Вселена

Во потрагата по планети слични на Земјата, астрономите неодамна најдоа две планети кои многу личат на нашата. Едната е блиску до точната големина, а  другата е на вистинската позиција (оддалеченост од ѕвездата). Европските истражувачи рекоа дека тие не само што ја пронашле најмалата екстрасоларна планета наречена Gliese 581 e, туку сфатиле дека и претходно откриената блиска планета Gliese 581 d била во населивата зона каде постои веројатност за постоење на живот.

„Светиот грал на тековната потрага за екстрасоларни планети е откривањето на цврста планета слична на Земјата во зона каде е можен живот“, вели Мишел Мајор, астрофизичар од Универзитетот во Женева, Швајцарија. Еден американски експерт го нарече откривањето на малата планета „извонредно“.

Gliese 581 e е само 1.9 пати поголема од нашата планета, додека претходно пронајдените планети надвор од нашиот Сончев систем имаат слична големина со Јупитер, чив волумен е за 1000 пати поголем од Земјиниот. Gliese 581 e се наоѓа блиску до ѕвездата, што значи дека е многу топло за да има подршка за развој на облици на живот. Сепак, Мајор рече дека неговото откритие во планетарен систем кој е оддалечен 20,5 светлосни години од Земјата е „добар пример дека напредуваме во откривањето на планети слични на Земјата“.

Уметничка претстава за екстрасоларна планета.

Научниците исто така открија дека орбитата на планетата Gliese 581 d, која беше откриена во 2007 година, е лоцирана во рамките на населивата зона - регион околу ѕвезда слична на Сонцето во кој на површината на некоја планета е возможно да има вода во течна состојба, вели Мајор. Тој збореше на конференцијата за печат одржана минатиот четврток на Универзитетот во Хертфордшир за време на Европската недела на астрономија и науката за Вселената.

Gliese 581 d е веројатно многу голема за да биде составена само од цврст материјал, рече соработникот и член на тимот Стефани Удру, додавајќи дека е можно планетата да има „голем и длабок“ океан. „Ова е многу сериозен кандидат за ‘свет со вода’“, рече Удру.

Главниот конк*рент на Мајор во однос на ловот на планети, Џеф Марси од Универзитетот во Калифорнија, Беркли, го пофали откривањето на Gliese 581 e како „највозбудливо откритие“ што се однесува на екстрасоларните планети. „Ова откритие е апсолутно извонредно“, изјави Мерси за Associated Press, нарекувајќи го откритието значаен чекор во потрагата по планети слични на Земјата.

Додека Gliese 581 e е премногу топла за појава на живот, „сепак тоа покажува дека природата прави такви мали планети, веројатно во голем број“, коментира Мерси. „Сигурно Галаксијата содржи десетици билиони планети слични на малава планета со маса на Земја за која сега се известува“. Близу 350 планети се досега откриени надвор од нашиот сончев систем, но скоро за само една од нив е крајно неверојатно да има живот.

Најголемиот дел се или премногу блиску или премногу далеку од нивната ѕвезда, заради што се или премногу топли или премногу студени за формирање на облици на живот. Другите се премногу големи и веројатно се гасовити џинови како Јупитер кои немаат услови за појава на живот. Тие што се премали се премногу тешки за откривање. Двете Gliese 581 d и Gliese 581 e се сместени во насока на созвездието Вага и орбитираат околу Gliese 581.

Како и другите планети кои кружат околу таа ѕвезда - научниците досега открија четири - Gliese 581 e е откриена со користење на телескопот на Европската јужна опсерваторија во Ла Сила, Чиле. Телескопот има специјален инструмент кој ја дели светлината со цел на разни бранови должини да се најдат нишања (wobble) на ѕвездите. Овие нишања може да го откријат постоењето на други светови. „Ова е одлична работа и го покажува потенцијалот на оваа метода за откривање“, вели Лиза Калтенегер, астроном во Харвард-Смитсониановиот центар за астрофизика.