Али Ахмети се закани дека пак ќе го напушти Собранието

ДУИ повторно може да го напушти Собранието, бидејќи не се спроведува договорот со ВМРО-ДПМНЕ, порача вчера лидерот Али Ахмети. Тој го изјави тоа во Мала Речица по средбата со заменик-министерот за надворешни работи на Бугарија Љубомир Кучуков.

„Загрижени сме поради непочитување на пет точки од договорот на ДУИ и ВМРО-ДПМНЕ, а кој е склучен во присуство на меѓународните претставници на САД и на ЕУ. Ова може да не' натера повторно да ја разгледаме можноста да го напуштиме Собранието иако не сакаме да се случи тоа бидејќи ќе биде лошо за државата“, соопшти службата за информирање на ДУИ.

ИНТЕРВЈУ: ЏИЛИЈАН МИЛОВАНОВИЌ, АМБАСАДОРКА НА САД ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Компромисот не е ниту заговор ниту предавство, истакнува амбасадорката Миловановиќ, објаснувајќи го вербалниот договор помеѓу Груевски и Ахмети при што ја повикува парламентарната опозиција да се вклучи во процесот

Македонија е совршено способна самата да ги решава проблемите, ако кон тие прашања гледа со добра волја и со желба за компромис, истакнува Џилијан Миловановиќ, амбасадорка на Соединетите Американски Држави во Република Македонија, во интервјуто за „Дневник“. Таа истакнува дека на компромисот не треба да се гледа како на заговор или на предавство. За договорот помеѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ вели дека тој нема никаков анекс, или таен код.

* Можете ли да ни кажете кои се суштината и значењето на вербалниот договор помеѓу премиерот и лидер на ВМРО-ДПМНЕ Никола Груевски и лидерот на ДУИ, Али Ахмети?

- Една работа што го вчудовидува странскиот посматрач овде е способноста тоа што е добро да се претвори во проблем. Се чини дека договорот постигнат на 29 мај годинава помеѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ и некои други договори беа користени за некој да се обвини, наместо да се пофали. Според мене, договорите се нешто добро, а тие што ги постигнеле треба да се гордеат со тоа, а другите да се гордеат што тоа е постигнато, особено ако е во интерес на сите и за капацитетот на институциите. Тоа е дел од контекстот на договорот. Како посматрач ќе кажам дека беа чудни дебатите дали договорот е вербален или не. И вербалниот договор е договор. Кога двајца ќе договорот нешто и тоа пред сведоци, во случајот ЕУ и Амбасадата на САД, се очекува тоа и да се спроведе.

Исто така се постави прашањето за значењето за тоа парче хартија. Кога ме замолувате за објаснување за договорот, сметам дека вербален договор значи оти луѓето потпишале парче хартија, тие еден на друг си рекле дека се согласуваат со нешто, се поздравуваат... Договорот е постигнат така што двете страни зборуваа, дискутираа, преговараа и постигнаа согласност за нешто што е прифатливо и за ВМРО-ДПМНЕ и за ДУИ, односно и за Никола Груевски и за Али Ахмети. Тоа за што тие се согласија беше ставено на хартија и тоа беше соопштено. Тие двајцата вербално се договорија дека е тоа договор. Тоа што е запишано на хартија е суштината за тоа што тие тогаш се договорија.

Во договорот има пет точки. За три точки страните постигнаа договор за конкретна акција., а за две точки беше договорено да се продолжи да се разговара во работни групи. Значи за три точки се знае што и кога ќе се прави, а за две точки ќе се разговара во работни групи меѓу двете партии.

Партиите се договорија и за листа од 46 закони за кои ќе важи Бадентеровиот принцип и се договорија таа листа да се вклучи во собранискиот деловник и дека нема да се спротивставуваат на тоа. Втората точка за која се договорија е рекомпозиција на Комитетот за меѓуетнички односи, што според вербалниот договор требаше да се случи еден месец по постигнатиот договор, а тоа технички требаше да биде на 29 јуни, но не верувам дека некој го проблематизира тајмингот.

Страните се договорија во рок од три месеци да направат драфт за законот за Меѓуетничкиот комитет во однос на методот како да се состави Комитетот. Тримесечниот период за драфтирање на тој закон треба да почне по усвојувањето на собранискиот деловник, а тој треба да биде усвоен еден месец од датумот на договорот. Тие 46 закони треба да бидат инкорпорирани во деловникот во период од еден месец по постигнатиот договор.

Во третата точка страните се договорија да го постават прашањето за давање материјална и социјална помош за жртвите на конфликтот од 2001 година и на нивните семејства во рамките на сегашните закони и процедури и се согласија за тоа прашање меѓусебно да разговараат во работна група.

Во четвртата точка страните се договорија да изготват нацрт закон за употреба на јазиците и тој да го стават на гласање во Собранието. Тоа е во целосна согласност со рамковниот договор и со членот 5 од Уставот. Страните се договорија во работна група да разговараат за тоа прашање. На крај, страните се договорија да има натамошни разговори за методот за формирање влада.

Нема апсолутно ниту едно прашање кое би предизвикало некакви грижи. За оние што веруваат или сугерираат дека ќе има некаков договор поттикнат од САД и од ЕУ кој ќе биде во спротивност со Уставот и со рамковниот договор кажувам дека јас сум тука да бидам од корист и во најмала рака да го поддржам спроведувањето на Уставот и на рамковниот договор.

ПРОЦЕСОТ СЕ ОДВИВА ВО ИНСТИТУЦИИТЕ

* Очигледно дека овој договор претставува процес на помирување на две партии кои ги претставуваат етничките Македонци и етничките Албанци. Ова не нешто ново, имаше такви процеси во Ирска помеѓу Ахерн и Адамс, помеѓу Израелците и Палестинците со т.н. „road map“. Но, во нашиот случај како да недостасуваат некои важни елементи - опозицијата и институциите.

- Не мислам дека овој процес се одвива надвор од институциите. Зборуваме за метод за можеме да постигнеме институциите да работат подобро. Во тој договор нема ништо што сугерира дека акции ќе бидат преземени без соодветно вклучување, на пример, на парламентот, кога зборуваме за законите, за деловникот. Целиот процес се одвива во институциите. Конкретно, ако луѓето не се способни или не сакаат да зборуваат за тоа како да се постигне напредок. Затоа лидерите на двете најголеми партии на еден дозволен начин седнаа заедно и разговараа како да се дојде до некој компромисен договор, секако, со поддршка на парламентот. Ако ова функционира и дава резултати, ова може да биде начин како однапред да се најде решение за некои прашања. Вакви дискусии се водат и во владината акција, за слични концепти. Ова е „пре-процес“ за да може парламентот подобро да работи. Ова не е паралелен процес. Како поток што влегува во поголема река. Реката е парламентот или некоја административна одлука што сме ја донеле. Тие имаат помали рекички, кои одат кон реката. Ако водите течат и нема брани, работите ќе се движат.

* Дали договорот има анекси?

- Нема анекси. Нема никаков таен код.

* Опозицијата, пред се', СДСМ и ЛДП рекоа дека не сакаат да се вклучат во процесот. Како ќе го коментирате ова?

- Она што е договорено е дел од парламентарниот процес, од постојните закони, а парламентарната опозиција треба да биде дел од тој процес и да го поддржи. Тоа е нешто што треба да биде конструктивно, а суштината, според мене, е што поддршката води кон напред.

* Во договорот стои компензација за жртвите од конфликтот, но во извештајот на Европскиот парламент стојат само „албански герилци“. Дали е ова различно гледање на конфликтот од 2001 година и на целото прашање?

- Не сум го прочитала тој извештај во детали, но очигледно тоа што се случи во 2001 година за многумина е емоционално прашање. Јас тоа го разбирам. Во договорот на тоа прашање така и се гледа и така би требало сите на тоа да гледаат. Без разлика на националноста, имате граѓани кои имаат сериозни социјални или физички проблеми, проблем да опстанат оти немаат леб на масата. Треба да гледаме во иднината и да гледаме дека сите се граѓани на оваа земја, а не за секогаш да гледаме како на прашање на бранители против УЧК. Секако дека има разлики кои треба да се повлечат на друго ниво, но во човечка или хуманитарна смила сметам дека треба во таа насока да се повлечат потези, а луѓето би требало да имаат волја и да ги прифатат.

Да ја споменам Јужна Африка каде работев повеќе години. Таму имаше прашања со бунтовници, со голем конфликт, пресија која траеше со години, но земјата реши да изгради нова Јужна Африка. Луѓето се сплотија и сфатија дека е важно не да се заборави, туку да се гледа во иднината и да се почитува секој граѓанин. Мислам дека е тоа добар модел да се следи.

ИМА ПОСТОЈАН НАПРЕДОК

* Македонија е критикувана за неефикасната борба со корупцијата. Изминативе месеци зад решетки се ставија многу познати луѓе, а се донесоа и судски одлуки, на пример, за аферата со оружјето, Смиленски... Дали е токму ова начинот на справување со корупцијата, ова ли го очекуваше македонскиот народ и меѓународната задница?

- Борбата со корупцијата и криминалот е особено важна за нас, важна е за евроатлантските интеграции, за НАТО кандидатурата. Задоволни сме што се презедоа сериозни напори против корупцијата, да се судат поединци, како што е случајот со Смиленски. Што се однесува конкретно до тој случај ние сега очекуваме да видиме што ќе се случи со вториот случај против него. Важно е да нема никакво политичко влијание во процесите, да има добро подготвени случаи и обвиненија и судиите да донесат одлуки врз основа на фактите што ќе ги презентираат. Можам да додадам дека ние сме особено импресионирани од постојаниот напредок во Министерството за внатрешни работи кој е на патот на особен професионализам и кои подготвија добри случаи. Ова процес треба да продолжи во рамките за институциите и законите и тој да биде натпартиски.

* Неодамна петмина македонски министри во дијалогот со претставниците на ЕУ во Брисел добија добри пораки. Тоа не се случува често. Што мислите која е разликата меѓу Македонија денес и Македонија од пред една година. Каде е напредокот?

- Очигледно скапоцениот камен во круната и натаму се армиските сили. Најдобри се, не велам дека другите не се добри, но она што е најдобро се АРМ и Министерството за одбрана. Тоа се гледа и во тоа како тие се справуваат со пожарите. Дефинитивно има напредок и во областа во борбата со корупцијата, во МВР и напредок во областа на економскиот развој и сериозен напор да се донесат инвеститори. Парламентарниот процес беше спор што придонесе тешко да се постигне напредок во областа на судските реформи и за Судскиот совет.

* Особено е важен законот за верските заедници, затоа што ги зафаќа фундаменталните слободи. Дали сте запознати со содржината на тој закон и дали би сакале да го коментирате тој предлог?

- Да, тој закон важен во однос на меѓународните стандарди и основните слободи. Уверена сум дека она што ќе се предложи ќе биде според меѓународните стандарди, зашто Владата помина низ процес на собирање мислења од Венециската комисија, на ОДИХР и на ОБСЕ. Тоа ќе биде многу важно, за оние конфесии што се спомнати во Уставот и за другите.

* Дали Македонија е способна самата да се справува со проблемите или се' уште и' треба помош од странците?

- Македонија е совршено способна самата да си ги решава проблемите ако кон тие прашања гледа со добра волја и со желба за компромис. Не гледам ниту една причина зошто таа не би гледала така на нештата. Мислам дека ако се продолжи на компромисот да се гледа како на заговор или на предаство и ако и понатаму за политичките партии и лидерите е тешкотија отворено да се вклучат во дискусии и барање компромис поради стравот да не ја изгубат поддршката, зашто договорите и компромисот се гледаат негативно, сметам дека е легитимна поддршката од меѓународната заедница. Ги видов коментарите за тоа кој кога контролира во државава. Важно е Македонците самите да ги решаваат работите, а улогата на меѓународната заедница е нив да ги поддржува. Тоа е мојата и филозофијата на оваа мисија. Никој не ја избрал Џилијан Миловановиќ како политички лидер на оваа земја и немам никакви илузии дека треба да бидам тоа. Јас ја претставувам мојата земја, која сака силно да ја поддржам Македонија. Имаше еден сатиричен коментар дека кога јас ќе свирнам, политичарите веднаш доаѓаат. Всушност, јас не знам да свирам. Значи не само што немам овластување да свирам туку и не знам.

* Но, факт е дека амбасадорот Фуере правеше вечера на која дојде претседателот Црвенковски.

- Дали е подобро да се постават стандарди под никои услови претставниците на меѓународната заедница да не можат да помагаат, зашто тоа треба да го прават само Македонците, а за тоа треба многу, многу време. А, вие имате рокови за НАТО, за ЕУ. Или е подобро да се прифати идејата за посредништво од меѓународната заедница, она што е помогнато од нив за постигнување на целите. Сметам дека тоа не е мешање, ниту наметнување решенија. Се согласувам дека најдобро решение е тоа што самите ќе го донесете, иако сугестиите од други не се лоша работа.

* Замислете една ваква идилична слика: Вечера организира Црвенковски, неговиот одличен готвач подготвува богато мени, до него седи Груевски, Ахмети, Миловановиќ, Фуере и разговараат за политика, култура... Верувате во ваква слика?

- Апсолутно, зашто под површината на партиските прашања луѓето се способни да направат такво нешто. Не разбирам само зошто толку време треба за да се направи тоа, но е можно да се постигне.

pa derzavata e rasturena

ОДАМНА ГО НАПУШТИВМЕ ЕДНОПАРТИСКИОТ СИСТЕМ...ХМ...СИГУРНА СИ?

ТУКУ НАБАВЕТЕ СИ МЕТЛИ ПОСОВРЕМЕ ЗА КОГА ЌЕ ОДИТЕ ВО ГРЦИЈА НА ОДМОР,МОЖЕБИ ЌЕ ТРЕБА ОДМОРОТ ДА ГО ИСКОРИСТИТЕ ЗА МЕТЕЊЕ НА УЛИЦИТЕ НА НАШИТЕ ДОБРИ СОСЕДИ