Македонска Етнологија

http://www.youtube.com/watch?v=TxvPWtP3bic

Копаничарство е применета уметност, а според некои и занает, на изработка на предмети и резби од дрво. Вредноста на изработките е дотолку поголема колку што е поголем предметот, подлабока резбата и поквалитетно дрвото. Во таа смисла, резбите се изработуваат од тврди дрва, најчесто од орев, и се разликуваат плитка и длабока резба. Во Македонија копаничарството има милениумска традиција, што е потврдено со археолошки наоди.
Содржина

Голем крст со Распетие Христово, полилеј, трокрилна врата на црквата, две двокрилни врати од припратата, дел од игуменскиот стол.
Големиот крст со Распетието Христово е од 1584 г. И претставува извонредно резбарско остварување.





Изменето од mungos80 - 20.Ноември.2009 во 20:20

Да можеме да погледнеме назад во историјата и да ги одгатнеме тајните на минатото сигурно ќе наидеме на безброј изненадувања. Камбанаријата изградена стотина години подоцна од оваа катедрална црква доминира во тој простран двор и со своите звуци како да повикува да влеземе. Чекорејќи полека влегувајќи во широкиот двор кој се отвора пред нашите очи ќе здогледаме масивна но едноставна камена градба. Годината 1830 кога е изградена оваа црква не претставува само хронолошки знак туку само еден фрагмент од вечноста. Тоа не се празни содржини затоа што ниту еден човеков момент, ден или година не можат да бидат празни. Тие се исполнети со радост и среќа, со болка и страдање, со живот и смрт.
Св Димитрие - Таван

Влегувајќи низ еден од влезовите на застаклениот трем ќе го почувствуваме мирисот на темјанот и свеќите кои со растреперени раце ги палат верниците. Молејќи се за здравје и среќа или пак оддавајќи почит на починатите, тие за момент го запираат времето и влегуваат во друг свет. Само во овој храм на ваков начин може да се почувствува божјиот мир. Изградена на местото на некогашниот стар параклис кој изгорел во пожар со посебно одобрение, и спрема султановиот берат, била повторно изградена. Но таа и покрај сите желби да биде висока велелепна градба според турските закони не смеела да биде повисока. Затоа вкопувањето во земја бил најдобриот начин да се испочитува законот, а притоа да се постигне саканата цел. Израдена за само четири месеци со доброволни прилози од битолските христијани, а без оглед на нивната етничка припадност, овој храм повторно изникнува од пепелта и станува место каде верниците слободно се обраќаат кон бога. Многубројните еснафи: абаџии, чојаџии, бакали, меанџии, папуџии, кујунџии и др. секој според можностите, но несебично ја помагаа изградбата на овој светол храм. Неговото внатрешно богатство ќе се распостели пред нас штом зачекориме надолу по скалите спуштајќи се во околу 1м вкопаната во земја тробродна базилика. Тогаш пред нашите очи се отвора огромна просторија од која се слуша Божјото Слово. Два реда на масивни столбови по шест од двете страни ја делат црквата на три брода од кои централниот е најголем. Централниот брод е засводен, а неговите краеви се потпираат на двата реда столбови. Спратните галерии и целокупниот црковен мобилијар му даваат посебна убавина на овој храм. Размислувајќи за раскошот и чувствувајќи го мирисот на темјанот, пред нас се отвараат три олтари високи и величествени. Централниот е посветен на Св. Димитрија, јужниот Благовести и северниот на Св. Никола. Целиот иконостас е изработен во позлатена резба од вештите раце на засега непозната резбарска тајфа, но сигурно составена од македонски мајстори. Колку само лози и листови се испреплетиле за да ја исплетат оваа магија. Таа ги прегрнува бројните икони кои ја раскажуваат приказната за христијанството. Лавовите чувари на храмот ја следат истата древна семантика и гледајќи од велелепниот иконостас во секој од нас влеваат стравопочитување пред оваа убавина.


http://www.bitolatourist.info/things/virtual/Sv_Dimitrija_360.swf

Изменето од mungos80 - 20.Ноември.2009 во 20:30

Мијачката народна носија е застапена не само во мијачката етничка целост (селата Тресонче, Галичник, Росоки, Селце, Гари, Осој, Лазарополе), туку таа е распространета и надвор од неа во други етнички предели и ги опфаќа овие населби: Смилево (Битолско), Папрадиште и Ореше (Велешко), Ехловец (Кичевско) и Крушево.

Главна одлика на оваа носија е особено богатиот алов и "кинат" - ажуриран вез, кој главно е застапен на женската носија, и тоа претежно распореден на ракавите и предниците - "партите" од кошулата. Покрај тоа, уште се одликува со изобилство на реси распоредени речиси низ целата носија, како и со метален накит, кои на оваа облека & придаваат достоинствен и господарствен изглед. Носијата на Мијаците укажува за нивното болјарско (царско) потекло. Особено со такви богати украси на вез, накит и друго, се одликува невестинската носија.

Белите клашнени облеки, украсени со црни гајтани, се главни одлики на машката мијачка носија. Ова е условено од климатските и стопанските услови во кои тие живееле (живеат) како сточари во планинските предели на планината Бистра, Стогово, Крчин и Кораб.

Мијачката женска народна носија изобилува со голем број детали:

1. Минтан - долна облека од клашна, украсен на предниците и ракавите со кадифе, згора извезен со срмено "букме" и гајтани. Вез - "лоза" се закопчува со сребрени филигрански петлици.

2. Кошула "тнока" - од домашно дебело платно, целосно извезени ракави. Го добила името по главниот орнамент застапен на ракавите и кошулата.

3. Елек - од домашно платно, предниците потплатени со "свита" - чова и згора украсени со срмени гајтани и позлатени петлици.

4. "Клашненик гувеалски" - горна облека, од домашна бела клашна. Предниците - "свитките" богато извезени со срмени и "алосани" гајтани, "букме" и позлатени "петлици". Долу клашеникот е украсен со гајтани и бикме. Наместо ракави има "паткавици" - "рокави" (украсни парчиња што се спуштаат низ плеќите).



5. Појас - ткаен четворно од "чиста" црвена волна. По краиштата богато украсен со "киски" - реси.

6."Препашка" - појас, лито ткаена од алова преѓа со прави шарки, по краиштата украсена со "китови" - реси и "поплети".

7. "Ризинче" - свилено шамивче, индустриски производ.

8. "Фута стамболска" - скутина, цариградска копринена, украсена со "колца".

9. Шамија - свилена со "киски" - реси, индустриски производ.

10. "Чапрази" - со "трепетушки" - пафти со срмен колан.

11. "Низалка" - накит за потпојас, со три реда синџири поткитени со сребрени пари, кувенџиска обработка.

12. Ѓердан поткитен со "дубли" - златни пари.

13. Чорапи "гувеалски" - плетени од волна, ишарани со шарбите "петнаесет игли" и "девет игли".

14. "Врзаници" - невестински чевли, направени од жолта и црвена кожа "сафтијан", ишарани со "з'мба".

15. "Калемќар" - волнена шамија за на глава, индустриски производ.

16. "Игла" од сребро - накит за на глава со четири реда синџири, а на средина со чапрасчиња, кувенџиска изработка.

17. Ушници со трепетулки - накит за над уши.

18. "Плетеници" - украс за на коса, направени од волнени "алосани киски" - рески, украсени со плетеници и "жапки".

19. "Сокај" - украс за на глава, направена од алова "свита" - чова и платно. Долниот дел украсен со срмени ширити и китки.

Мијачката машка народна носија:

1. Кошула - од тенко домашно памучно платно.



2. "Жамадан" - минтан од "свита" - чова, со капаци околу рабовите опточени со машински "тегели" од жолт и црвен конец од макара. Предниците и ракавите украсени со купечки "петлици" - копчиња.

3. "Бечви" - од бела клашна насекаде по рабовите украсени со црни гајтани, од страните имаат по два "жеба" - џеба, а напред кај "кутелецот" има два цепа за полесно облекување на бечвите.

4. Појас - исткаен од "чиста" - вишна волна, четворна ткаенина со прави шарки.

5. "Зобанче зетовско" - од темна или црна клашна. Горна облека долга до појас со "ќулавка" - широка јака која се употребува како засолница од лошо време, дожд, ветер и друго и куси "рокави" - ракави, терзиска изработка.

6. "Кече" - капа од црн сатен, украсено со "машински тегели", занаетчиска изработка.

7. "Чипили" - чевли од црна кожа. Чевларска изработка.

8. Чорапи - "ластиклии", плетени од црна волна.



Изменето од mungos80 - 17.Март.2010 во 18:01

Мијаците се дел од македонскиот народ кои живеат во Мијачијата или долнореканскиот регион покрај реката Радика. Тие се познати по нивната култура, архитектура, обичаи и културно и национално наследство. Традиционалната мијачка носија е широко позната.

Мијаците се именувани според македонско словенско племе кое се населило во долнореканскиот регион на Македонија во 5 и 6 век.Нивниот номадски начин на живот се трансформирал во земјоделски и сточарски. По покрстувањето во 7 век, оваа група на Македонци ги населила денес познатите населени места покрај Радика. Територијата на која живеат Мијаците е реканскиот регион со подрегионите.
Мијаците исто така биле познати и вешти дрворесци и иконографи. Дел од Мијаците, денес познати како Торбеши, го прифатиле Исламот.
Мијаците традиционално ги населувале населените места во Реканскиот регион на Македонија. Најпознати мијачки села се Галичник, Гари и Лазарополе. Покрај овие мијачки села се: Селце, Тресонче, Росоки, Сушица и Осој, како и Долно и Горно Мелничани и Долно Косоврасти. Денес, голем дел од овие мијачки села не се населени бидејќи населението почнало да се преселува во почетокот на 20 век. Голем број на Мијаци се преселиле во Дебар, Скопје и Битола. Населените места Ореше, Папрадиште и Мелница во Велешко биле населени од Мијаци за време на Отоманската Империја



Галичкиот дијалект или малореканскиот дијалект е дијалект што спаѓа во подгрупата на западни и северозападни дијалекти на западното наречје на македонскиот јазик. Дијалектот се зборува на територијата околу селото Галичник и во реонот наречен Мала Река со околината. Горнополошкиот дијалект е близок дијалект со горнополошкиот дијалект и со реканскиот дијалект. Дијалкетот е карактеристичен по тоа што има користење на доста архаични зборови. Овој дијалект може да се најде и во историски литературни дела на македонскиот јазик како на пример Тријазичникот на Ѓорѓија Пулевски.
Фонолошки карактеристики

фиксиран акцент
намалена употреба на согласката Џ, наместо неа се употребува ж
употреба на Ј помеѓу две самогласки
употреба на о наместо а
Морфолошки карактеристики

употреба на суфиксот -ајет за трето лице еднина
употреба на ќа немасто ќе
употреба на трите членови
употреба на наставката -т за трето лице еднина
употреба на предлогот ВО.

Реканскиот дијалект е дијалект што спаѓа во подгрупата на западни и северозападни дијалекти на западното наречје на македонскиот јазик. Дијалектот се зборува на територијата на областа Река во северозападна Македонија. Реканскиот дијалект е близок дијалект со галичкиот дијалект и со дебарскиот дијалект. Овој дијалект, како и останатите од оваа група, содржи доста архаични зборови.
Фонолошки карактеристики

зачестена употреба на согласката ф
намалена употреба на согласката Џ, наместо неа се употребува ж или жд
употреба на о наместо а
Морфолошки карактеристики

завршетокот на глаголите од а групата често се изговараат како глаголи од е група: играaт > играет
употреба на трите членови
употреба на наставката -т за трето лице еднина
употреба на предлогот во/в.

Изменето од Македон - 02.Септември.2010 во 22:55

Се се,само Македонци не се,типична констатација од Бугарин.