Тиквешкото и Охридско-Дебарското востание

Тиквешкото востание е прв организиран масовен народен вооружен отпор против српската власт којашто ја окупирала Вардарска Македонија по повлекувањето на турските сили по Првата балканска војна. Востанието започнало на 19 јуни, 1913 година, во Тиквешијата и траело седум дена. Тиквешкото востание е самостојно дело на тиквешкото население, спонтано организирано и раководено од месните дејци, револуционери и војводи на Организацијата, а потпомогнато од четите на ВМОРО.


Содржина
[сокриј]

    * 1 Причини за востанието
    * 2 Тек на востанието
    * 3 Задушување на востанието
    * 4 Надворешни врски

[уреди] Причини за востанието

Востанието е предизвикано од насилствата вршени од српските окупаторски власти врз населението при напорите за асимилација и посрбување. Српските власти упатуваат јавна закана до населението дека секој оној којшто ќе се спротивстави на новата власт ќе биде погубен.

Процесот на асимилација започнува со протерување и апсење на сите дотогашни учители и свештеници, а како замена се доведени учители и попови од Србија. Во црквите и училиштата е воведен српскиот јазик. Теророт на власта се засилува, а со тоа и револтот на населението од ден во ден расте сè повеќе, не само кај првенците, туку и кај обичните жители. На востанието му претходат неколку настани коишто особено го зголемуваат револтот. Имено, едно момче, по има Александар Видов, е убиено само поради тоа што изјавува дека не се чувствува како Србин. Една млада невеста од Ваташа, веднаш по нејзината свадба е силувана од страна на српскиот поручник Милан Крековиќ. Била убиена и цела турска фамилија од педесетина члена, меѓу кои и деца.


[уреди] Тек на востанието

Со поддршка на ВМОРО е свикано собрание со делегати од речиси сите места во Тиквешијата. На собранието едногласно е решено да се крене востание и е создаден востанички штаб, составен од видни војводи од тој крај коишто учествувале и во Илинденското востание, меѓу коишто биле: Дончо Лазаров, Михаил Шкартов, Коце Сеизов, Диме Пинџуров, Тодор Камчев и други. Бројот на востаниците изнесува околу 1.000, од коишто 200 луѓе се обични граѓани коишто земаат пушка в рака, а останатите се комити од четите на ВМОРО.

Востанието започнало на 19 јуни, 1913 година, и покрај Неготино и Кавадарци, ослободени се и педесетина села во областа Тиквеш. Четите на Дончо Лазаров и Михаил Шкартов ги напаѓаат и ги протеруваат српските војски од Неготино. Српските власти испраќаат свои чети од околните села кон Неготино, но сите тие се разбиени. Востаниците продолжуваат понатаму и успеваат да ги протераат српските чиновници и писари од општинската зграда во Кавадарци и симнувајќи го српското знаме, го поставуваат тиквешкото револуционерно знаме. На 20 јуни е одржано и свечено собрание на коешто е избрана и градска управа составена од 12 видни кавадарчани, а слободата траела само 7 дена.


[уреди] Задушување на востанието

После седум дена Србите испраќаат голема војска предводена од Василие Трбиќ, како и од Јован Бабунски и Јован Долгачот. На помош на српската војска иде и башибозук на Јаја Ага со 250 вооружени души. Тиквешките востаници, заедно со четите на војводите Христо Чернопеев и на Петар Чаулев се оставени сами да се соочат со српската војска, но не успеваат во своите напори. Во востанието загинале околу 1000 тиквешани од коишто на 500-тина имињата со сигурност им се знаат меѓу кои голем број мажи, жени, деца и старци биле убиени, заклани и живи изгорени. 150 кавадарчани се врзани на колје во центарот на градот и се оставени да висат 30 часа под пеколното сонце, а после тоа заедно со уште 50 други кавадарчани се одведени во месноста Полјаната и стрелани. Запалени биле над илјада куќи, а околу 2.700 луѓе биле затворени. Војската вршела страшен терор и во реонот околу Криволак - колеле луѓе, а во фурни ги гореле децата.

       
               Тиквешко востание


Нa 19 јуни 1913 година во Тиквешкиот регион (Кавадарци, Неготино, Ваташа и останатите поголеми места од тој крај) избувнува вооружено востание познато како Тиквешко востание. Востанието во Тиквешијата претставува прв и најмасовен вооружен отпор на населението против српскиот окупатор, веднаш после Првата балканска војна, и е едно од позначајните македонски востанија.

Востанието е предизвикано од насилствата вршени од српските окупаторски власти врз населението во тиквешкиот крај при обидите за асимилација и посрбување. Спроведувајќи ги наредбите од Белград, српскиот командант во Кавадарци, потполковникот Урошевиќ, ги свикува градските првенци и им се заканува дека доколку се спротивстават на србизацијата ќе бидат погубени.

Процесот на асимилација започнува со протерување и апсење на сите дотогашни учители и на нивно место поставување на српски учители. Тие коишто сакаат да останат и да учителствуваат се испраќани во Белград на к*рс по српски јазик за да можат да предаваат на српски. Протерани и апсени се дури и македонските свештеници и на нивно место се доведени попови од Србија, а воведен е и српскиот јазик во црквите.

Српскиот терор е неподнослив, а револтот на тиквешани од ден во ден станува сè поголем, не само кај првенците на градовите, туку и кај обичното население. Само поради тоа што едно момче, по има Александар Видов, кажува дека не се чувствува како Србин, Србите ладнокрвно го убиваат. Истата судбина ги стигнува и сите други коишто се противат на српската асимилација. Една млада невеста од Ваташа, веднаш по нејзината свадба е силувана од страна на српскиот поручник Милан Крековиќ. Стотици други се тепани, претепувани и убивани. Не се поштедувани дури ни децата, а многу млади невести се силувани. Погубена е и една цела турска фамилија од педесетина члена, меѓу кои и деца.

Знамето било направено од учителки од Кавадарци. Во горниот дел на знамето имало надпис "Тиквешки революционенъ окрѫгъ"; под него пишувало "Свобода или смѫрть”; во средината имало една девојка којашто во рацете држи развеано знаме, а со едната нога гази врз тело на убиен турски војник. Тоа знаме е земено од страна на Србите и е однесено во музеј во Белград, но во 1941 година поради опожарување на музејот знамето е уништено.

Отварате тема а немате докази и материјал

Boromir напиша:                        Тиквешко востание Нa 19 јуни 1913 година во Тиквешкиот регион (Кавадарци, Неготино, Ваташа и останатите поголеми места од тој крај) избувнува вооружено востание познато како Тиквешко востание. Востанието во Тиквешијата претставува прв и најмасовен вооружен отпор на населението против српскиот окупатор, веднаш после Првата балканска војна, и е едно од позначајните македонски востанија. Востанието е предизвикано од насилствата вршени од српските окупаторски власти врз населението во тиквешкиот крај при обидите за асимилација и посрбување. Спроведувајќи ги наредбите од Белград, српскиот командант во Кавадарци, потполковникот Урошевиќ, ги свикува градските првенци и им се заканува дека доколку се спротивстават на србизацијата ќе бидат погубени. Процесот на асимилација започнува со протерување и апсење на сите дотогашни учители и на нивно место поставување на српски учители. Тие коишто сакаат да останат и да учителствуваат се испраќани во Белград на к*рс по српски јазик за да можат да предаваат на српски. Протерани и апсени се дури и македонските свештеници и на нивно место се доведени попови од Србија, а воведен е и српскиот јазик во црквите. Српскиот терор е неподнослив, а револтот на тиквешани од ден во ден станува сè поголем, не само кај првенците на градовите, туку и кај обичното население. Само поради тоа што едно момче, по има Александар Видов, кажува дека не се чувствува како Србин, Србите ладнокрвно го убиваат. Истата судбина ги стигнува и сите други коишто се противат на српската асимилација. Една млада невеста од Ваташа, веднаш по нејзината свадба е силувана од страна на српскиот поручник Милан Крековиќ. Стотици други се тепани, претепувани и убивани. Не се поштедувани дури ни децата, а многу млади невести се силувани. Погубена е и една цела турска фамилија од педесетина члена, меѓу кои и деца.

Исто како и 1903 година вие Македонци кренетесе на востание а ние су бугарската војсак ќе ве ослободиме.И послем ќе се залат Бугарите дека Србите ги колат и ќе барат оштета прикажувајќи ги жртвите за бугари.До кога ќе мислите дека сме наивни.И Србите и Бугарите биле само убијци на Македонскиот народ ништо повеќе

Изменето од mungos80 - 03.Јануари.2010 во 16:57

Они мислат дека ние Македонците немаме гордост па ке им ги даваме момите како што они им ги давале на руските ослободители
Абе уште 100 год ропство ама помош од Србин,Грк и Бугарин не ни треба