливото, за допирливото. А опитот на верата - толку очигледно - е опит одгоре - и како да се изрази, како тој да се пренесе? Како јас да не сум пришол некаде, а некој да пришол кон мене, се допрел до моето срце: “стојам пред вратата и чукам!”... тоа чукање, тоа доаѓање го почувствувала душата, се радува и знае... Чудо и, според тоа, тајна. Верата е - тој допир со тајната, согледување на друга димензија, својствено на се во светот. Во верата оживува тајната смисла на животот. Зад мазната, објаснива, еднозначна површност на нештата започнува да светли нивната вистинска содржина. Самата природа започнува да говори и да сведочи за тоа што е над неа, внатре во неа, но различно од неа. Говорејќи со наједноставни зборови - верата гледа, знае, го чувствува во светот - присуството на Бога. Таа, според тврдењето на апостол Павле, е “обличје на нештата невидливи”, и навистина - за верниот се во животот и самиот живот започнува да се чувствува како пројава. “Небесата зборуваат за славата Божја, творбата на рацете негови светот ја возвестува”. Тоа не е - поезија, тоа е глас, тоа е сведоштво на верата. Чудо, тајна, знаење, радост, љубов. Се тоа прозвучува во зборот “верувам!” - кој истовремено е и одговор и утврдување. Одговор на Оној Кој ме возљубил, утврдување на моето примање на овој настан, реалност на оваа средба. “Верувам!” - и понатаму целиот Символ на верата - расказ, сведоштво за тоа што во оваа средба душата го узнала. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:34
|
Протојереј Александар Шмеман
2. Во единиот Бог Отец... Верувам во единиот Бог Отец. Ова исповед на единиот Бог е почеток на сите почетоци, основа на сите основи, на христијанството. Христијанството влегло во светот во кој царувало многубоштвото. Бидејќи дохристијанскиот човек бог ја нарекувал и ја обожувал природата, т.е. многуобразноста на силите кои дејствувале во неа. “Светот е полн со богови” - рекол грчкиот философ Талес, и тоа во превод на денешниот јазик, означувало дека во светот дејствуваат мноштво на сили и “закони”. Христијанството со својата проповед, со своето исповедање на единиот Бог станало против обожувањето на светот. Единиот Бог - тоа значи дека сите сили, целиот живот, сите “закони”, се што живее во светот и самиот свет - е од Бога, но не е Бог. Незнабоштвото, многубоштвото го чувствувало божествениот извор на светот, но не знаело за Бога. Неговите “богови” биле само одраз на светот. Оттука во многубоштвото - постои соперништво на “богови”, оттука идолопоклоничкиот, магиски, карактер на незнабоштвото. Затоа да се објави, исповеда единиот Бог - значи да се утврди првенството на духовното, повисоко битие, кое единствено е способно да ја пројави смислата на секоја појава во животот. И истовремено Символот на верата го нарекува овој еден Бог - Отец. “Верувам во единиот Бог Отец...” Бидејќи ако зборот Бог ја означува апсолутната височина на Божеството, Неговото апсолутно превасходство над светот, опитот на Бога, како Возвишен, Недостиглив, Друг, тогаш именувањето на Бога со Оца не ја утврдува само врската на Бога со светот, но и таквата врска, чија суштина е во љубовта, блискоста и грижата. Ако христијанството го отфрла многубоштвото и го објавува Бога како апсолутно битие, со таква сила го отфрла и восприемањето на Бога кое се нарекува деизам. Тоа е сфаќање на Бога како “причина”, или, според знаменитата аналогија на Волтер, како Часовничар кој создал сложен механизам, го привел во движење, но во самото движење веќе не учествува. Имено таквото - апстрактно, чисто философско - сфаќање на Бога и се отфрла во именувањето на Бога со Отец. Отецот дарува живот, но продолжува да го љуби своето создание, да се грижи за него, да учествува. За Бога во Евангелието е речено дека “Тој е љубов”. И затоа во тоа именување на Бога со Отец - веќе е заложена, веќе е изразена и нашата возвратна љубов кон Него, нашата доверба, нашето љубовно, синовско послушание на Него. Нарекувајќи го Бога Отец, Символот на верата Го исповеда и како Седржител. “Верувам во Бога Оца, Седржителот”. Со овој збор ја изразуваме својата вера во тоа дека Бог, кого ние го нарекуваме Отец, во својата промисла го содржи - целиот живот, или подобро речено - тоа дека се во Неговиот свет, се е од Него, се живее преку Него. За ништо христијанството не вложило толку усилби колку на борбата со таканаречениот дуализам, со верата на многу христијански религии во постоењето на две начала: светлото и темното, доброто и злото. Дуализмот се појавил од опитот на страдањето, злото, грдотијата, кои царувале во светот. Бидејќи пак, страдањето, злото, во сфаќањето на дуалистите - е од материјата, од неа е неопходно да се бега во чистата духовност. “Материјата” е - од злото, таа е зло... Понатаму уште ќе зборуваме за тоа, како христијанството го сфаќа злото, разлеано во светот кој е создаден од благиот и светол Бог. Сега ќе подвлечеме само дека ова сфаќање исклучува каков и да е дуализам. Светот е создаден од љубов. И ако отпадне од љубовта, тоа е пад, а не суштина на светот. И најпосле, Символот на верата го исповеда Бога Отецот. Седржителот и “Творецот на небото и земјата, на се видливо и невидливо”. Светот е создаден, неговиот извор е во Бога. Тој не е само од себе, не е случајно спојување на клетките, не е апсурд. Тој е осмислен, тој има почеток и има цел, и се во него е во однос со возвишената Божествена мудрост: небото и земјата, видливото и невидливото. “И виде Бог дека е добро...” Со оваа исповед се отфрла секое упростено сфаќање на светот, секое негово сведување на чиста “објективност”. Создаден од Бога, светот ја одразува Божествената мудрост, Божествената убавина, Божествената вистина. Се е од Бога, се е проникнато со повозвишена смисла - и во ова, како што ќе видиме понатаму е - и радоста, но и трагизмот на светот и животот во него. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:39
|
Протојереј Александар Шмеман
2. И во единиот Господ Исус Христос Зборот или титулата Господ, на грчки - к*риос во епохата на раѓањето на христијанството означувал - водач на кого му е доделена Божја власт и сила, испратен од Бога, во име Божјо, за да управува со светот. Оваа титула си ја присвоиле римските императори, за да го нагласат Божествениот извор на својата власт. И оваа титула христијаните на императорот не им ја признавале, не плашејќи се ни од смртта, ни од гонењата, тврдејќи дека во светот постои еден Господ, еден носител на Божествената власт и дека овој Господ е - Исус Христос. И поради тоа, поради тоа откажување, Римската Империја два века ги гонела христијаните. Но затоа од овој збор и следува да се започне објаснувањето на христијанската вера во Христа. “Верувам во Едниот Господ Исус Христос, Синот Божји Единороден”. Произнесувајќи ги овие зборови, ние веднаш влегуваме во срцевината на христијанството, неговата “оригиналност”. Верата во единиот Бог е својствена на сите поголеми религии - исламот, јудаизмот и на оној распливнат “деизам”, т.е. признавањето на повисоко Божествено начало и извор на животот, распространето среде милиони луѓе, кои не се прибројуваат на ниедна историска или традиционална религија. Од сите овие религии христијанството се разликува по тоа што, истовремено со најчистиот монотеизам, т е. верата во едниот Бог, тоа исто така е вера обрната кон Христа: кон Човекот, по име Исус, кој живеел во Палестина пред околу две илјади години, чиј живот: доаѓањето, учењето, смртта - се опишани и запишани во книгата која се нарекува Евангелие - т.е. блага и радосна вест, составено од четирите евангелисти: Матеј, Марко, Лука и Јован. Христос. Произнесувајќи го ова слово, ние прво соединуваме две имиња - Исус Христос, и забораваме дека ако првото име - Исус - е навистина човечко име, кое доволно често се сретнува во Палестина во таа епоха, тогаш второто - Христос - е титула која означува Помазаник. Овој збор е преведен од древноеврејското Месија. Низ сите книги на Стариот Завет се сретнува пророштво за тоа дека Бог во светот ќе испрати Месија, Помазаник, т.е. Човек кого Тој, Бог, ќе го облече во божествена власт, ќе го исполни со Свет Дух, и ќе го испрати на луѓето за да им ја возвестува својата волја, да ги спаси од гревот и злото, да ги соедини со себе за вечни векови. Како што царевите и пророците ги помазувале со елеј, символот на духовната сила, така и овој Божествен пратеник ќе биде Месија. Очекувањето на Месијата посебна напрегнатост достигнало во епохата опишана во Евангелието. Првото тврдење на Евангелието и се состои во тоа дека Човекот Исус, започнувајќи ја Својата проповед во Палестина, и е Месија, Помазаник Божји - Христос. Оној Кого го очекувале, за кого се молеле и кого го објавувале сите пророци, дошол. Човекот Исус - е Христос. Таков е почетокот на христијанската вера. ...И во Единиот Господ Исус Христос, Син Божји, Единороден, Кој е роден од Отецот пред сите векови; Светлина од Светлина, вистински Бог од вистинскиот Бог, роден, нестворен, едносуштен на Отецот, преку Кого се станало... И најпосле, последното, кое овенчува се со себе, сеопфатното откровение: овој Господ, овој Христос Кого Бог го испратил во светот, како Своја љубов и Свое спасение - е Син Божји Единороден. Нарочно велам - откровение. Бидејќи сите останати слова: Господ, Христос, Помазаник - ние ги наоѓаме во историјата на спасението, тие се уште можат да бидат ограничени со човечкото, тварното. Но да го јави во Христа Синот Свој Единороден може само Бог, само Отецот. И во денот кога Исус Христос доаѓа да биде крстен од Јован Претеча, во смирено послушание на Бога, Бог ни ја открива таа тајна: И во тие денови, дојде Исус од Назарет Галилејски И се крсти од Јован во Јордан, И кога излезе од водата, ги виде Јован небесата отворени. И Духот како гулаб, кој слегуваше на Него. И се слушна глас од небесата: Ти си Син Мој возљубен, Во Кого е моето благоволение. Тука завршува спорот. Бидејќи нема со кого да се спори. Овде е тајната, а за тајната не се спори, неа ни ја открива Бог. Тој нема потреба ни од “утврдување”, ни од оправдување. Целата историја на светот, историјата на спасението водела кон ова Божествено Откровение, кон овој дар на љубов и светлина, и секој кој е од светлината, ќе ги прими. Христос е Син Божји, Христос е Бог. И ние веруваме во ова, затоа што му веруваме на Отецот и му веруваме на Христа. Бидејќи “Бог толку го возљуби светот, што го даде Синот Свој Единороден, за секој кој верува во Него да не загине, но да има живот вечен”. Символот на верата додава: “во Синот Божји Единороден”. Тоа значи дека Христос е - Син Божји не во онаа општа смисла, во која сите луѓе, бидејќи создадени од Бога, можат да бидат наречени деца Божји, а во смисла на единственото и исклучително слово Единороден, т.е. единствен, еден - несоздаден, а роден од Отецот пред сите векови. Така учел Христос за Себе, и оваа вера ние ја примаме од Него. Ние Му веруваме. И во оваа вера Бог престанува да биде апстрактна идеја. Тој се разоткрива како Отец на Синот Свој Единороден, затоа што Тој е вечна Љубов кон Синот, вечна радост за Него, Негово вечно возвратување: “...Отецот го љуби Синот - говори Христос - и се Му предал...” Исто така и Синот: вечна љубов, послушание, вечно возвраќање на љубовта. Да, се истоштува нашиот ум, нашиот паднат и ограничен разум. Се изнемоштува пред длабочината, величието и - човечки речено - и непостигливоста на оваа тајна. Но оваа тајна ни ја возвестува Христос: сосем друго, ново за нас и неслушнато учење за Самиот Бог. И ете на ова Црквата не престанува да тврди дека Христос е - “Светлина од Светлина, вистински Бог од вистинскиот Бог”. Тука, во ова неслушнато учење, поминува линијата меѓу оние кои оваа вера ја примаат и преку неа живеат, и оние кои не ја примаат, велејќи дека, иако Христос на луѓето им донел забележително, возвишено морално учење, Самиот Тој е - човек, а не Бог. Ќе се запрам на овој избор, затоа што тој, без сомнеж, го определува целото наше сфаќање на христијанството. Може да се каже вака: или целосно го примаме Евангелието, го примаме целото учење на Христа, како што тоа ни е дадено во Евангелието. Или, слично на Толстој, нешто примаме во него, а нешто отфрламе. Го примаме она со што се согласуваме, што го “разбираме”, а го отфрламе она што не го разбираме. Треба само да се сфати дека, ако го одбираме вториот пристап, ние самите стануваме судии на Евангелието, и што е уште пострашно, сметаме дека Христос погрешил и учел на невистина. Но ако во нешто Тој погрешил и учел на невистина, тогаш каква е вредноста на другите Негови слова и на целото Негово учење? Ако го читаме Евангелието без предубедување, тогаш не може да има никакви сомнежи во тоа дека Христос се сознавал себе како Син Божји, испратен во светот од Отецот, за да го спаси светот. И во тоа е целата смисла на Евангелието, т.е. на таа блага вест, која учениците на Христа ја разнеле по целиот свет, таа тајна, која Исус Христос му ја возвестил и јавил на светот. Затоа со примањето на оваа тајна и започнува христијанската вера, и во вечното вдлабочување во неа се состои христијанскиот живот. Во што се состои тајната, која Отците и учителите на Црквата ја нарекувале пресветла и прерадосна? Одговорот на ова прашање се наоѓа во едно слово, и ова слово е - Љубов. За Бога и Евангелието е речено дека Тој е Љубов. Не се работи за тоа дека меѓу Божествените “својства” е и призивот кон љубов, а самиот Бог е Љубов. Но нема љубов без оној кој љуби и оној кој е љубен и нивното единство. И ако оваа љубов е апсолутна, таа и се воплотува во апсолутно единство, така што оној што љуби може да каже: ние сме - единствени, ние сме - едно. Затоа може да се каже вака: ако Бога го нарекуваме совршено Битие, ако совршенството ни е разоткриено како Љубов, ако “Бог Љубов е”, тогаш Бог не е осаменост, такво вечно Јас - без вечно Ти. Не, Бог е апсолутно, себлажено единство на Оној Кој љуби, Оној Кој е љубен и љубовта, или како што од Него Самиот ни е разоткриено: Отецот, Синот и Светиот Дух. “Оче! - говори Христос во ноќта на предавството - да бидат сите едно - како што си Ти, Оче, во Мене, и Јас во Тебе, така и тие да бидат во нас едно - да поверува светот дека Ти си ме пратил”. Ете ја смислата на Символот на верата за Синот Божји Единороден. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:44
|
Протојереј Александар Шмеман
3. Кој заради нас луѓето и заради нашето спасение, слезе од небесата... Пред се, да се запреме на словото спасение. Да се запреме затоа што овде имаме работа со сфаќањето кое на секој верен му е извесно, на кое тој толку се навикнал, што тоа за него престанало да звучи во целата своја смисла. Затоа треба да се нагласи дека христијанството - тоа е религија на спасението. А тоа не значи - едноставно “подобрување” на животот, помош во секојдневните тешкотии, разоткривање на апстрактните норми и принципи на поведение, а спасение. Спасението ја претпоставува гибелта. За спасение, а не за утеха и утешни слова моли човекот кој тоне, или човекот чиј дом е во пламен, или човекот кој лета во пропаст. Меѓутоа, чувствувањето на гибелта - и затоа преживувањето на христијанството како спасение - како да изминало през долгите векови на христијанството и големото мнозинство на христијани, иако по навика и го повторуваат словото “Спасител”, “спасение” и молбата “спаси не”, внатрешно, потсвесно ги преживуваат поинаку, не така како што ги преживувале христијаните на почетокот. Во христијанството се случила своеобразна замена на зборовите, или подобро е да се рече - не на зборовите - бидејќи зборовите останале исти - а на смислата на зборовите, на тоа како тие звучат. Таа замена се случила затоа што сме престанале да се чувствуваме како суштества кои навистина гинат, суштества чиј живот неумоливо се стреми кон бесмислено распаѓање, кој е проголтан од злото, бесмислата, ужасот на умирањето и смртта, животната борба за опстанок, страшната страст за власт, војната на сите против сите, лагата која ги труе самите извори на животот, сивилото и осудата на сите на смрт, то ест се она што се обидува, и за жал, со успех, да го задуши, да го извалка нашата таканаречена “цивилизација”. Сме се научиле да го не забележуваме се тоа, а така веќе е многу страшно да се живее. Се тоа сме се научиле да го заговоруваме со суетата на секојдневниот живот. Не, не случајно се посилно грми заглушувачката бучна музика, се прекарува ритамот на животот, се зголемува бројот на новини кои не заглушуваат со секој ден. Тоа е човештво кое се плаши да се запре, се плаши да се замисли, се плаши да остане насамо со себе и да ја увиди гибелта, стравот, омразата и злото како самиот живот на кој сме осудени. Меѓутоа, таквото чувствување е образот на животот во Евангелието. Христос доаѓа при луѓето, “кои во темнина се” и “сенка смртна”. Тоа е првата определба во Евангелието на судбината човечка. Радоста на божиќната ноќ веднаш е помрачена. Ирод сака да го убие Младенецот и заради тоа убива мноштво на младенци, и ете, евангелистот Матеј пишува: “во Рама се слуша глас, плач и ридање, Рахил плаче за своите деца и не сака да се утеши, зашто ги нема...” Христос проповеда само за љубовта, само за проштевањето. Но од каде таа омраза која се збива околу Него и Го приведува, безизлезно, неумоливо, на крстот? Во центарот на Евангелието е овој ужас на предавството, изневерувањето, страшната злоба, потта која паѓа на земјата како крв. Човекот кој во претсмртната мака “започнува да се ужаснува и да тагува”, викајќи од крстот: “Боже мој! Боже мој! Зошто си ме оставил?” - го предава од страв пред толпата Пилат, му се потсмеваат, го тепаат, го плукаат римските војници, му се потсмеваат фарисеите, народот вика - распни, распни Го! - ете го во Евангелието образот на светот и животот. Доволно е да се замислиме еден миг, за да увидиме дека се ова секогаш се случувало, секогаш се случува, дека во светот царува и со животот управува гибелта. И ако човек не се врати кон ова чувствување, ако не започне од него, тогаш во христијанството нема смисла, и тоа, всушност, нема што да им каже на луѓето. Бидејќи само разоткривајќи ја длабочината и ужасот на гибелта, христијанството се разоткрива себе - или, поточно, Христа, Неговото учење и Неговиот повик - како спасение. Спасение не од ова или од нешто друго, а спасение на самиот живот, кој толку безнадежно се истргнал од сопствената содржина, од Бога, од светлината, од небото, од Вистината, од вечноста, и во ова истргнување станал страшно и смрдливо вриење на луѓето, еднакво осудени на бесмислена гибел. Се ова ние и го исповедаме кога во Символот на верата ги произнесуваме едноставните и вечни слова: “Заради нас луѓето и заради нашето спасение”. Заради нас, за мене, за тебе, за секој поединечно и за сите заедно; за нашето спасение. Секој пат кога го повторуваме тоа тврдење, ние исто така, го утврдуваме и нашето знаење за гибелта. Многумина би сакале да ја оддалечат од христијанството оваа сврзка: спасение од гибелта, спасение затоа што постои гибел. Многумина би сакале да го “обезвреднат” христијанството, да го направат додаток на животот, бит, древност, добар обичај. Но како што од Евангелието не може да се истави крстот и распетието, така од христијанството не може да се истави овој сооднос на гибелта и спасението. Може да се каже: секоја вистинска средба со Христа ми ја разоткрива, пред се, темнината, гибелноста и бесмисленоста на мојот живот. Го гледам Христа, и затоа што Го гледам, сфаќам дека овој живот кој го живеам, не е тој, не е вистинскиот, а е живот проникнат со гибел, осуден на гибел. И мојата вера во Него, во Христа од таму започнува, со тоа што на некој таинствен и необјаснив и со тоа, не помалку самоочигледен, начин, дознавам дека само Тој, Христос, може да ме спаси, дека само Тој, само во Него е спасението и мое, и на ближните, и на сите, и на се. “Заради нас луѓето и заради нашето спасение”. Така целото Евангелие, целата вера, преку овие слова од Символот на верата, се однесува на мене и на мојот живот. И само ако го почувствувам тоа со целото суштество, станувам способен да се замислам над тоа во што се состои спасението. И се воплоти од Светиот Дух и Марија Дева, и стана човек... Од Светиот Дух и Марија Дева. Мислам дека за неверните, за луѓето надвор од христијанството, нема поголем камен на сопнување и соблазна од верата на христијаните во тоа дека Исус Христос се родил од Дева. Од верата во тоа, за жал, се откажале и многу христијани, особено оние протестантски образовани луѓе /научници/ кои го изучуваат Евангелието и верата “научно” и на кои верата во Мајката-Дева им се чини неприфатлива, им се чини насилие над умот, суеверие. Не се сомневаат, смирено го прифаќаат ова евангелско учење простите луѓе и оние кои се смирени. И не само што го примаат, но го примаат и како радосен дар, како светла и радосна тајна, која на Бога му било угодно да ни ја открие. А бидејќи да се докаже “вистинитоста” на ова безмажно зачнување и раѓање е невозможно, и ние, било да веруваме, било да не веруваме во тоа, било смирено да го прифаќаме, било, такаречено, “принципиелно”, во името на науката и во името на разумот отфрлајќи го, па и говорејќи за него ние можеме да се обидеме само да раскажеме што оваа вера му дава на нашето сознание, на нашето срце, што ни открива таа во длабочина. Се разбира, верата во раѓањето на Христа од Дева, која е објавена во Евангелието, повторно и остро го поставува прашањето за умот, за разумот и за границите на овој научен пристап кон сите појави, кои единствено нашиот разум и ги знае и во кои тој навистина е врховен судија. Ова прашање е толку важно затоа што девството на Божјата Мајка, како што Црквата ја нарекува Марија, Мајката на Исус, се отфрла преку разумот. Разумот говори: тоа не се случува, и затоа ова не може да биде, и затоа ова не се случило. И затоа тоа треба да се избрише од Евангелието. Така што, на крајот на краиштата, се се сведува на избор: што е на повозвишено ниво - Евангелието или разумот, кој кого суди, што со што се проверува - Евангелието ли со разумот, или разумот со Евангелието? Веднаш ќе забележам дека оваа дилема воопшто не се однесува само на тврдењето на верата - на раѓањето на Христа од Дева. Таа се однесува, како што ние одлично знаеме, пред се, на Самиот Бог. Истиот тој разум, истата таа наука не знае ни за Бог-Творец, ни за Бог-Љубов, ни за Бог-Спасител. Бидејќи науката знае само за она што може да го провери и низ оваа проверка, како што говори философијата, емпириски да го докаже. Според тоа, проблемот се проширува. Станува збор за тоа, постои ли сфера на знаење, на појави на животот, која, не станува збор за тоа дали е потчинета на умот, не - христијанството на умот му дава високо место - но во која умот, во секој случај, нашиот земен, човечки ум, нема потполна власт, не може и затоа не треба да донесува никаков потполн суд. Или уште вака: има ли умот граници, надвор од кои, ако само тој е вистински, такаречено, “умен ум”, говори: јас не знам. Велам “умен ум”, затоа што, надвор од секој сомнеж, постои и глупав ум, и тој обично и вика посилно од сите и се смета себе сезнаен. Вистинскиот ум, вистински образованиот човек за многу нешта говори: “јас се уште ова не го знам”, и ова незнаење е неизмерливо подостојно за вистинската наука, од надменото сезнаење. Ете така, христијанската вера, христијанството во однос на умот зазема таква позиција: тоа, како прво, го признава умот за возвишен дар од Бога на човекот, навистина Божествен дар; тоа, како второ, тврди дека, како и се во светот, како и целиот човек, умот е помрачен и ограничен од гревот и затоа не може веќе се да познае и објасни. И најпосле, како трето, тоа смета дека умот може и треба да се просветли, просвети, задлабочен и роден низ верата. А за ова умот треба да се смири, а тоа значи - да се дозволи дека во светот не дејствува само тој и /од друга страна/ слепата и непромислена причинетост, која единствено умот ја достигнува, а тоа дека во светот дејствува Бог, за кого е речено, дека Неговите патишта не се наши патишта, Неговата мудрост не е наша мудрост, и дека Бог ја руши гордоста на умот, кој го утврдува своето сезнаење. Но тогаш отпаѓаат и сите аргументи /противења, несогласности/ за кои зборувавме на почетокот: тоа не се случува, и затоа тоа е невозможно, тоа не соодветствува на законите на природата кои ни се извесни, и затоа тоа не се случило, и така натаму. Бидејќи, најдлабоките закони на светот и не ни се познати, непозната ни е неговата мистична длабочина, со која умот се сретнува преку дејството во него на Бог-Творецот, Бог-Љубовта, Бог-Промислителот. Затоа што верата и Црквата сосема не утврдуваат дека тоа се “случува” и дека тоа е “возможно”, то ест деца можат да се раѓаат без татко, од дева. Верата и Црквата само тврдат дека овој нечуен, невиден и за нашиот паднат ум невозможен настан се извршил тогаш, само тогаш, кога на земјата, во образ човечки дошол Самиот Бог! Затоа верата во девството на Марија, Мајката на Исус, сосема не зависи од тоа “возможно ли е” или “невозможно ли е” тоа, се случува или не се случува. Самата Црква во една од своите молитви утврдува: “туѓо им е на мајките девството и туѓо му е девството на мајчинството”. Оваа вера зависи само од тоа, веруваме ли ние дека Христос е - Бог, кој дошол на земјата, при нас, “заради нашето спасение, заради нас луѓето”. Ако веруваме, тогаш станува сфатлива (не, не на голиот разум, а на длабочината на нашето сознание) и тајната на безмажното раѓање. Бидејќи во оваа тајна и се содржи верата на Црквата во Христа, Неговото знаење како Бог и Човек, како Бог Кој станал човек, како Човек исполнет со Бога, обожен. На нас не ни е дадено да го сведеме Бога на земја и да Го вочовечиме. Тоа Божјо решение, Божја иницијатива, причината на Неговото вочовечување не е во земното, не е во еден од земните закони, но само во Бога, Христос е - Син Божји. Но своето човештво, својата плот и крв Христос ја прима од нас, луѓето, и ја прима од Дева Марија, на која преку Духот Божји, Неговата творечка сила и љубов и е дадено да стане Мајка и со ова мајчинство за вечни векови, засекогаш и до крајот да не сроди со Христа, Синот Божји, да го јави како еден од нас, како Син Човечки. Слободното решение на Бога, кој создава нов човек, слободното примање на човекот на овој дар: ете ја смислата на нашата вера, ете ја радоста нејзина. Бог снисходи од небото, за човекот да се искачи на небото. Низ Исуса Христа - ние сме деца Божји, низ Марија - Христос е со нас, во нас, наш брат, наш син, наш Спасител. Се ова и е изразено во краткото исповедање на Символот на верата: “и се воплоти од Светиот Дух и Марија Дева, и стана човек... ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:50
|
Протојереј Александар Шмеман
4. И кој беше распнат за нас во времето на Понтиј Пилат Каква е смислата на ова спомнување - на Пилат, при набројување на се она во што верува Црквата? Зошто тоа име се спомнува во врска со распетието, смртта и воскресението на Христа, едно име среде безброј имиња на луѓе кои учествувале во осудата и мачењето на невиниот Учител? На ова прашање треба да се дадат два одговора еднакво важни за нашата вера, суштествени, централни. Првиот одговор е ваков: името на Пилат се спомнува затоа што со тоа Црквата ја утврдува историчноста на овие настани, во кои го исповеда спасението на светот и човекот. Постои и втора причина за спомнувањето на името на римскиот управник во Символот на верата, и таа јасно е укажана во зборовите на Пилат, кој тој, според Евангелието по Јован, му ги кажал на Христос Кој стоел пред него. Христос молчи. И Пилат прашува: “Зошто не ми одговараш? Зарем не знаеш дека имам власт да Те распнам и власт да Те отпуштам?” Тоа значи дека земната судбина на човекот кој стоел пред Пилат, смртта и животот на човекот зависеле од него, Пилат. И Пилат, како што ни е познато, знаел дека во овој човек нема никаква вина. “Оттогаш - пишува евангелистот Јован - бараше како да Го отпушти”, то ест Пилат барал случај, за да го отпушти Христа - и не го отпуштил. Не го отпуштил, бидејќи се плашел од толпата, бидејќи полесно му било да и угоди, предавајќи на смрт невин човек, отколку да го отпушти - да ризикува да дојде до немири, бунт, поткажувања во Рим и слични нешта. Пилат бил слободен. Неговата власт, говори Христос, му била дадена одозгора, и тоа значи - за правда, праведност, заштита на слабите. Пилат слободно го избрал злото. Имало еден момент, еден, само еден - кога се зависело од него, и тој го знаел тоа, и свесно постапил против совеста, против правдата... Не, тука немало судбина, Пилат не бил бесмислен исполнувач на туѓата волја, играчка во нечии раце. Пилат бил слободен. И токму таа слобода на Пилат ја прави неговата постапка толку безизлезна, толку страшна и апсолутно трагична. Затоа спомнувањето на името на Пилат во Символот на верата - (секогаш, секој ден, во тек на илјада години), тоа ни е напомнување, на секого од нас, за тоа дека ние сме слободни. Оној миг кога Пилат можел да го отпушти Христа или да го ослободи - тој миг трае вечно, трае во животот на секој од нас. Нема ден во кој ние не стоиме пред изборот, и нема ден во кој на секој од нас преку власта која му е дадена одозгора според гласот на совеста кој никогаш не лаже, да ја знае правдата /вистината/ - и или да ја одбере, или да ја отфрли. Во секој човек можеме да го узнаеме образот на Христа, и или да му направиме добро, или да Го предадеме - од страв, од слабост и малодушност, како што тогаш, во тој петок пред Пасхата, во шестиот час тоа го направил Пилат. Само во однос на оваа слобода, која никој нема власт да ни ја одземе, и се решава нашето спасение или пак, нашата духовна гибел. Христос не спасил, но тоа спасение кое ни го дарувал да го направиме наше спасение - можеме само самите ние, само гледајќи на човекот кој стоел пред Пилат, од сите отфрлен, од сите предаден, од сите оставен. “Тогаш излезе Исус во трње и багреница. И му рече Пилат: ете човек!” - не знаејќи, дека во овие зборови е единствениот суд над нас, бидејќи секој од нас е слободен да го прими или да го отфрли и предаде Него. Така, спомнувајќи го името на еден човек, Символот на верата, за вечни векови ни ја разоткрива целата неопфатлива длабочина на човечката слобода. Самиот Бог стои пред нас - не во величие и слава - бидејќи тогаш би му се потчиниле и би станале Негови плашливи робови, не - во трнов венец и багреница. И само во однос кон Него ние сме слободни, како што бил слободен Пилат, и во оваа слобода секој ја решава својата вечна судбина. Кој беше распнат... Во човекот Исус Бог не соединил со Себе, ни ја јавил Својата безмерна љубов, ни го отворил пристапот во вечното царство на љубовта и светлината. И ете светот не Го примил и Го отфрлил, како што говори евангелистот Јован Богослов: “Он дојде при своите, и своите не Го примија...” Слезе од небото, и ете - распнат е. Се воплоти, и ете - осуден е на страдање. Се вочовечи - и ете, убиен е и погребен. Во овие спротивности, во овој судир на љубовта со омразата, во судирот на средбата и отфрлањето, дарот и непримањето, Символот на верата ни го разоткрива христијанското сфаќање, или - подобро речено - христијанското знаење, христијанскиот опит на злото, а исто така знаењето и опитот на победата Христова над злото, Неговото уништување на злото... Првото прашање: зошто Христос бил отфлен? Од каде таа постепена растечка омраза кон Него, чиј последен израз вечно звучи во страшното викање на толпата: “Распни Го, распни Го!”? Бидејќи од моментот кога му се покажал на народот, целото служење на Христа, целата Негова проповед - тоа е едно непрекинато воплотување на љубовта, доброто, сострадувањето и милосрдноста. Христос говори за себе со зборовите на древниот пророк: “Духот Господов е на Мене, затоа што Он ме помазал да им благовестувам на ништите, и Ме испратил да ги исцелам скрушените по срце, на заробените да им проповедам ослободување, на слепите видело, измачените да ги отпуштам на слобода...” Христос оди низ градовите и селата, и толпа луѓе Го следат, кај Него донесуваат болни и страдалници, Го слушаат и, би се рекло, Го опкружуваат со љубов и почитување. Каде исчезна таа толпа, кога Христос стои пред првосвештеникот, а потоа пред Пилат, кога Го тепаат и Му се потсмеваат римските војници, кога Му ги пробиваат дланките и стапалата, заковувајќи Го на крстот? Или тоа е - истата таа толпа, истите тие луѓе? Но тогаш - што ја претворило љубовта во омраза, почитувањето - во отфрлање? Ете Пилат говори: “Не наоѓам во Него никаква вина”; ете разбојникот распнат спроти Христа, говори: “Овој човек не сторил никакво зло...” Но се е бессилно против страшниот напор на омразата, желбата овој човек да го нема повеќе, да биде убиен... Смислата на евангелскиот расказ, ако се восредоточиме, замислиме, соживееме во него, е едноставна: Христос го отфрлаат, Христос го мразат, Христос го распнувааат не за тоа во што е обвинет, не за измислените престапи, за кои лажливо и клеветнички Го обвинуваат пред Пилат и кои, знаејќи дека тоа е лага и клевета, ги отфрла и Пилат, со тоа не помалку предавајќи Го Христа на срамна и страшна смрт. Не, тука нема недоразбирање, тука нема никаква случајност. Христа Го распнуваат само затоа што доброто и љубовта во Него, заслепувачката светлина која се излевала од Него, на луѓето им се покажале несносливи. Несносливи затоа што Неговата светлина го разобличува злото во кое луѓето живеат и кое тие сами од себе го кријат. Бидејќи во тоа е ужасот на паднатиот свет, во тоа што во него не само што царува злото, но уште и се издава себе за добро, секогаш се крие зад маската на доброто. Во светот царува кружна порака на злото, кое се издава себе за добро! Во името на доброто, слободата, грижата за човекот - и не само тогаш, а секогаш, и сега, во нашите денови - ги заробуваат и убиваат луѓето, ги мамат, лажат, клеветат, уништуваат; секое зло вика: јас сум - добро! И не само што вика, но уште и има потреба постојано да му одговараат. “Ти си - добро, ти си - слобода, ти си - среќа!” Злото не би имало никаква победа, никаква власт во светот, ако тоа отворено би се покажувало како зло. Злото победува со измама, издавајќи се себе како добро. И таа измама му дава можност на човекот да ја оправдува омразата, убиството, ропството, лагата, изопаченоста. Ете оваа измама и ја разобличува и ја разоткрива Христос. Не ја разоткрива и разобличува само со своите зборови, а пред се со Себе, со своето јавување, со своето присуство. Христос е сведок, а секој престапник знае дека, пред се, треба да се уништи сведокот на престапот, да се огради кружната порака на злото. “И станаа оттогаш - од денот на предавството и убиството и Ирод и Пилат пријатели”. Во оваа кратка забелешка на евангелистот се содржи целата страшна вистина за злото. Да, Христос го следела толпа, додека Тој помагал, исцелувал, творел чудеса. И истата таа толпа го отфрлила Христа, и врескала “распни Го!” Луѓето преку страшниот инстикт на злото почувствувале дека во овој совршен човек, во оваа совршена љубов е - нивното разобличување, дека со својата љубов, со своето совршенство - Христос од нив бара живот кој тие не го сакаат, љубов, вистина, совршенство, кои за нив се несносливи, и затоа овој сведок треба да го осудат, да го уништат. Ете - само во ова е целата смисла, целата длабочина на крстот и распетието - во ова видливо торжество на злото, всушност, торжествува доброто. Бидејќи торжеството на доброто започнува со разоткривање на злото како зло. Првосвештениците знаат дека тие клеветат. Пилат знае дека тој предава на смрт човек кој за ништо не е виновен. И миг по миг, чекор по чекор, во ова страшно торжество започнува да се разгорува светлината на победата. Победата прозвучува во раскајувањето на распнатиот разбојник, во зборовите на стотникот, кој раководел со казната: “Навистина овој човек е - Син Божји! Човекот кој умира на крстот - го завршува своето сведоштво. И од него одвнатре - не, се уште не однадвор - е уништено злото, бидејќи е пројавено и вечно се пројавува како зло. Повторувам, крстот - тоа е началото на оваа победа, чиј завршеток е - во смртта и воскресението на Распнатиот. И страдаше... “И страдаше...” - говори Символот на верата. Зошто ова повторување, бидејќи зборот “распетие” го содржи во себе сфаќањето на страдањето? Како одговор на ова треба да се каже следното: говорејќи “распнат”, ние пред се, говориме за оние кои го распнале Христа, говориме за злото, за тоа видливо торжество и победа на злото, кои ги изразува крстот и распетието и низ кои од злото, бидејќи тие го изразуваат злото како зло, се симнуваат сите покривки - и започнува уништувањето на злото. Говорејќи пак, “и кој страдаше”, ние говориме за Христа, ние не се восредоточуваме на распнувачите, туку на Распнатиот на Кој го восредоточуваме својот духовен поглед. Ако, како што учеле некои лажни учители осудени од Црквата, Христос не страдаше на крстот, не ги искусеше ужасните физички и душевни страдања, тогаш се, решително се би се сменило во нашата вера во Христа, во верата во Него како Спасител на светот и човекот. Бидејќи тоа би значело дека ние од оваа вера сме го отфрлиле главното, а имено - верата во спасителноста на слободното страдање, самопредавање на Христа на најстрашниот, најнеобјаснивиот и безизлезен закон на “овој свет” - законот на страдањето. Не ни требаат никакви докази за тоа дека светот е исполнет со страдање. Со физичко страдање и душевно страдање, со бол и мачење во потполна смисла на овие зборови. Со страдање кое често се покажува посилно од стравот од смртта, бидејќи за човек да се ослободи од него, за повеќе да не страда, да не се мачи, тој се убива себе, се откажува од животот. Но ете, толку е очигледно и тоа дека, без разлика на овој сеопфатен и сесветски закон на страдањето, човекот не го прима. Сите религии, сите философии, сите идеологии, кратко речено - сите “рецепти” кои му се предлагаат со векови на човекот, сите без исклучок, ветуваат ослободување од страдањата, прекратување на страдањата. Овде, во ова ветување, исчезнува разликата помеѓу “индивидуализмот” и “колективизмот”, меѓу религијата и атеизмот, меѓу конзерватизмот и радикализмот, и.т.н. И овој факт дека луѓето го примаат ова ветување, веруваат во него, и во извесна смисла само преку него и живеат, докажува дека во човекот неискоренливо е потсвесното или свесното чувствување на страдањата како нешто недолжно. Ако се нарекува нормално тоа што се случува секогаш и секаде, тогаш нема ништо “понормално” од страдањето. Но тоа “нормално” човекот од вечност го чувствува како ненормално. И ете, треба со сета сила да се каже дека само христијанството, само тоа не му ветува на човекот ослободување од страдањето. “Во светот ќе имате тага” - вели Христос, иако самиот Тој, за време на целото свое служење, само тоа и прави, им помага на оние кои страдаат. Но правејќи го ова и на нас заповедајќи ни да го правиме истото, Христос ни еднаш, никаде не говори, дека Тој дошол да го ослободи светот од страдањето, да го прекрати и уништи. Христос, слободно, знаејќи што Го очекува, “влегува во Ерусалим”, оди да пострада и слободно го прима страдањето, и нас не предодредува за тоа, само ако и во најништожна мера Го следиме и постапуваме според Неговите заповеди. Зошто? Во што е смислата на оваа противречност која ни се покажува? Ете во што: ако Христос во својот земен живот, цело време страда, и сожалува, и исцелува, и помага, тогаш оттука е очигледно дека Тој, како и сите луѓе, не ги прима страдањата како нешто нормално и при средбата со нив, како и секој човек, “се возмутува во духот”. Не, не за страдање и мачење, а за радост и живот преизобилен Бог го создал човекот, и за Христа секое страдање - тоа е победа на злото и злото во светот, создаден од Бога. Сепак, во тоа е ужасот на злото, што тоа го направило страдањето нормално и, заедно со смртта, единствен апсолутен закон на светот и животот. И затоа ниеден “рецепт” против страдањата, меѓу другото дури и чудото на исцелување и оживување на мртвите, не го ослободува светот и животот од страдања, можеби дури и обратно - ја нагласува сесилноста на страдањето, неговата безизлезност. Ја нагласува сета ужаснувачка “нормалност” на ненормалното... Исцелениот повторно се разболува и умира. Утешениот и усреќениот повторно ја спознава тагата и болката на животот, торжеството на злото кое го опкружува, распаѓањето и маките. “Во светот ќе имате тага...” И само сфаќајќи го ова, може да се сфати дека и тоа само ако се има духовен слух, е одговор на Христа, одговор на христијанството - на страдањето. Овој одговор: не е уништување на страдањата, што е невозможно во паднатиот свет, а претворање на страдањето во победа. Ете тоа претворање и го извршува Христос, слободно примајќи го страдањето, слободно предавајќи му се. Ние не можеме дури ни да ги слушаме тие зборови: претворање на страдањето во победа - или тие засекогаш би останале најбесмислено нешто од сите реторики, од сите самоутехи - ако нашето срце, нашето духовно сеќавање не го чуваше образот на Христос кој страда. Што ни говори тоа сеќавање? Христос, Синот Божји, сјајот и светлината на Бога на земјата, влегол во нашето страдање, го примил до крај, го направил свое страдање во неговата најпотполна и страшна мера: заедно со нас, како еден од нас, но само во натчовечка полнота, “Он започнал да се ужаснува и да тагува”. На тој начин, Тој со своето страдање ни ја открил можноста нашето страдање да го претвориме во сострадување на Него - и тоа значи во духовен подвиг, во духовна борба, во духовна победа. Страдањето - венецот и торжеството на бесмислата и апсурдот - Христос го исполнил со својата вера, својата љубов, својата надеж, и тоа значи - со смисла. Страдањето - од уништување на животот - Христос го направил можност за раѓање во вистински, духовен живот. Можност, велам, бидејќи нема ништо маѓијско во страдањата на Христа. И нема потежок, човечки расудувајќи, понапорен и невозможен подвиг, од претворање на оваа можност во реалност. Човечки - ние се уште сакаме од Бога, од Христа, прекратување, а не претворање на страдањата, го сакаме она што го сакале луѓето од Него, кои во Христа гледале само исцелител, го гледале само Оној Кој може да го уништи страдањето. Но Христос не ги уништил страдањата ни за Себе, ни за нас. Христос не сметал достојни за неизмерливо поголеми работи: вклучувањето во Неговите страдања, примањето на страдањето како уништување на неговата уништувачка сила, како влез во верата, надежта и љубовта, како победа на духот, како влез во Царството Божјо. “Силата Божја во немоќта се покажува”. И само ако внимателно погледнеме околу себе, ќе се убедиме дека, ако во светот постојат вистински победи на духот, победи на верата, надежта, љубовта, победи во луѓето - на Христа, тогаш сите тие, без исклучок - тоа се победи на ова страдање на Христа, наше страдање со Христа. Се тоа, кажано на нашиот слаб и сиромашен човечки јазик, од вечност сјае и гори само во еден збор од Символот на верата: “и страдаше”. И беше погребан... По исповедањето на Христа Кој беше распнат и страдаше Символот на верата тврди и “беше погребан”. И повторно ние неволно се прашуваме: зошто овој збор, а не зборот “и умре”. Погребот, очигледно, ја вклучува во себе, ја претпоставува смртта, а сепак, не е случајно тоа што не се вели смрт, а погреб, кој Црквата го спомнува набројувајќи ги оние настани на животот и служењето на Христа, во кои и низ кои, верува таа, се извршило и вечно се извршува спасението на светот и човекот. И затоа, одговарајќи на прашањето за смислата на словото “и беше погребан”, се допираме до нешто многу важно, до нешто што е срцевина за христијанската вера. Може да се каже вака: смртта, умирањето се уште се однесуваат на нашиот земен, видлив живот, тие се негов крај и завршување. Смртта, во нејзината биолошка суштина, е самоочигледен факт, непобитен како за оние кои веруваат во она што луѓето го нарекуваат “задгробен живот”, така и за оние кои не веруваат во него. Но погребот на умрениот веќе не се однесува на моментот на смртта, а на она што следува по неа, кон она, како што се однесуваат кон неа, како што мислат и веруваат за неа оние кои го извршуваат погребот. За едни тоа е обред на вечно разделување, признавање на неотповикливоста на смртта како апсолутен крај, како враќање на човекот во она небитие, од кое тој поради нешто се појавил и во кое безизлезно се враќа. Тоа разделување може да се организира со поголемо или помало торжество, да се украси со говори и цвеќиња, но тоа ништо не менува во чувството на безнадежност, бесмисленост, апсурд, со кое е проникнато погребното торжество; човекот постоел, а сега не постои. Крај. За друг погребот ја изразува верата во продолжување на животот по смртта: во древните незнабожечки култови во гробот на умрениот ставале храна, оружје, некогаш дури убивале и жена, за таа да може и во задгробниот живот да биде со својот маж. Таквиот погреб ние одамна сме го разоткриле како детска наивност, суеверие. Така или инаку, погребот секогаш е утврдување на определено сфаќање на смртта. И затоа Црквата во Символот на верата не говори за смртта, а за погребот на Христа. Повеќе од тоа, секоја година, на денот кој му претходи на Велигден, денот кој таа го нарекува Велика и Благословена сабота, Црквата како да го повторува овој погреб, повторно и повторно разоткривајќи го, јавувајќи го, тоа што се извршило, пред се, со самата смрт, кога ја примил, слегол и се нурнал во неа Исус Христос, Синот Божји. Кога по темнината на Великиот Петок, денот на распетието и смртта, денот на пројавување на сета сила на злото, кое се урнало на Христа, ние стапува во сабота - среде храмот се издигнува таканаречената плаштаница, то ест гробот со изобразба на него на мртвиот Христос. Но секој кој макар еднаш во животот, заедно со другите го доживеал тој ден единствен по својата длабочина, по својата светлина, по својата бела тишина, знае - и знае не со разумот, а со цело свое суштество - дека овој гроб која, како и секој гроб, секогаш е сведоштво за торжеството и непобедливоста на смртта, започнува да се озарува со некоја видлива светлина, која речиси може да се почувствува, дека гробот, како што пее Црквата, се претвора во “живоносен гроб”. Да, видливо смртта торжествува во оваа неподвижност на мртвото тело, на овој човек кој не дише. Се се завршило, на се дошло крај. Но смислата, длабочината, со ништо во светот неспоредливата убавина на оваа служба е во тоа што, извршувајќи се крај гробот и околу смртта, таа е созерцување, јавување на необичноста, новина на оваа единствена смрт на овој единствен човек. “О Животе! Како ти умираш? Како можеш ти да се вселиш во гробот?” Ете го прашањето кое ние му го задаваме на Христа кој во гробот лежи. И постепено ни доаѓа одговорот. На ридањето, на недоумот, на очајот на својата мајка, на целиот свет, на целата творба, Христос одговара, и овој одговор прозвучува во потресувачките песнопеења на овој ден: “зарем ти, зарем вие не сфаќате - како да ни говори Христос. - Имав двајца пријатели на земјата: Адам и Ева. И дојдов кај нив и не ги најдов на земјата, која Јас им ја дадов. И љубејќи ги, се спуштив таму каде што се тие - во темнината и ужасот и безнадежноста на смртта”. Да, се тоа е изразено, се тоа е кажано, се тоа се пее на јазик детски, во образи, символи, како во сказна. Но како поинаку да се објави, покаже потресувачката нова вест на тоа што се случува? Оној за Кого Евангелието говори дека “во Него бил животот, и животот им бил светлина на луѓето” - Оној Кој е самиот живот - во љубов и сострадување се спушта во смртта, која Тој не ја создал, но која завладеала со светот, го отрула животот. Смртта го проголтува животот, но ете - во смртта на Христа истата се покажува проголтана од Животот. Во темнината и сенката смртна, во самотијата и ужасот на смртта се запалува светлина. Црквата пее: “Спие Животот и Смртта трепери...” Рано наутро, се уште во потполна темница, ја носиме плаштаницата околу храмот. И ете веќе не се разнесува ридање, а победна песна: “Свети Боже, Свети Крепки, Свети Бесмртни!” Христос влегува во царството на смртта, на заробениците на смртта објавувајќи им, дека на тоа царство му се приближил крајот. Од сега секоја смрт, колку и да ни се чини ужасна, печална и страшна одвнатре, е победена со тоа што неа ја примил, преживеал и во себе ја изживеал Христос. “Смртта е проголтана со победата” - воскликнува апостол Павле, и крај гробот на секој умрен, ние пееме за “надгробното ридање, кое се претвора во победна песна Алилуја!” “И беше погребан...” Тоа значи - примајќи ја смртта како своја судбина и исполнувајќи ја со љубов, и тоа значи - со живот, со вера, и тоа значи - со живот, надеж, и тоа значи - со живот. “Каде ти е смрт, осилото? Каде ти е, аду, победата?” На сите нас ни претстои да влеземе во смртта, да умреме. Но со зборовите на Символот на верата Црквата тврди дека во смртта ние го сретнуваме Христа, дека Тој смртта ја обрнал во средба со себе, во предворие на воскресението. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:52
|
Протојереј Александар Шмеман
5. И воскресна во третиот ден, според Писмото... После крстот, после слегувањето во смртта, воскресението од мртвите - тоа е основното, главно, решавачко тврдење на Символот на верата, тврдење само по себе, на срцевината на христијанството. Навистина “ако Христос не воскресна, верата ваша е суетна”. Тоа се зборови на апостол Павле, и тие за христијанството остануваат основа до ден денешен. Христијанството - тоа, пред се, е вера во тоа дека Христос не останал во гробот, дека од смртта засветлел животот и дека во воскресението на Христа од мртвите, апсолутниот, сеопфатен закон на умирањето и смртта кој не трпи исклучок, одвнатре бил урнат и надвладеан... Воскресението на Христа, повторувам, го чини самото срце на христијанската вера, на христијанската благовест. А сепак, колку и да ни е тоа чудно, во реалниот живот на христијанството и христијаните денес, оваа вера зазема малку место... Таа како да е замаглена, и современиот христијанин, и самиот не знаејќи, не како да не го прима тоа, а како да го избегнува, не живее со тоа, како што живееле со тоа првите христијани. Да, ако оди во црква, тој, се разбира, ги слуша ликувачките тврдења кои одекнуваат во христијанската богослужба: “со смртта смртта ја победи”, “проголтана е смртта со победата”, “животот царува”, “ни еден нема мртов во гробот”. Но ако го прашате што навистина мисли за смртта, тогаш често, премногу често, ќе слушнете некое распливнато тврдење за бесмртноста на душата, кое постоело и до христијанството, и нејзиниот живот во некој задгробен свет. Тоа е се уште добро. Во полоша смисла - ќе се сретнете едноставно со збунетост, незнаење: “знаете, јас никогаш вистински не сум се замислил околу тоа”. Меѓутоа, да се замислиш за “тоа” е апсолутно неопходно, бидејќи повторувам, на верата или неверата - не едноставно во “бесмртноста на душата”, а имено во воскресението - во воскресението Христово и на крајот на времињата нашето “општо воскресение” - на оваа вера се држи целото христијанство. Ако Христос не воскресна, тогаш Евангелието е лага, најстрашна од сите лаги. Ако Христос воскресна, тогаш радикално се менуваат, едноставно отпаѓаат сите наши дохристијански претстави и верувања во “бесмртноста на душата”, тогаш целото прашање за смртта се претставува во потполно различна, радикално различна светлина. Бидејќи воскресението, пред се, го претпоставува односот кон смртта, сфаќањето на смртта - на најдлабок начин различно од обичните религиозни претстави за неа, а во некоја смисла и едноставно обратно од овие претстави. Треба директно да се каже дека класичното верување во бесмртноста на душата ја исклучува верата во воскресението, бидејќи воскресението - и тука е коренот на се - ја вклучува во себе не само душата туку и телото. Едноставното читање на Евангелието не остава никакво место за сомнеж во ова. Откако го виделе воскреснатиот Христос, апостолите, според расказот во Евангелието, мислеле дека гледаат призрак, привид. И првото дело на воскреснатиот Христос било да им ја јави, да им ја даде, да ја почувствуваат, реалноста на Неговото тело. Тој зема храна и јаде пред нив. На Тома кој се сомневал Тој му вели да се допре до Неговото тело, со палецот да се увери во воскресението. И кога апостолите поверувале, имено објавувањето на воскресението, неговата реалност, неговата “телесност” и станала главната содржина, сила и радост на нивната проповед. Главна тајна на Црквата станува причестувањето со лебот и виното како тело и крв на воскреснатиот Господ - и во овој акт, како што говори апостол Павле, “смртта Господова објавувајќи ја, воскресението Негово го исповедаат”. Оние кои се обрнуваат во христијанство не се обрнуваат кон идеи и принципи, а ја примаат оваа вера во воскресението, овој опит, ова знаење на воскреснатиот Учител. Повеќе од тоа, тие со оваа вера ја примаат верата во сеопштото воскресение, и тоа значи - во надминувањето, разорувањето, уништувањето на смртта како последна цел на светот. “Последниот непријател ќе се истреби - смртта!” - во некој духовен восхит воскликнува апостол Павле. И секоја велигденска ноќ ние воскликнуваме: “Каде ти е смрт, осилото, каде ти е аду, победата?... Христос воскресна и нема ниеден мртов во гробовите, воскресна Христос и животот царува!” На тој начин, примањето или непримањето на Христа и христијанството е, во суштина, примање или непримање на верата во Неговото воскресение, и тоа значи, говорејќи со јазикот на религиозните претстави, во соединувањето во Него на душата и телото, чие разделување, чие распаѓање и е смртта. Можеме да не говориме за оние кои го отфрлаат воскресението на Христа од едноставна причина, што тие го отфрлаат самото постоење на Бога, то ест можеме да не говориме за убедените, умислени дека се убедени, атеисти, безбожници. Тука очигледно спорот се префрла на друго ниво. Многу е поважно тоа чудно “замаглување” на верата во воскресението, за кое толку говорев, тоа замаглување среде верните, христијаните, кои на чуден начин го поврзуваат радосното празнување на Велигден со фактичкото, често дури и потсвесно отфрлање на воскресението Христово. Во историското христијанство како да се појавило навраќањето на дохристијанското сфаќање на смртта кое, како прво, се состои во нејзиното признавање како “закон на природата”, то ест појава својствена на самата природа, со која, од истата причина, колку и смртта да ни е страшна, треба да се “помириме”, која треба да ја примиме. Навистина, сите нехристијански, сите природни религии, сите философии во суштина само со тоа се занимаваат, не помируваат со смртта, се грижат да ни го покажат началото на бесмртниот живот, бесмртната душа, во некој друг, задгробен свет. И се разбира, како што учи, на пример, Платон, а по него и безброј негови приврзаници, ако смртта е посакуваното ослободување на душата од телото, тогаш верата во воскресението на телото станува не само беспотребна и несфатлива, но едноставно лажна, невистинита. Значи, за да ја почувствуваме смислата на христијанската вера во воскресението, не треба да започнеме од него, а од телото и смртта, од христијанска гледна точка на разбирање. Тука е коренот на недоразбирањето дури и внатре во христијанството. Бесмртност Религиозното сознание го восприема воскресението на Христа, пред се, како чудо, какво, се разбира, тоа и се покажува. Но за битовото религиозно сознание ова чудо останува “единечно”, такво кое се однесува на Христа. А бидејќи ние Христа го признаваме за Бог, ова чудо во некоја смисла дури и престанува да биде чудо: Бог е сесилен, на Бога се му е возможно. И се разбира, што и да ни означува смртта Христова, Неговата божествена сила и власт, не Му дале да остане во гробот. Но се работи за тоа што ова ја составува само половината на почетното христијанско восприемање на воскресението Христово. Радоста на раното христијанство, радоста која и до сега живее во Црквата, во нејзините богослужби, во нејзините песнопеења и молитви, особено во празникот Велигден кој со ништо не може да се спореди - не го одделува воскресението Христово од “општото воскресение”, од воскресението на сите луѓе, воскресението кое започнало во воскресението Христово. Празнувајќи го, една недела пред Велигден, воскресението на умрениот пријател Христов Лазар кое Тој го извршил, Црквата торжествено, радосно утврдува дека ова чудо е “потврда на општото воскресение”. Но ете во сознанието на верните верата во воскресението на Христа и верата во “општото воскресение” кое со тоа се започнало како да се разединиле. Останала негибната верата во станувањето на Христа од мртвите, Неговото воскресение во тело, за што го повикува Тома кој се сомнева да го допре: “Стави ги прстите твои во раните Мои и не биди неверен, но верен...” Во она што се однесува до нашиот последен удел и судбина по смртта, тие постепено престанале да се восприемаат во светлината на воскресението Христово и во однос кон него. За Христа ние утврдуваме дека Тој воскреснал, за самите себе говориме дека веруваме во бесмртноста на душата, во кое нешто долго пред Христа верувале Грците и Евреите и до ден денешен веруваат сите религии без исклучок, но за таквата вера воскресението на Христа, колку тоа и чудно да ни звучи - дури и не е неопходно. Во што е причината на ова чудно раздвојување? Причината е во нашето сфаќање на смртта или, подобро кажано, во сфаќањето на смртта како одделување на душата од телото. Целата дохристијанска и нехристијанска “религиозност” се повикува на одделувањето на душите од телата, и истото го сметаат не само за “природно”, но и апсолутно сигурно, во тоа го гледаат ослободувањето на душата од телото кое и смета да биде духовна, чиста и блажена. Бидејќи во човечкиот опит злото, болеста, страдањето, страстите се - од телото, смисла и цел на религијата, на религиозниот живот природно станува ослободувањето на душата од овој “затвор” на телото”, ослободување кое ја достигнува својата полнотија во смртта... Но со сета сила треба да подвлечеме дека таквото сфаќање на смртта е - нехристијанско, повеќе од тоа - несовмесно со христијанството, отворено противно /противречно/ на него. Христијанството објавува, тврди и учи дека одделувањето на душата од телото кое го нарекуваме смрт, е зло. Тоа е она што Бог не го создал. Тоа е она што влегло во светот и го покорило на себе, но против Бога, нарушувајќи ја Неговата замисла, Неговата волја за светот, за човекот и за животот. Тоа е она што Христос дошол да го уништи. Но не за да се сфати, но за да се почувствува христијанското восприемање на смртта, на почеток треба да се кажат неколку зборови за таа Божја замисла, онолку колку што таа ни откриена во Светото Писмо и во својата полнота јавена во Христа: во Неговото учење, во Неговата смрт, во Неговото воскресение. Кратко, упростено оваа замисла може да се прикаже вака: Бог го создал човекот со душа и тело, то ест истовремено духовен и материјален, имено ова соединување на духот, душата и телото во Библијата и во Евангелието се нарекува човек. Човекот како што го создал Бог - тоа е воодушевено тело и воплотен дух, и затоа секое нивно разделување, и не само последното - во смртта, но и до смртта, секое нарушување на нивното единство - е зло, е духовна катастрофа. Оттука е и нашата вера во спасението на светот преку воплотувањето на Бога, то ест преку Неговото примање на плотта, телото, и тоа не призрачно, “како тело божемно”, а тело во потполна смисла на овој збор: такво кое има потреба од храна, кое се уморува, кое страда. На тој начин, во смртното разделување на душата и телото се завршува она што во Светото Писмо се нарекува живот, то ест она во што и се одржува човекот како одушевено човечко тело и воплотување на духот. Не, во смртта не исчезнува човекот, бидејќи на творбата не и е дадено да го уништи она што Бог го повикал од небитие во битие. Но тој, човекот, се нурнува во смртта, во темнината на безживотноста и бессилноста, тој, како што говори апостол Павле, се предава на распаѓањето и тлението. Сакам уште да повторам и да подвлечам: не за ова разделување, умирање, распаѓање и тление го создал Бог светот. И затоа христијанското Евангелие објавува дека “последниот непријател се истреби - смртта!” Воскресението е повторно создавање на светот во неговата првобитна убавина и целосност, тоа е потполно одухотворување на материјата и потполно воплотување на духот во созданието Божјо. Светот му е даден на човекот како негов живот, и затоа, според нашето христијанско православно учење - Бог не ќе го уништи, а ќе го преобрази во “ново небо и нова земја”, во духовно тело на човекот, во храм на Божјото присуство и Божјата слава во творбата. “Последниот непријател е истребен - смртта...” Ова уништување, ова истребување на смртта започнало тогаш кога Синот Божји слободно, од бесмртна љубов кон нас, самиот слегол во смртта и нејзината темнина, нејзиниот очај и ужас го наполнил со својата светлина и својата љубов. Ете зошто на Велигден ние пееме не само “Христос воскресна од мртвите...”, но исто така: “Со смртта смртта ја победи...” Воскресна од мртвите само Тој, но ја уништи нашата смрт, го уништи нејзиното владеење, нејзината безнадежност, нејзината неотповикливост. Не, Христос не ни ветува нирвана, не ни ветува блед задгробен живот, а востановување на животот, ново небо и нова земја, радост на сеопштото воскресение. “Ќе воскреснат мртвите и оние кои се во гробовите ќе се зарадуваат...” Христос воскресна, и животот жителствува, животот живее... Ете ја смислата, ете ја бесконечната радост на ова навистина главно тврдење и срцевина на Символот на верата: “И воскресна во третиот ден според Писмото”. Според Писмото, то ест во согласност со она знаење на животот, со онаа замисла за светот и за човекот, за душата и за телото, за духот и материјата, за животот и за смртта, кое ни е откриено во Светото Писмо. Во ова се состои целата вера, целата љубов, целата надеж на христијанството. И ете зошто “ако Христос не воскресна, верата ваша е суетна...” ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:55
|
Протојереј Александар Шмеман
6. И се вознесе на небесата... “И се вознесе на небесата - продолжува Символот на верата по исповедањето на воскресението на Христа од мртвите - и седна оддесно на Отца” (то ест, во преводот од црквенословенски “до десната рака на Оца”). На тој начин, наше следно прашање, тоа е прашањето за тоа што во нашата вера, а исто така и во нашиот живот изразуваат, кон што повикуваат овие зборови, ова тврдење за вознесението на Христа на небото. Овде треба да се запреме на христијанската смисла, христијанското “прозвучување” на зборот “небо”. Тоа е неопходно, бидејќи непријателите на религијата се ползуваат со него, недобросовесно толкувајќи го како сочувување на христијанството на првобитното, донаучно сфаќање на небото - како небо, такаречено “физичко”, како место во вселената, каде се наоѓа и престојува Бог. Меѓутоа, ова древно верување нема ништо заедничко со христијанското сфаќање, чувствување и употребување на зборот “небо”. Да, се разбира, тој е земен од оној природен просторен символизам, кој е својствен на сите култури, и во оваа смисла тој треба да се разгледува по аналогија со нашето употребување на таквите зборови, како “висок /возвишено/” и “низок”, “широк” и “тесен”, и.т.н. Бидејќи кога зборуваме за некоја постапка дека таа е “висока”, а за друга - дека е “ниска”, за секого е очигледно дека овде не станува збор за простор, а за наравствена, духовна оценка на дадените постапки, исто како што, определувањето на човекот како “широк” или “тесен” самоочигледно нема ништо заедничко со неговиот телесен состав. Така ете, зборот “небо” на јазикот на речиси сите народи, секогаш имал, освен својата “природна” смисла, исто така и смисла символична или духовна, како што е символот на возвишеното, чистото, дури и задграничното. Да, во своите првобитни претстави за светот, за космосот, примитивниот човек често овој символизам го сфаќал буквално. Првобитната космологија го делела светот, вселената на три степени: небо, земја, пекол, и природно, светото, божественото, возвишеното го населувала на небото, а злото, гревовното и страшното - во пеколот. Така и во физичкиот свет, во физичкиот опит небото “природно” е прекрасно, светлозарно, чисто, возвишено. Но за тоа дека христијанството нема никаков однос кон оваа космологија, сведочат дури и зборовите на апостол Павле, кој ги повикува христијаните “да мислат на небесното, а не на земното”, или зборовите на свети Јован Златоуст, кој радосно говори: “...што ќе ми е небото, кога самиот станувам небо...” На тој начин, повторувам, секој обид христијаните да се разобличуваат со помош на зборот “небо” за ненаучност, примитивност, глупаво суеверие - тоа не е само обид со негодни средства, но и обид, пред се, нечесен. И се разбира, не може да има никаков сомнеж во тоа дека зборот, дека символот на небото во христијанската вера навистина има клучно значење. Пред се, во расказот за создавањето на светот од Бога, светот се определува како небо и земја. “На почетокот - така се отвора Библијата - Бог го создал небото и земјата”. На тој начин, небото - тоа во христијанската вера не е нешто надвор од светот, не е друг свет. Тоа е - својствено на светот, на творбата својствено духовно, такаречено, негово вертикално измерување. Небото - тоа во светот е нешто возвишено, чисто, духовно, тоа е она што во човекот христијанството го нарекува дух, душа. Оние кои не веруваат во Бога, материјалистите го отфрлаат постоењето на духовна, возвишена, света, реалност својствена за светот. За нив се во светот се објаснува од долу, од материјата, од нејзините чисто физички безлични закони. Но за верниот не земјата, то ест не материјата, а небото го мери со себе животот и неговата смисла, не се сфаќа небото преку земјата, а земјата и земното - преку небото. Носителот на небото во светот, според христијанската вера е - човекот. Човекот е создаден “според образот и подобието Божјо”, на човекот му е даден ум - и според тоа, сила на знаење, на човекот му е дадена совест - и според тоа, знаење на доброто, на човекот му е даден дух - и според тоа, можност да ја постигне убавината и совршенството. Но во својата слобода човекот може да отпадне од небесното во себе, може да посака да живее само на земјата, само со земното, или, соодветно говорејќи, да ги спушти очите свои - и тоа значи својот духовен поглед, своето срце - надолу. Ете тоа и го нарекува христијанството грев и пад. Христијанството верува и тврди дека од овој грев, од ова отпаѓање надолу, од ова оттргнување од небото и дошол да не спаси Христос. Со своето доаѓање во светот, со своето “вочовечување”, Христос повторно го пројавил “небото на земјата”, образот на животот, обрнат кон височината, кон Бога, то ест, кон возвишеното, чистото, доброто, вистинското, прекрасното - кон се од што се оттргнал човекот во својата редукција, во своето сведување на животот на земјата и земното. Христос ни го отворил, ни го дарувал небото, преку себе ни ја укажал смислата на животот како искачување, восходење, вознесение и со силата, правдата, божественото совршенство на небото ја наполнил не само земјата, но говорејќи со јазикот на примитивните символи, и пеколот. Христос слегол на земјата. Тој слегол во смртта. Но со Христа и во Него и во животот и во смртта било вратено небото, отворен патот кон победата над се она што е само земја, само земно, и чие крајно и безнадежно завршување е - темнината на смртта. Извршувајќи го се тоа Христос “се вознесол на небото”. И тоа за христијанската вера значи, дека во Христа на небото е вознесен Човекот, дека човекот е приопштен на небесната правда, и тоа значи - се вратил на Бога, на знаењето за Бога, и во Него - кон единствено вистинскиот, а затоа и вечен живот. Секогаш кога во Символот на верата тврдиме: “и се вознесе на небесата” - не говориме само за Христа, говориме и за самите себе. Ако веруваме во Христа, ако сме со Христа - тогаш и ние сме на небото, или, во секој случај, кон небото, кон Христа, кон Бога е устремена нашата вера, нашиот дух, нашата љубов. Ние го знаеме небото како наш вистински живот, и во ова знаење осмислен и радосен станува и нашиот земен живот, бидејќи тој во Христа станал воздигнување кон вознесението. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 13:57
|
Протојереј Александар Шмеман
7. И пак ќе дојде... “И пак ќе дојде да им суди на живите и мртвите и Неговото Царство не ќе има крај...” Христијаните секогаш верувале во второто доаѓање на Христа. За првите христијански поколенија оваа вера била радосна, самите тие христијанството, пред се, го преживувале како очекување на Христа. Последната книга на Новиот Завет, таканареченото Откровение или Апокалипса на Јован Богослов, се завршува со повикот: “Дојди, Господи Исусе!” Апостол Павле во Посланието до Солунјаните говори за радоста на ова доаѓање: “И тогаш - вели тој - ние секогаш со Господа ќе бидеме...” Сепак, постепено, како минувале вековите, оваа радост како да се претворала во страв - страв од последниот суд, кои христијаните започнале да го нарекуваат страшен. И најпосле, релативно неодамна, во последните две столетија, може да се каже - ослабнал и овој страв од судот, кој му отстапил место на стравот веќе не пред судот, а пред смртта... Затоа ние, христијаните, треба денес повторно да се замислиме околу првобитната христијанската вера во второто доаѓање на Христа, околу восприемањето на оваа вера во судот, кој ни е ветен од Христа. И најпосле, околу христијанскиот опит, христијанското сфаќање на стравот. И можеби од последното, од стравот, и треба да започнеме. Треба затоа што зборот “страв” во христијанското Писмо и Предание се употребува во две различни значења - потврдно и одречно. Најпрво, умесно е да се запреме на одречното значење. Оваа одречна, може да се каже, дури гревовна смисла на стравот, најдобро е изразена кај свети Јован Богослов. Во своето Прво Послание тој пишува: “Оној кој се плаши не е совршен во љубовта, зашто во стравот има мака. Совршената љубов го изгонува стравот...” Смислата на овие зборови е ваква: човечкиот живот - неопходно ли е тоа да се докажува? - сосема е проникнат со страв. Страв од неизвесност, страв од несреќа, страв од страдање, страв од умирање, страв од смрт. Страшен е животот и страшна е смртта, и од овој страв страсно сака и не може да се ослободи човекот... Не може и се обидува некако да го задуши. Се обидува да го скрие некаде, да не мисли, да не знае за него. Но основата на христијанската вера е дека Христос дошол да не ослободи од овој страв кој е својствен на целиот човечки живот. Во оваа смисла самата вера е победа над стравот. Бидејќи ние веруваме дека Христос ни го открил Бог како љубов, со својата смрт ја победил смртта, со своето воскресение ни го отворил пристапот во вечниот живот, во вечната радост. Ако веруваме во Христа и верувајќи, љубиме - му нема место на стравот во нашата душа, тој е уништен со светлината на верата, надежта и љубовта. Затоа за верниот - и имено за ова говори Јован Богослов - стравот е гревовен, тој покажува недостаток на љубов кон Христа, недостаток на вера во Него. И ова ја објаснува таа радост со која првите христијани го чекале враќањето на Христа, радоста на зборовите кои, ве молам, веќе и не замислувајќи се над нив, ние продолжуваме да ги повторуваме: “Да дојде Царството Твое...” Според тоа, таква е христијанската смисла на зборот “страв”, смисла која јас ја нарекувам одречна. И само во однос кон неа ние можеме да ја почувствуваме втората, потврдна смисла. Таа е изразена во зборовите на Писмото: “Почеток на премудроста е - стравот Господов”. Тоа е страв кој не само што не се уништува во верата, надежта и љубовта, а им е својствен како нивна длабочина. Овој страв - не е од незнаење, а од знаење на Бога, од знаење на Неговата безмерна светост, љубов, од знаење на Неговиот повик, обрнат кон секој од нас: “Бидете свети, зашто јас сум свет”, “бидете совршени како што е совршен Отецот ваш небесен”. Неговата суштина е: благоговение, восхит, чувство на достоинство. Овој страв некогаш, многу ретко, го искусуваме и ние во нашиот живот - кога се сретнуваме со убавина, совршенство, кога се допираме до нешто високо, чисто и прекрасно, и во оваа светлина на средбата ја чувствуваме својата паднатост, гревовност и ситничавост на својот живот. Затоа овој страв е спасителен, страв, кој се раѓа од светлината и радоста, и според сведоштвото на светите, овој страв расте во душата човечка според мерата на нејзино приближување кон Бога. Него не е способен да го преживее ситничавиот, самовљубен, самодоволен човек, нурнат во суетата; на него му се спротиставува цинизмот, грубоста, гордоста, вулгарноста, се она што во паднатиот човек ја задушува способноста за очистување, за воздигнување кон совршенство. Овој страв ни ја открива смислата на оној последен, Божји суд над нас, кој го нарекуваме “страшен суд”. Не тоа не е суд на Домаќинот, Господарот над робовите. Ова е суд над нашата душа на самата Божествена љубов, Божествено добро, Божествена вистина и Божествена убавина. Така, во својата приказна за судот Христос не говори за нарушувањето на законот, Тој говори: вие не ме видовте Мене во браќата, не ме видовте во вашиот живот. Овде не се работи за страв од казна, бидејќи стравот од казната не ја придвижува љубовта кон Бога, не ја раѓа во човекот тагата по совршенство и по вистински живот. Тоа е стравот Божји, тоа е тажно сознание за предизвиканите промени, од нас, на Божествената љубов, која ни е дарувана во Христа. Првите христијани го чекале Христа, го чекале Неговото второ доаѓање, затоа што во нив - верувале и низ духовниот опит знаеле - ќе се открие вечното царство на љубовта, знаењето на Бога и во Него - животот вечен. Да, тие го чекале Христа “со страв и трепет”, како што и кон причеста пристапуваме “со страв Божји и вера...” И тоа значи - со благоговение, со сознание за височината на дарот и нашето недостоинство - во однос на овој возвишен дар. Во светлината на нашето сфаќање на се ова може и треба да се каже дека нашиот однос кон второто доаѓање на Христа е мерило на нашата вера во Христа и нашата љубов кон Него. Ако само се плашиме од Него, како што слугите се плашат од господарот, тогаш верата наша е несовршена и во нас отсуствува љубов. Ако го чекаме Христа со “страв Божји и вера”, тогаш го знаеме и тоа дека во него засветлело простувањето на гревовите и дека бесконечна е милосрдноста Божја, и дека една солза на вистинско покајание и вистинска љубов се посилни од сите гревови. Неговото Царство не ќе има крај... Можеби во наши денови, денови на засилување на стравот на земјата, ни треба внатрешно да се вратиме на радосната и победоносна смисла на зборовите од Символот на верата: “Неговото Царство не ќе има крај”. Секој кој, макар еднаш во животот го прочитал Евангелието или го слушнал во Црква, знае, се разбира, дека проповедта на Христа, пред се, била проповед за Царството Божјо, возвестување за него. “Покајте се, зашто се приближи Царството Божјо” - тоа се првите зборови на Христос во Евангелието, кои говорат дека Христос ја минал целата земја, “проповедајќи го Евангелието на Царството”, поинаку кажано, проповедајќи ја благата, радосна вест за Царството. Ако ги собереме сите приказни на Христа за Царството, ако се замислиме и се заслушаме над тоа што тие го говорат, како што и ни посведочиле за него светите, мачениците, апостолите, ако обрнеме внимание на тоа што ни говори, што секогаш ни говорела за него Црквата, тогаш смислата на ова сфаќање, на оваа реалност за која Христос не известил, ќе се покаже многу различна од распливнатото сфаќање на “задгробниот живот”. Царството Божјо - тоа е полнота на животот, полнота на радоста, полнота на знаењето, тоа е торжество на Божествениот живот - се она, за што Бог го создал човекот и светот, од што отпаднал човекот во гревот и самољубието и се она, што повторно ни го јавил и дарувал Христос - како конечна цел, но и како содржина на науката и светот. Во тоа и е посебноста, во тоа и е единственоста на христијанското учење за Царството Божјо, затоа тоа не може да се сведе на ниедна друга религија, затоа можеме да се молиме за Царството, да го посакуваме, да го љубиме, како најпоследна и највисока ризница уште сега, во нашиот земен живот. “Не ќе дојде Царството Божјо на видлив начин - говори Христос - и не ќе кажат за него - тоа е тука или таму, бидејќи Царството Божјо е внатре во вас . Бидејќи Царството Божјо, пред се, е во самиот Христос, во Неговиот живот - човечки, но таков кој светли со Божествена убавина, добро и вистина. Царството Божјо е во љубовта на Христа, во Неговото послушание, во Неговата самопредавање, во Неговата победа. Христос говори: “ако Ме љубите...” Ете така, Царството Божјо - тоа е љубов кон Христа како смисла, содржина и исполнување на животот. “Во Него имаше живот, и животот им беше светлина на луѓето” - воскликнува апостол Јован Богослов. И ете овој живот ни се јавил, ни е даден, ние можеме да живеме во него, и тоа и е Царството Божјо внатре во нас. Загледајте се, на пример, во лачезарниот образ на преподобен Серафим Саровски, еден од најголемите руски светители. Зарем за “задгробниот свет” и за “бесмртноста на душата” мисли тој? Не, преподобен Серафим Саровски живее во Бога, во Христа, во радоста на познанието на Христа, Неговата близина, во таква мера радост што самата смрт ја прима како уште поголемо соединување со Љубениот. Тоа и е Царството Божјо. Ќе се заврши, ќе се исполни, ќе пријде во слава, како што говори Символот на верата, тоа што веќе се јавило, тоа за што истиот Јован Богослов говори: “за тоа што го видовме, за тоа што го допреа нашите раце...” И ова јавување, оваа радост е толку сеопфатна, што апостол Павле пишува: “Ни животот, ни смртта не ќе не разделат од љубовта Христова”. Значи, за Царството Божјо може и треба да се каже, дека ние се молиме за него, затоа што го љубиме, го љубиме пак, затоа што го знаеме, затоа што Христос ни го открил и ни го дарувал. Тоа не доаѓа на “видлив начин”. Светот продолжува да живее со своите страсти и со своите стравови, со својата активност и својата жед. Милиони луѓе тапкаат на нашата планета, секој грижејќи се да дрпне малку среќа. Но оној кој, макар делумно, макар понекогаш, ќе го отвори својот живот на Христа - ќе узнае за друг живот, за друг начин на живот, одвнатре ќе се ослободи од својата заробеност од светската суета, и во неговата душа ќе завладее онаа “радост и мир во Светиот Дух”, кои никој не може да ги даде на земјата, а кои, меѓутоа, се внатре во нас. Ние паѓаме, грешиме, ги оставаме, но до крај да ги заборавиме не можеме - и ете се каеме и се враќаме, и повторно не зафаќа истата таа Божествена љубов, истата таа светлина. “И Неговото Царство не ќе има крај” - бидејќи, како што говори Христос, постои живот вечен, да го познаат Единиот вистински Бог и Оној Кој Тој Го испратил - Исуса Христа. За ова вечно царство, вечен живот и вечна радост - ни зборува Символот на верата. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 14:00
|
Протојереј Александар Шмеман
8. И во Светиот Дух... Ете го тој дел од Символот на верата во превод од црквенословенски на македонски јазик, бидејќи на словенски јазик тој, се плашам, би постанал понесфатлив од сите останати: “И во Светиот Дух - говори Црквата - Господ Кој животвори, Кој излегува од Оца, Кому Му се поклонуваме заедно со Отецот и Синот и Кој говорел преку пророците...” Кој е овој Свет Дух, Кого Символот го нарекува “Господ Кој животвори” и на Кого не повикува да се поклониме заедно, то ест, еднакво како на Отецот и Синот? Да се говори за Светиот Дух, да се објасни верата во Него на нашиот рационален човечки јазик е неизмерно потешко отколку да се говори за Отецот и Синот. Бог како Творец на светот, како Отец Кој љуби, како Седржител - тоа делумно нашиот ум може да го прими. Во Неговиот Единороден Син ние веруваме, затоа што Му веруваме на Христа, затоа што го љубиме Неговиот образ, затоа што Тој Самиот тврди за себе дека е - Син Божји. Но кога се обидуваме да говориме за Светиот Дух, тогаш ни е тешко, ако не и невозможно, да ја почувствуваме, примиме, сознаеме Неговата разлика од Отецот и Синот, или поедноставно, да ја примиме смислата на црковната вера во Троичниот Бог, во Единиот Бог, Кој ни се открива во три лица или личности. Меѓутоа, таквото знаење за Бога, таквиот религиозен опит за Него Црквата секогаш го сметала и денес го смета за врв на верата, врв на духовниот живот, таа најпоследна и сеопфатна вистина, како знаење кое Евангелието го нарекува вечен живот. Пред се, да се запреме на зборот дух кој, иако за нас звучи вообичаено и “самоочигледно”, далеку е од таа самоочигледност уште при првиот обид да се определи. Ете, на пример, ние говориме: “целиот дух на творештвото на Пушкин е - светол”. Што значи тоа? Што сакаме со овие зборови да изразиме и пренесеме? Не тоа ли дека секоја реалност, со тоа и творештвото на Пушкин, ние можеме да ја примиме и ја примаме не само во нејзината “објективност”, “фактички”, но и во силата која ја излачува - потврдна или одречна. За Пушкин може да се каже, дека кај него има стихови кои се сериозни и шеговити, длабоки и површни, среќни и трагични. А сепак, велиме ние, духот на творештвото на Пушкин е - светол. И велиме така без разлика на тоа што Пушкин, во суштина, не проживеал многу среќен, а тежок, во последните години - и едноставно несреќен живот. На тој начин, она што го нарекуваме дух на творештвото на Пушкин - тоа не е едноставно одраз на неговиот карактер во неговите дела. Тоа е нешто многу подлабоко, најдлабокото во Пушкин, подлабоко од неговото сознание, идеи, настроенија, тоа што навистина живее и ни светли низ неговото творештво. Ние малку мислиме на ова, но од наведениот пример може да се заклучи дека постои духовна длабочина и духовна власт, духовна мера на животот. Духот со ништо не се поистоветува, а сепак - во се присуствува, низ се просветува, тој е, во најпоследна смисла - живот на животот. Тоа е она за што во Евангелието е речено: “Духот дише каде што сака, и не знаеме од каде доаѓа и каде оди...” На староеврејски јазик, на кој е напишана Библијата, зборот “дух” - “руах” - пред се, означува ветер, сила, која е невидлива за очите, а со тоа не помалку може да ги придвижува нештата, невидлива, но очигледна сила на животот. И затоа, кога го употребуваме зборот “Дух” за Бога, тогаш истовремено ја утврдуваме невидливоста на Бога и Неговото присуство, Неговото дејство, Неговата животворна сила во светот и во животот. Светиот Дух - тоа е Бог во Неговото дејство, во Неговата “животворна” сила во нас, во светот, во целата природа. Светиот Дух - тоа е присуство на Бога секаде и секогаш. Ете зошто и Го нарекуваме - Дух, а исто така Господ, и најпосле, животворен. Без опитот на ова присуство - на невидливиот, но достапен за чувствата Бог - Бог би бил “идеја”, и при тоа, најслаба, најнедокажлива, такаречено, најапстракна од сите идеи. Ние не можеме да го “покажеме Бога” и затоа не можеме да Го докажеме, како што не можеме ни да му ја покажеме, ни да му ја докажеме радоста и убавината на сончевата светлина на слепородениот, како што не можеме да му го докажеме светлиот дух на творештвото на Пушкин на оној кој, не знаејќи го рускиот јазик, не може да го прочита. За идејата на Бога бескрајно може да се спори и да не се дојде до ништо. Но на опитот на Неговото духовно присуство не му требаат никакви докази. Овој опит еднаш засекогаш го изразил, воплотил апостол Павле, велејќи: “радост и мир во Светиот Дух”. Понатаму Символот на верата говори: “Светиот Дух Кој од Оца исходи”. И повторно, за да сфатиме што ова значи, се ползуваме со истиот земен пример. Духот на творештвото на Пушкин е од Пушкин, но тој не е Пушкин. Низ духот на творештвото на Пушкин ние можеме да го узнаеме Пушкин, но дури знаејќи ги сите подробности од биографијата на Пушкин, не ќе го узнаеме духот на неговото творештво, ако не ги прочитаме неговите дела. Светиот Дух - тоа е присуство, јавување, дејство во светот на љубовта на Отецот, мудроста на Отецот, созданијата на Отецот, но Тој не е Отецот. Тој целиот е од Бога-Оца, затоа што самиот Тој е - Бог, но Тој не е Отец. Духот Божји од Оца исходи, за Отецот и Синот сведочи, кон Оца приведува, но Тој не е Отецот, не е ни Синот. Ако Бог е Оној Кој љуби, Синот е Оној Кој е љубен, тогаш Светиот Дух е Љубовта, која ги соединува, нивното единство, нивната единствена светлина, сила и вистина. Тој е здив на Бога во светот, Тој е Оној низ Кого ние, според зборовите на Достоевски, “се допираме до други светови”. Тој е отсјај на Божествената убавина и Божественото добро, Тој е Оној Кој се во светот го разоткрива како пат кон Бога, како стремеж кон Него, како радост на Неговото присуство. Оној Кој љуби, Оној Кој е љубен, Љубов: светлата тајна на Троица, откровение на последната тајна на битието Божјо. Ние веруваме во еден Бог, но не во Бог-самец, не во Бог-самољубец, не во Бог кој во себе и низ себе живее. Бог е Љубов, говори христијанството. А љубовта е свртеност кон Другиот - давање на себе на Него. Отецот, говори Евангелието, Го љуби Синот и се Му дал Нему. Синот, говори Евангелието, Го љуби Оца и Себеси се дава Нему. И најпосле, дарот на љубовта, самата љубов - како дар, радост, полнота, битие, жед и владеење, давање и примање - е Светиот Дух. И низ оваа љубов, низ ова давање Бог го создава светот, секого од нас го повикува во битие, секого од нас го прави љубен и својата љубов, својот дух му го дарува на секого, за секој да може да се приопшти на Божествениот живот. И ние Му се молиме на Духот: “Дојди и всели се во нас!” Ние Му говориме: “Утешител, Ризница на добрините, Животодавец...” И Тој се вселува во нас, не поучува, според зборовите на Христа, на секоја вистина, ни дарува вечен живот. Ете ја светлозарната тајна на христијанската вера, тајната на Бога - Троица, на Бога - Љубов... Кој говорел преку пророците... Да се запреме на зборовите на Символот на верата за Светиот Дух: “...Кој говорел преку пророците”, то ест, во превод од црквенословенски: “Светиот Дух... Кој говорел низ пророците”. Во христијанската вера сфаќањето на пророштвата и пророците зафаќа огормно место. Ќе забележиме дека во обичната употреба на зборот “пророштво” станал истозначен со зборот “претскажување”. Пророк - тоа во нашето сознание е оној кој ја претскажува иднината, нешто како “јасновидно”. Со целата сила треба да се нагласи дека иако “претскажувањето на идината”, без сомнеж, влегува во религиозното, христијанско восприемање и сфаќање на пророштвото, тоа, како прво, со себе не го исцрпува ова сфаќање и, како второ, не се покажува во него како главно, централно. Добра половина од Стариот Завет се состои од пишувањата на пророците, но тие сосема не се сведуваат на претскажувањето на иднината. Суштината, длабочината на пророштвата е во друго, и само во однос кон ова “друго” може вистински да се сфати односот на пророците и пророштвата за иднината. Суштината на пророштвата е во дарот на возвестување на луѓето на волјата Божја, скриена од човечкиот поглед во настаните од човечкиот живот и историја, но која се открива на духовниот поглед на пророците. Оваа суштина на пророштвата особено добро е изразена во генијалната религиозна песна на Пушкин “Пророк”. “...Кон мене стаса глас на Бога / Пророку, стани, гледај, слушај / Со моја волја в твоја душа / Мориња мини, мини низ гори / и со збор срца “на луѓе гори! Можеме само да се восхитиме со каква полнота и сила во овие малку, а прекрасни и бесмртни стихови, е изразена суштината на пророштвото и повикот на пророкот. Пророк - тоа е оној кој го слушнал гласот Божји, то ест некој таинствен, кон него и само кон него свртен повик, заповед. Овој глас говори: “стани”, и тоа значи - излези од суетниот и празен живот, кој ти, како и повеќето луѓе го живеат, раскини ги патиштата на прозаичноста, која од нас ја сокрива длабоката, потајна смисла на она што се случува. Потоа овој глас говори: “гледај, слушај”. Тоа е заповед да се види, тоа е заповед да се слушне. Да се види тоа што не го гледаме со нашиот обичен, кон земјата и кон земното, прикован поглед... Да се слушне тоа што ни пречи да ја слушнеме вревата на секојдневната суета. Да се увиди другото - главното, да се слушне другото - главното. И понатаму: “со Моја волја в твоја душа”. Тоа значи - стани служител не на твоите земни и човечки мислења, планови, желби, а на Мојата - Божествена - замисла, Мојата - Божествена - волја. И завршува гласот, обрнат кон пророкот: “Мориња мини, мини гори, и со збор срца на луѓе гори!” Мориња и земји - тоа значи целиот свет, целата вселена, целата творба Божја. И тоа значи дека, иако пророкот, како и секој човек, е ограничен со времето и просторот, живее во определени услови, е сведок на определени настани, неговата Божествена мисија која го повикува светот, ја надвладува оваа ограниченост. Или, можеби, подобро е да се каже вака: во најмалото нешто тој гледа, тој слуша, тој ја разликува волјата Божја, то ест смислата и значењето на ова најмало нешто за целиот свет, за секој човек, за цела историја. Почитувајте ги старозаветните пророци. Тие пишуваат за настани: војни, преврати, убиства, освојувања, во светска перспектива, на некои малечки држави, за луѓе и настани одамна заборавени од сите и од точка на гледање на нашите современи проблеми, современи знаења - всушност, ништожни. Сите овие царства на историјата, меѓусебни војни на кој е посветен огромен дел од Библијата, денес можат да се поминат со авион за два-три часа. Зошто треба се тоа, не само да го знаеме и помниме, но уште и да го признаваме за свештено, боговдаховено Писмо, Слово Божјо? Затоа што пророците - во овие мали настани - самите ја гледаат и ни ја разоткриваат - волјата Божја, веќе не само за овие народи и настани, а за самиот човек, за животот, за светот. За нив, пророците, се станува знак, откровение, повик, поука. Низ малото нешто во целата своја неизречена величина се разоткрива замислата Божја за нас. Замисла не само за тоа што се извршува сега, но исто така, и пред се, за крајната цел на создадениот свет. Во оваа смисла пророштвото повикува и на сегашното, и на минатото, и на идното. Ова “видување”, оваа волја Божја, оваа замисла Божја и ја разоткрива пророкот, со неа ги гори срцата на луѓето. Бидејќи тоа не е едноставно “објаснување” и не е едноставно “претскажување”, како кај гатачките и јасновидците. Тоа е повик, и не само повик - тоа е и суд. Тоа е разоткривање на волјата Божја и повик таа да се прими. Тоа е разобличување на злото и повик за борба со него. Тоа е пројава на љубовта Божја и повик да се љуби Бог. Црквата решително го отфрла и осудува одењето кај севозможните гатачки и претскажувачи на идното. Зошто? Затоа што ова одење го претпоставува фатализмот, и тоа значи - одрекување на слободата. Пророштвото, напротив, е страстен повик кон слобода, кон ослободување од фатализмот и пасивноста кои го поробуваат човекот. “Ако не се покаете, ќе загинете!” Ете ја, на крајот на краиштата, суштината на пророштвото. Тоа секогаш е пројава на два, и само два пата, меѓу кои цело време, секогаш, во поголема и помала мера е повикан да одбере човекот. Патот Божји и патот не-Божји, и затоа против-Божји. “Ако не се покаете...” Но тоа значи дека човекот може да се покае, може да го надвладее гревовниот фатализам, може да се промени, може да ја одбере волјата Божја... Мисијата на пророкот - ги гори срцата на луѓето со овој повик, ги повикува кон овој избор... Пророштвото е од Бога, од Светиот Дух. Бидејќи на нашето земно знаење не му е дадено да ја види таинствената и Божествена смисла на се она што се случува во светот. Може да се каже дури дека колку е пошироко нашето знаење за светот (а денес тоа достигнало нечуена ширина), толку е се помалку тоа длабоко. И ете возвестува тоа длабоко знаење и испраќа Свет Дух на пророците. Треба да се додаде дека, според христијанската вера, дарот на пророштво му е даден, во некоја смисла, на секој христијанин, бидејќи секој од нас го примил дарот на Светиот Дух. Секој од нас е повикан кон длабок живот и кон длабоко знаење. И секој од нас, овој повик го задушува во себе и го заменува. И за тоа, тој да се воспостави во нас, ние се молиме во молитвата упатена на Светиот Дух: “Пријди и всели се во нас”. И уште на крајот: “Пророштвата не гаснете ги” - ни говори апостол Павле. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 14:03
|
Протојереј Александар Шмеман
9. Во едната, света, соборна и апостолска Црква... Пред се, треба да се запреме на самиот збор Црква. Во грчкиот оригинал на Символот на верата ние го наоѓаме зборот еклисија, кој на македонски јазик може да се преведе вака: “собир на повиканите”, то ест луѓе кои на тој собир ги повикале, луѓе кои со тој повик се согласиле. Говорејќи поинаку, тоа не е едноставно собир кој може да биде и случаен и нема никакво посебно назначение или задача. Не, како прво, собирот е со одредена цел, и затоа, како второ, собирот е на луѓе повикани и способни да ја постигнат оваа цел, да ја остварат. Значи, за да се сфати централното место на Црквата во христијанската вера, ние треба да се запрашаме: кој го собира овој собир и за каква цел? На првото од овие прашања ни одговара самиот Христос во Евангелието: “Ќе ја изградам - говори Христос - Црквата моја...” Црквата ја гради Христос. Тоа е собир, тоа е единство на оние кои Христос ги повикал и ги повикува. Христос ја создава Црквата пред да им се обрне на луѓето со проповед. Навистина, Христос го започнува своето дело со тоа што ги повикува при Себе дванаесете луѓе, на кои им говори: “Не ме избравте вие Мене, а Јас вас ве избрав...” И по Неговото заминување овие дванаесетмина остануваат како Црква, и тие “ги повикуваат” луѓето да се присоединат кон нив. На таков начин, Црквата е основана на Христос. Тоа е Негова Црква, одговор на Неговиот повик, послушание на Неговата волја. Да се напомне ова е важно затоа што самите христијани многу често го забораваат тоа, започнуваат да ја восприемаат Црквата како своја, како организација, која, всушност, е повикана да им служи, да ги задоволува нивните потреби, нивните духовни и не само духовни потреби. Меѓутоа, како што самиот збор “црква”, пред се тоа го означува, Црквата е единство на оние кои му служат на Христа, го продолжуваат Неговото дело. Тоа не е служење на себе, а на Бога. Во што се состои служењето, или поинаку - во што е таа цел, тоа дело, заради која Христос ја заснова, или како што Тој говори, “ја гради” својата Црква? На ова второ прашање одговараат четири определувања, кои во Символот на верата му претходат на зборот “црква”. “Верувам - говори секој од нас - во едната, света, соборна и апостолска Црква”. Да се запреме на кратко на секое од овие определувања. Црквата е една. Веднаш да подвлечеме дека овој збор не ја определува Црквата однадвор, а одвнатре. Тоа не е нејзина надворешна, а внатрешна, духовна определба. Бидејќи надворешно Црквата е разделена на множество на “цркви”, или како што говори еден од древните христијански споменици, “расеана” по целиот свет. И се разбира - каде и да е, колку и да е расеана, Црквата насекаде е повикана на луѓето да им го покажува тоа единство, кое во светот ни го јавил Христос. Бидејќи светот, човештвото живее според законот на разделувањето и спротивностите. Се на земјата ги разделува луѓето, се - дури и тоа, што некои од нив ги “обединува”, то ест, нацијата, убедувањата, идеологиите, вкусовите и слично на тоа. Гревот на светот и неговата трагедија е во тоа, што целиот живот на светот - тоа, во длабочина, е војна на сите против се - заради себе. И ете, на ова разделување Христос го противпоставува единството. Единство, пред се, со Бога, единство одозгора. Колку поблиску се луѓето на Бога, толку се поблиски еден на друг. Понатаму, единство со себе. Христос дошол кај сите и за сите, и затоа во Христа, во Неговото учење, во Неговиот живот, луѓето можат да го најдат тоа единство на верата, надежта и љубовта, кое ништо друго во светот не може да го даде. Единство, најпосле, на крајната цел, на крајниот повик на светот и човекот - како единство на сите и се во Бога. Ова единство и е Царството Божјо, и имено на ова ново единство, единство во Христа е повикана да го покажува, да му служи, да го остварува Црквата секаде и секогаш. “Верувам - говориме ние понатаму - во светата Црква...” И повторно тој збор, секако, не означува дека Црквата се состои од свети и совршени луѓе. Тоа означува дека делото на Црквата го осветува нашиот живот, и тоа значи - да го очистуваме со силата Божја, да го ослободуваме од ропството на гревот, да го вознесуваме на Бога, да го усмерува кон горе, да го преобразуваме преку Светиот Дух. По светоста ние ја исповедаме соборноста на Црквата. Зборот “соборна” - тоа е словенски превод на грчкиот збор “католики” кој, како прво, ја означува Црквата расеана по целиот свет и универзална, и како второ, нејзината целосност и полнота. Црквата е - вселенска, универзална, затоа што Христос и Неговото учење не се обрнати кон еден народ и не кон една епоха и култура, а кон целото човештво, кон сите култури и кон сите епохи. Ние тоа често го забораваме, ја стеснуваме Црквата и христијанството до својот народ, правиме од неа нешто тесно, провинциско, делумно. Но Христос говори: “Одете по целиот свет, проповедајте го Евангелието на целата творба...” И на ова со векови одговара Црквата: “Целата земја да Ти се поклони Тебе...” И ова е така затоа што учењето на Христа е целосно, и тоа значи: сеопфатно, кое со себе го опфаќа целиот живот на човекот, одговарајќи на сите негови прашања, обрнато е кон целиот живот... И најпосле, ние ја исповедаме Црквата како апостолска. Апостолите - тоа се оние први дванаесет ученици кои, како што реков претходно, Христос ги одбрал и ги направил еден вид на основа на Црквата. Зборот “апостол” на грчки означува “пратеник”. Тоа значи дека Црквата, како прво, секогаш и во вечни векови е основана на сведоштвото, на учењето, на проповедта на тие апостоли кои ги одбрал и научил самиот Христос, и како второ, дека Црквата секогаш е повикана кон апостолство, секогаш испратена во светот, кај луѓето, кон секоја творба, секогаш останува како мисија, то ест служење на делото Христово во светот. Таква е смислата на зборовите од Символот на верата за Црквата, смисла за која да си спомнеме е бесконечно важно во нашиве денови. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 14:05
|
Протојереј Александар Шмеман
10. Во едно крштевање... “Исповедам едно крштение, за прошка на гревовите...” Евангелието по Матеј завршува со заповедта на Исуса Христа на своите ученици: “Дадена Ми е секоја власт на небото и на земјата; одете и научете ги сите народи, крштевајќи ги во името на Отецот и Синот и Светиот Дух, учејќи ги да чуваат се што сум ви повелал, и Јас сум со вас во сите денови до свршетокот на векот. Амин”. Во светлината на овие зборови, а исто така во светлината на смислата на зборот “крштевање” како што тој се употребува во Евангелието, ние и треба да се погрижиме да го сфатиме исповедањето на крштевањето во Символот на верата. Ќе започнеме со последното. Ако Евангелието завршува со заповедта да се крстат сите народи, тогаш тоа започнува со расказот за крштевањето, со кое крштевал Јован Претеча, и кое од него го примил во реката Јордан и самиот Христос. За современиците на Евангелието крштевањето, на грчки “баптизам”, то ест символичко нурнување во водата, било сфатлив обред. Тоа означувало дека човекот се спознал себе извалкан од гревот, се кае и жедува да се очисти, да му се прости, и повторно да се роди. Водата, изворот на животот, изворот на очистувањето, овде била најсоодветен, “самоочигледен” символ, а нурнувањето во водата - најраспространет обред. Примајќи го крштевањето од Јован, Христос на овој обред му дал нова смисла. Тој го соединил овој обред со Себе. “Ете го Јагнето Божјо, кое ги зема на себе гревовите на светот” - говори Јован Крстител, гледајќи го Исус како му се приближува. И кога пред вознесението на небото воскреснатиот Христос им заповеда на апостолите да ги крстат сите народи, тоа значи дека Тој им остава на нив и на нивните следбеници, на заедницата на сите оние кои ќе поверуваат во Него - знак, дар, сила на простување на гревовите и обновување на животот, кој Тој, Синот Божји и Спасителот, им го донел на луѓето. Учењето на Христа за љубовта кон Бога и кон ближниот, за праведноста и чистотата може да се восприеми со умот. Но на секој оној, кој макар еднаш во животот го прочитал Евангелието, не може, а да не му стане очигледно, дека примањето на учењето на Христа во христијанството, во Евангелието е неразделно од верата во Него. Бидејќи Неговото учење - не е философија, не е морал, и односот кон тоа учење не зависи од нашиот однос кон тоа, која философија и морал ни го предлага. Учењето на Христа - тоа е пред се, блага вест, возвестување дека во светот се јавил Бог, и се јавил - за да ги спаси луѓето од гревот и смртта, да им дарува нов, свет живот. Затоа оној кој поверувал во Христа жедува за соединување со Него, жедува за дарот на спасението, за нов живот. Крштевањето во христијанството - е знак на овој дар, или, како што говори Црквата - тајна; во тајната, то ест во нурнувањето во водата во името на Отецот, Синот и Светиот Дух - невидливо се отстварува соединувањето со Христа, и во Него со Бога Отецот и со дарот на Светиот Дух. Апостол Павле говори дека во крштевањето ние се соединуваме со Христа низ подобието на смртта и воскресението. Нурнувањето во водата - тоа е знак на смртта, смртта на човекот, во неговата потполна заробеност во материјата, гревот, егоизмот, страстите. Излегувањето од водата - тоа е знак на воскресение и оживување, почеток на нов живот во единство со Христа. Христос - според верата на Црквата - воскресна од мртвите и смртта, според зборовите на апостол Павле, врз Него повеќе нема власт. И ете, својот воскреснат и бесмртен живот, својата љубов, силата на својата победа Тој ни ја дарува во крштевањето. Оттука е таа восхитувачка радост, која го опкружува крштевањето во раната Црква, оттука е верата во него, како во духовно, но реално соединување со Христа. “Сме се погребале со Него низ крштевањето во смртта, како и Тој да одиме во обновен живот” - пишува апостол Павле. За христијаните крштевањето - тоа е основа на Црквата. Бидејќи Црквата, т.е. заедницата на верните во Христа, тоа не е едноставно организација за распространување на учењето на Христа и за взаемна помош и подршка. Тоа е единство во Христа на сите оние кои од Христа го примиле дарот на новиот живот и простување на гревовите. Единството на верата, т.е. примањето на Христа како Бог и како Спасител. Единство на љубовта кон Него, и во Него - еден кон друг. Расејана по целиот свет, среде сите народи, Црквата сочинува нов народ Божји, кој не е соединет преку крвта и плотта, ни преку земни интереси, како што се државата и нацијата, не преку јазикот, и дури не преку заедничката историска судбина, а народ соединет преку верата во Христа, љубовта кон Него и Неговиот опит на присуство. “Јас сум со вас во сите денови до свршетокот на светот”. На земјата човекот се раѓа како член на определен народ или нација. Но христијанинот се раѓа и стапува во новиот народ Божји преку крштевањето. “Водата на крштевањето - пишува еден христијански светител - за нас е гроб и мајка”. Гроб затоа што во оваа вода човекот умира, ограничен само на земното и материјалното, само на “плотта и крвта”. Мајка затоа што во оваа вода се раѓа новиот човек, простен, очистен, повторно роден, кој веќе овде и сега живее со нов и вечен живот... Цело време луѓето Му приоѓаат на Христа, го слушаат Неговиот глас, Му го даваат своето срце, својата љубов, својот живот. Ова самопредавање на Христа и е крштевањето. Давајќи се себе на Него, тие од Него го примаат Неговиот живот, Неговото самопредавање на нас. И ова самопредавање на Христа на нас - е крштевањето. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 14:07
|
Протојереј Александар Шмеман
11. Го чекам воскресението на мртвите... До тука, низ целиот Символ на верата клучен, краеаголен збор беше почетниот: “Верувам...” Тоа се подразбираше во секое тврдење: верувам - во единиот Бог, верувам - во Неговиот Син Исус Христос, верувам - во Неговото воплотување “заради нас луѓето и заради нашето спасение”, верувам во Светиот Дух, и најпосле, верувам во Црквата. Но ете сега, во заклучното тврдење, кое како да ја сумира целата наша вера, целата ја опфаќа и ја обединува, ние слушаме друг збор. Тој збор е - го чекам, то ест во превод од црквенословенски го очекувам. Го очекувам воскресението на мртвите и животот на идниот век. На овој збор ни следува да се запреме, на него - духовно да се восхитиме... Бидејќи не само зборот “вера”, но и тврдењето “јас верувам” може различно да се преживува и сфаќа. Да се рече, на пример, “јас верувам во непоколебливите закони на природата” - се уште не го разоткрива мојот личен, внатрешен однос ни кон оваа непоколебливост, ни кон самите закони, не изразува ни радост, ни печал за нив. Но кога, набројувајќи го се она во што верувам, јас додавам - очекувам, тоа значи дека мојата вера во мене се претвора во некоја активна состојба која ме проникнува и вака или онака го определува мојот живот. Јас верувам и затоа очекувам. Јас го очекувам она во што верувам. Тука очекувањето се разоткрива како усмереност, како дејство на верата, а верата - како извор на очекување. Словенското “чекам” е посилно од руското “очекувам”. “Го чекам” во себе ја вклучува желбата за тоа што го очекувам, радоста за неа како за среќа која ми се приближува. Но да се чека, да се очекува во оваа смисла може само нешто што јас веќе, макар делумно, го знам. Ете тука и ни се разоткрива она што јас го нарекувам посебност - радосна и бесконечно длабока - на христијанската вера. Оваа вера - не е во тврдењето на апстрактните умствени вистини. Таа самата, пред се, е средба со Оној Кого таа го потврдува, и затоа - знаење, видување на душата, проникнатост на срцето. Јас го чекам, го очекувам воскресението на мртвите, затоа што самата вера во мене, макар во добрите, чисти и високи минути од мојот живот, е проникната со пасхалната светлина, со тајно, но толку радосно знаење, дека Христос воскресна од мртвите, за да ни го отвори патот кон нашето воскресение. Тој ни ја дарувал својата бесмртност, која од гробот засветли, живот ослободен од смрт, и со самото тоа - нашата смрт ја направил влез, приближување, начало на победата. Јас го очекувам, го чекам воскресението на мртвите, затоа што тоа ми е дарувано, затоа што целата христијанска вера не е ништо друго, освен внатрешно, недокажливо со умот, а сепак очигледно знаење, дека човекот е повикан за вечност. Ете зошто Символот на верата се завршува со ова радосно го чекам, го очекувам... Животот тече. Секој ден ни ги носи своите таги и радости. Паѓаме, стануваме, повторно паѓаме... Но ако некогаш во нашата душа влегла верата, ако се одржала, се случила, некогаш речиси сосема незабележлива, средба со Христа, и во Него - со Благиот и љубовен Отец, ако душата ја допрело дишењето /здивот/ на Светиот Дух, ако ни се разоткрил не надворешниот, а внатрешниот живот на Црквата, нејзиното постојано восходење кон трпезата на Царството, ако сме го возљубиле лачезарниот образ на Девата Мајка, со срцето сме ја увиделе љубезната насмевка на преп. Серафим, внатре во себе сме го слушнале гласот кој вечно не вика дома, кај Бога - тогаш “верувам” во нас се претвора во “го чекам” - “го очекувам”. Го сакам, го љубам, го очекувам... И надворешно, можеби, ништо не се случило и не ќе се случи, со мојот живот. Но во неговата длабочина се зацарува тоа “го очекувам”. О, суетата на животот цело време ќе го задушува, ќе бидам затрупан од секојдневието. Но до крај не ќе заборавам, до крај не ќе ја предадам оваа светлина, оваа радост, овој нов живот, кој тивко се загорел во мене. “И животот на идниот век”. Со некој раб на душата веќе сум го вкусил овој живот и знам дека тој уште сега, уште тука започнал и е достапен. И затоа секој кој верува во Христа не бара помош од Него само во “овој век”, во овој живот. Тој Го очекува. “Дојди, Господи Исусе!” Завршен е Символот на верата, и самата вера живее и победува, знае и очекува... ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 14:53
|
Отец Гаврил
Беседа за смирението Во името на Отецот и Синот и Светиот Дух Се она што во Евагелието е напишано треба да се прифати како и за нас да се однесува. Така, и од овој евангелски настан со жената хананејка, ние можеме да видиме каков е и каков треба да биде нашиот однос кон Господ. Жената хананејка бидејќи не била од избраниот народ Израилев, односно, не била од Црквата Божја, го преставува сиот пандат човечки род, дека сите сме грешни. Меѓутоа, таа препознавајќи го Господа, познавајќи (откривајќи) Го Исуса дека е вистинскиот Бог, дека е Он Месијата, Спасителтелот на светот, Кој треба да се роди од коленото Давидово, од избраниот народ, таа иако друговерка, пристапила при Него за да го моли за нејзината ќерка која била болна. Но гледате како Господ и одговара? Тој воопшто не и обрнува внимание иако неговите ученици, правејќи се дека се грижат за оваа жена повеќе од Него, Го молеле да ја излечи ќерката, односно да ја отпушти, на што Господ и одговорил со навредливи зборови; дека не е добро да се фрла лебот од трпезата на децата Господови и да се растура на кучињата. Прво, не и обрнува никакво внимание, а потоа ја споредува со куче. Но нејзината вера, љубов и надеж кон Господ не се намалила, туку таа и понатаму била упорна и знаела дека е грешна и заслужува секоја осуда и презир, а Господ е добар и милостив и ќе ја излечи нејзината ќерка, и продолжувала да вика по Него. Затоа на крај Господ јавно пред сите свои ученици ја пофалува за нејзината силна вера и нејзината ќерка во тој час оздравела. Од тука можеме самите себе да се испитаме каков е нашиот личен однос кон Господ. Тоа најмногу можеме да го видиме преку односот кон нашиот духовниот отец, а после и кон секој еден. Многумина ќе речат дека го сакаат својот духовен отец, го почитуваат и слушат, некои дури и го фалат пред луѓето, но кога духовниот отец нема да одговори на нивните барања и нема да го одвои “потребното” внимание што тие го бараат, кога ќе постапи според промислата Божја со цел за излекување на своето духовно чедо, тогаш тие брзо се соблазнуваат и му отвараат простор на ѓаволот да делулва преку сеење на лоши помисли кон него, турајќи им на незрелите духовни чеда помисли дека нивниот Отец не се грижи за нив, е ваков или таков, се со цел да го помрачи неговиот лик во нив, а со тоа самите си го затвораат патот кон Бога, кон чистењето на своето срце од страстите и кон спасението. Меѓутоа, по примерот на оваа жена треба да видиме и знаеме дека духовниот Отец, ги сака духовните чеда и сака да ги лечи на начинот на кој што тој умее и знае и му е полезно на духовното чедо, а не на начинот на кој што тие сакаат и мислат дека е практично и добро, бидејќи Духовниот Отец секогаш го бара Божјото, а духовните чеда пак знаат да бидат и пристрасни и да постапуваат според своите страсти. Гледате дека Господ Си има своја педагогија. Тука е многу значајно да се спомне дека жената хананејка никогаш не престанала да ја изговара молитвата на умот и срцето, односно, Исусовата молитва, Господи Исусе Христе помилуј ме. Коренот на оваа молитва се наоѓа во овие нејзини зборови. Таа ништо друго не викала освен Сине Давидов помилуј ме. И покрај искушенијата што доаѓале: да молчи, била отфрлена и понижена, таа сепак била упорна и имала голема вера и смирение да претрпи се, само да добие исцеление на својата ќерка, или според аскетско – исихастичкото толкување, ќерката на жената ја претставува нејзината болна душа, односно нечисто срце. Господ е милостив и ни го дава начинот на исцеление, пред се во љубовта, верата и надежта во Бога. Бог е добриот Пастир, и што и да ни се случи во нашиот живот како Божја промисла, е за наше добро и спасение, макар тоа и да ни изгледа како лошо, и за се треба да благодариме на Бога. И друго што треба да извлечиме поука од денешното Евангелие е, дека треба да имаме континуиран подвиг во молитвата Исусовата . Во молитвата треба само да бараме покајание, прошка на гревовите и заедница со вечниот и жив Бог. Смирението, пак, е темел на се. Да се понизиме и да станеме пониски од сето создание, да се смириме до самата земја, и постојано да благодариме на Бога за се. Трошка, трошка, но и таа трошка е доволна за моето спасение. И верувајте дека само на тој начин ние ќе можеме да го очистиме нашето срце од страстите, и само на тој начин ќе можеме да бидеме со Бога. Амин ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 23:21
|
А. И. Осипов
ЗОШТО ПРАВОСЛАВИЕТО Е ВИСТИНСКАТА ВЕРА Во денешно време сите ние се наоѓаме во животна ситуација во која на никаков начин и со никакви ѕидови не можеме да се одвоиме од светот што нè опкружува. За каква ситуација станува збор? Ние живееме во светот на религиозниот плурализам. Се соочуваме со мноштво проповедници, и секој од нив ни предлага свои идеали, свои норми на живот, свои религиозни погледи. Постарите сигурно не би ни завидувале на ваквата ситуација. Порано било поедноставно. Основниот проблем, пред кој биле исправени луѓето во блиското минато, бил проблемот на религијата и атеизмот. Денес се манифестира нешто многу поголемо и многу полошо. Дали Бог постои или не постои – тоа е само првиот степен. Но, добро, човекот се уверил дека постои Бог. А понатаму? Вери колку сакаш – кон која да се приклучи? Христијанин... а зошто не муслиман? А зошто не будист? А зошто не кришнаит? Нема да набројувам понатаму. Вие самите знаете колку многу религии има. Зошто, зошто, зошто...? Но, добро, нека човекот, минувајќи низ таа многурелигиозна џунгла, на крајот станал христијанин. Зашто разбрал дека христијанството е – најдобрата, најисправната ... религија. Но кое христијанство? Тоа е толку многулико! Каков да биде? Православен, римокатолик, пентакостен, лутеран? Повторно мноштво. Ете пред каква ситуација денес е исправен секој млад човек. Притоа, претставниците на старите и на новите религии, претставниците на неправославните конфесии, по правило, се многу погласни и имаат значително поголеми можности за пропаганда во средствата за масовна информација одошто ние, православните. И така, првото со кое се соочува современиот човек е – множеството вери, религии, светогледи. Затоа би сакал денес накратко да поминам низ таа долга низа соби коишто се отвораат пред множеството современи луѓе коишто ја бараат вистината, и да погледнам, макар и во најопшти, но принципиелни црти, зошто човекот е должен – не само дека може, туку дека навистина е должен – врз разумни основи да стане не просто христијанин, туку православен христијанин. И така, првиот проблем: „Религија и атеизам". Се случува, на мошне важни конференции и слични манифестации, да се среќаваш со луѓе коишто се навистина образовани, навистина учени, коишто не се површни, и се случува постојано да се судираш со едно и исто прашање. Кој е Бог? Постои ли? Дури и прашањето: Зошто е потребен? Или: Ако постои Бог, зошто не настапи од говорницата на Обединетите Нации и не се објави? Ете, дури и такви прашања можат да се слушнат. Што може да се каже на ова? Ова прашање, како што ми изгледа, се решава од позиција на централната современа философска мисла, којашто најлесно може да се искаже преку поимот егсистенцијалност. Во што се состои основната содржина на постоењето на човекот, на смислата на човековиот живот? Да, се разбира, пред сè во – животот. А и како би било поинаку? Каква смисла јас доживувам кога спијам? Смислата на животот може да биде исклучиво во спознанието, во „вкусувањето“ на плодовите на својот живот и на својата активност. И досега никој не можел да смета, и во вечни векови нема да може да смета и да тврди дека смислата на човековиот живот е во – смртта. Тука лежи непремостивиот јаз меѓу религијата и атеизмот. Христијанството тврди: човеку, овој земен живот е само почеток, услов и средство за подготовка за вечноста; подготвувај се, тебе те очекува вечноста. Христијанството вели: еве што е потребно да сториш, еве каков треба да бидеш за да влезеш во вечноста. А што тврди атеизмот? Нема Бог, нема души, нема вечност, и затоа верувај, човеку, дека те очекува вечна смрт! Каков ужас, каков песимиза, каков очај – морници низ грбот минуваат од овие страшни зборови: човеку, тебе те очекува вечна смрт... Не, избавете ме од таквата вера! Кога човек ќе се изгуби во шума, го бара патот да излезе од неа, бара начин да се врати дома, и штом ќе сретне некого, го прашува: „Има ли излез оттука?“ Ако тој му одговори: „Не, и не барај, подготви се да останеш тука.“ – дали ќе му поверува? Се сомневам. Нема ли да продолжи да бара понатаму? И ќе сретне друг човек кој ќе му каже: „Да, има излез, и ќе ти ги кажам знаците по кои ќе можеш да излезеш оттука.“ Нема ли да му поверува на овој човек? Истото се случува и во сферата на изборот на светогледот, кога човекот ќе се најде пред лицето на религијата и на атеизмот. Сè додека во човекот има искра на барањето вистина, искра на барањето смисла на животот, тој не може, психолошки не може да прифати концепции коишто тврдат дека него, како лчичност, и – следствено – сите други луѓе ги очекува вечна смрт, за чие достигнување е потребно создавање што е можно подоби економски, социјални, политички и културни услови за живот. А понатаму сè ќе биде О.К., утре вие ќе умрете и ќе ве однесеме на гробиште. Колку „восхитувачки“! Ви укажав само на едната страна, психолошки мошне суштинска, којашто, според мене, му е доволна на секој човек со жива душа за да разбере дека само религиозниот светоглед, кој за своја основа го прифаќа Оној Кого ние го нарекуваме Бог, дозволува да се зборува за смислата на животот. И така, јас верувам во Бога. Ќе сметаме дека минавме низ првата соба. И, откако поверував во Бога, влегувам во втората... Боже мој, што гледам и што слушам тука? Полно народ, и секој вика: „Единствено јас ја зборувам вистината“. Има и муслимани, и конфучијанци, и будисти, и јудејци, и кои ли сè не... Многу има и од оние меѓу кои денес се наоѓа христијанството. Ете, стои и тој, христијански проповедник, среде другите, а јас барам кој е тука во право, на кого да му верувам? Тука има два пристапа, можеби и повеќе, но јас ќе наведам само два. Едниот од нив, кој на човекот може да му пружи можност да се увери која религија е вистинита (односно која објективно соодветствува на човековата природа, на човековите барања, на човековото поимање ма смислата на животот) е споредбено-богословската анализа. Ова е мошне долг пат, потребно е добро да се проучи секоја религија. Но, секој не може да тргне по тој пат, потребно е време, многу усилби, па дури и соодветни способности за да се изучи сето тоа – а згора на тоа, тоа и одзема и многу сили на душата... Постои и друга метода. На крајот од краиштата, секоја религија му се обраќа на човек, таа нему му говори: ова е вистината, а не нешто друго. Притоа, сите светогледи и сите религии кажуваат една едноставна работа: сегашната ситуација, сегашните политички, социјални, економски, ... духовни, морални, културни и др. услови во кои живее човекот – сето тоа не ненормално, сето тоа не може да го издигне човека. Па дури и ако некого тоа лично го задоволува, огромно мнозинство луѓе на еден или на друг начин страдаат од таквата ситуација. Таа не го устројува човекот во целина, таа бара нешто друго, нешто поголемо. Човек треба да се стреми некаде, кон некоја непозната иднина, да го очекува „златниот век“ – сегашната состојба на нештата не може никого да го издигне. Оттука станува јасно зошто суштината на сите религии, на сите светогледи, се сведува на учењето за спасението. И ете, тука некаде и ние се судруваме со тоа, што веќе ни дава можност да извршиме обоснован избор кога ќе се најдеме пред лицето на религиозното многуобразие. Христијанството, за разлика од сите други религии, тврди нешто што другите религии (а дотолку повеќе нерелигиозните светогледи) едноставно не го знаат. И не само што не го знаат, туку, кога ќе се судрат со тоа, го отфрлаат со негодување. Тоа тврдење се заснива на поимањето за т.н. првороден грев. Сите религии, па, ако сакате и сите светогледи, сите идеологии, зборуваат за гревот. Навистина, го нарекуваат различно, но тоа не е важно. Но, ниту една од нив не смета дека човековата природа, во својата сегашна состојба, е болна. Христијанството, пак, тврди дека состојбата во која сите ние, луѓето, сме се родиле, во која се наоѓаме, растеме, се воспитуваме, созреваме – состојба во која се насладуваме, се забавуваме, учиме, откриваме итн. – сето тоа е длабоко болна состојба, длабоко повредена состојба. Ние сме болни. Се разбира, не станува збор за грип или за бронхитис, ниту, пак, за психички заболувања. Не, не, ние психички сме здрави, и физички сме здрави – можеме да решаваме задачи и да летаме во вселената – ние сме длабоко болни од друг аспект. Во почетокот на човековото постоење се случило некакво чудно трагично раздвојување на единственото човечко битие на автономни и често противречни меѓу себе делови: ум, срце и тело... Какво апсурдно тврдење од страна на христијанството, нели? Сите се бунат: „Јас ненормален? Простете, другите можеби се болни, но јас не сум.“ И ете тука, доколку христијанството е во право, се наоѓа коренот, изворот на она поради што човечкиот живот – како во индивидуална, така и во општочовечка смисла – води од една во друга трагедија. Зашто, ако човекот е сериозно болен, а не го гледа тоа и не се лекува, болеста ќе го погуби. Другите религии не ја признаваат оваа болна состојба на човекот. Ја отфрлаат. Тие сметаат дека човекот е здраво семе, но кое може да даде и нормален и ненормален плод. Неговиот развој е обусловен од социјалната средина, од економските услови, од психолошките фактори – односно од многу нешта. Затоа човекот може да биде и добар и лош, но самиот тој, по своја природа, е добар. Тоа е главна антитеза на христијанското спознание. Не зборувам за нерелигиозното спознание, таму и нема што да се каже, таму, општо земено, важи: „човек – како тоа гордо звучи“.Само христијанството тврди дека нашата сегашна состојба е состојба на длабока повреда, и тоа таква повреда којашто, на личен план, човекот сам не може да ја исцели. На ова тврдење е изградена величествената христијанска догма за Христос како Спасител. Оваа идеја поставува принципиелен јаз меѓу христијанството и сите други религии. Сега ќе се обидам да покажам дека христијанството, за разлика од другите религии, има објективна потврда за своето тврдење. Дозволете да се повикам на историјата на човештвото. Да погледнеме како човештвото живее во текот на сета своја историја. Кон што се стреми? Човештвото сака да изгради Царство Божјо на земјата, да создаде рај. Едни со помош на Бога. И во тој случај Бог се разгледува само како средство за стекнување изобилие на земјата, но не како повисока цел на животот. Другите – без Бога. Но, нешто друго е важно во двата случаја. На сите им е јасно дека таквото Царство на земјата е невозможно без такви елементарни работи какви што се мир, праведност, љубов (само по себе е јасно каков е тој рај во кој царува неправда, злоба, во кој се води војна), заемно почитување. Односно, сите прекрасно разбираат дека без таквите темелни морални вредности, без нивна реализација, не може да се достигне никаква благосостојба на земјата. На сите им е јасно? На сите. А што прави човештвото во текот на сета своја историја? Што правиме ние? Ерих Фром добро рекол: „Историјата на човештвото е напишана со крв. Тоа е историја на насилство коешто никогаш не престанува“. Навистина. Дваесеттиот век – според идејата, е век на највисок хуманизам. И тој го покажал тој врв на „совршенството“, надминувајќи ги, според пролеаната крв, сите претходни векови. Доколку нашите претци би можеле да видат што сè се случило во дваесеттиот век, тие би затрепереле пред размерите на жестокоста, неправдата, измамата. Некаков недостижен парадокс се содржи во тоа дека човештвото, со развојот на својата историја, постапува сè поспротивно и поспротивно во однос на својата основна идеја, цел и мисла кон кои во почетокот биле насочени сите негови усилби. Задавам реторичко прашање: „Може ли така да се однесува словесно битие?“ Историјата просто ни се потсмева, иронизирајќи: „Човештвото, навистина, е умно и здраво. Тоа не е душевно болно, не, не. Тоа само ги прави нештата малку подобро или – понекогаш – малку полошо отколку што истите тие нешта ги прават во домовите со умоболни.“ Но, тоа е факт од кој нема каде да се избега. И тој покажува дека во човештвото не се заблудени поедини единици, не и не (за жал, само единици не се заблудени), туку дека се работи за некакво парадоксално сечовечко својство. Ако сега погледнеме на одделен човек, поточно, ако некој човек има морални сили „да се сврти кон себе“, да погледне на себе, тој ќе види не помалку впечатлива слика. Апостол Павле точно ја окарактеризирал:„Беден човек сум, не го вршам она, што сакам, туку она, што го мразам, тоа го правам“. И навистина, секој што макар и малку обрне внимание на тоа што се случува во неговата душа, секој што ќе се судри со самиот себе, не може а да не види колку е духовно болен, колку е повреден од дејството на различни страсти, колку им робува. Бесмислено е да се прашува: „Зошто ти, беден човеку, се прејадуваш, се опиваш, лажеш, завидуваш, блудствуваш итн.? Ти со тоа се убиваш самиот себеси, го разурнуваш семејството, ги расипуваш своите деца, ја труеш сета атмосфера околу себе. Зошто се удираш самиот, зошто ги губиш своите нерви, својата психа, своето тело? Тебе ти е јасно дека тоа е погубно за тебе.“ Да, јасно ми е, но не можам а да не го правам тоа. Св. Василиј Велики рекол: „И не се роди во душите човечки попогубна страст од зависта“. И, како по правило, човек, страдајќи, не може да се справи со самиот себе. Тука, во длабочината на својата душа, секој разумен човек го постигнува она за што зборува христијанството: „не го вршам она, што сакам, туку она, што го мразам, тоа го правам“. Дали тоа е здраво или болно? Заради споредба, погледнете како може да се промени човек со правилен христијански живот. Оние, коишто се очистиле од страстите, го стекнале смирението, „го стекнале – според зборовите на преподобниот Серафим Саровски – Светиот Дух“, дошле во состојба којашто е најинтересна за психолозите: тие почнале да сметаат за себеси дека се најлоши од сите. Св. Пимен Велики говорел: „Поверувајте, браќа: каде ќе биде врзан сатаната, таму ќе бидам врзан и јас“; лицето на ава Сисој Велики, додека овој бил на умирање, светело како сонце, така што во него не можело да се гледа – а тој го молел Бога да му даде уште малку време да се покае. Што е тоа? Некакво лицемерие, лажно преправање дека се работи за скромност? Да не даде Бог. Тие дури и во мислите се плашеле да не згрешат, затоа говореле од сета своја душа, го говореле она што навистина го доживувале. Ние тоа воопшто не го чувствуваме. Јас сум преполн со секаква нечистотија, а се сметам за мошне добар човек. Јас сум добар човек!! А ако и направам нешто лошо – па, кој е безгрешен...; другите не се подобри од мене, а јас и не сум толку виновен како другиот, како другата, како другите. Ние не ја гледаме својата душа, затоа и сме толку добри во своите очи. Колку драстично се разликува нашето духовно гледање од духовното гледање на свет човек! ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 23:44
|
Несмелов В. И.
Прашањето за смислата на животот во учењето на новозаветното откровение На првите страници од Библијата се раскажува за еден крајно важен настан, за чие значење обично говорат само богословите, макар што тој настан има и длабока философска смисла. Таму, имено, се раскажува дека под влијание на зла разумна сила, туѓа на нашиот свет, човекот престанал да се задоволува со расположивата реалност и посакал да стане бог. Следствено, тој во однос на самиот себе создал необична илузија и, врз основа на таа илузија, ја отфрлил својата стварна состојба во светот во полза на друга состојба – не реално постоечка, туку посакувана состојба. Но, бидејќи претставата за таа посакувана состојба претставувала негирање на реалноста, само по себе е разбирливо дека и реалноста можела да содржи во себе единствено негирање на човековата илузија. На секој чекор таа му укажувала на човекот дека тој не е бог, туку е обична ништожност: со глад и студ и со сите други неволји таа постојано ја уривала претензијата на човекот на особена положба во светот и постојано ја потврдувала неговата целосна зависност од случајните дарови од природата. Но самата околност дека човекот можел да се прелаже смиот себеси со желбата за божествен живот, дека можел да биде незадоволен со својата реална положба во светот и да ја отфрли таа положба – самата таа околност докажува дека човекот не е случајна творба на земјата и дека не е вистински роб на природата. Зашто, обично животно никогаш не си создава какви било илузии, и затоа никогаш не ја негира реалноста во која постои. За обичноо животно дури и чувството на жестока болка, дури и измачувачкото страдање поради насилна смрт не ја негираат реалноста, туку само непроменливо ја потврдуваат; бидејќи во областа на животната мисла секое страдање е ограничено само со сознанието за простиот факт дека заедно со пријатните појави во животот, во реалноста постојат и непријатни појави, и ако тие постојат, со нив ништо не можеш да сториш, зашто е таква самата реалност. Доколку животните би расудувале поинаку, тие, секако, би можеле и да ја негираат реалноста, а ако ја негираат, би можеле да се стремат кон нејзина промена, и ако се стремат кон нејзина промена, тогаш навистина би го манифестирале таквиот стремеж во светот – но такви стремежи досега не се забележани. Животните живеат единствено затоа што дошле на свет, а само човекот живее затоа што може да го реализира својот живот. Човекот не само што живее, туку и си дава отчет за својот живот, и затоа што си дава отчет за својот живот, тој може да живее не како што соодветствува, туку како што тој сака. Од личните размислувања над фактите тој си создава жива претстава за богатствата на животот и од гледна точка на таа претстава ја оценува својата положба во светот и се поставува себеси во однос на творечкиот живот. Доколку реалноста не се совпаѓа со неговите претстави за богатството, за среќата во животот, тој не се задоволува со неа и се стреми да ја промени и да ја приспособи за задоволување на своите потреби. Во тие свои стремежи тој за себе постепено создал богата култура на секакви полезни растенија, постепено скротил и ги научил да му служат голем број диви животни, измислил занаети, открил различни видови индустрии и со тоа ги поставил својот живот и својата благосостојба надвор од каква било зависност од случајните дарови на природата. Во овие стремежи за создавање независна положба во природата, тој го поврзал богатството на својот живот со богатството на животите на множество други луѓе – тој, имено, врз себе ја прифатил обврската да ги ограничува дивите пориви на својата физичка сила и своите лични склоности и желби да ги усогласува со желбите и со склоностите на целата заедница на луѓето, и така станал силен, поради колективната сила на својата заедница и со тоа ја поставил основата на цивилизацијата, односно на позитивното законско определување на условите и на формите на својот живот, кога грубото самоволие го заменува законот кој подеднакво ја ограничува волјата на секој член од заедницата и, преку тоа ограничување ја гарантира слободата на личниот живот на секој од нив. Во грандиозниот развој на тие процеси на културата и на цивилизацијата, човекот го преобразувал целиот земен свет, и на крајот станал негов господар. Но, неговото гордо владеење над светот не му дало дури ни трошка од онаа среќа во чија содржина реалноста би се совпаднала со мечтата на човекот и во неговата вознемирена душа би го вратила изгубениот рај. За постигнување на својата среќа, во текот на својата многувековна историја, тој вложил неизмерен труд и пролеал море крв и солзи, но со тоа острата противречност меѓу злото на реалниот и богатството на посакуваниот живот не само што не се изгубила, туку, спротивно, со секој нареден чекор во неговиот развој станувала се поголема и поголема. Златниот век на луѓето секогаш им изгледа како да е зад нив, но не во некаква неизмерно далечна историја, туку сосема блиску зад нив. За секое поколение златниот век речиси секогаш се поистоветува со времето на нивните дедовци и прадедовци, така што во сознанието на секое поколение квантумот на страдањето несомнено се зголемува и, следствено – придвижувајќи се постепено напред во развојот на културата и на цивилизацијата – луѓето всушност не се чувствуваат посреќни, туку обратно – се чувствуваат понесреќни од своите предци. Следствено, содржината на човековиот живот во стварноста никогаш не соодветствува на оној принцип во чие име таа содржина се создава од страна на луѓето, т.е., принципот на богатството на животот, и таа постојана несоодветност постојано ги тера луѓето да се свртуваат кон поточното дефинирање на самиот тој прицип: што треба да се смета за богатство на животот и каде треба да се бара тоа богатство? Практично решение на тоа прашање е, директно, животот на секој одделен човек, бидејќи секој човек секогаш и безусловно се стреми во својот живот да го достигне највисокиот можен степен на среќа, и затоа секој човек безусловно живее – ако не со директна илузија на каква-таква среќа, тогаш барем со мечта за среќа и надеж дека ќе ја стекне. Философијата секогаш се занимавала со теориско решавање на ова прашање, и уште од дамнешни времиња разработила три различни решенија за него. Според едното решение, богатството на животот се состои во задоволствата, според второто – во достигнувањето на лична и општествена полза, и според третото – во добродетелите. Првото од овие решенија треба да се прифати како основно, а второто и третото – како дополнителни, затоа што ползата и добродетелите секогаш може да се разгледуваат како најдобро средство за остварување на задоволството. Но, дополнувајќи го основното решение на проблемот на богатството, вториот и третиот одговор, очигледно, го дополнуваат само од страната на неговата определеност, зашто тие не само што ништо не внесуваат во неговата содржина, туку, напротив, во значителна мера ја ограничуваат. Вториот одговор, имено, вели дека не е секое задоволство богатство, туку само она коешто е полезно; третиот одговор во тој поглед оди уште подалеку, бидејќи вели: не е секое полезно задоволство богатство, туку само морално полезното задоволство. Следствено, вториот и третиот одговор не говорат директно за тоа што треба да се смета за богатство во животот, туку само за тоа по кој пат треба да се бара тоа богатство. Така, тие поставуваат јасни критериуми за определување на вредноста на задоволствата како богатство на животот, но бидејќи патиштата за достигнување на тоа богатство им изгледаат различни, и вредностите на задоволствата ги утврдуваат различно. Принципот на утилитаризмот го поставува богатството надвор од човекот – во материјалните производи на човековата активност и во социјалните услови на живеење, коишто го зачувуваат и го зголемуваат степенот на ефективноста на културниот труд. Принципот на идеализмот укажува на богатството во самиот човек – во спознанието на човекот за својата сопствена вредност и во развојот на таа вредност по пат на бескрајно усовршување. Принципот на утилитаризмот, очигледно, обезбедува напредок и среќа во животот и затоа тој нема потреба од оправдување, туку само од разјаснување. Принципот, пак, на идеализмот, напротив, како принцип кој ја истакнува ништожноста на секое богатство во светот, но и ништожноста на самиот свет, не само што преку себе не ги обезбедува среќата и напредокот во животот, туку директно го осудува човекот на многу страдања, и затоа тој принцип има потреба не само од разјаснување, туку и од оправдување. Во интерес на тоа оправдување, идеализмот и го поставува прашањето: во име на што човекот треба да живее на земјата – заради достигнување на задоволства по пат на страдање, или заради достигнување на некаква друга цел? Од решавањето на ова прашање се развива нов принцип на живеење, покрај принципот на богатството. Од решавањето на тоа прашање се развива прашањето за смислата на животот, и макар што принципот на богатството не го отстапува своето место, тој сепак ја губи својата врховна позиција и му се потчинува на друг принцип – на принципот на разумот на животот, од чија гледна точка се определува содржината на богатството. Во своите барања на смислата на животот, древните грчки философи го поимале човекот како носител на идеални основи и изразувач на идеални цели на животот, но тие не биле во состојба точно да ги определат тие основи и јасно да ги покажат тие цели. Во своите длабоки размислувања за човековиот живот, тие успевале да стасаат само до создавањето на одделни идеи, несомнено големи според својата содржина, но сосема безнадежни според својата сила. Кај грчките филозови идеалот на човекот целосно се поистоветувал со идеалот на мидрец кој го следи единствено гласот на својот разум и, соодветно на силата на разумниот живот, не само што царува над светот преку своите творечки преобразувања на истиот тој свет, туку и успева да извојува и уште поголема победа – победа над самиот себе. Со таа победа над самиот себе, тој слободно го избегнува секој порок и слободно овладува со секакви добродетели, така што во својот живот станува пријател на боговите и според своето совршенство се изедначува со нив. Но, искажувајќи ги ваквите и слични на нив состојби, големите философи на паганскиот свет не биле во состојба да ги воплотат дури ни во својот сопствен живот. Множество творци и проповедници на моралната философија, како што е познато, не биле во состојба да ги поднесат животните страдања и завршиле со самоубиство, па дури и им го советувале тоа и на своите ученици, во случај да малаксаат од животната борба. Очигледно, мечтата за изедначеност со боговите за нив останала само мечта. И, повторно очигледно, нивната голема заслуга се состоела само во тоа што тие јасно го спознале и одлучно го поставиле жешкото прашање за разумот на животот и во својата философија активно се стремеле кон барањето на тој разум, но сепак не успеале да го пронајдат. Во светот беше, и светот преку Него стана, но светот не Го позна. Дојде при своите, и Своите не Го примија (Јован 1:10). Најдлабока анализа и највисоко решение на прашањето за смислата на животот се дадени дури со појавата на христијанството, во учењето на новозаветното откровение и во областа на христијанската философија. 1. Христијанството му говори на човекот дека тој не постои заради смртта и не постои да биде сенка во таинствените пребивалишта во митолошкиот Ад, туку постои за вечен разумен живот на небото, во Божјото царство на светлината и на вистината. Следствено, христијанството му ветува на човекот не проста бесмртност на неговиот дух, туку целосна возобнова на сето негово битие при воскресението од мртвите, и тоа ветување на христијанството претставува, само по себе, основен пункт во содржината на христијанскиот светоглед. Имено, преку тоа ветување, христијанинот се сознава себеси како земен член на небесното царство, и во тоа сознание тој ја открива конечната вистина за своето постоење (Филипјаните 3:18-20). Следствено, нарушувањето на тој пункт на верата нужно повлекува со себе и нарушување на сиот христијански светоглед (1 Коринтјаните 15:14-17), затоа што во тој случај на човекот му останува единствено да се дефинира себеси како среќно или несреќно чедо на земјата, кое не знае зошто од самата таа земја е одгледан и зошто, по својата смрт, заминува во истата таа земја за вечност. Човекот навистина така се дефинира во содржините на сите пагански светогледи, и врз тој светоглед неизбежно се уривале сите генијални мечти на философијата за божественото величие на човекот. Смртта постојано се смеела над тие големи мечти, се смеела над нив во случајот кога го прекинувала веселиот животен тек на некој среќен човек, и уште погрубо се смеела кога го прекинувала тешкиот след на страдањата на некој сирот страдалник; затоа што во последниот случај смртта, имено, се покажува како единственото богатство за човекот, како тој да живеел на земјата единствено затоа за да страда, а страдал единствено затоа за да умре. Но, во текот на вековите мудроста човечка не измислила никаква друга дефиниција за човек; така, кога во светот се појавило христијанското откровение на конечната вистина за човекот, тоа подеднакво ги довело во недоумение како Евреите, така и паганите, затоа што паганите таа вистина ја барале на сосема погрешен пат, а Евреите го очекувале нејзиното откровение во сосема друга форма. Затоа едните виделе во христијанството само едно безумие, а другите се соблазниле од него (1 Коринтјаните 1:23) – па сепак, во привидно соблазнителната проповед на тоа привидно безумие луѓето за прв пат нашле јасна определба на смислата на животот и, од гледна точка на таа смисла, сосема задоволително можеле да си ја објаснат сета историја на човештвото. Христијанството му го ветува на човекот истото она учество во божествената слава и живот (Откровение 21:3, 4, 23-27; 22:3-5), заради чие посакување човекот некогаш ја изгубил својата едемска градина; и христијанството му вели на човека дека тој, всушност, и се појавил во светот за да стекне небесно живеалиште (2 Коринтјаните 5:1-5), така што тој не постои заради светот, туку за самиот себе, а светот, пак, постои само како средство за остварување на врховната цел на човековиот живот. Таа цел била определена уште пред создавањето на човекот (Ефесјаните 1:3-5), и таа била смислата на човековиот живот, и била благо на човековиот живот, но човекот на ја остварил; затоа што било предвидено човекот да дојде до таа цел само преку свое активно развивање и усовршување, а тој посакал таа цел да се оствари сама по себе, заради самата негова желба да биде тоа што му било предодредено да го достигне со труд. Таа човекова желба не се исполнила. Но, бидејќи во таа своја желба човекот решението на својата сопствена волја го ставил над одлуката на Божјата волја, тој ì бил оставен на својата сопствена волја, и таа волја го повела кон целта на неговиот живот по долг, заобиколен пат на семожни искушенија. Првата дефиниција на својата активност базирана на сопствената волја човекот ја искажал преку сознанието за судбинскиот закон за животната борба за опстанок. Поради силата на тој закон, човекот со голем напор морал да го поддржува својот живот, и затоа крајната цел на неговото посотење на земјата, природно, била поместена и заменета со друга насушна цел – да живее за да си обезбедува средства за живот (Битие 3:17-19). Следствено, тој, наместо да ги чувствува задоволствата од сопствениот развој, морал да ги чувствува само страдањата на животот, проследени со минималната радост заради своето опстојување. Поради сето тоа, напоредо со деградирањето на целта на живеењето, кај човекот природно дошло и до деградација на претставата за богатствата на животот, зашто за него веќе претставувало големо богатство ако не страда во текот на животот. Но, бидејќи во оваа негативна формулација содржината на богатството на животот целосно се совпаѓа со деградацијата на содржината на целта на животот, тоа богатство станало за човекот крајна цел на неговиот живот. Во стремежот кон таа цел, и во директните интереси за нејзино реализирање, со огромни вековни усилби човекот постепено создал високи форми на култури и цивилизации (и во нив го развил својот живот), коишто постојано му создавале и му нуделе нови и нови средства за животни задоволства и за насладување со животот. Но, според мерата на својот развој, човечкиот живот сè повеќе и повеќе ја губел својата смисла. Развојот на културата и на цивилизацијата нужно создавал остри разлики во положбите и во состојбите на луѓето, и поради тие разлики нужно го дефинирал човековиот живот како непријателство и војна на сите против сите. Таквата дефиниција произлегувала од истиот оној принцип во чие име се создавал и се развивал животот. Кога богатството на човекот се бара само во насладувањето од животот, тогаш секој човек, којшто има таква претстава за богатството, нужно треба да се стреми кон него, за да стекне најголемо количество средства за достигнување на своето богатство. А бидејќи тие средства не само што се исти за сите луѓе, туку се и заеднички, очигледно е дека секој човек, кој ги стекнува тие средства, е принуден да овладува со нив на штета на богатството на секој друг човек, и затоа човековиот живот треба да се дефинира како постојано мешање на славењето на победниците и жалењето на победените. Едни луѓе се силни, други се слаби; едни се славни, други се непознати; едни се богати, други се сиромашни – и така се извршува споменатата разлика во сите аспекти на животот како неизбежна разлика на успехот и на неуспехот во жестоката борба да достигнување на богатството. И ако успешните луѓе можат да се насладуваат со својот живот, и во тоа насладување ја полагаат сета смисла на својот живот, тогаш е очигледно дека за страдалната маса на човештвото таквата смисла не постои, а доколку (освен насладувањето) не постои никаква друга смисла во животот, тоа значи дека за несреќниот живот на таа маса воопшто и не постои каква било смисла. Така и било во стварноста. До сознанието за таквата бесмисла на животот, постепено, долго време пред појавата на христијанството, дошла сета културна маса на древното човештво, и малку по малку сиот цивилизиран Исток се нафатил на активно преиспитување на сите жешки прашања на животот. Но таквото преиспитување не довело до никакво возобновување на човековиот живот, зашто животните прашања се поставувале и се решавале според гледна точка на еден и ист принцип на богатството како единствена животна цел. Единствено философијата на будизмот одлучно се посомневала во вистинитоста на тој принцип, и единствено таа решително го отфрлила тој принцип, но таа во негова замена не оставила никаков друг принцип. Таа едноставно се ограничила на негирање на смислата на животот, сметајќи го појавувањето на животот на земјата за некаква несфатлива судбоносна грешка на божеството, и затоа будизмот можел на луѓето да им укаже само на една вистинска среќа – на смртта, и само на една разумна цел на животот – гасењето на волјата за живот. Таквата философија во вид на религиозна догма на еден многумилионски народ му дала на светот поразувачки пример за човечка беспомошност да создаде разумна основа на животот, и поразувачки пример на трагична состојба на човекот, осуден да живее и да исповеда бесмислие на животот, односно да живее и, истовремено, да го негира својот живот. Па сепак, таа жална философија на будизмот е многу подлабока и подобра од другите Источни философии, зашто не го соблазнувала човекот со никакви призрации на богатство и, следствено, таа во никаков случај не можела да го спречи човекот да страда поради бесмислата на животот при постоење на вера во неговата смисла. Другите религиозни философеми, изградени врз претстави на богатството како цел на животот, макар што во таа цел внесувале доволна основа за живот, сепак не биле во состојба човекот да го направат среќен само со таа една основа на животот; затоа што господарењето на стариот принцип безусловно ја отфрлало самата можност за возобнова на животот, и затоа фактичкото бесмислие на животот кај сите формации на религиозниот светоглед ја задржало сета своја сила. Елиминирањето на тоа бесмислие можело да произлезе единствено од нова обоснованост на животот, но древниот свет, колку и да ја барал таа нова основа, не можел да ја најде, па дури и во своите последни дни, во јасната зора на христијанството, тој во грчко-римската философија дошол само до сознанието за неопходноста да направи една суштинска корекција во старата философија на будизмот. Ако будизмот, за избегнување на страдањето во животот, учел за гасење на волјата спрема животот, римската философија од последниот период почнала директно да говори за негирањето на волјата за живот, односно стасала до отворено проповедање на самобиството како единствено средство човекот разумно да се ослободи од сите измачувања. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 24.Декември.2008 во 23:59
|
Св. Игнатиј Брјанчанинов, Аскетски огледи
________________________________________ ЗА ОБРАЗОТ И ПОДОБИЕТО БОЖЈО ВО ЧОВЕКОТ Да создадеме човек според Нашиот образ и подобие (Битие 1:26) таинствено се посоветувал во Самиот Себе и со Самиот Себе Бог Троица пред создавањето на човекот. Човекот е образ и подобие Божјо. Бог, непристапен во Својата величина и поголем од секој образ, го покажал Својот образ во човекот, го покажал Својот образ јасно и во слава. Така сонцето го покажува својот лик во смирена капка вода. Човековата суштина, неговата најголема сила, со која се разликува од сите живи суштества на земјата, суштина според неговиот дух, е образ Божји.која е еднаков на ангелите, значи Човековиот непорочен дух е подобие Божјо, а Бог, цртајќи го со семоќната десница Своето подобие врз човекот, останува надвор од секое подобие и надвор од секое споредување. Колку е прекрасно и полно со разновидно достоинство и разновидна убавина тоа битие наречено човек?! Заради него Создателот ја создал сета видлива природа; сета таа природа е предодредена да му служи нему, сета таа природа е негова чудесна околина. Кога Создателот ги извлекувал сите останати созданија од непостоење во битие, Му било доволно тоа што ја изговарал Својата семоќна заповед. А кога посакал да го доврши делото на светот со создавањето на најубавиот, најсовршениот дел, Тој пред тоа создавање се советувал. Неизмерната материја, несогледлива и неизбројливо многулика, создадена привремено ќе кажеме конкретно и со право пред човекот, била создавање. Така земниот цар го уредува и го украсува прекрасното жиевалиште за во него да го внесе својот лик. Царот над царевите и Бог над боговите ја подготвува сета видлива природа, сè што оди со неа, сета видлива чудесна убавина. Потоа во тоа живеалиште го става, како крајна причина на сè, Својот образ. Кога го доврши светот, а пред создавањето на човекот, Бог го погледна она што го беше создал, и виде дека е добро: И виде Бог дека е добро (Битие 1:25). По создавањето на човекот, Бог повторно го погледна сето она што го беше создал, и виде дека Неговото создание е прекрасноо, целосно, совршено. И видеБог дека е многу добро сè она што го беше создал (Битие 1:31). Човеку, покажи го своето достоинство! Погледни ги ливадите и нивите, големите реки, бескрајните мориња, раскошното цвеќе, сите ѕверови и животни на земјата, сите ѕверови и риби во водата, погледни ги ѕвездите, месечината, сонцето, небото: сето тоа е заради тебе, сето тоа е предодредено тебе да ти слуи. Освен светот што го гледаме, постои и свет невидлив за телесните очи, неспоредливо подобар и поубав од видливиот. И невидливиот свет е заради човекот. Колкаво почитување искажал Господ спрема Својот образ! Колкава возвишена цел му предодредил! Видливиот свет е само подготвително предворје коешто води во живеалиштето Божјо, неспоредливо поубаво и поголемо. Тука, како во предворје, образот Божји треба да се украси со завршни црти и бои за во најгоема мера да стане сличен на својот пресвет, надсовршен Изворник, за да може со убавината и достоинството на таа сличност да влезе во онаа одаја во која Иворникот присуствува непојмливо, како да ја ограничува својата ограниченост за да се покаже себеси на Своите сакани разумни битија. Ликот на Бог Троица е човек троица. Три лица во човекот се трите сили на неговиот дух, три пројавувања на неговото постоење. Нашите мисли и духовните чувства го покажуваат постоењето на умот, но тој, така очигледен во сите форми на своето искажување, воедно останува и сосема невидлив и недофатлив. Светото Писмо и делата на светите отци понекогаш душата ја нарекуваат и дух, а понекогаш духот го нарекуваат посебна сила на душата. Таа сила на душата отците ја нарекуваат словесност или сила на словесноста. Ја делат на три поединечни сили: ум, мисла или слово, и дух. Ум тие го нарекуваат самиот извор, самиот почеток на мислите и на духовните чувства. Дух, во тоа посебно значење, ја нарекуваат способноста за духовно чувствување. Во отечките дела словесната сила, или духот, често се нарекува и ум; често со умови се нарекуваат и создадените духови. Целината го добива името врз основа на главниот дел. Самата суштина на нашата душа е образ Божји. И по падот во грев, душата останува образ Божји! И грешна душа, фрлена во пламенот на пеколот, во самиот пламен на пеколот, останува образ Божји! Така учат светите отци. Нашиот ум е образ на Отецот; нашиот збор, нашето слово (неискажаниот збор обично го нарекуваме мисла) е образ на Синот; духот е образ на Светиот Дух. Како што во Троица трите лица неслеано и неразделно сочинуваат едно Божјо битие, така и во човекот-троица трите лица сочинуваат едно битие, не мешајќи се меѓусебно, не слевајќи се во едно битие, и не разделувајќи се на три битија. Нашиот ум раѓал и не престанува да рага мисла; родената мисла не престанува повторно да се раѓа, и воедно останува родена, скриена во умот. Умот не може да постои без мисла, а ниту мисла без умот. Почетокот на умот неизбежно е и почеток на мислата, постоењето на умот неизбежно е и постоење на мислата. Исто така и нашиот дух исходи од умот и ја потпомага мислата. Токму затоа секоја мисла има свој дух, секој начин на мислење има свој особен дух, секоја книга има свој сопствен дух. Нема мисла без дух; постоењето на мислата неизбежно е проследено со постоење на духот. Во постоењето на едното и другото се гледа постоењето на умот. Што е човековиот дух? Вкупност на чувствата на срцето коишто и припаѓаат на словесната и бесмртна душа, туѓи на душите на животните и на ѕверовите. Човековото срце се разликува од срцата на животните според својот дух. Срцата на животните имаат свои чувства коишто зависат од крвта и од онаа црта на Божјиот образ којаштонервите, но немаат духовни чувства единствено ја има човекот. Човековата морална сила е неговиот дух. Нашиот ум, зборот и духот, според едновременоста на својот почеток и според своите взаемни односи, се само образ на Отецот и Синот и Светиот Дух, совечни, собеспочетни, еднакви според честа, истородни според природата, објавил Синот: Јас сум во Отецот,Кој Ме видел Мене, Го видел Отецот и Отецот е во Мене (Јован 14:9,10). Истото може да се каже и за човековиот ум и за неговата мисла: умот, невидлив сам по себе, се открива во мислите; ако си ја запознал мислата, си го запознал умот кој ја произвел таа мисла. Господ го нарекол Светиот Дух Сила од висините (Лука 24:49), Дух на Вистината (Јован 14:17); Вистината е Синот. Својство на сила има и човековиот дух; тој е и дух на човековите мисли, без оглед дали се вистинити или лажни. Тој се појавува во тајните движења на срцето, и во мислењето, и во сè што човек прави. Преку човековиот дух се откриваат и неговиот ум и мислењето; духот на секоја постапка ја открива мислата со која човекот се раководи во таа своја постапка. Својот образ милостивиот Господ го украсил и со Свое подобие. Образот Божји е самата суштина на душата; подобијата се својства на душата слично на Бога, бил бесконечен, човекот Новосоздадениот образ Божји премудар, добар, чист, непропадлив, свет, далечен за секој гревовна страст, секоја грешна помисла и чувство. Вешт уметник прво ја слика формата, цртите на оној образ (лик) чиј портрет го прави. А кога точно ќе ги прикаже цртите, тој на ликот му ги дава бојата и колоритот на оригиналот, и со тоа ја усовршува сличноста. Кога Бог го создавал Својот образ (лик), Тој го украсил со Свое подобие; на Божјиот образ му е својствено да ги има сите сличности со Бога. Во спротивно, образот би бил фаличен, недостоен на Бога, не би ја исполнувал својата предодреденост, не би соодветствувал на својата определеност. Оф! Оф! Плачете небеса! Плачи сонце, плачете сите ѕвезди; плачи земјо, плачете сите суштества небесни и земни! Плачи сета природо! Плачете свети ангели! Ридајте горко, неутешно! Облечете се, како во облека, во длабока жалост. Се случи несреќа, несреќа, се случи нешто на коешто сосема му прилега да се нарече несреќа: образот Божји падна! Образот Божји уживал почитување од неограничената Божја власт како отворен, жив цвет на Божјото подобие, но тогаш го соблазнил веќе паднат ангел, и тој, мрачен, се препуштил на мислата и на духот на отецот на лагата и на секое зло. Се препуштил така што се одвоил од волјата Божја. Со тоа го изгонил од себе Духот Божји, го изопачил подобието Божјо, самиот образ го направил непотребен. Несреќата на падот живо и точно ја прикажал проповедникот: Кривото не може да се исправи, и она што го нема, не може да се брои (Проповедник 1:15). Растројството на образот и на подобието секој може лесно да го забележи во самиот себе. Убавината на подобието, којашто ја сочинуваат сите добродетели заедно, се осквернети од мрачните и смрдливи страсти. Цртите на образот ја изгубиле својата правилност, својата меѓусебна хармоничност: мислата и духот се борат меѓусебно, не сакаат да го слушаат умот, се креваат против него. Самиот тој е во постојано недоумение, во страшна помраченост којашто Го заклонува Бога и светиот, непогрешлив пат кон Бога. Ужасното измачување го следи растројувањето на образот и подобието Божјо. Ако човекот внимателно, во осаменост, долго и постојано гледа во себе, ќе се увери дека тоа измачување не престанува, дека се пронаоѓа или се затскрива, зависно од тоа дали расејаноста го ублажува малку или многу. Човеку! Твојата расејаност и твоите веселења само ја покажуваат маката присутна во тебе. Бараш да ја задушиш со трошка бучна забава и со постојана расејаност. Несреќнику! Штом ќе настапи миг на трезвеност, ти се осведочуваш дека маката, којашто си настојувал да ја уништиш со помош на расејаноста, живее во тебе. Расејаноста е нејзина храна, средство за јакнење: здивнувајќи во сенката на расејаноста, маката се буди со нови сили. Таа во самиот човек е живо сведоштво коешто му сведочи дека паднал. Со тој печат, со тоа сведоштво на падот е обележано човековото тело. Од самото свое раѓање тоа е во непријателство, во борба против сè што го опкружува, но и со самата душа којашто живее во него. Го напаѓаат семожни стихии; на крај, истоштено од внатрешните и од надворешните борби, напаѓано од болести, притиснато со страсти, тоа паѓа на сечилото од косата на смртта, макар што е создадено бесмртно, и се распаѓа во прав. И повторно се појавува големината на Божјиот образ! Таа се пројавува во самот човеков пад, во начинот на којшто човекот е извлечен од падот. Бог го прима на Себе Својот образ: станал човек, и преку Себе го извлекол човекот од падот, го вратил во претходната слава, го повел кон слава неспоредливо повисока од онаа којашто му била дадена при создавањето. Праведен е Господ во Својата милост. При искупувањето Тој Својото образ го прославил повеќе одошто при создавањето: човекот самиот не го измислил падот – него го измислил паднатиот ангел, кого што, пак, го намамила во пад завидливоста, го излажало злото, прикриено со маската на доброто. Сите три Лица на Бог Троица учествуваат во делото на очовечувањето, секое во својството на своето Лице. Отецот останува Оној Кој родил и Кој раѓа, Синот се раѓа, Светиот Дух дејствува. И тука повторно се гледа каков е точно образот на Богочовекот. Синот го прима човештвото; преку Синот сиот Бог Троица стапува во општење со човештвото. За да може да им биде пренесена на луѓето, нашата мисла се облекува во звуци: таа, нематеријална, се поврзува со материјата; со нејзино посредство во општење влегува духот, се јавува умот. Се воплотило Словото Божјо, Божјата Вистина – Синот станал човек. Вистината се исправила, ја очистила нашата мисла; нашиот дух станал способен за заедничарење со Светиот Дух. Светиот Дух го оживеал нашиот дух, умртвен со вечната смрт. Тогаш умот стапил во познание и гледање на Отецот. Човекот троица бидува исцелен од Бог Троица: Словото ја исцелува мислата, ја преведува од лагата, од самоизмамата, во вистина; Светиот Дух го оживотворува духот, го преведува од телесните и од духовните чувствувања во духовни чувствувања; на умот му се јавува Отецот, и умот станува ум Божји. А ние имаме ум Христов – вели апостолот (1 Коринтјаните 2:16). До слегувањето на Светиот Дух човекот бил духовно мртов, и затоа барал: Господи, покажи ни Го Отецот (Јован 14:8). А кога го примил Духот на посинувањето и го почувствувал своето синовство и оживеал со духот заради Бога и заради спасението, од дејството на Светиот Дух тој му се обраќа на Отецот како на оној кого што го познава, како на Отец: Ава, Оче! (Римјаните 8:15). Во водата на крштевањето се воспоставува паднатиот образ, човекот се раѓа за вечен живот преку водата и духот. Духот, Кој отстапил од човекот при неговиот пад, отсега присуствува заедно со човекот во неговиот земен живот, и притоа преку покајание ги исцелува раните коишто гревот му ги нанесува на човекот по неговото крштевање, и така, преку покајанието, го прави спасението можно до последниот здив. На крштевањето Духот го воспоставува и образот Божји и красотата на Божјото подобие. Таа се умножува и усовршува преку исполнувањето на евангелските заповеди. Образецот на таа красота, полнотата на таа убавина е Богочовекот, Господ наш Исус Христос. Угледајте се на мене, како што и јас на Христа! (1 Коринтјаните 11:1), објавува апостолот и ги повикува верните во себе да го возобноват и усовршат Божјото подобие и укажува на Светиот Образец на совршенството на новите луѓе, пресоздадени, возобновени со искупувањето. Облечете се во Господа нашиот Исуса Христа (Римјаните 13:14). При искупувањето на својот образ – човекот, Бог Троица дал таква можност за напредување во усовршувањето на подобието што подобието преминува во нова состојба при соединувањето на образот со Изворникот – соединување на бедното создание со неговиот сесовршен Творец. Прекрасен е, чудесен е образот Божји, тој образ од кого свети, дејствува Бог! Сенката на апостолот Петар исцелувала! Некој човек излажал пред него и наеднаш се струполил мртов, зашто излажал пред Бога! Коските на пророкот Елисеј воскреснале мртовец чие тело – поради брзањето на погребниците, исплашени пред непријателот кој наближувал – се допрело во гробот со одамна закопаните коски на духоносецот! Најблиско подобие, соединување, човекот добива – и по добивањето го чува – така што пребива во евангелските заповеди. Бидете во Мене, и Јас ќе бидам во вас. Јас сум лозата, а вие прачките; и кој е во Мене, и Јас во него, тој ќе даде многу плод (Јован 15:4, 5). Христијанинот добива блажено соединување кога со чиста совест, очистен со оддалечувањето од секаков грев, со точно исполнување на евангелските заповеди, се причестува со светото тело Христво и со светата крв Негова, а воедно и со – соединето со нив – Божеството Негово. Кој јаде од Моето тело и пие од Мојата крв, ќе биде во Мене и Јас во него (Јован 6:56). Разумен образу Божји! Размисли: за каква слава, за какво совршенство, за какво величие те повикал и те предодредил Бог! Неспознатливата премудрост на Создателот ти овозможила од себе да го направиш тоа што сакаш да го направиш. Разумен лику Божји! Зарем не сакаш да станеш достоен лик Божји, зарем сакаш да се обезличиш, да се претвориш во лик на ѓаволот, да се спуштиш на нивото на бесловесните? Не залудно ги излеал Бог Своите блага, не без причина го создал чудесниот свет, не без потреба му укажал почитување на Својот образ така што пред неговото создавање се посоветувал, а кога образот веќе паднал, не го искупил туку така, без полагање сметка за тоа! За сите Свои дарови Тој бара извештај. Тој ќе суди како се употребени Неговите богати дарови, како е оценето Неговото вочовечување, како е оценета Неговата крв којашто ја пролеал за нас при нашето искупување. Тешко, тешко на оние коишто ги пренебрегнале добрите дела на Бога, Создателот, Искупителот! Вечниот оган, одамна запален, неизгаслив, огнената бездна подготвена за ѓаволот и за неговите ангели, ги очекува обезличените ликови Божји коишто самите себеси се направиле непотребни. Таму тие вечно ќе горат и нема да изгорат довека! Браќа! Додека сме на земјата, додека сме во предворјето на вечноста – во овој видлив свет – да се потрудиме да ги доведеме до правилност цртите на образот Божји кого што Бог го втиснал во нашите души, да им дадеме убавина, живост и свежина на нијансите и на боите на подобието, и Бог ќе види, на страшното испитување, дека сме подготвени за влегување во Неговото вечно, блажено живеалиште, во Неговиот вечен ден, во Неговиот вечен празник и славење. Да се охрабриме, маловерни! Да се придвижиме, мрзливи! Човек склон кон страсти, како и ние, кој во почетокот во својата помраченост ја гонел Црквата Божја, и кој бил противник, непријател Божји, толку многу го исправил во себе, по своето обраќање, од Бога дадениот образ Божји, до таа мера го усовршил подобието, што можел смело да каже за себе: И јас веќе не живеам, туку Христос живее во мене (Галатјаните 2:20). Никој нека не се сомнева во вистинитоста на тој глас! Тој глас бил до таа мера преисполнет со сесветската вистина, до таа мера бил помаган од Светиот Дух, што на гласот на Павле мртвите воскреснувале, демони излегувале од опседнатите, демонската пророчица останувала нема, непријателите на Божјата светлина останувале без сјај во очите, незнабошците ги отфрлале своите идоли, го спознавале Христа – вистинскиот Бог, и Му се поклонувале. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Pravoslavie
Датум на внесување: 25.Декември.2008 во 01:33
| http://www.esnips.com/doc/86f6acf5-ad0e-4db5-88fb-695111381908/Arhim.Otac-Sava-Man.Vaznesenje-Beseda - http://www.esnips.com/doc/86f6acf5-ad0e-4db5-88fb-695111381908/Arhim.Otac-Sava-Man.Vaznesenje-Beseda - |
Постирано од: Pravoslavie
Датум на внесување: 25.Декември.2008 во 01:37
| http://www.esnips.com/doc/c55f46fd-9fa5-4b8c-b66f-3078d7239805/Gospod-govori-coveku - http://www.esnips.com/doc/c55f46fd-9fa5-4b8c-b66f-3078d7239805/Gospod-govori-coveku |
Постирано од: Pravoslavie
Датум на внесување: 25.Декември.2008 во 01:52
| http://www.esnips.com/web/OtacTadej/ - http://www.esnips.com/web/OtacTadej/ |
Постирано од: Messenger
Датум на внесување: 25.Декември.2008 во 07:11
|
Miki_P,
Zamolen si da ne postirash masivni tekstovi na forumov, tuku vmesto toa da stavash linkovi kade sto se objaveni, onaka kako sto toa na ovaa trana ima napraveno Pravoslavie. Forumov e napraven za megjusebno razmenuvanje stavovi i mislenja, a dokolku ima potreba od iznesuvanje na pogolemi tugji tekstovi, togash tie se prezentiraat so linkovi. Se nadevam deka go razbirash ovoj stav i deka ponatamu ke se upravuvash soodvetno na nego.  ------------- Truth needs no laws to support it. Throughout history only lies and liars have resorted to the courts to enforce adherence to dogma. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 25.Декември.2008 во 19:32
|
http://fb.esnips.com/doc/ba15ca81-7398-4bfd-8303-c166ed72ac64/24-o-putu-i-vaspitanju-dece - http://fb.esnips.com/doc/ba15ca81-7398-4bfd-8303-c166ed72ac64/24-o-putu-i-vaspitanju-dece ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 19:11
|
http://manastir-lepavina.org/novosti/index.php/weblog/category/DUHOVNE%20POUKE%20I%20BESEDE/ - Поуки и беседи
------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 19:15
|
Владика Николај: http://www.nasasrbija.co.yu/crkva/crkva3_2.htm - За верата . ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 19:52
|
Отец Милиќ Драговиќ: http://www.otacmilic.pozega.org.yu/ - Проповеди и поуки ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 20:34
|
Православна вера и живот: Проповед за http://www.geocities.com/byzantion2001/Pravednikstari.html - Откровението во Стариот Завет Проповед за http://www.geocities.com/byzantion2001/Pravedniknovi.html - Откровението во Новиот Завет Проповед за http://www.geocities.com/byzantion2001/Pravednikistorija.html - Црквата во историјата Проповед за http://www.geocities.com/byzantion2001/Pravednikdanas.html - Православната Црква денес ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 21:11
|
Јован Корнаракис: %20http://www.verujem.org/teologija/kornarakis_pastirsko_staranje.htm -
ПРОБЛЕМ ОДНОСА ИЗМЕЂУ ПАСТИРСКОГ СТАРАЊА И ПСИХОТЕРАПИЈЕ СА ПРАВОСЛАВНОГ СТАНОВИШТА ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 21:21
|
Свети Ефрем Сирин:
http://www.verujem.org/sveti_oci/jefrem_sirin.htm - Нашето живеење е на Небесата ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 21:27
|
Патар Василијадис: http://www.verujem.org/teologija/vasilijadis_sitanje.htm - За читањето на Светото Писмо - Православнo гледиште (текст) ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 21:35
|
Свети Јован Златоуст: http://www.verujem.org/sveti_oci/zlatousti_o_krstu_druga.htm - За крстот, за разбојникот, за второто Христово доаѓање и за молитвата за непријателите ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 26.Декември.2008 во 22:04
|
Од книгата „Солзи за светот“:
(старец Тихон ,старец Пајсиј, старец Порфириј) http://preminportal.com.mk/content/view/1655/65/ - За смирението и трпението ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Pravoslavie
Датум на внесување: 27.Декември.2008 во 13:32
Овде се: http://forum.idividi.com.mk/forum_posts.asp?TID=7186 - ЛИНКОВИ ЗА ДЕБАТИ, КНИГИ, АУДИО МАТЕРИЈАЛИ
 |
Messenger напиша:Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 27.Декември.2008 во 20:08
|
Отец Серафим Роуз: http://www.otacserafimrouz.dzaba.com/custom2.html - Православен поглед на светот http://www.otacserafimrouz.dzaba.com/custom.html - Знаци на Времето http://www.otacserafimrouz.dzaba.com/custom3.html - Сигурен водич кон вистинското христијанство http://www.otacserafimrouz.dzaba.com/custom4.html - Како да ги читаме делата на Светите Отци http://www.otacserafimrouz.dzaba.com/contact.html - Како да не ги читаме делата на Светите Отци ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 29.Декември.2008 во 01:02
|
http://preminportal.com.mk/content/blogcategory/27/55/ - Беседи (текстови). ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 29.Декември.2008 во 01:08
|
http://preminportal.com.mk/content/view/1005/58/ - Рождество на Господ Исус Христос (текст) ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 29.Декември.2008 во 01:18
|
http://preminportal.com.mk/content/blogcategory/23/56/ - Духовен Азбучник
(разни теми - текст) ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Messenger
Датум на внесување: 29.Декември.2008 во 03:11
Miki P, samo sakam da ti chestitam za otvaranjeto na ovaa tema i nesebichniot trud sto go stavash vo nejzinoto zbogatuvanje. 
------------- Truth needs no laws to support it. Throughout history only lies and liars have resorted to the courts to enforce adherence to dogma. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 29.Декември.2008 во 11:00
Messenger, благодарам за честитките. Голем поздрав. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 29.Декември.2008 во 16:56
|
http://www.scribd.com/doc/6562324/Ponasanje-u-Crkvi - Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 30.Декември.2008 во 00:44
|
http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BC - Исихазам ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 30.Декември.2008 во 15:51
|
http://pravoslavie.8m.com/3.htm - Догматско-богословските основи на Иконата и нејзиниот развиток низ историјата на Црквата ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 30.Декември.2008 во 16:21
|
http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B0 - Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 30.Декември.2008 во 17:45
|
Проповед: http://st-ilija.org/Church/index.php?option=com_content&task=view&id=76&Itemid=1 - Веронауката ќе не спаси од паганство и празноверие Митрополит Пимен ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 01.Јануари.2009 во 21:11
|
http://povardarska-eparhija.org.mk/pe//index.php?option=com_content&task=view&id=160&Itemid=68 - Свети Јован Златоуст - За Светиот Апостол Павле ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 01.Јануари.2009 во 21:18
|
http://povardarska-eparhija.org.mk/pe//index.php?option=com_content&task=view&id=520&Itemid=68 - Христос - живот на светот ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 02.Јануари.2009 во 17:14
|
Митрополит Методиј (Златанов) http://preminportal.com.mk/content/view/3012/54/ - Постот има подлабоки корени од новогодишните лумпувања ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 03.Јануари.2009 во 23:03
|
Поуки: http://www.youtube.com/watch?v=dhBFZllIBkI - Отец Јоил, Ман. Ќириловац. Прва. http://www.youtube.com/watch?v=6W-_x1iIHZo&feature=related - Отец Јоил, Ман. Ќириловац. Втора. http://www.youtube.com/watch?v=1zF5gjqGxRE&feature=related - Отец Јоил, Ман. Ќириловац. Трета. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 04.Јануари.2009 во 16:25
|
БEСEДА: за тoа какo на Бoга му e најмил чoвeкoт и на чoвeкoт - Бoг Oти јас нe гo барам вашeтo туку вас (2. Кoр. 12:14). Сo oвиe збoрoви, штo мoжeла да ги изгoвoри самo тoплата апoстoлска љубoв кoн ближнитe, e искажан oднoсoт на христијанинoт кoн Бoга и на Бoга кoн христијанинoт. Љубoвта Бoжја мoжeла да рeчe: “Ти, христијанину, пoстиш заради мeнe, заради мeнe дeлиш милoстиња, заради мeнe вoздигнуваш тoпли мoлитви, заради мeнe ѕидаш цркви, заради мeнe жртви принeсуваш и мнoгу други дoбри дeла правиш. Сeтo тoа e дoбрo и сeтo тoа мeнe ми e угoднo, нo ти си ми пoмил oд сeтo тoа; на крајoт на краиштата, јас ништo oд сeтo тoа нe гo барам, туку тe барам тeбe, самo тeбe”. Љубoвта на христијанинoт, пак, би можeла да рeчe: “Ти, Гoспoди, ми даваш здравјe и тoа e дoбрo. Ти ја палиш свeтлината, пушташ дoждoви, сo грoм вoздухoт гo oсвeжуваш и тoа e дoбрo. Ти даваш бoгатствo, мнoгулeтнoст и пoрoд и бeзбрoј други дoбра. Ти oбилнo ја пoставуваш трпeзата на oвoј живoт. И сeтo тoа e дoбрo и прeдoбрo. И сeтo тoа гo примам сo благoдарнoст. Нo, на крајoт на краиштата, тoа e самo раб на скутoт Твoј; на крајoт на краиштата, јас ништo oд тoа нe гo барам, туку Тeбe, Гoспoди, Тeбe eдинствeниoт Тe барам”. O браќа мoи, нe e Бoг oна штo сe глeда сo тeлeснитe oчи, ниту тoа e чoвeкoт штo сe глeда сo тeлeснитe oчи. Тoа штo сe глeда вo цeлата прирoда e самo нeштo oд Бoга; и тoа штo сe глeда вo тeлeсната риза e самo нeштo oд чoвeкoт. Бoг e љубoв, браќа, штo Бoг ја спушта oд нeбoтo кoн Зeмјата; и чoвeкoт e љубoв, браќа, кoја Зeмјата ја вoздигнува кoн нeбoтo. O Гoспoди, Чoвeкoљубив, Сoздатeлу и Сeдржитeлу, всeли сe пoвeќe и уштe пoвeќe вo нас сo Твoјoт живoтвoрeн Дух за да бидeмe живи вo царствoтo бeз смртта. На Тeбe слава и вeчна пoфалба. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 04.Јануари.2009 во 20:28
|
http://www.crkva.se/katihizis_pojam.htm#%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4 - Aпостолска проповед ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 04.Јануари.2009 во 20:32
|
http://www.crkva.se/katihizis_crkva_tajne.htm#%D0%95%D0%B2%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0_%E2%80%93_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%85_%D0%A2%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B8 - Црквата и Светите Тајни
Евхаристијата - круна на Светите Тајни ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 04.Јануари.2009 во 20:42
|
http://www.crkva.se/katihizis_odluke_vaseljenskih_sabora.htm#%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B8_%E2%80%93_%D0%B8%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B7_%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%B5_%D0%A6%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B5 - За Вселенските Собори Одлуки на Вселенските Собори Соборите – израз на верата и полнотата на Црквата Историјат на Вселенските Собори Соборите – израз на богооткриената Вистина ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 04.Јануари.2009 во 20:45
|
http://www.crkva.se/katihizis_ucenje_svetih_otaca.htm#%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D1%92%D0%B5_%D0%A6%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B5 - Учењето на Светите Отци на Црквата ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 04.Јануари.2009 во 22:19
|
БEСEДА за тoа какo трeба да гo избeгнувамe злoтo и да правимe дoбрo; (Пс. 33:12)Сака ли човек да живее и да види добри денови, (Пс. 33:13) нека си го воздржува јазикот од зло и устата своја од лаги, (Пс. 33:14) нeка сe клoни oд злo и нeка прави дoбрo, да бара мир и да врви по него. Сo oвиe збoрoви e искажан цeлиoт наш труд сo кoј трeба да сe трудимe oвдe: на зeмјата и вo зeмјата, т.e. на oваа матeријална зeмја и вo oва матeријалнo тeлo. Штo трeба да бидe нашиoт труд? Да стeкнeмe двe навики: eдна, да гo избeгнувамe злoтo, а втoра, да правимe дoбрo. За тoа штo e дoбрo а штo e злo нашата сoвeст ни кажува нeпoтпoлнo и нeјаснo заштo e пoмрачeна сo грeвoт; науката Христoва ни кажува пoтпoлнo и јаснo. Штo бара нашиoт Гoспoд oд нас, браќа? Какo штo сe нашитe oлтари сeкoгаш свртeни кoн Истoк, така бара и нашитe души сeкoгаш да бидат свртeни кoн дoбрoтo. Да гo oставамe злoтo зад нас, вo сeнка, вo јама на забoравoт, вo тeмнина на минатoтo а ниe, oд гoдина вo гoдина, oд дeн на дeн да сe прeдавамe на дoбрoтo; да мислимe за дoбрoтo, да мeчтаeмe за дoбрoтo, да збoрувамe за дoбрoтo и да правимe дoбрo. Гoспoд бара ѕидари а нe урнувачи. Кoј ѕида дoбрo, гo урива злoтo. Кoј, пак, сe свртува да гo урнe злoтo брзo забoрава да гo ѕида дoбрoтo и сe прeтвoра вo злoстoрник. “Oтстранувајтe сe oд злoтo, прилeпувајтe сe кoн дoбрoтo” (Рим. 12:9), нè пoучува апoстoлoт Христoв. Мрази гo злoтo, нo нe мрази гo чoвeкoт кoј прави злo, бидeјќи тoј e бoлeн. Акo мoжeш, лeкувај гo бoлниoт, нo нe убивај гo сo твoјата oмраза. Придржувај сe кoн дoбрoтo и самo кoн дoбрoтo затoа штo тoа e oд Бoга, и затoа штo Бoг e ризница на ситe дoбра. O Гoспoди, дoбар и сeдoбар, научи нè да гo избeгнувамe злoтo и да правимe дoбрo заради Твoјата слава и заради нашeтo спасeниe. На Тeбe слава и вeчна пoфалба. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 05.Јануари.2009 во 10:18
|
БEСEДА за прoрoк Данил
I]...А камeнoт штo гo разби идoлoт стана гoлeма планина и ја испoлни цeлата зeмја (Дан. 2:35). Страдањeтo, браќа, гo oслабува карактeрoт на чoвeкoт, а раскoшoт, пак, гo oслабнува уштe пoвeќe. Данил, чoвeкoт Бoжји, нe мoжe да гo oслабнe ни страдањeтo ни раскoшoт. Тoј oстанал ист и вo двата случаи; и вo двата случаи тoј пoдeднаквo бил вeсник на живиoт и eдиниoт Бoг и бил видoвит oткривач на Тајнитe Бoжји. Живeeл вo царска раскoш, а пoтoа вo лавoвска јама. И вo двата случаи тoј oстанал нeпрoмeнeт: вo царската раскoш тoј пoстeл, а вo лавoвската јама нe oстанал гладeн. Сeвишниoт Бoг гo наградил Свoјoт вeрeн слуга сo гoлeм, прeгoлeм дар на прoрoштвo. Главeн прeдмeт на нeгoвитe прoрeкувања e Христoс Гoспoд. Христoс ќe дoјдe и ќe гo разурнe идoлoпoклoнствoтo пo цeлата зeмја. Oн сo Сeбe ќe ја испoлни сeта зeмја какo никoгаш никoј oд ситe луѓe, oблeчeни вo тeлo. Oн e тoј на кoгo ќe му сe дадe власт и слава, и царствo за да Му служат ситe нарoди и плeмиња и јазици. Гoлeмиoт Бoжји прoрoк Данил гo прoрeкoл врeмeтo, тoчнoтo врeмe на дoаѓањeтo вo свeтoт на Гoспoда Исуса. Кoлку мoрамe ниe христијанитe да сe срамимe oд oвoј Данил! Ниe ги глeдамe ситe вeтувања испoлнeти вo Христа, па сeпак смe слаби вo вeрата и вo христoљубиeтo. А на Данил нe му билo сè oткриeнo какo на нас крстeнитe, па сeпак тoј нe oтстапил oд Бoга ниeднаш. Гoспoди Бoжe Данилoв, укрeпи нè, пoкај нè и пoмилувај нè. На Тeбe слава и вeчна пoфалба. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 05.Јануари.2009 во 16:19
|
Светото Предание го дополнува Светото Писмо
Светото Предание, постои и треба да се чува, а за тоа имаме директни и индиректни потврди во Светото Писмо. Индиректна потврда е фактот дека Светото Писмо постанало од Светото Предание. Пред Мојсеј не постоела ниту една книга на Библијата. Тоа што Мојсеј го напишал во книгите Исход, Левит, Броеви и Повторени закони секако претставува лично доживување и искуство на Мојсеј. Но, тоа што го напишал во првата книга на Библијата, во книгата Битие, напишано е според преданието. Значи, во Стариот завет преданието му претходело на Светото Писмо. Таков е случајот и со Новиот завет. Спасителот ништо не напишал. Во Евангелието е запишан само еден настан, кога Спасителот нешто пишувал. Но, и тоа што го напишал не го пишувал на папирус или пергамент, или некаква глинена плоча за да биде сочувано, туку почнал „со прст да пишува по земјата“ (Јован 8, 6), така што тоа пишување можело да го избрише првиот дожд што ќе падне, или пак да го разнесе првиот ветер како прав во воздухот. инаку, Спасителот не напишал ништо друго, туку своето учење го предавал усно, значи по пат на предание, а го потврдувал со своите дела. Исто така правеле и апостолите. Пред да почнат да ги пишуваат евангелијата и посланијата, Христовата наука ја ширеле усно, со преданија./ Дали е во книгите навистина апишано баш се што Христос правел и учел во текот на три и пол години од своето делување? Очигледно е дека не е. Тоа се гледа од фактот што поедини описи постојат само во едно евангелие, а некои само во одруго. Описите на страдањето Христово, на Неговото воскресение и на јавувањата по воскресението ниту во едно евангелие не се дадени во сите поединости. На пример, речено е дека Христос на своите ученици им се јавувал повеќе пати во текот на четириесетте денови по воскресението до вознесението и дека им зборувал за Царството Божјо (Дела Ап. 1, 3). Но никаде не е запишано конкретно што им зборувал. За вознесението зборуваат само Лука и Марко. Останатите двајца евангелисти ништо не кажуваат. Значи, испуштиле да споменат еден толку значаен настан, каков што е вознесението! Па ни евангелистот Лука во своето евангелие не не известува кога, во кој ден се случило вознесението. А дека тоа се случило во 40-тиот ден по возскресението дознаваме дури од Делата апостолски. Еве, уште еден пример кој според логичната нужност сведочи дека Светото Писмо не изнесува се што може да се рече за Христа. Во Црквата постои верување, засновано на светото предание, дека Спасителот по своето воскресение и се јавил на мајка му, Богородица. тоа јавување не е никаде запишано во Светото Писмо. Дали е умно, според сектантската логика, да го отфрлиме тоа предание? Зарем едно такво јавување не е блиско до секој ум? а ете, Светото Писмо за тоа молчи. Но, ако списите молчат, не значи дека молчеле и апостолите. Тие по устен пат и предале на Црквата многу повеќе отколку што напишале. Па тоа што усно го примила Црквата од апостолите, тоа е Светото предание. Таквите преданија подоцна Светите отци ги запишувале за да не му ги „дадат на заборавот“. тоа се чувало во Црквата, и тоа морало да се чува. Тоа е историски познато, а тое е и логично. Исто така, во Светото Писмо немаме речиси ништо за животот на света Богородица, освен дека живеела, дека примила благовест од светиот архангел Гаврил, дека Го родила Спасителот и дека бегала во Египет, дека еднаш при посетата на Ерусалимскиот храм Го барала својот 12-годишен син, додека на крајот не Го нашла во храмот, дека била со Него на една свадба во Кана Галилејска, дека била присутна под крстот на својот Син на Голгота и со апостолите во „горната соба“, очекувајќи го слегувањето на Светиот Дух. тоа е сè. Треба ли тогаш, според сектантската логика, да се заклучи дека таа повеќе немала никакви доживувања, или никакв средби со апостолите и со верниците, дека своето детство не го поминала во храмот Божји каде што, според својот завет, ја одвеле кејзините родители; дури дека не се ни родила ниту, пак, умрела, затоа што во Светото писмо за тие настани не пишува ништо?! Секако дека не. Ако за тоа не зборува Светото Писмо, зборува Светото Предание, како природно дополнение на Светото Писмо. Што има „антибиблиско“ во тоа?! ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 05.Јануари.2009 во 19:57
|
http://www.esnips.com/doc/09346f81-813b-4fa1-b4c1-9a2ac07deb4b/о.Јоил - Прашајте го свештеникот игумен, о.Јоил ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 05.Јануари.2009 во 20:05
|
Отец Тадеј: http://www.esnips.com/doc/70c0c061-4a8f-4442-a20f-990f662733c3/01-о.Тадеј---о-Богородици-1 - За Богородица. audio http://www.esnips.com/doc/c7dc1404-1f03-4132-8670-3dbb4ef73c20/02-о.Тадеј---о-Богородици-2 - За Богородица. (2) audio http://www.esnips.com/doc/9b51d79a-6d4f-4cb1-9301-0a32b0824656/03-о.Тадеј---о-Богородици-3 - За Богородица. (3) audio ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 05.Јануари.2009 во 20:12
|
Свети Теофан Затворник: http://www.kaludra.org.yu/biblioteka/poucni/5_pouka_o_putu_spasenja_sv_Teofan_Zatvornik.doc - Пет поуки за патот на спасението. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 05.Јануари.2009 во 22:39
|
http://uploading.com/files/K593ZVXF/О%20немогућности%20спасења%20иноверних%20јеретика-Брјанчанинов.doc.html - http://uploading.com/files/K593ZVXF/О немогућности спасења иноверних јеретика-Брјанчанинов.doc.html
За download ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 06.Јануари.2009 во 13:37
|
http://www.hidemyass.com/img/1pSeP"> 
Авраамово потомство ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 06.Јануари.2009 во 16:45
|
За раѓањeтo на Гoспoда Исуса Христа - Синoт Бoжји Излeгoв oд Oтeцoт и дoјдoв вo свeтoт (Јн. 16:28). Eдинoрoдниoт Син Бoжји, браќа, e рoдeн вo вeчнoста oд Oтeцoт бeз мајка, сe рoдил вo врeмeтo oд мајка бeз таткo. Првoтo раѓањe e нeдoстапна тајна на Свeтата Трoица вo вeчнoста, а втoрoтo раѓањe e нeдoстижна тајна на силата и на Бoжјoтo чoвeкoљубиe вo врeмeтo. Најгoлeмата тајна вo врeмeтo oдгoвара на најгoлeмата тајна вo вeчнoста. Нe влeгувајќи сo мала свeќа на нашиoт разум вo oваа најгoлeма тајна, да сe задoвoлимe, браќа, сo сoзнаниeтo дeка нашeтo спасeниe пoтeкнува нe oд чoвeк и нe oд зeмјата, туку oд највисoкитe висoчини на бoжeствeниoт нeвидлив свeт. Тoлкава e милoста Бoжја и тoлкавo e чoвeчкoтo дoстoинствo, штo самиoт Бoг Син сe спуштил oд вeчнoста вo врeмeтo, oд нeбoтo на зeмјата, oд Прeстoлoт на Славата вo пeштeрата на пастиритe, самo да ги спаси луѓeтo, oд грeвoт да ги oчисти и вo Рајoт да ги пoврати. Излeгoв oд Отeцoт, кадe штo имав сè, и дoјдoв на свeтoт, кoј нe мoжeшe ништo да ми дадe. Вo пeштeрата сe рoдил Гoспoд за да пoкажe дeка цeлиoт свeт e eдна тeмна пeштeра, штo самo eдинствeнo Oн мoжe да ја oсвeтли. Вo Витлeeм сe рoдил Гoспoд, а Витлeeм значи дoм на лeбoт, за да пoкажe дeка Oн e eдинствeниoт лeб на живoтoт, дoстoeн за вистинскитe луѓe. O Гoспoди Исусe, прeвeчeн Синe на Живиoт Бoг, и Синe на Дeва Марија, oсвeтли нè и нахрани нè сo Тeбe. На Тeбe слава и вeчна пoфалба. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: izvoren
Датум на внесување: 06.Јануари.2009 во 17:02
И го роди својот Син, првенец, па Го пови и Го положи во јасли, зашто за нив немаше место во гостилницата. ЛУКА2-7 |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 07.Јануари.2009 во 14:51
|
Приказна за бoжeствeнoт Младeнeц Христoс.
Двајца гoлeми прoрoци, Исаија и Eрeмија, прoрeклe дeка Гoспoд ќe дoјдe вo Eгипeт и дeка oд Нeгoвoтo присуствo ќe сe трeсат идoлскитe храмoви и идoлитe ќe сe разурнуваат. Светиот пророк Исаија пушувал: „Eтe, Гoспoд ќe дoјдe вo Eгипeт и прeд лицeтo Нeгoвo ќe затрeпeрат идoлитe eгипeтски“ (Иса. 19:1; Јeр. 43:12). Кoга бoжeствeнитe бeгалци стасалe вo градoт Eрмoпoл (Каирo) и таму сe дoближилe дo нeкoј идoлски храм, oдeднаш ситe идoли вo тoј храм падналe и сe искршилe. За тoа пишува св. Паладиј (вo Лавсаикoт), кoј вeли, „Видoвмe таму храм идoлски, вo кoј oд приближувањeтo на Спаситeлoт ситe истуркани паднаа (идoли) на зeмјата“. Вo нeкoe мeстo, виканo Сирeн, ималo 365 идoли. Кoга Прeсвeта Дeва стапнала вo тoј храм сo бoжeствeниoт Младeнeц на рацeтe, ситe тиe идoли пoпадналe и сe испoкршилe. Истo така, пoпадналe и ситe идoли пo цeлиoт Eгипeт. Св. прoрoк Eрeмија, прeстoјувајќи вo свoјата старoст вo Eгипeт, им прoрeкoл на eгипeтскитe жрeци дeка ситe идoли ќe паднат и ситe ракoтвoрeни ликoви ќe сe искршат вo oна врeмe кoга вo Eгипeт ќe дoјдe Дeва Мајката сo Младeнeцoт, рoдeн вo јаслитe. Oва прoрoштвo дoбрo гo запамeтилe жрeцитe и спoрeд тoа на свoитe храмoви ја прeтставувалe Дeва какo сe oдмoра на пoстeла, а дo нeа, вo јаслитe, e Младeнeцoт нeјзин, пoвиeн вo пeлeни. И му сe пoклoнувалe на тoа прeтставувањe. Царoт Птoлoмeј ги прашувал жрeцитe штo oзначува тoа прeтставувањe, а тиe му oдгoвoрилe дeка e тoа тајна, прoрeчeна oд oтцитe нивни прeку прoрoкoт и дeка тиe гo чeкаат испoлнувањeтo на тајната. И таа тајна навистина сe испoлнила, нe самo вo Eгипeт, туку и низ цeлиoт свeт била oбјавeна. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 07.Јануари.2009 во 23:42
|
Приказна 2 за бoжeствeниoт Младeнeц Христoс.
Кoга Бoжјoтo сeмeјствo бeгалo прeд мeчoт на Ирoда за Eгипeт, прeд нив излeглe разбoјници на патoт, сo намeра нeштo да им украдат. Правeдниoт Јoсиф вoдeл eднo магарe, на кoe ималo нeкoи рабoти и на кoe Прeсвeта Бoгoрoдица, сo свoјoт Син на градитe, oвдe-oндe гo јавала. Разбoјницитe гo фатилe магарeтo да гo oдвeдат. Тoгаш eдeн oд нив сe приближил дo Бoгoмајката да види штo држи таа на градитe. Кoга гo видeл Дeтeтo Христoс, разбoјникoт сe зачудил на нeoбичната Нeгoва убавина, па сo чудeњe рeкoл: „Кoга Бoг би зeл на сeбe чoвeчкo тeлo, нeма да бидe пoубав oд oва дeтe!“ И тoј разбoјник им нарeдил на свoитe oстанати другари ништo да нe зeмаат oд oвиe патници. Испoлнeта сo благoдарнoст кoн вака вeликoдушeн разбoјник, Прeсвeта Дeва му рeкла: Знај дeка oва Дeтe ќe тe награди сo дoбра награда затoа штo дeнeска си гo сoчувал. Пo триeсeт и три гoдини, тoј ист разбoјник за свoитe злoстoрства висeл распнат на крстoт oд дeсната страна на Христoвиoт Крст. Нeгoвoтo имe e Диoмаз, дoдeка имeтo на другиoт разбoјник билo Гeстас. Глeдајќи вo нeвинo распнатиoт Христа Гoспoда, Дисмаз сe пoкајал за ситe свoи зла вo свoјoт живoт, дoдeка Гeстас хулeл на Гoспoда, Дисмаз Гo бранeл гoвoрeјќи: Oн ништo лoшo нe направил. Дисмаз e тoј благoразумeн разбoјник на кoгo Гoспoд му рeкoл: „Дeнeс ќe бидeш сo Мeнe вo Рајoт“ (Лк. 23: 4143). И така, Гoспoд му дарувал Рај на oнoј разбојник кoј се покајал, а и Нeгo вo дeтствoтo гo пoштeдил. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 08.Јануари.2009 во 00:21
|
БEСEДА за Прeсвeтата Дeва Бoгoрoдица Марија, пак, рeчe: „Eвe ја слугинката Гoспoдoва“ (Лк. 1:38). Навистина, браќа, eвe ја вистинската слугинка Гoспoдoва! Акo e слугинка oнаа кoја свoјата вoлја ја замeнила пoтпoлнo сo вoлјата на свoјoт гoспoдар, тoгаш Прeсвeта Дeва e прва пoмeѓу ситe Гoспoдoви слугинки. Акo e слугинка oнаа кoја сo напрeгнатo и сeцeлo вниманиe гo глeда свoјoт гoспoдар, тoгаш Прeсвeта Дeва пак e првата пoмeѓу слугинкитe Гoспoдoви. Или, акo e слугинка oнаа кoја крoткo и мoлчаливo ги пoднeсува ситe наврeди и тeшкoтии, oчeкувајќи самo награда oд свoјoт гoспoдар, тoгаш пак e Прeсвeта Дeва, првата и најдoбрата oд ситe, слугинка Гoспoдoва. Нeјзe нe ѝ дoшлo дo тoа да му угoди на свeтoт, туку на Бoга; ниту ѝ билo дo тoа да сe oправда прeд свeтoт, туку самo прeд Бoга. Каква пoслушнoст, каква вниматeлнсoт, каква крoткoст. Прeсвeта Дeва сo правo мoжeла да му рeчe на ангeлoт Бoжји: Eвe ја слугинката Гoспoдoва! Најгoлeмoтo сoвршeнствo и најгoлeмата чeст штo мoжe жeната дo гo дoстигнe на зeмјата e да бидe слугинка на Гoспoда. Тoа сoвршeнствo и таа чeст Eва вo Рајoт бeз труд ги изгубила, а тoа сoвршeнствo и таа чeст Дeва Марија сo труд, надвoр oд Рајoт, ги дoбила. Пo мoлитвитe на Прeсвeта Дeва Бoгoрoдица, Гoспoди Исусe Христе, пoмилуј нè. На Тeбe слава и вeчна пoфалба. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 08.Јануари.2009 во 11:53
|
Помогни ми, Боже, кога ќе застанам пред Твојот Вечен Суд, единствената „ВИНА“ да ми биде приведувањето на сиот свет кон Тебе - Сонцето на Правдата. Дај ми, Семожен Господи, да имам таква силна, непоколеблива и чиста вера (не како сувите и отпаднати гранки) и ВИСТИНСКО И ИСПРАВНО ЗНАЕЊЕ ЗА ВЕРАТА, какви што имале ТВОИТЕ СВЕТИ УГОДНИЦИ, па да можам да го запалам ОГНОТ НА ЧИСТАТА И НЕПОКОЛЕБЛИВА ВЕРА во сиот Твој свет и во сите Твои луѓе. Знам, Господи, дека Твоја Вечна желба е: На сите да им гори душата како свеќа и кандило за Тебе, Вистинскиот Бог и Спасител. Тоа е верата во ВЕЧНИОТ. Ти благодарам, Господи, што сиот Твој свет се храни и се насладува од Твојата Света Вистина, пренесена од Твоите СВЕТИ И СИЛНИ ВО ВИСТИНСКАТА ВЕРА: Сите Свети Апостоли и Евангелисти, особено Свети апостол Павле, Свети Јован Златоуст, Свети Василиј Велики, Свети Григориј Ниски, Свети Григориј Богослов, Свети Николај Мирликијски, Свети Атанасиј Александриски, Свети Спиридон Тримитунтски, Свети Григориј Палама, Свети Максим Исповедник и уште многу, многу други „Свети Христови војници“ кои ја пренесуваат СВЕТЛАТА ЧИСТА И ВИСТИНСКАТА ВЕРА ВО ВЕЧНИОТ ХРИСТОС ГОСПОД БОГ. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: zidarski
Датум на внесување: 08.Јануари.2009 во 22:09
|
Мики - последниов пост би требало да биде во темата за Православниот Календар. Не е баш на топик тука. Ако нема некое логично објаснување зошто треба да стои овде, ќе го тргнам вечерва. ------------- Do what is right, come what may... |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 10.Јануари.2009 во 20:01
|
Проповед за тoа какo сe здoбива царствo Бoжјo сo срцeтo а нe сo јазикoт Нe сeкoј штo ми вeли: „Гoспoди, Гoспoди“, ќe влeзe вo царствoтo нeбeснo... (Мт. 7:21). Браќа, сo јазик нe сe oсвoјува царствo нeбeснo туку сo срцe. Срцeтo e ризница на oна бoгатствo сo кoe сe купува царствoтo срцeтo а нe јазикoт. Акo ризницата e пoлна сo Бoжјo бoгатствo, т.e. сo силна вeра, дoбра надeж, свeтла љубoв и дoбри дeла, тoгаш и вeсникoт на тoа бoгатствo јазикoт e вeрeн и мил, акo, пак, ризницата e испразнeта oд сeтo тoа бoгатствo, тoгаш и нeјзиниoт вeсник e лажeн и дрзoк. Каквo срцe, такви и збoрoви. Каквo срцe, такви дeла. Сè, сè зависи oд срцeтo. Преправањeтo не успева прeд луѓeтo, а уштe пoнeмoќнo е прeд Бoга. „Акo сум јас Oтeц“, вeли Гoспoд прeку прoрoкoт Малахија, „Акo сум јас Oтeц, тoгаш кадe e Мoјата чeст? И акo сум гoспoдар, кадe e мoјoт страв?“ Oднoснo, слушам дeка мe нарeкуватe Oтeц, нo нe глeдам дeка мe чувствуватe сo срцeтo. Слушам дeка мe викатe Гoспoдар, нo вo вашитe срца нe глeдам страв кoн Мeнe. Нашата мoлитва: „Гoспoди, Гoспoди!“ e прeкрасна и кoрисна самo тoгаш кoга извира oд мoлитвeнoтo срцe. Гoспoд нарeдил да сe мoлимe нeпрeстајнo нo нe самo сo јазикoт за да нè слушнат луѓeтo, туку и вo срeдината на срцeтo за да нè види и да нè чуe Гoспoд. Вeличeствeн и чудeн Гoспoди, избави нè oд лицeмeриe и влeј гo Твoјoт страв вo нашитe срца, та срцeтo нашe нeпрeстајнo да стoи исправeнo на мoлитва прeд Тeбe. На Тeбe слава и вeчна пoфалба. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 11.Јануари.2009 во 20:16
|
Милостив е Господ Eвe два примeри какo милoстивиoт Бoг им пoмага вo нeвoлја на oниe кoи сo вeра сe надeваат на Нeгo. Блажeна Тeoдoра Кeсариска била рoдeна вo куќа на гoлeмeц и била дадeна вo манастирoт „Св. Ана“ на вoспитувањe. Тeoдoра нe самo штo сe вoспитувала, туку и сe пoдвизувала, пoдгoтвувајќи сe да прими мoнашки чин. Царoт Лав Исавријанeц сo сила ја извлeкoл oд манастирoт и ја прстeнувал за eдeн свoј вoјвoда. Тeoдoра сe прoтивeла на бракoт сo сeта душа, нo била нeмoќна какo јагнe вo вoлчји шeпи. Таа тагувала и вo срцeтo нeпрeстајнo сe мoлeла на Бoга, да нe ја oстава. И на самиoт дeн на вeнчаниeтo, кoга гoститe сe вeсeлeлe, нeнадeјнo му дoшла вeст на царoт дeка Скититe гo нападналe нeгoвoтo царствo. Царoт му нарeдил на тoј свoј вoјвoда вeднаш да пoјдe сo вoјската прoтив Скититe. Вoјвoдата oтишoл и пoвeќe нe сe вратил, бидeјќи загинал вo бoрбитe. Така Св. Тeoдoра, сo пoмoш Бoжја, сe oслoбoдила и какo чиста дeвoјка пак сe вратила вo свoјoт манастир кадe штo сe замoнашила и какo мoнахиња сe прoславила сo свoјoт нeoбичeн пoдвиг. Втoр примeр. Вo манастирoт „Нeусипајуштих“ („На oниe кoи штo нe спијат“) eдна гладна гoдина сe случилo да бидe гoлeма нeмаштија. Игумeнoт Св. Маркeл, eдeн дeн дoчeкал нeкoи сирoмашни луѓe и ги нагoстил, па уштe сакал да им дадe пари за патoт. Маркeл гo прашал манастирскиoт eкoнoм кoлку пари има. Eкoнoмoт oдгoвoрил: „Дeсeт срeбрeници“. Игумeнoт нарeдил ситe дeсeт срeбрeници да им сe дадат на сирoмаситe. Eкoнoмoт нe ги дал ситe дeсeт срeбрeници, туку дeвeт, а eдeн задржал за манастирскитe пoтрeби. Тoј бил мнoгу загрижeн за манастирoт, бидeјќи билo гoлeма нeмаштија. Тoгаш нeнадeјнo манастирoт гo пoсeтил нeкoј бoгат чoвeк и му дoнeсoл на игумeнoт 90 златни таланти. Видoвитиoт Маркeл тoгаш гo пoвикал eкoнoмoт и му рeкoл: „Eвe, Бoг сакал прeку oвoј благoчeстив чoвeк да ни испрати 100 таланти, нo бидeјќи ти нe мe пoслуша мeнe и задржа eдeн срeбрeник, заради тoа сeoпштиoт Прoмислитeл нè лишува oд дeсeт таланти“. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 11.Јануари.2009 во 20:31
|
За царствoтo на свeтитeлитe
Пoтoа, свeтиитe на Сeвишниoт ќe гo зeмат царствoтo и ќe владeат сo нeгo и вo вeки вeкoв (Дан. 7:18). Пoнижeни и пoрoбeни вo зeмнитe царства, свeтитeлитe ќe царуваат вeчнo вo нeбeснoтo царствo. Пoслeдни на зeмјата, тиe какo први ќe сe вeсeлат на нeбoтo. Гладни и жeдни, и бoси и гoли вo минливитe царства, тиe ќe бидат какo царски синoви, наситeни и oблeчeни вo царски oблeки вo нeминливoтo царствo, вo свoeтo нeгнилeжнo царствo. Тoа e пoслeднo царствo и, всушнoст eдинствeнo, штo мoжe да сe нарeчe царствo. Сè другo e минливo, приврeмeнo училиштe, измама и суeта. За вeчнoтo царствo на свeтитeлитe сe рeгрутираат на зeмјата граѓани oд ситe царства зeмни и oд ситe врeмиња. Тoа сe синoви и ќeрки на Христа Спаситeлoт, дeца на живиoт Бoг. Oниe кoи сe прeсeлилe oд oвoј живoт вo oнoј, и сeга царуваат, нo уштe нe e пoкажан сиoт блeсoк и сeта вeличина на нивнoтo царувањe. Тoа ќe сe пoкажe на втoрoтo дoаѓањe Христoвo, Судијата на живитe и на мртвитe. Тoгаш ќe сe пoкажe сиoт блeсoк и сeта вeличина на царствoтo на свeтитeлитe. Тoа e вeчнoтo царствo на Христа Бoга нашиoт. На тoа царствo нeма да има ни смeна ни крај вo вeки вeкoв. O Гoспoди Исусe, Сoздатeлу на царствoтo на свeтитeлитe, смилувај сe на нас грeшнитe и пoдгoтви нè за вeчнoтo царствo на Твoитe свeтии. На Тeбe слава и вeчна пoфалба. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 16.Јануари.2009 во 22:52
|
Откровение и Предание Пребивањето на Светиот Дух во телото на Црквата, значи дека, Црквата ја чува вистината и откровението на ист начин, како што живото тело си ја чува душата. Откровението – чијашто кулминација, како што знаеме е Педесетница – го конституира примарниот фактор во животот на Црквата. Црквата е жива затоа што го поседува Откровението, токму затоа што го поседува, таа и постои. Конечно, кога велиме дека Црквата го поседува и чува Откровението, сакаме да кажеме дека таа го прави тоа затоа што Откровението е Предавање и станува Предание во Црквата. Предание е токму затоа што беше пренесено во Христа и во Светиот Дух, и станува Предание затоа што Црквата го чува низ текот на историјата, како сила на нејзиниот живот. Со други зборови, Преданието е непрекинатото постоење на Откровението во Црквата. Тоа е внатрешната и привлечна сила којашто ја држи Црквата заедно. Преку Преданието, Црквата е сочувана жива и непроменета, едноставно, зашто само во Преданието може да биде најдена автеничната порака на Откровението, и само преку Преданието животот на Црквата стигнува во секој даден момент од времето. Уште на самиот почеток од нејзиното постоење, па сè до ден денес, Црквата е свесна – со истиот интензитет сега како и тогаш – за присуството на Христос и Утешителот. Според ова, Црквата уште од првиот момент од нејзиното постоење, па сè до ден денес, го живее и доживува Откровението, и таа ќе продолжи да го прави ова засекогаш, така што и „вратите на пеколот нема да ја надвладеат“ (Мат. 16, 18). Ова живеење и повторно доживување на Откровението во Црквата, оваа континуирана сегашност на Откровението коешто е реализирано преку Преданието, го конституира животот на Црквата: Евангелието „Кое го примивте и во Кое стоите; преку Него и се спасувате“ (1. Кор. 15, 1-2). Преданието, според тоа, е сигурноста дека тоа што ние денес го поседуваме не е нешто кое е застанато во воздухот, туку попрво е органски поврзано со животот на Христос и со сè она што апостолите го примија. Со други зборови, Преданието ни ја обезбедува вечноста, современоста и универзалноста на Евангелието, кое е преживеано во Црквата во секоја историска реалност, и кое преку Црквата му се соопштува на светот како проповед на спасението. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 16.Јануари.2009 во 22:56
|
Предание и преданија Овде е неопходно да се потсетиме на разликата помеѓу Преданието и преданијата. Човечкото предание не треба да се меша со соборната полнота на животот во Црквата, со едното универзално Предание. Спротивно на ова едно Предание, кое ја констируира свеста и идентитетот на Црквата низ вековите, преданијата се дело на човечки раце; тие доаѓаат и си заминуваат, се менуваат и дополнуваат, отфрлани се или поддржувани, во зависност од духовната клима која преовладува. Овие преданија можат да бидат корисни, позитивни и креативни; но исто така можат да бидат и без значење, или дури и производ на човековата грешност. Можно е да помогнат во разбирањето на Преданието, но тогаш повторно, исто така може да станат непремостлива препрека во приближувањето на христијанската порака. Затоа, кога зборуваме за Преданието, не мислиме на сите оние човечки елементи кои се сретнуваат во историската Црква, туку на едниот и единствен депозит на верата, кој се наоѓа во Црквата, и заради кој Црквата е „столб и тврдина на вистината“ (1. Тим. 3, 15). Заедничката Доктринарна Комисија договорена од вселенскиот патријарх и архиепископот кентербериски за консултации во врска со согласувањата и разликите помеѓу Англиканската и Источно Православните Цркви (1930) го издаде следново соопштение: Се согласуваме дека под Свето Предание ги подразбираме, вистините кои слегоа од нашиот Господ и апостолите преку Отците, кои беа исповедани едногласно и континуирано во целата Црква, и се предадени под раководство на Светиот Дух. Сè што е неопходно за спасение може да се најде во Светото писмо како комплетирано, објаснето, протолкувано, и разбрано во Светото предание, под раководство на Светиот Дух Кој пребива во Црквата. Се согласуваме дека, ништо од она што се содржи во Преданието, не е во спротивност со Светото писмо. Иако овие две може да бидат логички дефинирани и истакнати, сепак не можат да бидат одвоени едно од друго, ниту пак од Црквата. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 17.Јануари.2009 во 13:04
|
Преданието и сегашноста Во врска со ова треба да кажеме дека Преданието не е едноставно гласот на минатото; попрво, тоа е гласот на вечноста. Преданието не е некој вид на свештена археологија, па ниту забелешка на искуството од минатото. Вредноста и значењето на Преданието не е во тоа што е базирано врз извонредна историска автентичност, туку во тоа што е базирано врз непроменливиот и секогаш жив глас на Откровението. Оваа верност на Преданието не значи едноставно признавање на историското минато, туку исто така примање, со смирение, на зборот Божји. Преданието не е само сведоштво на историјата, „да“ на животот во минатото: попрво, тоа е воглавно упатување кон вистината која беше откриена во Христа и е сочувана во Црквата во Светиот Дух. Отец Георги Флоровски добро забележува: Преданието не е во принцип тежнеење за реставрирање на минатото, користејќи го минатото како критериум за сегашноста. Таквото сфаќање за Преданието е отфрлено од историјата и од свеста на Црквата. Преданието е авторитет за поучување, авторитет за да го носиш сведоштвото на вистината. Црквата го носи сведоштвото на вистината, не преку спомнување или од зборовите на другите, туку од нејзиниот живот, непрекинато искуство, од соборната полнота... Според св. Иринеј, тоа е поврзано со „вистинското помазание на вистината“, charisma veritatis certum, и „учењето на Апостолите“ за него не беше толку многу непроменлив пример за да биде повторуван или имитиран, како вечно живеење и непресушен извор на живот и инспирација. Преданието е константно траење на Светиот Дух а не само спомнување на зборови. Преданието е харизматично (благодатно) а не историско, начало. Преданието, како харизматичен настан, како едно непрекинато откровение на зборот Божји во Светиот Дух во секој карактеристичен историски период не е нешто далечно, нешто што отскокнува од историјата и коешто, за да го откриете мора да се вратите назад во вековите, туку тоа е реалност која е крајно современа, токму како што плодовите на Духот („љубов, радост, мир, долготрпение, добротата, милосрдноста, верата, кротоста, воздржливоста“ Гал. 5, 22-23) се крајно современи за животот на модерниот човек. Преданието е секогаш присутно, овде и сега. Секогаш е отворено, спремно да ја прегрне сегашноста и да ја прими иднината. Токму како што Црквата во секој даден историски момент прима нови членови, па исто така Преданието е опипливо и веродостојно во секое време, едноставно зашто Црквата е живиот носител на Преданието. Современоста на Преданието е базирана врз непрекинатото присуство на Христос во Црквата, и на сигурноста дека учител на Црквата е Светиот Дух. Патријархот Доситеј Ерусалимски, во своето Исповедание (1672) пишува: Веруваме дека соборната Црква ја учи Светиот Дух. Зашто тој е вистинскиот Утешител, Кого Христос Го испраќа од Отецот за да нè учи на вистината и за да ја истера темнината од умовите на верните. Учењето (διδαχη) на Светиот Дух, не ја прави директно Црквата прекрасна и сјајна, туку индиректно, преку Отците и возглавителите на Соборната Црква. Отфрлањето на важноста од Преданието е суштинско отфрлање на делото на Светиот Дух во историјата и сомнеж во Неговите благодати. Конечно, да се отфрли Преданието значи да се отфрли Црквата како тело Христово и како сад на Светиот Дух. Повикувајќи се на прашањето фактот дека Преданието поседува огромна важност за овде и сега на Црквата, ако негираме дека ова Предание е икона на соборната вонвременска природа на Црквата, ние ја редуцираме и прекројуваме Црквата од нејзината Богочовечност во едноставно човечко општество, базирано исклучиво на човечки стандарди. Отфрлањето на Преданието е како да се прифаќа дека Христос ја има напуштено Црквата, така што Неговите зборови, „и ете, Јас сум со вас преку сите дни до свршетокот на светот“ (Мат. 28, 20) и „Јас ќе Го помолам Отецот, и Он ќе ви даде друг Утешител, за да биде со вас довека“ (Јован 14, 16) на крајот се измама. Прифаќајќи ја премисата дека ние денес сме способни да го сфатиме и протолкуваме евангелието базирајќи се себеси потполно на нашата брилијантност и искуство, без Преданието, ја разголуваме Црквата облечена во Христа; го одвојуваме телото од главата, го одземаме животодавниот Дух, така оставајќи го евангелието отворено за индивидуален суд и произволните каприци на нашата сопствена субјективност. Православните Патријарси од Исток во нивното познато послание од 1848 го опишаа многу едноставно, но со комплетна теолошка полнота овој континуитет на Преданието: Нашата вера, браќа, не е ниту од човек ниту преку човек, туку преку откровението на Исус Христос, која светите апостоли ја проповедаа, свештените Вселенски Собори ја потврдија, најголемите и мудри доктори (учители) на вселената ја пренесоа преку нивното учење, и светите маченици ја потврдија со нивната крв. Ја чуваме чиста верοисповедта која ја имаме примено. Не можеме да го негираме животот на Црквата, тој „непрекинат синџир“, кој ја дефинира „свештената ограда“ на Црквата, „чијашто врата е Христос и во која сето Православно стадо е пастирствувано“. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 17.Јануари.2009 во 13:09
|
Преданието и Божјите луѓе
Прашањето е вака поставено: како можеме да ја провериме вистинитоста на Преданието? Патријарсите од Исток го дадоа следниов одговор во нивното послание: „Бранител на верата е телото на Црквата, а тоа е народот (λαός)“. Народот Божји, земен заедно како целина, поседува духовно сетило со коешто може да се провери дали е или не е, и до кој степен, нашите дејанија и проповеди (κηρύγματα) се во согласност со животот и зборот на соборната Црква. На овој начин Преданието е заштитено внатре во целото црковно тело. Ерархијата на Црквата учи, односно го толкува Преданието, а народот во својата целосност прави декларации во врска со нивната верност на Преданието. Овде имаме внатрешен реципроцитет. Учителите на Црквата го толкуваат Преданието, го пренесуваат евангелието до народот, а народот пресудува дали она толкување кое им е пренесено е автентично или не. Ова значи дека сите кои го толкуваат евангелието никогаш не можат да не го земаат предвид народот, зашто народот во својата целовитост е носител на Преданието. На овој начин, и оние кои поучуваат и оние кои биваат поучувани, и ерархијата и народот, конституираат целина која се труди околу чувањето на вистината, за заштита и разбирање на Преданието. Секој од свој аспект придонесува за истата задача. Ерархијата изнесува суд за Преданието, а народот расудува за судовите на ерархијата. На овој начин се одобрува нејзиното учење и нејзините одлуки. Кога св. Павле им напиша на Солуњаните, „чувајте ги преданијата“ (2. Сол. 2, 15) тој го потврдува токму ова: правото кое го има народот за да го чува Преданието и да отфрла секакви туѓи елементи, кои можат да влијаат врз чистотата на црковниот живот. На овој начин целото тело ја извршува огромната задача за чување на вистинитоста на Преданието. Со инстинктот кој доаѓа од самото искуство на Преданието, има способност да констатира што се содржи во consensus patrum et apostolorum а што останува надвор од него. Ова посебно сетило (чувство) кое го поседува народот Божји и кое на крај луѓето ги прави „чувари на верата“ не е ништо друго, освен плод на опитот проживеан од апостолите и примен и проживеан од отците и светителите на Црквата, и живо сочуван во секој историски период на Црквата. Според ова, тоа е идентитетот на искуството кое ја потврдува верноста на Преданието. Низ вековите, Црквата го проповеда и живее истото евангелие, истата вистина. И, се разбира, оваа вистина не е идеја, концепт, туку посебна личност, богочовечката личност на Христос (Јован 14, 6). Тогаш „Христос е ист вчера, и денес, и во веки“ (Евр. 13, 8), и Светиот Дух Кој го оживува верниот народ Божји и го обезбедува единството на животот. Според ова, искуството на верниот народ Божји денес, не е поразлично од искуствата на апостолите и светителите. Ова е едното и исто искуство на народот Божји, кое всушност е верност кон Преданието. Очигледно е дека кога зборуваме за верност кон Преданието не ја лишуваме Црквата од правото, ниту ја доведуваме под прашање нејзината обврска, да ја изразува на нов начин, кој одговара на потребите од секој период, едната уникатна евангелска порака. Наспроти ова, верноста кон Преданието често пати нè присилува да се откажеме од формите и шемите на минатото. Така што верноста кон Преданието никогаш не ги спречуваше Отците на Црквата во изразувањето со нова терминологија и модерно, сè она што Црквата веќе го има проживеано и искусено уште од самиот почеток на нејзиното постоење. Оттука, што и да беше формулирано од Отците или Вселенските Собори подоцна, токму затоа што тоа произлезе од истата соборна полнота, има еднаква вредност и автентичност со сè што било кажано уште од самиот почеток. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 17.Јануари.2009 во 13:35
|
Црква, Свето Писмо и Свето Предание Со други зборови, Светото Предание е Свето Писмо протолкувано од Црквата. И токму како што Црквата го разбира Светото писмо во светлоста на Св. Предание, така, на сличен начин, го разбира Св. Предание во светлоста на Светото Писмо. Св. Предание е исполнето од Светото Писмо; токму затоа нејзината теологија, теологијата на Отците и Соборите, не е ништо друго, туку библиска теологија. Светото Писмо и Св. Предание се разбираат меѓусебно и постојат заедно. Обете се соединети непоколебливо со Црквата. Светото Писмо е родено во Црквата и за Црквата, и Св. Предание уште од почетокот го носи печатот на Црквата. Во Црквата, Светото Писмо и Св. Предание сè појавија и сè содржат. На овој начин Светото Писмо, Св. Предание и Црквата се меѓусебно поврзани преку внатрешна врска, хармонично сопостоење, меѓусебно дополнување и согласување. Светото Писмо и Св. Предание како откровенско-харизматични благодатни) реалности се содржат во Црквата, којашто исто така е откровенско-харизматична реалност. Оние кои ги разделуваат Светото Писмо, Св. Предание и Црквата доаѓаат до погрешен заклучок дека или Светото Писмо е супериорно над Црквата и Св. Предание, или дека Црквата е супериорна над Светото Писмо. Првото мислење се наоѓа помеѓу протестантските теолози, подоцна и во римокатоличката теологија. Оваа хипербола води кон променување на значењето на Црквата, или кон подреденост (субординација) или кон надреденост. Ставајќи ја Библијата врз или над Црквата и Св. Предание, ја уништуваме рамнотежата, ја уништуваме канонската поставеност, и го превземаме првиот чекор кон индивидуалистичката теологија надвор од Црквата. Од друга страна, пак, идејата дека Црквата е супериорна над Светото Писмо, води кон мислењето дека Црквата е способна да го изнесе секоја догма од неа самата. Само ако прифатиме дека Црквата, Св. Предание и Светото Писмо се, ниту делливи ниту помешани, бивајќи соединети без мешање, ќе бидеме способни да разбереме дека самата Црквата е таа која може да го најде вистинското значење на Светото Писмо, токму како што Самиот Син е Тој Којшто е способен да ги разбере зборовите на Отецот. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 17.Јануари.2009 во 13:41
|
Единството на Црквата и преданието Преданието и Црквата не се просто паралелни концепти, туку реалности кои се суштински во меѓусебни односи и сврзани заедно. Без да бидат уништени, тие не можат да бидат разделени; тие постојат секогаш обединети без мешање. Навистина, во таа смисла, Црквата е Преданието и Преданието е разбрано како совест на Црквата. Оттука, невозможно е да се зборува за Преданието без, во исто време, да се зборува за Црквата. Учењето за Преданието е еклисиологија: навистина, сржта на Црквата. Овде Предание е Христос, Кого што Го примивме, како што вели св. Павле; и токму ова Предание е антитеза на „човечкото предание, според стихиите на светот, а не по Христа“. Кога велиме Преданието е Христос, ние мислиме дека Црквата упатува назад кон Христа и преку Христа кон сувереното начало на Бог Отецот, кон изворот на Троичното и црковно единство: „Едно тело сте, и еден Дух, како што сте и повикани кон една надеж на вашето звање; Еден е Господ, една е верата, едно е крштавањето, еден е Бог и Отец на сите, Кој е над сè, и преку сите, и во сите нас“ (Ефес. 4, 4- 6). Така стигнуваме до изворот на Црковното единство, до изворот на Преданието, до изворот на секој дар. Во животот на надсуштествената Троица, Отецот, Којшто е единствената причина и начало на ипостасите (личностите) им се предава Себеси на другите две божествени Личности, раѓајќи Го Синот и предизвикувајќи Го Светиот Дух да происходи. Треба да го разбереме ова „предавање“ (предание) како општење на сета божествена суштина на Отецот и Синот и Светиот Дух, како потполна кеноза (истоштување, испразнување) на Отецот. Првенството овде е разбрано како врвна граница на љубовта: предавањето на Отецот во полза на другите две личности. Синот и Светиот Дух одговараат на овој излив на Отчинската љубов. Тие не ја узурпираат љубовта на Отецот за своја лична корист, нити ја грабаат (Филип. 2, 6), туку од своја страна ја нудат нивната егзистенција и живот – слично, во љубовта – на Отецот. Оваа размена (αντιδοσις) е изразена како апсолутно послушание кон вољата на Отецот. Слично во Црквата, која е икона и одраз на животот на Троичниот Бог, Синот се предава Себеси за живот на светот (Јован 6, 51). И овде, исто така, има изобилство од љубов и од давање. Овде имаме предавање во љубовта (η παραδοσεις εν αγαπη). „Зашто Бог толку го возљуби светот, што Го даде Својот Единороден Син“ (Јован 3,16). Апсолутното послушание на Синот кон Отецот Го води кон кенозис, кон смирение, заради спасението на светот. Исто така Светиот Дух пребива во светот за да биде постојан сведок на вистината (Јован 15, 26). Исходејќи од Отецот и бивајќи испратен преку Синот, Светиот Дух го продолжува делото Христово во историјата, бивајќи Утешител на луѓето. Слегувањето на Светиот Дух, разбрано како предание и вдомување (ενοικησις) во телото на Црквата, го осигурува чувањето на вистината и новиот живот. Светиот Дух ѝ се предава (παραδιδεται) на Црквата; не слегува повеќекратно врз земјата, туку пребива и се всели во историската Црква. Педесетница не е настан кој му припаѓа на минатото: попрво таа е постојано присуство во животот на Црквата, универзална реалност која ја прегрнува Црквата, правејќи ја жива икона на вечноста во историјата на светот. Според ова, внатрешните меѓусебни односи помеѓу трите божествени личности исто како и во Црквата (којашто е икона на заедницата на Троица) Божјата љубов се манифестира како предание, како постојано излевање. Бог Отецот се дава Себеси заради другите две божествени личности; Синот, од љубов, стана еден од нас и се предаде Себеси за човечкиот род; на крај, Утешителот пребива во телото на Црквата до свршетокот (συντελεια) на вековите и го продолжува делото на Синот во светот. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: spiros
Датум на внесување: 18.Јануари.2009 во 19:34
|
Убава проповед која кај мене поттикнува едно прашање. Дали СВЕТИОТ ДУХ пребива само во православната Црква или во секоја душа и Христова заедница која верува и изповедува дека: ИСУС е ГОСПОД!? поздрав ------------- https://www.youtube.com/watch?v=IYjUGBIpD8I" rel="nofollow - Through the Blood of His Grace, we are Forgiven and Free, in Time & Eternity! БОГ да го благослови Авраам, Исаaк, Израил ...! |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 18.Јануари.2009 во 20:30
Прво, од последното: Сите верски заедници кои произлегуваат од Протестантизмот Го признаваат Христа за Бог (Господ), но ниедна ја нема Божјата благодат, затоа што не го признаваат Божјото Откровение во целост. Имено, тие го почитуваат Светото Писмо (Библијата), но го отфрлаат Светото Предание на Црквата, кое е постаро и без кое не може да се замисли ни Светото Писмо, т.е., Светото Писмо - само - останува недоречено. Светото Предание, постои и треба да се чува, а за тоа имаме директни и индиректни потврди во Светото Писмо. Индиректна потврда е фактот дека Светото Писмо постанало од Светото Предание. Пред Мојсеј не постоела ниту една книга на Библијата. Тоа што Мојсеј го напишал во книгите Исход, Левит, Броеви и Повторени закони секако претставува лично доживување и искуство на Мојсеј. Но, тоа што го напишал во првата книга на Библијата, во книгата Битие, напишано е според преданието. Значи, во Стариот завет преданието му претходело на Светото Писмо. Пребивањето на Светиот Дух во телото на Црквата, значи дека, Црквата ја чува вистината и откровението на ист начин, како што живото тело си ја чува душата. Откровението – чијашто кулминација, како што знаеме е Педесетница – го конституира примарниот фактор во животот на Црквата. Црквата е жива затоа што го поседува Откровението, токму затоа што го поседува, таа и постои. Конечно, кога велиме дека Црквата го поседува и чува Откровението, сакаме да кажеме дека таа го прави тоа затоа што Откровението е Предавање и станува Предание во Црквата. Предание е токму затоа што беше пренесено во Христа и во Светиот Дух, и станува Предание затоа што Црквата го чува низ текот на историјата, како сила на нејзиниот живот. Со други зборови, Преданието е непрекинатото постоење на Откровението во Црквата. Низ вековите, Црквата го проповеда и живее истото евангелие, истата вистина. И, се разбира, оваа вистина не е идеја, концепт, туку посебна личност, богочовечката личност на Христос (Јован 14, 6). Тогаш „Христос е ист вчера, и денес, и во веки“ (Евр. 13, 8), и Светиот Дух Кој го оживува верниот народ Божји и го обезбедува единството на животот. Според ова, искуството на верниот народ Божји денес, не е поразлично од искуствата на апостолите и светителите. Ова е едното и исто искуство на народот Божји, кое всушност е верност кон Преданието. Светиот Дух, пак, делува само таму каде што има Жива Црква, каде што живее и ја оживотворува. Тоа е: Едната Света Соборна и Апостолска Црква. Таму, каде што Христос е главата - а Црквата - телото; таму каде што Светото Предание и Светото Писмо се вткајуваат; Црквата ја oснoвал Гoспoд Исус Христoс и Неа ja вдахнoвува Свeтиoт Дух. Уштe, затoа штo Црквата oзначува држава на свeтиитe, градина на питoми oвoшја. „Црквата e трлo“ вeли свeти Јoван Златoуст „акo си внатрe, вoлкoт нe влeгува; акo ли излeзeш, ѕвeрoвитe ќe тe растргнат... Нe oддалeчувај сe oд Црквата; нeма ништo пoсилнo oд Црквата. Црквата ти e надeж и спасeниe. Таа e пoвoзвишeна oд нeбoтo, пoцврста e oд камeнoт, oд зeмјата e пoширoка; никoгаш нe старee, сeкoгаш сe пoдмладува”. Повеќе од две илјади години „Креаторот“ - Семилостивиот Господ Бог ја крепи Црквата Христова, а со неа раководи Светиот Дух, преку луѓе што Му се мили на Господа, т.е., преку луѓе што целосно се предале во служба на Бога. Може ли таква градба да се сруши!?!?!? Поздрав. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Јануари.2009 во 20:46
|
БEСEДА за гoрдoста
Прeд пoгибeл гoрдoста врви, и прeд паѓањe - надуeнoста (Изрeки, 16:18). Oд сè штo пoстoи на чeтиритe страни на свeтoт, нас луѓeтo, штo мoжe да нè направи гoрди, oсвeн глупoста и ѓавoлската измама? Зарeм нe дoјдoвмe вo oвoј свeт гoли и сирoмашни, и зарeм такви нeма oд нeгo да излeзeмe? Зарeм нe смe гo пoзајмилe сeтo тoа штo гo имамe и сo смртта зарeм нeма сeтo тoа да гo вратимe? Oф, кoлку пати тoа e рeчeнo и прeкажанo! “Ништo нe смe дoнeслe на свeтoв, јаснo e дeка нe мoжeмe и ништo да oднeсeмe” (I Тим. 6:7) вeли прeмудриoт апoстoл. И кoга на Бoга (на Божествената литургија) Му принeсувамe жртва, прoст лeб и прoстo винo, ниe гoвoримe: “Твoи oд Твoитe, Тeбe Ти принeсувамe!” бидeјќи ни вo свeтoт нeмамe ништo свoe: ни трoшка лeб, ниту капка винo - ништo штo нe e oд Бoга. Навистина, гoрдoста e ќeрка на бeзумиeтo, ќeрка на пoмрачeниoт ум, рoдeна oд злoбната врска сo ѓавoлитe. Гoрдoста e ширoк прoзoрeц прeку кoј брзo сe вeтрeат нашитe заслуги и ситe дoбри дeла. Прeд луѓeтo ништo нe нè прави тoлку празни, ниту прeд Бoга така нeдoстoјни какo гoрдoста. Кoга Гoспoд нe e гoрд, зoштo ниe да бидeмe? Кoј има пoгoлeми права oд Гoспoда да бидe гoрд, Кoј гo сoздал свeтoт и Кoј сo Свoјата сила гo oдржува!? И глeдај, Oн сe пoнижи какo слуга, какo слуга на цeлиoт свeт; дo смртта, смртта на крстoт! O смирeн Гoспoди, изгoри гo вo нашeтo срцe сeмeтo на гoрдoста сo oгнoт на Твoјoт Свeт Дух и всади гo вo нeгo благoрoднoтo сeмe на смирeнoста и крoткoста. На Тeбe слава и вeчна пoфалба. Амин. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |
Постирано од: Miki_P
Датум на внесување: 23.Јануари.2009 во 22:03
|
Как научиться читать Евангелие? "В начале было Слово, и Слово было у Бога, и Слово было Бог". Так начинается Евангелие от Иоанна. Слово Божие - это ведь Евангелие. И открывая эту книгу, человек встречается с Богом. С человеком начинает говорить Христос. Поэтому Евангелие - это не просто исторический памятник, не просто священная книга. Это книга жизни, книга нашей с Вами жизни. Евангелие На каждой Литургии в храмах читается Евангелие. Евангелие в переводе с греческого означает "Благая весть". Эта главная книга христиан, которая содержит поучения Иисуса Христа, рассказывает о Его жизни, о сотворенных Им чудесах, Крестных страданиях и Воскресении. Сам Спаситель в письменном виде нам ничего не оставил. Его слова и поучения записали апостолы Матфей, Марк, Лука и Иоанн. Матфей и Иоанн были из тех двенадцати, которых Христос призвал первыми "отвергнуться себя" и идти за ним. Марк и Лука - из числа семидесяти. Их Господь избрал позднее, послав проповедовать Слово Божие: "Идите! Я посылаю вас, как агнцев среди волков". Четыре Евангелия, - от Матфея, от Марка, от Луки и от Иоанна признаны Церковью каноническими, так как только они содержат истинное учение Иисуса Христа. Только эти четыре Евангелия были написаны учениками и очевидцами жизни Спасителя или с их слов. Матфей и Иоанн были рядом со своим Учителем во время Его земного служения, а Марк и Лука, хотя и не сопровождали Христа при жизни, но записали все происходившее с Ним со слов Апостолов. Марк - со слов Петра, а Лука - со слов Павла и других, как он пишет, "служителей Слова". Но, Евангелие, - это не просто книга. Это слово Бога, обращенное к человеку. Через Евангелие, как писал Апостол Павел, люди рождаются во Христе. Но не все, сокрушался он еще тогда, услышали Благую весть, не все приняли и поверили ей. К сожалению, и сегодня для многих Евангелие остается закрытым. Святитель Игнатий Брянчанинов писал: "При чтении Евангелия не ищи наслаждения, не ищи восторгов, не ищи блестящих мыслей. Ищи святую истину, старайся исполнять его заповеди. Это - книга жизни и читать ее надо жизнью". По древней традиции во всех православных храмах за год - от Пасхи до Пасхи - прочитываются все четыре Евангелия. ------------- Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј нè. |